تعیین متغیرهای سری زمانی که بیشترین و یا کمترین تأثیر را در فرایند پیشبینی تعیین هدف جذب منابع دارند.
روش تحقیق
روش انجام تحقیق مبتنی بر جمع آوری و دستهبندی دادههای مربوط به هدفگذاری برای شعبههای دو موسسه مالی و اعتباری و اهداف محقق شده آنها و استفاده از دادههایی همچون منابع، سپردهها، سپردههای ارزانقیمت و گرانقیمت و نسبت آنها، تعداد مشتریان، سهم هر مشتری از سپردههای ارزانقیمت و گرانقیمت در مدلسازی ریاضی و آماری برای پیشبینی منابع آتی و هدفگذاری بر اساس آن است. تحقیق پیش رو هدفگذاری با فنون جدید پیشبینی و مقایسه آن با روش جاری در صنعت بانکداری میباشد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
در انجام تحقیق پس از مرور و مطالعه تحقق اهداف جذب منابع دورههای گذشته و عوامل مؤثر بر آن در بخشهای به بررسی تحقق اهداف و روشهای پیشبینی پرداخته شد و در ادامه به جمع آوری دادهها مبادرت شد که این جمع آوری با نامهنگاری و درخواست اطلاعات با تعهد در حفظ اسرار محرمانه، مراجعه به کتابها و اطلاعات آماری ارائهشده بهدستآمده است و پس از انجام مطالعه کتابخانهای عوامل مؤثر برجذب منابع و پیشبینی آن شناساییشده و از آن برای مدلسازی استفادهشده است و فرض شده است که اغلب متغیرها تأثیر خود را بر جریان منابع گذاشتهاند.
از دیگر منابعی که برای این تحقیق استفادهشده است مقالات معتبر خارجی میباشد که کارهای مشابهی را روی برخی از مؤسسات مالی و اعتباری اسلامی و غیر اسلامی انجام دادهاند.
پسازاینکه مرحله الگوسازی پیشبینی منابع آتی صورت پذیرفت، دادههای جمع آوریشده در ابتدا در محیط اکسل مرتب، طبقهبندی و نرمالسازی شد و در ادامه با بهره گرفتن از نرمافزار متلب پیشبینی بر اساس دادهها صورت گرفت و همچنین برای مقایسه روش هدفگذاری مبنی بر پیشبینی با رویکرد منطق فازی و شبکههای عصبی با هدفگذاری مبتنی بر روش خرد کردن اهداف کل (انتصاب سهمی از کل هدف) بدون پیشبینی، انحرافات از منابع محقق شده بررسی شد.
قلمرو تحقیق
در این تحقیق قلمرو مفهومی، هدفگذاری بر اساس پیشبینی علی در بخش تجهیز منابع است، محدوده تجهیز منابع نیز، دو موسسه مالی و اعتباری از سه موسسه مالی و اعتباری مجاز میباشد. قلمرو زمانی تحقیق بهمنظور دستیابی به منابع دقیقتر دورههای کوتاهمدت است.
بررسی اجمالی منابع در سالهای اخیر
رابطه منابع (سپردهها) با مصارف (تسهیلات)
سپرده ازجمله منابع پولی مؤسسات مالی و اعتباری است که قدرت مؤسسات مذکور را در اعطای تسهیلات فراهم میکند. مؤسسات مالی و اعتباری با توجه به سرمایهای که در خود دارند (منابع) میتوانند قسمتی از آن را بهصورت تسهیلات اعطا نمایند. یکی از چالشهایی که همواره پیش روی نظام بانکی کشور است مدیریت منابع و مصارف است. به این منظور رابطهای بر اساس منابع و مصارف بهصورت زیر تعریف میگردد:
در رابطه فوق مشخص میشود که میزان تسهیلات به میزان سپردهها باید کمتر از ۱ باشد. این آمار مشخصکننده انضباط سیستم بانکی است. با بررسی مقدار فوق در سالهای ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۱ به این نتیجه میرسیم که همواره مقدار فوق از ۱ بیشتر بوده است، ولی از سال ۱۳۹۲ به بعد این عدد به ۱۰۰ نزدیک شده است که نشاندهنده این است که نسبت تسهیلات به سپردهها متعادلتر شده است ولی با آمار جهانی آنکه نزدیک به ۸/۰ است فاصله زیادی دارد. (رحیمیان، ۱۳۹۲)
تقاضای قابلتوجه تسهیلات در کشور نشان میدهد که لازم است سپردهها و منابع مؤسسات مالی و اعتباری افزایش پیدا کند. ازاینجهت نیز ملاحظه میشود که پیشبینی سپردهها و دقت در عوامل مؤثر بر آن تا چه اندازه در مدیریت سیستم پولی کشور تأثیرگذار است.
از دیگر شاخصهای اقتصادی که تأثیر زیادی در تعیین سطح قیمتها، تورم و متغیرهای کلان اقتصادی ازجمله سپردههای مؤسسات مالی و اعتباری دارد نقدینگی میباشد. از طرف دیگر یکی از عوامل مؤثر در سپردههای مؤسسات مالی و اعتباری و آمارهای پولی تورم است. تورم ازنظر علم اقتصاد به معنی افزایش سطح عمومی قیمتها در طول یکزمان مشخص است. نرخ تورم برابر است با تغییر در یک شاخص قیمت که معمولاً شاخص قیمت مصرفکننده است. تقریباً تمام اقتصاددانها بر این نکته متفقالقولاند که تورم پایدار و درازمدت ریشهای جز عرضه پول و افزایش نقدینگی ندارد. هر چه میزان تورم بیشتر شود، قدرت خرید یک واحد پول کمتر میگردد. یکی از ریشههای تورم نبود تعادل میان درآمدها و هزینههای دولت است. بهاینترتیب که وقتی هزینههای دولت از درآمدهای آن در بودجه سالانه بیشتر باشد، دولت با کسری بودجه مواجه میشود. اگر دولت برای حل مشکل کسری بودجه اقدام به استقراض از بانک مرکزی یا فروش درآمدهای ارزی به بانک مرکزی کند، پایه پولی و به دنبال آن نقدینگی کل در اقتصاد افزایش مییابد که این افزایش نقدینگی آثار تورمی به دنبال خواهد داشت.
رابطه پسانداز و تورم
رابطه بین پسانداز و تورم به دو شکل زیر میباشد.
الف – اگر نرخ تورم بالا باشد، آثار نامطلوبی بر ثبات اقتصادی کلان کشور و بهویژه نرخ تسهیلات داشته و منجر به کاهش نرخ پسانداز میگردد.
ب – نرخ پسانداز پائین بهویژه کاهش در پسانداز دولت، باعث افزایش نرخ تورم میگردد. با کاهش نرخ رشد اقتصادی و به دنبال آن افزایش نرخ تورم در سالهای (۷۸-۱۳۷۰) نرخ پسانداز کاهشیافته است. عدم ثبات قیمتها در تمام این سالها و سالهای بعد، همواره اثر نامطلوبی بر ثبات اقتصادی کلان کشور و انتظارات مردم نسبت به آینده داشته است که درنتیجه این شرایط منجر به کاهش نرخ پسانداز شده است، حتی در بعضی از سالها نرخ رشد پسانداز منفی بوده و دلیل عمده آن افزایش هزینههای استهلاک ناشی از افزایش نرخ ارز و نرخ بالای فرسودگی ماشینآلات سرمایهای میباشد، دیگر آثار مهم کاهش پسانداز بر سطح سرمایهگذاری است که موجبات افزایش تقاضا و بالطبع افزایش سطح عمومی قیمتها شده است. یکی دیگر از مواردی که باید در نظر گرفته شود انتظارات تورمی است. اگر مردم بر اساس تجربیات گذشته خود و یا بر مبنای مشاهدات بازار پیشبینی کنند که در آینده نزدیک قیمتها رو به افزایش خواهد بود، میزان هزینه و خریدهای خود را افزایش میدهند. از طرف دیگر تولیدکنندگان و فروشندگان از فروش و عرضه کالاها خود به امید افزایش قیمت در آینده خودداری میکنند، بدیهی است در این صورت با این سیاست، عرضه و تقاضا اثر مستقیم بر قیمتها خواهد داشت و موجب افزایش تورم میگردد.
نرخ سود بانکی که به سپردههای نزد مؤسسات مالی و اعتباری پرداخت میشود همواره یکی از انگیزههای مناسب برای سپردهگذاران میباشد. اما با در نظر گرفتن تورم در جامعه مشخص میشود که در سالهای گذشته حتی سود سپردههای بلندمدت نیز درواقع به ضرر سپردهگذاران بوده است. (رحیمیان، ۱۳۹۲)
ازآنجاکه معمولاً نرخ تورم در ایران بیشتر از سود سپردههای بانکها و مؤسسات مالی و اعتباری است، انگیزه سپردهگذاران در سپردهگذاری مؤسسات مالی و اعتباری کمرنگتر میشود. در شکل شماره ۱-۱ نرخ سود واقعی بانک مرکزی را با توجه به تورم موجود در کشور نمایش دادهشده است. همانطور که در شکل دیده میشود در اکثر سالها نرخ تورم بیشتر از نرخ سود بانکی میباشد و این به معنی ضرر شخص سپردهگذار است.
شکل شماره ۱- ۱: نمودار مربوط به سود مؤسسات مالی و اعتباری، تورم و نرخ سود واقعی
خوشبختانه در دوره انجام این تحقیق نرخ سود در بانکها و مؤسسات مالی و اعتباری یکسان شده و نرخ تورم روند نسبتاً یکسانی را طی میکند.
محدودیتهای انجام تحقیق
این تحقیق با محدودیتهای زیر مواجه بوده که با روشهای شرح دادهشده بر آنها غلبه شده است.
عدم امکان دسترسی به برخی دادهها اهداف و تحقق اهداف که با اخذ موافقت و بهشرط تغییر اطلاعات دادهها با حفظ نسبت (مشابهسازی) و رعایت محرمانه بودن و اسرار بر اثرات آن محدودیت غلبه شد.
وجود دادهها و اطلاعات چندگانه در خصوص سهم بازار از منابع و وجوه در گردش که با مراجعه به افراد صاحبنظر و مطالعه صحت اطلاعات دریافتی و علت مغایرتها بررسی و رفع شد.
ساختار کلی تحقیق
این پایاننامه در پنج فصل تنظیمشده است پسازاین فصل (طرح تحقیق)، ادبیات و پیشینه تحقیق در فصل دوم موردبحث قرار میگیرد، که برای درک پسزمینه هدفگذاری و اهمیت پیشبینی و اهمیت منابع برای مؤسسات مالی و اعتباری و عوامل مؤثر برجذب منابع تشریح میگردد و نهایتاً با توجه به موضوع تحقیق مروری بر تحقیقات انجامشده صورت میپذیرد.
در فصل سوم روش تحقیق و در فصل چهارم برای ایجاد درکی از دادههای مورداستفاده در این تحقیق، به شرح نحوه جمع آوری و خصوصیات آماری دادهها، جداسازی مجموعههای آموزش و آزمایش پرداخته میشود و زمینه را برای اجرای عملیات پیشبینی و هدفگذاری آماده میسازد و در فصل پنجم به بررسی انحرافات هدفگذاری پرداخته میشود.
شکل شماره ۱- ۲: چارت ساختار پژوهش
تعاریف واژگان
هدفگذاری: عبارت است از تبیین اهداف فردی و سازمانی بهطور ساده و قابلفهم که قابلیت تصمیمگیری و واگذاری به فرد و افراد سازمان را داشته باشد.
جذب منابع: در مؤسسات مالی و اعتباری به اخذ سپرده مشتریان در قالب افتتاح انواع حساب و افزایش موجودی را جذب منابع مینامند.
سپرده: سپرده پولی است که از طرف مردم نزد موسسه مالی و اعتباری قرار میگیرد و میتواند در یک حساب ریخته شود. مشتری میتواند از این حساب پول برداشت یا به آن واریز کند. بعضی از مؤسسات مالی و اعتباری درازای این سپرده، هزینهای دریافت میکنند درحالیکه بعضی دیگر به مشتریانشان بهرهای پرداخت خواهند کرد. سپردهها دارای ۳ نوع کلی هستند که عبارتاند از: جاری، قرضالحسنه، سرمایهگذاری(تسخیری ۱۳۸۰).
تحقق اهداف: هر سازمانی با توجه به چشماندازهای خود اهدافی تعیین می کند ، درصورتیکه سازمان به اهداف خود دست یابد تحقق اهداف تعریف میشود در این پژوهش تحقق اهداف صرفاً تحقق اهداف جذب منابع مؤسسات مالی و اعتباری میباشد .
پیشبینی: فرایند برآورد موقعیتهای ناشناخته است. یک پیشبینی یک پیشگویی در مورد رویدادهای آینده در اختیار میگذارد و میتواند تجارب گذشته را به پیشبینی حوادث آینده بدل سازد. در سالهای اخیر پیشبینی، به پیشبینی شیوه طرح تقاضا در کسبوکار روزانه شرکتهای سازنده تبدیلشده است. (J. ARMSTRONG 2001)
شبکههای عصبی: شبکه عصبی مدل سادهشده سیستم عصبی انسان هستند که اصول کار خود را از نحوه محاسبه در مغز انسان گرفتهاند . (محمود کشاورز،۱۳۹۱)
شبکه عصبی: مجموعهای از شبکههای متصل با تعداد زیادی عناصر پردازشگر به نام نرون هستند که از معماری مغز انسان الهام گرفتهاند . شبکه عصبی میتواند بهصورت موازی عمل کند . بهعبارتدیگر محاسبات بهصورت توزیع موازی صورت میگیرد ، شبکه عصبی دارای قابلیتهایی مانند نگاشت یا الگوسازی ، عمومیت بخشیدن ، استحکام ، تحمل نقص و نیز پردازش بسیار سریع و موازی اطلاعات هستند . (محمود کشاورز،۱۳۹۱)
منطق فازی: منطق فازی بر اساس تئوری مجموعههای فازی تلاش دارد تا روش انسان در ارائه و استدلال در دنیای واقعی را در مواجهه با عدم قطعیت ، دنبال کند . عدم قطعیت میتواند به دلیل عمومیت ، شانس ، ابهام ، ضعف و یا نقص در دانش باشد . (محمود کشاورز،۱۳۹۱)
شبکه عصبی-فازی: شبکههای عصبی مصنوعی، قوانین فازی را دستهبندی میکنند و یاد میگیرند. منطق فازی قادر است از پارامترهای نامعین شبکههای عصبی استنتاج کند. ادغام قواعد منطق فازی در یک شبکهی عصبی، موجب افزایش انعطافپذیری کاری آنها و باعث به وجود آمدن شبکهای بسیار نیرومند خواهد شد. منطق فازی در این زمینه، مسیری را که منطق دودویی و منطق چند ظرفیتی طی کردهاند، دنبال میکند . (جورابیان و هوشمند، ۱۳۹۰)
فصل دوم – ادبیات و پیشینه تحقیق
مقدمه
چرا هدفگذاری را برای هر یک از شعبههای مؤسسات مالی و اعتباری باید انجام داد ، این سؤال به این معنی است که آیا این امکان وجود ندارد مؤسسات بدون هدف به سمت تعالی و رشد پیش رود ؟ شاید این پرسش پیش آید که چرا حال هدفگذاری بر اساس پیشبینیهای علمی باید صورت گیرد و ما میتوانیم بدون پیشبینی ، هدفگذاری نماییم . اما اینگونه نیست چراکه هر سازمانی که از تغییرات تأثیر بپذیرد ناگزیر با پیشبینی مواجه خواهد شد و خواهوناخواه تا حدودی زیاد هدفگذاری بر اساس پیشبینی خواهد بود و چهبهتر است که پیشبینی دقیقتر باشد بهبیاندیگر هر سازمانی که بدون توجه به پیامدهای آتی و پیشبینی آن ، تصمیم به هدفگذاری نماید بقای چندانی نخواهد داشت زیرا طبیعتاً ثبات محیط را پیشبینی نکرده است ،همچنین از طرف دیگر هدفگذاری در بخش منابع ، افزایش سودآوری و رقابت بیشتر در جذب منابع را به همراه دارد که ضروری است به نحو صحیح عملکرد اندازهگیری شود.
در فصل اول مباحث مربوط طرح تحقیق اشاره شد و در ادامه فعالیت ، وظایف ، اهداف و رقابت مؤسسات مالی و اعتباری و روشهای پیشبینی بر اساس رویکردهای نوین بیان میگردد و در انتها مطالعات و تحقیقات انجامشده در این زمینه ارائه میشود .
