۱-۱۰- جامعه تحقیق

از آنجا که چابکی بحثی نوظهور در صنعت ایران می باشد و هنوز افراد زیادی وجود ندارند که اطلاعات کافی در این زمینه داشته باشند، لذا ضروری است از نظر خبرگانی استفاده گردد که با این بحث آشنایی داشته و اطلاعات کافی در این زمینه داشته باشند.بنابراین تنها مطلعین این زمینه که به عنوان خبرگان از نظر آن ها استفاده گردید در میان مدیران ارشد شرکت صنعتی بهشهر قرار داشتند..بنابراین جامعه آماری که مورد بررسی قرار گرفته است به صورت محدود بوده و شامل افرادی است که به نوعی با مسئله چابکی آشنایی داشته و یا با آن درگیر بوده اند.تعداد آن ها ۸ نفر بوده است و شامل مدیر دپارتمان نوآوری، مدیر لجستیک و انبارها، مدیر برنامه ریزی تولید و مواد، مدیر تولید، مدیر فنی، مدیر تصفیه، مدیر آزمایشگاه و R&D و مدیریت کیفیت بوده است.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۱-۱۱- قلمرو تحقیق

الف:قلمرو مکانی: شرکت صنعتی بهشهر
ب: قلمرو زمانی: تابستان و پاییز ۹۳
ج: قلمرو موضوعی: ارزیابی و الویت بندی استراتژی های پیاده سازی زنجیره تامین چابک

۱-۱۲- روش نمونه گیری و حجم نمونه

از بین هشت نفر از میان مدیران ارشد زنجیره تامین در شرکت صنعتی بهشهر تعداد پنج نفر به طور تصادفی انتخاب گردیدند. بنابراین روش نمونه گیری استفاده شده، نمونه گیری احتمالی از نوع تصادفی ساده است.

۱-۱۳- روش و ابزار جمع آوری اطلاعات

به منظور جمع آوری اطلاعات مورد نیاز در این تحقیق از منابع زیر استفاده می شود:
روش میدانی
مصاحبه و پرسش
پرسش نامه
روش اسنادی
مطالعه و اطلاعات کتابخانه ای
سایت های اطلاعاتی شبکه جهانی اینترنت
مقالات فارسی
مقالات لاتین

۱-۱۴- روش تجزیه وتحلیل

در این تحقیق در مرحله اثبات فرضیه ها از آزمون تی استیودنت و جهت ارزیابی و اولویت بندی استراتژی های زنجیره تامین چابک از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی^[۱۲] ((FAHP استفاده می شود.
لازم به ذکر است که به وسیله نرم افزارهای Excel وSPSS به تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته شده است.

۱-۱۵- محدودیتها و مشکلات تحقیق

عدم دسترسی مراجع کافی، کم بودن اطلاعات، مدارک و منابع مورد نیاز و هم چنین مورد کاوی های عملی انجام شده در رابطه با ارزیابی زنجیره تامین چابک
عدم وجود تجربیات مشابه در سازمانها در ایران به جز چند مورد مطالعه بسیار محدود
گستردگی موضوع تحقیق، مدیریت زنجیره تامین طیف وسیعی از تصمیمات مدیریت عملیات را در برمی گیرد.
عدم وجود بانک اطلاعاتی جامع در مورد زنجیره تامین در سازمان جهت دستیابی به اطلاعات عددی مورد نیاز تحقیق
فصل دوم : مطالعات نظری

۲-۱- مقدمه

سازمانهای امروز با مسائلی چون تغییرات سریع و غیرقابل پیش بینی، سفارشات خاص و سلیقه ای مشتریان، کیفیت کامل، انتظار دریافت سطح خیلی بالایی از خدمت و … روبرو هستند.از اینرو سازمانها برای بقا و حفظ موقعیت خود، شکلهای متفاوتی به خود می گیرند.( سعیدی کیا و همکاران، ۱۳۸۰)
در بسیاری از بازارهای بی ثبات امروزی حفظ بقا و کسب موفقیت مستلزم داشتن ویژگیهای خاصی می باشد.امروز دیگر رساندن محصول مناسب، با قیمت مناسب و در زمان مناسب به بازار شرط لازم وکافی برای پیروزی در میدان رقابت نیست بلکه این فقط شرط بقا در محیط های رقابتی است.فاکتور اساسی در بسیاری از بازارهای امروزی در دسترس بودن و سطح سرویس است که سبب ظهور الگوهای جدیدی چون چابکی یا پاسخگویی سریع شده است.امروزه سازمان موفق سازمانی است که دارای مزیت های رقابتی در محیط های جدید باشد و به سرعت بتواند خود را با نیازهای مشتری و تغییرات بازار منطبق کند.( چرمچی،۱۳۷۹)
ساختارهای جدید سازمانی موجب شده است که فاکتورهای بیشتری در مبحث چابکی اهمیت پیدا کنند و به همین جهت، تصمیم گیری و انتخاب و اولویت بندی شاخص های موثر بر چابکی پیچیده تر گردد.
در این فصل به تعاریف، تاریخچه و اصول مهم و موثر بر چابکی و زنجیره تامین چابک می پردازیم و در نهایت به روش ها و مدل های زنجیره تامین چابک در ادبیات موضوع می پردازیم.

۲-۲- تاریخچه الگوی چابک

تاریخچه چابکی به دوره رکود صنایع ایالات متحده برمی گردد.باتوجه به رکود صنایع تولیدی ایالات متحده و از دست دادن رقابت پذیری در دهه ۱۹۸۰ که به خوبی مستند شده بود، در سال ۱۹۹۰ کنگره آمریکا تصمیم گرفت تا اقداماتی ضروری در این مورد انجام دهد.در نتیجه کنگره به وزارت دفاع دستور داد تا آژانسی را ایجاد کند تا صنعت ایالات متحده آمریکا را با هدف رقابتی تر کردن آنها، مورد بررسی قرار دهد.در واقع با مشاهده اینکه نرخ تغییر در محیط کسب و کار بیشتر از نرخ سازگاری با محیط است، گروهی از متخصصان و دانشگاهیان در دانشگاه لی های در ایالت پنسیلوانیا، از طرف وزارت دفاع گرد هم آمده و مطالعاتی را بر روی سیزده سازمان تولیدکننده بزرگ مانند جنرال موتورز، جنرال الکتریک و آی بی ام انجام دادند که هدف آن پاسخ به این سوال بود که سازمان های موفق در سال ۲۰۰۶ دارای چه ویژگیهایی خواهند بود.پس از آن بیش از صد سازمان دیگر نیز مورد مطالعه قرار گرفتند و حاصل تحقیقات فوق در کتابی در سال ۱۹۹۵ منتشر شد.نتایج این تحقیقات شامل نکاتی به شرح زیر بود:
محیط های رقابتی جدید تحولات بسیاری را در سیستمهای تولیدی و سازمانها به وجود آورده اند.
سازمانهایی که در این محیط های جدید دارای مزیتهای رقابتی باشند و به سرعت بتوانند محصولات منطبق با نیازهای مشتریان را تولید کنند چابک هستند.
لازمه چابکی و سریع بودن، داشتن ویژگیهای زیر است:
سیستم تولید انعطاف پذیر
نیروی کار دانش پذیر
ساختار مدیریتی که مشوق نوآوری های تیمی چه در داخل و چه در خارج سازمان باشد.
اگر سازمانهای آمریکایی نتوانند به سمت چابک شدن حرکت کنند، استانداردهای زندگی در این کشور با خطر روبرو خواهد شد.
در مجموع تحولاتی که موجب پیدایش ایده چابکی گردید در جدول ۲-۱ بیان گردیده است:
جدول ۲-۱ عوامل به وجود آورنده ایده چابکی

تحول
عوامل به وجود آورنده

۴۹٫Weihrich, H. “Analyzing the competitive advantages and disadvantages of Germany withthe TOWS matrix: an alternative to Porter’s model”, (۱۹۹۹), European Business Review, Vol. 99No. 1, pp. 9-22.
۵۰٫Zhang, Yansheng& ,Li, Longyi” Study on Balanced Scorecard of Commercial Bank in Performance Management System” 2009 ,International Symposium on Web Information Systems and Applications, Nanchang, P. R. China, May 22-24, ۲۰۰۹, pp. ۲۰۶-۲۰۹
۵۱٫www.mebank.ir
پیوست
پرسشنامه
بسمه تعالی
پاسخگوی گرامی
باسلام
احتراماً به استحضار می رساند، این پرسشنامه جهت تدوین پایان نامه کارشناسی ارشد، با عنوان ” تدوین ماتریس SWOT با تکیه بر مدل های FMEA و SMEA در بانک ها (مطالعه موردی:بانک مهر اقتصاد استان گیلان)”طراحی گردیده است. از آنجا که دستیابی به نتایج صحیح و علمی، بستگی به اظهار نظرهای ارزشمند شما دارد، لذا خواهشمند است با ارائه پاسخ های دقیق به پرسش های مطرح شده، محقق را در گردآوری اطلاعات مورد نیاز یاری نمایید. لازم به ذکر است که این پرسشنامه بدون نام بوده و اطلاعات آن صرفاً جهت انجام این تحقیق به کار گرفته و کاملاً محرمانه تلقی می شود. قبلاً از همکاری صمیمانه شما در تکمیل این پرسشنامه تشکر و قدردانی می شود.
بهزاد اصلانی
دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مدیریت بازرگانی-مالی

• • مشخصات پاسخگو

۱- جنسیت: زن مرد
۲- تحصیلات: زیر دیپلم دیپلم فوق دیپلم لیسانس فوق لیسانس دکترا
۳- سمت در شعبه: رئیس شعبهمدیر کلمدیر ستادکارشناس
۴- سن :: ۲۵-۳۵۳۵-۴۵۴۵-۵۵

• • لطفاً به پرسش های زیر پاسخ دهید:

لطفا اهمیت و عملکرد استاندارد فاکتورهای درونی زیر را برای شعب بانک مهر اقتصاد بر اساس مقیاس ۱ تا ۱۰ رتبه بندی نمایید. عدد “۱” بیانگر کمترین اهمیت یا پایین ترین عملکرد … و عدد “۱۰” بیانگر بیشترین اهمیت یا بالاترین عملکرد انجام شده توسط شعب بانک مهر اقتصاد استان گیلان از نقطه نظر پاسخ دهنده می باشد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

ردیف
فاکتورهای درونی بانک مهر اقتصاد استان گیلان
اهمیت
عملکرد
۱,۲,…,۹,۱۰
۱,۲,…,۹,۱۰

۱

بودجه بندی صحیح و اصولی در شعبه که موجب تقویت کنترل های داخلی و در نتیجه تخصیص بهینه منبع مالی شرکت می شود

۲

وجود مدیریت استراتژیک مالی به منظور سیاست گذاری جهت سرمایه گذاری های جدید(اموال تملیکی،خرید شعب جدید) و نیز ارائه به موقع و سریع گزارش ها و تحلیل مورد نیاز مدیران

فرضیه

نوع آزمون

آماره ی آزمون

مقدار آماره

احتمال
(P-Value)

روش پذیرفته شده

فرضیه ی اول

لیمر

f

۰٫۴۱۳۱۱۲

۰٫۰۰۰۰

Panel Data

همانطور که در جدول ۴-۱۱ ملاحظه می شود ، با توجه به مقدار آماری آزمون لیمر و همچنین سطح معنی داری این آزمون (P-Value) ، روش داده های تابلویی مورد تأیید قرار می گیرد. در نتیجه می بایست آزمون هاسمن را برای فرضیه ی اول به کار ببریم . جدول ۴-۱۲ آزمون هاسمن را برای فرضیه ی اول نشان می دهد :

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

جدول ۴-۱۲) انجام آزمون هاسمن فرضیه ی اول (انتخاب بین اثرات ثابت یا اثرات تصادفی)

فرضیه

نوع آزمون

آماره ی آزمون

مقدار آماره

احتمال
(P-Value)

روش پذیرفته شده

فرضیه ی اول

هاسمن

کای مربع یاخی-دو()

۰٫۹۹۳۷۲۸

۰٫۰۱۸۸

اثرات ثابت

همانطور که در جدول ۴-۱۲ ملاحظه می شود ، با توجه به مقدار آماری آزمون هاسمن و همچنین سطح معنی داری این آزمون (P-Value) که کمتر از ۰٫۰۵ است ، روش اثرات ثابت مورد تأیید قرار می گیرد.
۴-۵-۱-۱) تخمین مدل و تفسیر نتیجه ی فرضیه ی اول
حال که روش داده های تابلویی و اثرات ثابت مشخص شد ، مدل فرضیه ی اول را تخمین می زنیم .همانطور که در فصل سوم گفته شد ، فرضیه ی اول با مدل زیر برآورد می شود :

در ضمن در همین قسمت علاوه بر تخمین مدل ، معنی دار بودن کل مدل ، معنی دار بودن متغیر فرضیه و استقلال خطای مدل را نیز بررسی خواهیم کرد . برای اطمینان از رفع هرگونه ناهمسانی واریانس، اثرات ثابت با بهره گرفتن از روش حداقل مربعات تعمیم یافته (GLS) برآورد شده است. جدول ۴-۱۳ نتایج آزمون فرضیه اول را با بهره گرفتن از روش اثرات ثابت نشان می دهد . همانطور که در جدول مشاهده می شود و بر اساس توضیحاتی که قبلاً داده شده ، جهت بررسی معنی دار بودن کل مدل از آزمون F فیشر استفاده کرده ایم . از آنجا مقدار احتمال این آماره (P-Value) 0.0000 می باشد (کمتر از ۰٫۰۵) در نتیجه معنی دار بودن کل مدل تأیید می گردد . همچنین به منظور آزمون عدم همبستگی خطاها (استقلال خطای مدل) از آزمون دوربین – واتسون استفاده شده است و همانطور که قبلاً ذکر شده ، اگر مقدار این آزمون مابین ۱٫۵ تا ۲٫۵ باشد می- توان استقلال خطاها را پذیرفت . مقدار آماره ی این آزمون برای فرضیه ی اول مقدار ۲٫۴۲۵۷۵۷ است . در نتیجه می توان استقلال خطای مدل را نیز پذیرفت . همانطور که در قسمت دوم جدول ۴-۱۳ مشاهده می شود ، نتیجه ی اصلی فرضیه ی اول ارائه شده است .همانطور که در فصل سوم بیان شد ، انتظار داشتیم مقدار _۱β مساوی یا بیشتر از ۱ باشد(مساوی یا بیشتر از ۱۰۰%) . اما همانطور که ملاحظه می شود مقدار این متغیر ۰٫۶۲۴۵۱۲ می باشد یعنی کمتر از ۱ است به عبارت دیگر ۶۲٫۴۵% .یعنی زمانی که مدل هزینه ی حسابرسی تغییر پیدا می کند ، حق الزحمه ی حسابرسی به صورت کامل و ۱۰۰% با مدل هماهنگ نیست و به میزان کمتر از ۱۰۰% با مدل تعدیل خواهد شد در نتیجه فرضیه ی اول تحقیق با اطمینان ۹۵% رد خواهد شد و می توان گفت حق الزحمه ی حسابرسی فوراً و به صورت کامل با سطح پیشنهاد شده توسط مدل هزینه حسابرسی تعدیل نمی شود . این نتیجه با نتیجه ی گرفته شده توسط ویلیرس و همکاران(۲۰۱۴) هماهنگ است .
جدول ۴-۱۳) نتیجه ی آزمون فرضیه ی اول

فرضیه

آزمون

«سید محمد رضا میرزاده عشقی، فرزند سید ابوالقاسم کردستانی، در ۱۲ جمادی الاخر ۱۳۱۲ هـ.ق. در شهر همدان به دنیا آمد. ابتدا در مکاتب محلی و از هفت سالگی در مدارس «الفت» و «آلیانس» تهران به تحصیل پرداخت و زبان فارسی و فرانسه را به خوبی آموخت و پیش از فراغت از تحصیل به سمت مترجمی نزد یک بازرگان فرانسوی مشغول کار شد و در هفده سالگی درس و مدرسه را به کلی ترک کرد و وارد کارهای اجتماعی گردید^[۱۶۴].»
عشقی در سال ۱۳۳۳ هـ.ق. در همدان روزنامهای به نام نامه عشقی دایر کرد و در همان اوقات که اوایل جنگ بین الملل بود، با سایر مردان سیاسی به استانبول، که کانون فعالیت ملیون ایران شده بود، مهاجرت کرد و چند سالی را در آنجا گذراند و به رسم شنونده آزاد در مکتب سلطانی و دارالفنون استانبول حاضر شد و هم در آنجا نخستین آثار شاعرانه خود مانند نوروزی نامه و اپرای رستاخیز شهر یاران ایران به وجود آورد.
عشقی در سال ۱۳۳۶ یا ۱۳۳۷ ﻫ .ق به همدان بازگشت و بعد از مدتی به تهران آمد و ضمن ارتباط با نویسندگان در صف طرفداران حزب سوسیالیست و همکاران اقلیت مجلس به مبارزه پرداخت.
در این مبارزه سیاسی نیش قلم شاعر بیش از همه متوجه وثوق الدوله، نخست وزیر ایران که باعث عقد قرارداد ایران و انگلیس، بود. عشقی این قرارداد را «معامله فروش ایران به انگلستان» نامید و شعری هم در این زمینه سرود.
سخنرانی‌های تند و مقالات و اشعار آتشین عشقی باعث شد دستگیر شود و به زندان بیفتد.
در اثنای سال ۱۳۳۹ ﻫ .ق (اسفند ۱۲۹۹ ش) کودتا شد و سید ضیاء الدین نخست وزیر ایران شد. عشقی به خلوص او در خدمت به کشور اعتقاد داشت، و او را در یکی اشعارش «تازه ساز ایران کهن» نامید.
اما دولت سید ضیاء نود روزه بود و بعد از دولتهای پیاپی در اوایل سال ۱۳۴۱ ﻫ .ق رضاخان، به نخست وزیری ایران رسید. عشقی مقالات آتشینی در انتقاد از وضع سیاسی کشور انتشار میداد که از آن جمله مقاله «عید خون» که در روزنامه شفق سرخ چاپ کرد. تنها عنوان این مقالات باعث کینه عاملان سیاسی روز میشد اما شاعر که زن و فرزندی نداشت شب و روز خود را وقف مجاهده سیاسی و ادبی کرده بود.
در سال ۱۳۴۲ ﻫ .ق نغمه جمهوری برپا شد. عشقی که جوانی روشنفکر بود و این جمهوری را مصنوعی و از دسیسههای پشت پرده میدانست با آن مخالفت میکرد و آن را «جمهوری قلابی» قلمداد کرد.
عشقی در ذیقعده سال ۱۳۴۲ ﻫ .ق روزنامه قرن بیستم را دایر کرد و چند کاریکاتور و شعر و مقاله مبنی بر هزل و هجو جمهوری و جمهوری خواهان در آن به چاپ رسانید و آنها را بازیهای بیگانگان خواند. بدین جهت روزنامه بلافاصله توقیف و نسخه های آن به وسیله شهربانی جمع آوری گردید و خود او، چنانکه پیش بینی کرده بود. بامداد روز آخر ذیقعده ۱۳۴۲ ﻫ .ق (۱۲ تیرماه ۱۳۰۳ ش) در خانه خویش، کنار دروازه دولت، به دست دو تن ناشناس هدف تیر قرار گرفت و نزدیک ظهر همان روز در بیمارستان شهربانی جان داد.
میرزاده عشقی همه استعدادهای یک شاعر کامیاب جز پختگی و مایه ادبی را داشت. شاید اگر امان مییافت آن را هم جبران میکرد. عشقی جوان مرد و هنگام مرگ بیش از سی و یک سال نداشت. طرفداران دربار حادثه قتل شاعر را وسیله تظاهر بر ضد سردار سپه قرار دادند جسد او را مردم با احترام زیاد تشییع و در ابن بابویه به خاک سپردند.
روزنامههای آن روز در چندین شماره مقالات خود را به جزئیات این حادثه خونین تخصیص دادند و شعرا اشعار زیادی در مرگ آن شاعر ناکام ساختند.
عشقی عمری را با تنگدستی و اندوه و اضطراب سپری کرد و بیرحمانه کشته شد. آثار او با یأس و بدبینی و بیزاری از زندگی و آرزوی مرگ و رهایی پر است.
جوانی بود میهن پرست، خونگرم و پرشور و بی آرام و قرار هر چه بیشتر تازیانه رنج‌ها و بدبختیهای روزگار بر سرش میبارید و هر چه بیشتر با سیاست‌های متضاد آشنایی مییافت، این حساسیت و هیجان رو به افزایش مینهاد از مرگ و زندان پروا نداشت.
هیچ سیاستمداری از قلم او در امان نبود مردم را به پیکار مسلحانه با امپریالیسم و اصلاح اساسی زندگی دعوت میکرد.
مقالات سیاسی و اجتماعی عشقی دارای ارزش ادبی زیادی نیست. چند نمایشنامه کوتاه تفریحی وی (جمشید ناکام، حلواء الفقراء، اپرت بچه گدا و دکتر نیکوکار)، که غرض نویسنده از آنها تصویر وضع زندگی اشراف زادگان ایرانی در خارجه و مبارزه با خرافات یا مجسم کردن استعدادهای خوب ایرانی بوده، این نمایشنامهها هم از جهت روش نمایشنامه نویسی و هم از جهت پرورش سوژه ابتدایی و خام هستند.
اشعار عشقی
هنر شعری عشقی هنوز به درستی ارزیابی نشده است تحقیق کنندگان خارجی هم، که معمولاً بیش از خود ایرانیان درباره آثار ادبی شعر او نویسندگان معاصر ایران بحث و جستجو میکنند درباره عشقی و آثار او کمتر سخن گفتهاند. اما در ایران بعضی از مورخین ادبیات او را یکی از پیشوایان شایسته و مسلم «سبک نو» میدانند و بعضی دیگر با بیان این امر بیان میدارند.
که او چندان مایه علمی ندارد نه در ادبیات قدیم ایران متبحر است و نه در ادبیات جدید جهان اطلاع عمیق دارد و به «قول ملک الشعرای بهار او هم مثل عارف شاعری است «عوام» و این نقص حتی گاهی در بهترین اشعار او نیز به چشم میخورد^[۱۶۵].»
اشعار عشقی زیاد نیست و آن مقدار کمی هم که از او باقی مانده، از جهت ارزش ادبی یکسان نیستند. اشعار اولیه او که بیشتر درباره حوادث روز سروده شده، غالباً ناپخته و بی انسجام و از مزیت اندیشه و اسلوب عاری است.
گذشته از هزلیات و هجویههای بسیار تلخ اشعار خوب عشقی منحصر است به نوروزی نامه، رستاخیز، کفن سیاه، احتیاج و ایده آل یا سه تابلوی مریم که از بهترین و برگزیده ترین آنهاست.
سبک و زبان عشقی
«شاید اولین کسی که در ادبیات ایران بت شکنی کرد و مراعات قواعد کلاسیکها را تا اندازهای در هم نوردید و شالودهی ادبیات رومانیسم را در زبان پارسی بنا نهاد عشقی باشد که هفتاد درصد آثار خود را به سبک اروپاییان سروده است^[۱۶۶].»
عشقی چون با زبان فرانسوی آشنا بود پیشوای مکتب رومانیسم در ادبیات ایران میباشد که اگر در سن جوانی کشته نمیشد بیش از سهم خود شعر زیبا و نثر شیوا به یادگار میگذاشت او زیادتر از دیگران به ادبیات معاصر خدمت نموده است.
«او در پایان ماجرای دولت در تبعید و ترک کرمانشاه، سر از استانبول در میآورد. ولی در نوشتههایش به این موضوع اشاره نکرده است. اپرای «رستاخیز شهر یاران ایران» و «کفن سیاه» را در همان دوران با الهام از ویرانههای مداین که در راه مسافرت به عثمانی از آن دیدن کرده بود سرود^[۱۶۷].»
در واقع شاعر، با یادآوری زیباییها و شکوه ایران قدیم، در صدد آن است که جامعه زن سالار قدیم را که به دفاع از موج فمینیسم میپردازد بیان کند.
مشهورترین اشعار عشقی «ایده آل مرد دهقان» و «کفن سیاه» است. در «سه تابلو معروف مریم» با این که به ظاهر داستان است. اما سراسر آن حکایت از ظلمهایی دارد، که از مقامهای بالاتر به زیر دستان تحمیل میشود.
مضمونهای اشعار عشقی از دایره همان مضامینی که معاصران و همفکران او به کار میبردند بیرون نبود. مضامینی چون: «رنج دهقان و کارگر، فاصله طبقاتی زیاد، ظلم و فساد دولتیان، عقب ماندگی و سیه روزی کشور، رواج نادانی و خرافات، بی خبری و بی ادراکی مردم^[۱۶۸].»
اشعار عشقی پختگی لازم را نداشت و بیشتر به همان سبک روزنامهای پسند آن روزگار بود. اگر موضوع شعر عشقی روزی کهنه شود و نقش آن در زندگی اجتماعی منتفی گردد، هیچ چیز در دیوان او نخواهد بود که بتواند آثارش را از آسیب زوال ایمن نگه دارد.
«نفرت عشقی از فئودالها و اشراف هیچ راه حل منطقی به دنبال ندارد بی تجربگی سیاسی و سادگی جوانی عشقی، او را به شک نمیاندازد که به فرض، برخی از این قبیل مفسدان در خانه ماندند و در عید خون اول نابود شدند^[۱۶۹].»
معاصرانش، حتی ادیبان هم فکر او، از این طفل عصبی مزاج و تکرو، که به تنهایی با نظام ریشه دار در افتاده، که حتی با دستگاه خلقت سر ناسازگاری دارد و میخواهد در ادبیات انقلابی به راه اندازد، که بر آن سر است تا در انقلاب نیز انقلابی را طراحی کند، شگفت زده هستند و تعجبی همراه با اکراه نشان میدهند.
عشقی در انتخاب وزن و قافیه شعر مبتکر است گویندگان پارسی برای داستان‌ها قالب مثنوی را که دارای اوزان سبک تری است، به کار میبردند ولی عشقی برای اولین بار از این اصل گذشته و در بیان سرگذشت مریم قالب مسمط و بحر مجتث را که در داستانسرایی فارسی سابقه ندارد انتخاب کرده است.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

کسانی معتقدند که عشقی از شیوه نوین نیما تقلید کرده است. اما این نظر درست نیست و عشقی در سبک خود مستقل و مبتکر است.
زبان عشقی، زبانی است خشن اما انعطاف پذیر که توان پرداختن به مضامین به اصطلاح اهل سنت «غیر شعری» را دارد. این زبان که تعابیر و کلمات روزمره را بی پروا به کار میبرد راه را برای آیندگان هموار کرد.
۳-۳- مروری بر زندگی نامه ایرج میرزا
ایرج پسر غلامحسین میرزا صدر الشعرا، پسر ملک ایرج میرزا انصاف، پسر فتحعلی شاه قاجار، در اوایل رمضان سال ۱۲۹۱ ﻫ .ق در تبریز به دنیا آمد، پدر وجد او هر دو شعرای متوسطی بودند و ایرج طبع شعر را از آنها به ارث برد لیکن در این فن بر آنها و صدها شاعر زمان خود برتری یافت.
ایرج فارسی و عربی و فرانسه را در تبریز آموخت و از خدمت استادان بزرگی چون محمد تقی عارف اصفهانی و میرزا نصر الله بهار شیروانی استفاده کرد. منطق و معانی را در حوزه درس آشتیانیهای مقیم تبریز، و فرانسه را، به هم درسی پسر امیر نظام گروسی، نزد مسیو لامبر آموخت.
شانزده ساله بود که ازدواج کرد و سه سال بعد همسر و پدرش در گذشتند و اداره امور خانواده به گردن او افتاد و ناچار به خدمات درباری و دولتی روی آورد.
ایرج از همان اوان جوانی، که هنوز پدرش در قید حیات بود، شعر میگفت و مورد تشویق و توجه ویژه حسنعلی خان امیر نظام بود امیر نظام مردی ادیب و دانشمند و شعر شناس بود.
ایرج در هنگام مرگ پدر قدم به نوزدهمین سال عمر گذاشته بود که از طرف ولیعهد مظفر الدین میرزا سرودن و خواندن قصاید سلام و اعیاد به او واگذار گردید.
بعد از چندی با قوام السلطنه عازم اروپا شد و در بازگشت از راه تبریز، نظام السلطنه، پیشکار آذربایجان او را از نزد خود نگاه داشت و ریاست «اطاق تجارت» را به او سپرد.
ایرج در زمان ولیعهدی مظفر الدین میرزا به تهران آمده و قصیدهای در مدح میرزا علی اصغر خان اتابک سرود. که به خاطر این سروده مقرری نیز دریافت میکرد.
ورود ایرج به تهران هم زمان با سالهای پر آشوب انقلاب مشروطه ایران بود. دکتر مهدی ملک زاده نام جلال الممالک ایرج را جزء چهار نفر از متحصنین شاه عبدالعظیم در سال ۱۳۲۳ ﻫ .ق آورده است در سال ۱۳۲۶ به همراه مخبر السلطنه، فرمانفرمای آذربایجان، با حفظ مقام خود در وزارت معارف به تبریز رفت و ریاست دفتر ایالتی را به عهده گرفت.
ایرج دو سال بعد به معاونت حکومت اصفهان رفت. شاعر پس از آن به حکومت آباده و بعد به عضویت گمرک انزلی منصوب شد ولی این دو مأموریت قرین پیروزی نبود، زیرا در بازگشت از انزلی، از خدمت گمرک کناره گرفت و ریاست دفتر محاکمات مالیه را عهده دار گردید.
در سال ۱۳۳۴ فرزند ارشدش جعفر قلی میرزا به علت نامعلومی در روی خاکریز خندق دروازه دولت با اسلحه کمری خودکشی کرد و زندگی را بر شاعر تلخ ساخت.
مدت اقامت ایرج در خراسان که به پنج سال و چهار ماه طول کشید در واقع بارورترین بخش زندگی اوست در اشعاری که او در این مرحله از عمر خود سروده، سادگی و صمیمیت، عمق اندیشه و لحن افشا و اعتراض به صورت واضح به چشم میخورد و در این سالها است که قدرت شاعری وی به حد کمال خود میرسد و او را به نام یک شاعر بزرگ ملی معرفی میکند.

در نتیجه قرائت را می توان به لفظ در آوردن کلمه ها و عبارات قرآن دانست که نمایانگر حروف و هیئت (شکل و صورت) کلمه و موقعیت آن ها در قرآن است.^[۱۴۹] به عبارت دیگر به شیوه و روش تلاوت قرآن و علم به کیفیت ادای قرآن و اختلاف این کیفیت قرائت می گویند. هر کدام از دانشمندان و مفسّران علوم قرآنی درکتب لغوی و تفسیری خود تعریفی از قرائت را ذکر کرده اند. خواننده محترم برای مطالعه بیشتر پیرامون قرائت می تواند به کتب ذیل مراجعه کند.^[۱۵۰]
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

1. 1. لزوم در نظر گرفتن قرائت صحیح در تفسیر آیات

با توجه به مطالب فوق و تعاریفی که از قرائت ارائه شد، اهمیت رعایت قرائت صحیح در تفسیر قرآن آشکار شده و مشخص می شود برای تفسیر کلام وحی که تبیین مفاد آیات و آشکار نمودن مراد واقعی کلمات قرآن است، قبل از هر چیز توجه به قرائت صحیح باید مورد توجه قرار گیرد چرا که قرائت مبنا و پایه فهم صحیح از کلام الهی است. و مفسّر قرآن کریم که معانی لغات و عبارات قرآن کریم را تبیین و تفسیر می کند، قبل از ورود به تفسیر باید به قرائت صحیح لغات و کلمات آیه توجه نشان دهد.
یکی از دانشمندان معاصر علوم قرآنی در این باره می نویسد:
«تفسیر که تبیین مفاد آیات و آشکار نمودن مراد خدای متعال از آن است قبل از هر چیز، وابسته به حروف و شکل واقعی کلمات قرآن و موقعیت حقیقی آن ها است و شناخت این سه، متوقف بر آگاهی از قرائت صحیح آیات کریمه است. بنابراین اولین گامی که مفسّر باید برای فهم مفاد آیات کریمه و تبیین آن بردارد، فصح و تحقیق از قرائت صحیح آیات کریمه است، قرائت صحیحی که تفسیر باید بر اساس آن انجام گیرد.»^[۱۵۱]
ایشان در ادامه به بررسی شیوه شناخت قرائت صحیح می پردازند و قرائت عامه مردم را که سینه به سینه در طول تاریخ منتقل شده است را قرائت صحیح معرفی می کند.
از دیدگاه علماء شیعه قرائت حفص از عاصم به دلیل اینکه در میان مردم رایج بوده و سند آن نیز به امام علی۷و سپس پیامبر اکرم۹می رسد، صحیح ترین قرائت است همان قرائتی که سینه به سینه و نسل به نسل عامه مردم توسط آن به قرائت قرآن می پرداختند. در ادامه به علت ایجاد اختلاف قرائت در بین قاریان می پردازیم.

1. 1. علل ایجاد اختلاف قرائت و قراء سبعه

برای پی بردن به علل ایجاد اختلاف قرائت و به وجود آمدن قراء سبعه و عشره و اربعه عشر، باید به مطالعه تاریخچه قرائات قرآن پرداخت. در حالت کلی تاریخ قرائات را می توان به دو دوران تقسم کرد. دوران اول تا زمان جمع آوری مصحف امام در زمان عثمان که حدود چهل سال به طول انجامید و دوران دوم از زمان تدوین مصحف امام تا به وجود آمدن قرائات سبعه یا عشره که دویست سال طول کشید.
۳-۱- اختلاف قرائت تا زمان جمع آوری مصحف امام
قرائت قرآن در ابتدا به عنوان علم مطرح نبوده و کم کم و پس از طی مراحلی به صورت علمی مستقل در آمده و دارای قواعد و ضوابطی شد. قرائت در مرحله اول با تعلیم قرآن به پیامبر از سوی جبرئیل تحقق یافت در مرحله بعد خود آن حضرت قرائت را به دستور پروردگار به مسلمانان تعلیم می داد(وَقُرْآنًا فَرَقْنَاهُ لِتَقْرَأَهُ عَلَى النَّاسِ عَلَى مُکْثٍ وَنَزَّلْنَاهُ تَنزِیلًا)^[۱۵۲] « و قرآنى [با عظمت را] بخش بخش [بر تو] نازل کردیم تا آن را به آرامى به مردم بخوانى و آن را به تدریج نازل کردیم.» به وجود این مرحله از قرائت می توان در سیره آن حضرت و گفتار صحابه نیز پی برد.^[۱۵۳]
در مرحله بعدی عده ای از مسلمانان و نزدیکان پیامبر۹که با آن حضرت حشر و نشر داشته و قرائت را از ایشان می آموختند، هم چون ابن مسعود، ابی بن کعب، ابودرداء و زید بن ثابت سور قرآن را بنا به دستور پیامبر اکرم۹به دیگر مسلمانان می آموختند. تا جایی که پیامبر۹افرادی را به عنوان معلم قرآن به شهرهای مختلف اسلامی می فرستاد تا قرائت را به آنها تعلیم دهد. تا زمان حیات پیامبر۹اختلاف قرائت قاریان چندان محسوس نبود و اگر هم اختلافی بین قاریان وجود داشت با مراجعه به خود آن حضرت آن را برطرف می کردند.
در زمان خلافت ابوبکر نیز اختلاف قرائت چندان چشم گیر نبود و در حد لهجه های اقوام عرب بود چنان که نقل شده ابن مسعود- یکى از قرّاء سبعه- «حتّى حین» را «عتّى حین» و «نعم» را «نحم» تلفظ مى‏کرده.^[۱۵۴] و یا آیه (لا رَیْبَ فِیهِ)‏^[۱۵۵] «کتابى که در [حقانیت] آن هیچ تردیدى نیست.» به صورت «لا ریب فیهى» به اشباع خوانده شده است^[۱۵۶]. و یا فعل‏ (یَحْسَبُهُمُ)^[۱۵۷] «آنان را می پندارد» را تنى چند از قاریان به کسر «سین» تلفظ کرده‏اند^[۱۵۸]؛ در آیه آخر سوره اخلاص ‏نیز (وَ لَم یَکُن لَهُ کُفُواً أَحَدٌ)^[۱۵۹] «و هیچ کس او را همتا نیست.» (که قرائت حفص است) به سکون فا و همزه بعد از آن «کفؤا» و همچنین به ضمّ فا و همزه بعد از آن «کفؤا» قرائت شده.^[۱۶۰]
اگر دقت شود این گونه اختلاف لهجه‏ها در تلفّظ کلمات در هر زبان و از جمله فارسى هم وجود دارد و تغییری در معنا و مراد ایجاد نمی کند.
امّا پس از گسترش سریع و عظیم اسلام از اواخر خلافت ابوبکر تا اواسط خلافت عثمان یعنی از سال دوازدهم تا سال سی ام هجری، اختلافات قرائت رو به فزونی نهاد. چنانچه نقل حذیفه بن یمان بعد از بازگشت از فتح ارمنیه برای عثمان حکایت از افزایش وحشتناک اختلاف قرائت در بین مسلمانان دارد.^{[۱۶۱][۱۶۲]}
بعد از این عثمان به فکر جمع آوری قرآن در مصحفی واحد به نام مصحف امام شد تا از اختلاف در قرائات جلوگیری کند بدین سبب به هریک از بلاد اسلامی آن زمان که تعلیم قرآن در آن رواج داشت نسخه ای از مصحف امام را همراه با یک قاری فرستاد تا مردم به پیروی از آن به تعلیم و قرائت قرآن بپردازند.
۳-۲- اختلاف قرائت بعد از مصحف امام و به وجود آمدن قراء سبعه
مصحفی که در زمان خلافت عثمان جمع آوری شده بود دارای اشکالاتی بود که همین اشکالات سبب به وجود آمدن اختلاف در قرائت شد. عوامل اختلاف مصاحف بعد از یکى کردن آنها بسیار است، امّا در ذیل به برخى از مهمترین عوامل اشاره مى‏شود:
۳-۲-۱- بى‏نقطه بودن حروف‏
یکى از عواملى که سبب ایجاد اختلاف در قرائت قرآن می شد، بى‏نقطه بودن حروف معجمه (نقطه‏دار) ومشخص نبودن آنها از حروف مهمله (بى‏نقطه) بود. خط کوفى- که نخست کلام اللّه به آن تحریر شد- عارى از نقطه بود بدیهى است که این نقصان در خواندن و جدا کردن گروه حرفهایى که امتیاز و تفاوتش فقط به نقطه است- مانند ب، ث، ث- چقدر دشوارى ایجاد مى‏کند، و چون مصاحف عثمانی دارای چنین مشخصه ای بودند از این رو خواننده نمی توانست کلمه را تشخیص دهد مگر از طریق سماع یا دقت در سیاق عبارت مکتوب، و این برای همه میسر نبود در نتیجه سبب به وجود آمدن اختلاف در قرائت قرآن شد. از این جهت در آیه (وَیُکَفِّرُ عَنکُم مِّن سَیِّئَاتِکُمْ)^[۱۶۳]«و بخشی از گناهانتان را می زداید» ابن عامر و حفص خوانده‏اند: (یُکَفِّرُ عَنکُم)و دیگران«نکفّر…»^[۱۶۴] ابن سمیقع: «فالیوم ننحّیک ببدنک» و دیگران(فَالْیَوْمَ نُنَجِّیکَ بِبَدَنِکَ)^[۱۶۵] «پس امروز تو را با زره [زرین] خودت به بلندى [ساحل] مى‏افکنیم.» خوانده اند.^[۱۶۶]
۳-۲-۲- نداشتن اعراب و حرکات
عارى بودن مصاحف عثمانى از اعراب و حرکات نیز باعث بروز اختلاف قرائت در برخی آیات قرآن می شد. به عنوان مثال مشخص نبود «اعلم»، فعل امر، فعل متکلم مضارع، افعل التفضیل است فعل ماضى از باب افعال. چنان که در آیه‏(قالَ أَعْلَمُ أَنَّ اللَّهَ عَلى‏ کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ)^[۱۶۷] «گفت: « [اکنون‏] مى‏دانم که خداوند بر هر چیزى تواناست.» کسایى و حمزه آن را به صیغه امر «إعلم» خوانده اند و دیگران فعل مضارع متکلّم.^[۱۶۸] و یا در آیه (‏بِما کانُوا یَکْذِبُونَ)‏^[۱۶۹] «و به [سزاى] آنچه به دروغ مى گفتند» اهل کوفه (یَکْذِبُونَ) به فتح یا، خوانده اند و بقیه «یُکذّبون» به ضم یاء و تشدید ذال.^[۱۷۰]
۳-۲-۳- ننوشتن الف در وسط کلمات
یکى دیگر از عواملى که سبب اختلاف در رسم الخط و به تبع آن اختلاف در قرائت می شد نبودن الف در رسم الخط آن روز بود خط عربى کوفى از خط سریانى نشأت گرفته است. در خط سریانى، مرسوم نبود که الف وسط کلمه را بنویسند. به عنوان مثال کلمه «سماوات» را که مکرر در قرآن آمده «سموت» مى‏نوشتند و بعد از زمانى که علایم مشخّصه ایجاد شد، به صورت «سموت» با گذاشتن الف کوچک بالاى کلمه نوشتند. روشن است که ننوشتن الف وسط در خواندن برخى کلمات ایجاد اختلاف مى‏کند، چنان‏که قاریان بصره آیه‏ (وَإِذْ واعَدْنا مُوسى اَربَعِینَ لَیلَه‏)^[۱۷۱]«و آنگاه که با موسى چهل شب قرار گذاشتیم»، را بدون الف و به صیغه ماضى (ثلاثى مجرد) یعنى «وعدنا» خوانده‏اند^[۱۷۲]. قاریان مدینه آیه‏ (وَأَلْقُوهُ فِی غَیابَتِ الْجُبِ‏)^[۱۷۳] «او را در نهانخانه چاه بیفکنید» را «فى غیابات الجبّ» خوانده، به گمان این که جمع است.^[۱۷۴]در سوره فاتحه الکتاب‏ (مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ)^[۱۷۵]‏ «[و] خداوند روز جزاست.»به صورت «ملک» هم قرائت شده.^[۱۷۶]
۳-۲-۴- ابتدایى بودن خط
ابتدایی بودن خط نیز در مصاحف اولیه سبب بروز برخی اشکالات در قرائت قرآن و اختلاف قرائت شد. به عنوان مثال اعراب نون آخر کلمات را به شکل حرف«ر» می نوشتند.
این عوامل موجب گردید که قرّاء بر سر رسیدن به قرائت، با هم اختلاف کنند و هریک طبق اجتهاد خود و دلایلى که در دست دارد، قرائت خود را توجیه نماید.
به دلایلى که ذکر شد قرائت قرآن بین قاریان در مواردى اختلافى بود و تعداد قاریان در طى سالیان متمادى افزایش مى‏یافت تا اینکه ابن مجاهد از بین کلیه قرائات، هفت قرائت را برگزیدکه هر کدام دو راوى داشتند، که عبارتند از: ابن عامر، ابن کثیر، عاصم، ابو عمرو، حمزه، نافع وکسائى علاوه بر اینان متاخرین سه نفر دیگر به این قاریان اضافه کرده اند که به قراء عشره معروفند: خلف، یعقوب، ابو جعفر چهار قارى دیگرى نیز که به قرائت شاذ (خلاف مشهور) قرائت مى‏کردند، بر این ده قارى افزوده شده‏اند: حسن بصری، ابن محیصن، یزیدى وأعمش.
این چهارده قرائت معروف که هر کدام از طریق دو راوى نقل شده است، مجموعاً بیست و هشت قرائت را تشکیل مى‏دهند که شناختن آنان در این زمینه ضرورت دارد.^[۱۷۷]
۴- عدم تواتر قرائت های سبعه
قرائت متواتر آن قرائتى است که جمعى آن را روایت کرده باشند که هم داستانى ایشان به دروغ پردازى عادتاً و عرفاً ناممکن باشد و در جمیع طبقات روایت، تا برسد به پیغمبر اکرم۹این وضع محرز باشد.^[۱۷۸]
بحث تواتر قرائات از جمله مباحث مهم مطرح شده در علوم قرآنی است. علماء فریقین در کتب علوم قرآنی و دیگر کتب خود ذیل بحث قرائات به بررسی این موضوع نیز پرداخته اند. اکثر علماء اهل سنت قایل به تواتر قرائات سبعه هستند.
ابو شامه در باره تواتر قرائات سبعه مى‏نویسد: «نظریه شایع و رایج جمعى از مقرئین متأخر و دیگران بر این است که قرائات سبع متواتر هستند.»^[۱۷۹]
زرکشى نیز در این باره می نویسد: «قرائات سبع نزد جمهور علما متواتر مى‏باشد.» ^[۱۸۰]
ولی علماء شیعه معتقد به عدم تواتر قرائات هستند^[۱۸۱]. سید ابوالقاسم خویی;صاحب کتاب البیان ذیل همین بحث می نویسد: «جمعی از علمای اعل سنت قائل به تواتر قرائات از پیامبر۹هستند و گفته اند این قول مشهور است و از سبکی نقل کرده اند که وی به تواتر قرائات عشر معتقد بوده و برخی آن چنان دچار افراط شده اند که پنداشته اند هر کس قائل به عدم تواتر قرائات سبع است سخنش کفر آمیز است و این نظر را به مفتی اندلس ابی سعید فرج ابن لب نسبت داده اند.^[۱۸۲]»
ایشان در ادامه نظر شیعه را در این باره بیان می کنند و می فرمایند: «و نزد شیعه معروف است که قرائات سبعه متواتر نیست بلکه این قرائات اجتهاد خود قاری و منقول از خبر واحد هستند و این قول را جماعتی از علمای اهل سنت نیز پذیرفته اند و بعید نیست که همین قول بین آنها مشهور باشد و همین قول، قول صحیح است.»^[۱۸۳]
صاحب کتاب التمهید فی علوم القرآن نیز به تفصیل به این بحث پرداخته و نظر شیعه را در این موضوع همان نص صریح اهل بیت:می داند که:«إِنَّ الْقُرْآنَ وَاحِدٌ نَزَلَ مِنْ عِنْدِ وَاحِدٍ وَ لَکِنَ‏ الِاخْتِلَافَ‏ یَجِی‏ءُ مِنْ قِبَلِ الرُّوَاهِ»^[۱۸۴] و این نظر را نظر شیعه و ملاک عمل فقهای شیعه می داند اگر چه قرائات، طریقی به رسیدن وحی الهی می باشد؛ این نظریه در واقع همان نظریه ای است که شیخ طوسی;در تفسیر تبیان بیان داشته است.^[۱۸۵]
۵- دلایل معتقدان به تواتر قرائات سبعه
گروهی که قائل به تواتر قرائات هستند برای ادعای خود ادله ای ذکر کرده اند که در این جا به بیان و نقد برخی از این ادله می پردازیم.

1. 1. اعتقاد به تواتر قرآن

یکی از ممهمترین ادله ای که قائلان به تواتر قرائات ملتزم به آن شده اند، اعتقاد به تواتر قرآن است. آنان معنقدند که اگر قرائت‌های هفتگانه را متواتر ندانیم، به متواتر نبودن خود قرآن حکم کرده‌ایم؛ و از آن جا که متواتر نبودن خود قرآن کریم باطل است، پس متواتر نبودن قرائت‌های هفتگانه نیز باطل است.
چنانکه زرقانی در مناهل العرفان به نقل از قاضی ابوسعید مفتی اندلس می نویسد: «من زعم أن القراءات السبع لا یلزم فیها التواتر فقوله کفر، لأنه یؤدى إلى عدم تواتر القرآن جمله^[۱۸۶] یعنی هرکس گمان کند قرائات هفتگانه با تواتر ملازم نیست کفر گفته است، زیرا سخن وى به عدم تواتر همه قرآن مى‏انجامد.»
نقد
این سخن قائلان درست نیست چرا که هیچ تلازمی میان تواتر قرائات و تواتر قرآن نیست و مسأله قرائات با متن (نصّ) قرآن دو حقیقت مجزا هستند متن قرآن در طول قرون مختلف به صورت متواتر نقل شده و تا به امروز به دست ما رسیده است. اما قرائت یا چگونگی خواندن این متن قرآنی، حقیقتی جدا از متن قرآنی است. و تواتر قرآن مستلزم تواتر قرائات نیست. چنان که زرکشی در البرهان در این باره می نویسد: «اعلم أن القرآن و القراءات‏ حقیقتان متغایرتان فالقرآن: هو الوحى المنزل على محمد۹اللبیان و الاعجاز. و القراءات: هى اختلاف ألفاظ الوحى المذکور، فى کتبه الحروف او کیفیتها^[۱۸۷] … یعنی بدان که قرآن و قرائات دو حقیقت متغایر هستند. قرآن وحی نازل شده بر حضرت محمد۹برای بیان و اعجاز است و قرائات اختلاف الفاظ وحی مذکور در کتابت حروف یا کیفیت آن هاست.».
صاحب البیان نیز در نقد این دلیل دو مورد ذکر می کنند که اولا میان تواتر خود قرآن و تواتر قرائات هیچ ملازمه یا پیوندی وجود ندارد. زیرا وجود اختلاف در قرائت یک کلمه منافاتی با وجود اتفاق بر اصل آن کلمه ندارد. به عنوان مثال، با وجود اختلاف در اقوال مورخان در بیان چگونگی رخداد هجرت پیامبر اکرم۹، هیچ یک از این مورخان در تواتر رخداد هجرت شکی نکرده‌اند و همگی بر این باورند که هجرت پیامبر۹رخ داده است. اما اقوال مورخان در جزئیات و خصوصیات آن تا حدودی با یکدیگر متفاوت است. بنابراین اختلاف بر سر چگونگی خواندن قرآن کریم، خدشه‌ای بر تواتر متن (نصّ) قرآن وارد نخواهد کرد.
ثانیاً متن قرآن کریم از رهگذر تواتر موجود بین مردم به ما رسیده است و مسلمانان در طول تاریخ اسلام، قرآن را از طریق نگارش، به خاطر سپردن و بیان کردن حفظ نموده و به صورت متواتر نسل به نسل انتقال داده‌اند. اما از قاریان قرآن، تنها خصوصیات قرائت قرآن به ما رسیده است و قاریان قرآن در نقل خودِ قرآن کوچک‌ترین اثری نداشته‌اند. از این رو باید گفت حتی در صورت نبود قاریان هفتگانه یا دهگانه یا چهارده‌گانه باز هم تواتر خود قرآن حفظ می‌شد و نبود این قرائات، هیچ تأثیری در صحت تواتر قرآن کریم نداشت^[۱۸۸].
آیت الله خوئی;در جمع‌بندی این بحث معتقدند هیچ یک از قرائت‌های هفتگانه از پیامبر۹و نیز از طبقه خود قاریان، به طور متواتر نقل نگردیده‌اند و اگر فرض کنیم که قرائات هفتگانه از خود قاریان به صورت متواتر نقل شده و به ما رسیده است، قطعاً از پیامبر اکرم۹متواتر نقل نشده است.^[۱۸۹]
به علاوه حصر قرائات به قرائات سبع و پذیرش این قرائات به صورت مدون از رخدادهای تاریخ قرائت است، آن هم در قرن سوم هجری است و قبل از آن راجع به قرائات و قراء سبعه هیچ اثر و نشانی وجود ندارد. در حالی که در تعریف قرآن هماطور که بیان شد خود کلمات و معانی که بر پیامبر۹وحی شده – که بنا بر اتفاق متواتر است- مدنظر است نه شیوه ادای آن ها.