علوم و فیزیک دوره راهنمایی
شماره اموالی: ۲۸۸۳۶

۴-۲-۲- اصول علم جبر و مقابله
در صفحه عنوان پس از نام کتاب آمده است که: برای کلاسهای مدارس متوسطه موافق پروگرام وزارت جلیله معارف ، تالیف مترجم همایون . مخصوص است به مدیر کتابخانه سعادت.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

دوره تحصیلی: راهنمای آموزشی (متوسطه)
نویسنده: علیمحمد فره‌وشی
چاپخانه: مطبعه اقبال و مطبعه علمی
تاریخ چاپ: چاپ دوم ‎۱۳۴۲‎ هجری قمری
کاتب: قوام‌الکتاب (نستعلیق)
ابعاد: ۸/۱۹*۲/۱۳ (‎۲۹۳ص)
شماره اموالی: ۲۸۱۲۷

۴-۲-۳- اصول علم حساب
در صفحه اول پس از نام کتاب آمده است که: اصول علم حساب، از تالیفات علیخان شاگرد قدیم مدرسه پلی تکنیک پاریس و مدرسه توپخانه و مهند فونتن بلو، معلم توپخانه مدرسه مبارکه دارالفنون، چاپ اول. طهران: ۱۲۹۷، بدون اذن مولف کسی را حق انطباع نیست. در صفحه دوم متن کوتاهی برای ستایش پروردگار آمده است. صفحه سوم به صلوات و سلام بر محمد و آل محمد آراسته شده است. و در صفحه بعد از آن دعا و ثنای بر ناصرالدین شاه را آورده است. در صفحه پنجم در بالای صفحه از وزیر علوم و صنایع و معادن جناب اعتضاد السلطنه تشکر کرده است. و در پایین صفحه از رییس مدرسه دارالفنون جعفر قلیخان سرتیپ سپاسگذاری نموده است. درس از صفحه بعد و با تعریف عیار آغاز می شود و چگونگی محاسبه عیار هر شمش را بیان می کند.

دوره تحصیلی: حساب راهنمایی
نویسنده: علیخان ناظم العلوم (علی بن محمد قاسم)
چاپخانه: نامشخص
تاریخ چاپ: چاپ اول ۱۲۹۷
کاتب: ندارد (نسخ)
ابعاد: ۸/۱۶*۵/۱۰ (۲۰۸ ص)
عنوان دیگر: حکمت ریاضی
شماره اموالی: ۲۸۱۸۸

۴-۲-۴- اصول علم جغرافی
در صفحه اول پس از نام کتاب آمده است که: طبیعی و سیاسی، تحریر حقیر ابن المرحوم الفاضل التحریر علیمحمد عبدالغفار طهران: فی سنه ۱۲۹۸٫ این متن درون کادر ساده ای قرار گرفته است. در صفحه دوم با عنوان دیباچه با ستایش خداوند شروع و ظرحی در دلیل نوشتن کتاب و اهمیت جغرافیا آمده است. دیباچه سه صفحه است و در آخر آن می نویسد که این کتاب با تفصیل احوال ممالک شروع می شود. در پایین صفحه ۴ مهر دستی مشاهده می شود، یک مهر نجم الملک و سه مهر نصر الله. این صفحه نیز کادر ساده ای دارد که کمی آن را زیباتر نموده است.

دوره تحصیلی: طبیعی و سیاسی
نویسنده: نجم الدوله (عبدالغفار بن علی محمد)
چاپخانه: دارالطباعه مخصوص دولتی (تهران)
تاریخ چاپ: ۱۲۹۸
کاتب: ندارد (نسخ)
ابعاد: ۲۱*۱۵ (۲۸۸ ص)
شماره اموالی: ۲۷۸۹۰

و هیزم آفتاب را گرد آورد. (همان،ص.۶۹۴)
او در تمام زمانها مترصّد است که از کاروان عشق باز نماند و به دیگران نیز یادآور می‌شود:
همواره گوش به زنگ باید بوده باشی
عشق
خانه به خانه به در می‌کوبد
دور می‌شود. (همان،ص.۵۶)
شاید بتوان عاشقانه‌های شمس لنگرودی را جزئی از بی‌نظیرترین اشعار عاشقانه معاصر به حساب آورد.
۴-۳-۳-۱- ۳- بی کرانی عشق
شمس ناگواریهای راه عشق، شکست‎ها و حوادث آن را مقدّمه‌ای می‌داند برای رسیدن به هدف غایی که عشق بیکران است :

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

پروردگارا
سپاس می‌گزارم
کشتی‌هایم را شکستی
قطب نمایم را گم کردی
و کاشف سرگردان را
به قاره‌ی بی پایانش رساندی. (لنگرودی،۱۳۹۰،ص.۶۳۷)
او اوج دوست داشتن را آنچنان زیبا و با زبان ساده بیان می‌کند که لاجرم بر دل می‌نشیند:
حکایت بارانی بی‌امان است
این گونه که من
دوستت می‌دارم. (همان،ص.۴۵۳)
وسعت عشق در نظر شمس آنقدر زیاد است که پنهان شدنی نیست.
دوستت دارم
وپنهان کردن آسمان
پشت میله‌های قفس
آسان نیست. (همان،ص.۶۱۷)
و بلاخره نتیجه‌ی عشق بی‌کران را شعری می‌داند که سرّ جوشش درونش در آن آشکار است و زندگیش را سرشار از سپیدی عشق می‌کند:
از آتش من جز دودی برنخاست
دودی که زغال نوشتن شعرهای من شد
اشعاری سپید،که از آسمان تو بر من بارید اشعاری سپید
و دره‎ها و و کوره‌های اتاقم را پوشانید. (همان،ص.۶۵۲)
۴-۳-۳-۲- معشوق
۴-۳-۳-۲- ۱- مدح معشوق
در خلال اشعار شمس، اصلا وصفی از چهره‌ی معشوق دیده نمی‌شود. او اغلب به مدح معشوق می‌پردازد و بر این باور است که فقط کلام عاشق می‌تواند مدح معشوق را آنگونه که سزاوار است بجا بیاورد. او از عمق جان سخن می‌گوید و با کوچکترین ابزارهای دنیایی از معشوق بتی می‌سازد در خور ستودن :
برای ستاش تو
همین کلمات روزمره کافی است
همین که کجا می‌روی، دلتنگم.
برای ستایش تو
همین گل و سنگریزه کافی است
تا از تو بتی بسازم. (همان،ص.۶۱۶)
از دیر باز تا‌کنون شعرا طبیعت را در خدمت معشوق به تصویر کشیده‌اند. شمس نیز به این قافله پیوسته و معتقد است ستارگان برای دیدن معشوق بر زمین خم شده‌ و پاره‌هایی از تن خود را دکمه پیراهن معشوق کرده‌اند :
دکمه‌های پیرهنت
خرده‌ریز ستاره‌هایی است
که به دیدار تو از نرده‌ی آسمان خم شدند
و در کف من افتادند. (همان،ص.۵۸۸)
یکی از زیباترین بخش‌های این زمزمه‌ی عاشقانه وقتی است که شاعر معشوق را بهار وجود خودش می‌داند که باعث غلیان عشق واحساسات در شاعر می‌شود .عنوان «نوروز من» برای معشوق می‌تواند تأثیر کلامش را دوچندان کند:
نوروز منی تو
با جان نو خریده به دیدارت می‌دوم
شکوفه‌های توام من

جدول۳-۳: مشخصات پوشش خاکی روی حفره ]۲۶ [

(kN/m³) γ

(kN/m²) .c

(درجه) φ

.(KN/m²) E

. ν

۱۹

۰

۳۵

۲۰۰۰۰

۰٫۳

به منظور مطالعه تاثیر متقابل خاک، ژئوتکستایل و هندسه ترکیبی آنها،درپایداری پوشش خاکی مسلح روی حفره،پارامترهای گوناگونی که مشخص کننده ویژگی هرکدام ازعوامل بالا می باشد، مورد بررسی قرارگرفت. در هر تحلیل با ثابت نگه داشتن سایر پارامترها، یک پارامتر ویژه تغییرداده شد و اثرات آن تحت بارهای گوناگون بررسی گردید. پارامترهای متغیرشامل ژرفای قرارگیری نخستین لایه ژئوتکستایل، سختی کششی ژئوتکستایل، تعداد لایه های ژئوتکستایل وطول ژئوتکستایل میباشد.

۳-۳-۲- بررسی اثرژرفای قرارگیری نخستین لایه ژئوتکستایل

برای بررسی اثر ژرفای قرارگیری نخستین لایه ژئوتکستایل، یک لایه ژئوتکستایل باسختی (EA) 500 کیلونیوتن بر متر و طول ۱۲ متردر ژرفاهای گوناگون پوشش خاکی روی حفره قرار داده شد و مقدار نشست تاج حفره و نقطه همراستای آن درسطح زمین، تحت بارهای گوناگون مورد بررسی قرارگرفت، جهت سهولت بیان مطالب، ژرفای قرارگیری ژئوتکستایل به صورت نسبت بدون بعدی نشان داده میشود که عبارتست ازنسبت ژرفای قرارگیری لایه ژئوتکستایل (Y) به ارتفاع پوشش خاکی روی حفره(h)، این نسبت بدون بعد، «نسبت ژرفا»، نامگذاری گردید.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

شکل ۳-۱۱ مقدار نشست تاج حفره و نقطه همراستای آن درسطح زمین را به ازای سختی کششی ژئوتکستایل ۵۰۰ کیلونیوتن بر متر و تحت سربار ۲۰۰ کیلونیوتن برمترمربع نشان میدهد. همانطور که در شکل زیر به روشنی مشخص است، در فاصله بین سطح زمین و تاج حفره، ژرفایی وجود دارد که تا آنجا با افزایش ژرفای قرارگیری ژئوتکستایل، نشست سطح زمین و تاج حفره افزایش و از آن پس، مقادیر نشستها، کاهش می یابد. با توجه به شکل میتوان مشاهده نمود که به ازای نسبت ژرفای ۳/۰ مسلح سازی کمترین اثر را دارد.

شکل ۳-۱۱: تغییرات نشست در برابر نسبت ژرفای گوناگون ژئوتکستایل به ازای سربار KN/M2 200=P ]26 [

درنمودار شکل ۳-۱۲ مقادیرکرنش کششی بیشینه در ژرفای گوناگون پوشش خاکی غیرمسلح و به ازای سربارهای۳۰۰،۴۰۰و۵۰۰ کیلونیوتن برمترمربع ارائه شد. همانطورکه در شکل ۳-۱۲ مشاهده می شود، توزیع کرنش کششی بیشینه با نحوه تغییرات نشست به ازای ژرفاهای گوناگون قرارگیری ژئوتکستایل مطابقت دارد یعنی در همان نسبت ژرفایی که کمترین کرنش کششی وجود دارد،
نشستها بیشینه است.

(شکل۳-۱۲) : تغییرات کرنش کششی بیشینه درژرفاهای گوناگون پوشش غیرمسلح به ازای سربارهای ۳۰۰،۴۰۰و۵۰۰کیلونیوتن برمترمربع]۲۶ [

۳-۳-۳- بررسی اثرسختی کششی ژئوتکستایل

برای بررسی اثر مقدار سختی کششی ژئوتکستایل بر پایداری پوشش خاکی مسلح واقع بر یک حفره زیرزمینی، یک لایه ژئو تکستایل با سختیهای محوری متفاوت ۱۰۰۰،۵۰۰،۱۰۰،۲۰ کیلونیوتن برمترو طول ۱۲ متردر ژرفاهای گوناگون قرارداده شده وتحت سربارهای گوناگون موردتحلیل قرارگرفت. (شکل ۳-۱۳) مقدارنشست تاج حفره و نقطه همراستای آن درسطح زمین رابه ازای سختیهای کششی گوناگون ژئوتکستایل و تحت سربار۳۰۰ کیلونیوتن بر متر مربع نشان می دهد همانطورکه در شکل مشاهده میگردد به طورکلی با افزایش میزان سختی کششی ژئوتکستایل ازمقدار نشست ها کاسته میشود. همچنین درشکل ۳-۱۳ مشاهده میشود که در نسبت ژرفاهای کوچک، اختلاف بین مقدار نشستها به ازای سختیهای کششی گوناگون ژئوتکستایل کمتر میباشد. این مسئله باتوجه به نمودار شکل ۳-۱۴ کاملا قابل توجیه میباشد. همانگونه که ملاحظه می گردد، در نسبت ژرفاهای کوچک، مقدارکرنشهای کششی ایجاد شده در راستای محور ژئوتکستایل کمتراست در نتیجه مقدار نیروی کششی لازم در ژئوتکستایل، جهت تجهیز کامل ظرفیت کششی آن، تامین نمیگردد. بنابراین افزایش سختی کششی تاثیر زیادی در کاهش نشستها ندارد.

(شکل۳-۱۳) تغییرات نشست در برابر نسبت ژرفای گوناگون قرارگیری ژئوتکستایل به ازای سختیهای محوری ۱۰۰۰،۵۰۰،۱۰۰،۲۰کیلونیوتن برمتر وسربار^۲ KN/M300P= ]26 [

(شکل ۳-۱۴) تغییرات نشست سطح زمین دربرابرسختی محوری ژئوتکستایل به ازای نسبت
ژرفای ۹/۰ ،۷/۰ ،۴/۰ و۲/۰سربار^۲ KN/M500P= ]26 [

۳-۳-۴- بررسی اثرتعداد لایه های ژئوتکستایل

از دیگر عوامل موثر بر پایداری وکاهش تنشها و نشستهای پوشش خاکی مسلح روی حفره، تعداد لایه های مسلح کننده میباشد. برای بررسی اثر این پارامتر، الگوهایی ازمساله مورد نظر با تعداد
لایه های گوناگون ژئوتکستایل ۱،۷،۶،۵،۴،۳،۲ سختی هاکششی۵۰و۵۰۰و۱۰۰۰ کیلونیوتن بر متر و طول ۱۲ متر ایجاد شد و مقدار نشست تاج حفره و نقطه همراستای آن درسطح زمین و تغییرات تنش قائم در پوشش خاکی مسلح مورد بررسی قرارگرفت.شکل۳-۱۵تغییرات نشست سطح زمین وتاج حفره دربرابر تعداد لایه های ژئوتکستایل را به ازای سختیهای کششی گوناگون و سربار ۱۰۰ کیلونیوتن مترمربع نشان میدهد. همانطورکه مشاهده میشود به طور کلی با افزایش تعداد لایه های ژئوتکستایل میزان نشستها کاهش مییابد. اگرچه با افزایش تعداد لایه های ژئوتکستایل ازمیزان نشستها کاسته میشود، اما این کاهش فقط تا تعداد لایه معینی محسوس میباشد و بعد ازآن تغییرات بسیار ناچیز است. این بدان مفهوم است که برای خاک و ژئوتکستایلی با ویژگیهای معین، مقدار بهینه ای برای تعداد لایه های مسلح کننده وجود دارد. علت این پدیده آنست که هنگامیکه سربار معینی به پوشش خاکی مسلح با چند لایه ژئوتکستایل اعمال می شود، درابتدا لایه های بالایی به کشش افتاده و بخشی از نیروهای ایجاد شده در لایه خاک را جذب میکنند. این موجب میشود که تنشهای کمتری به لایه های زیرین برسد.در نتیجه کرنشهای بسیار کمی در راستای محور طولی ژئوتکستایل ایجاد میشود. بدین ترتیب وجود این لایه های اضافی تاثیر چندانی بر کاهش تنشها و تغییر شکلها ندارند.

(شکل۳-۱۵): تغییرات نشست دربرابر تعدادلایه های ژئوتکستایل به ازای سختی های محوری ۵۰۰و۵۰و۱۰۰۰ کیلونیوتن برمتروسربار^۲ KN/M100P= ]26 [

شکل۳- ۱۶تغییرات تنش قائم درارتفاع پوشش خاکی مسلح را درراستای مرکز حفره و به ازای سربار۲۰۰ کیلونیوتن برمترمربع نشان می دهد. همانطورکه مشاهده می شود، مسلح سازی اثرمطلوبی در کاهش تنشهای قائم دارد، این اثرمثبت با افزایش تعداد لایه های ژئوتکستایل بیشتر میشود. همچنین ملاحظه میگردد که بانزدیکی به تاج حفره، اثر مسلح سازی و افزایش تعداد لایه های ژئوتکستایل کاهش مییابد. این کاهش در مقدار تنش های قائم در نزدیکی حفره ناشی ازعملکرد کمانی خاک میباشد.

شکل۳-۱۶: تغییرات تنش درارتفاع پوشش خاکی مسلح درراستای مرکزحفره به ازای سربار^۲ KN/M200P= ]26 [

۳-۳-۵- بررسی اثرطول لایه ژئوتکستایل

از عوامل موثر در پایداری سامانه های خاک مسلح، طول مسلح کننده می باشد. برای بررسی اثر این پارامتر بر پایداری و کاهش تنش ها و تغییرشکلهای پوشش خاکی مسلح روی حفره، تحلیلهایی با طولهای گوناگون لایه ژئوتکستایل انجام شد. تغییرات طول ژئوتکستایل از ۸ تا ۱۳ متر و با افزایش یک متری می باشد. تحلیلهای لازم به ازای سختی های کششی ۳۰۰و۱۰۰۰کیلونیوتن برمتر و نسبت ژرفای ۹/۰ انجام شد و مقدار نشست تاج حفره و نقطه همراستای آن درسطح زمین مورد بررسی قرارگرفت. شکل ۳-۱۷تغییرات نشست سطح زمین و تاج حفره دربرابر طول ژئوتکستایل را به ازای سختی های کششی گوناگون و سربار۳۰۰ کیلونیوتن برمترمربع نشان می دهد.همانطور که مشاهده
میشود با افزایش طول لایه ژئوتکستایل از مقدار نشست ها کاسته می شود.اما این کاهش فقط تا طول معینی از ژئوتکستایل محسوس می باشد و بعد از آن تغییرات بسیار ناچیزاست.این بدان معنی است که برای ویژگیهای معینی ازخاک و ژئوتکستایل، طول گیرداری بهینه ای برای مسلح کننده وجود دارد که اگر طول ژئوتکستایل ازآن بیشتر شود، تاثیر چندانی بر کاهش تنش هاو تغییر شکلها ندارد. ]۲۶ [

(شکل۳-۱۷): تغییرات نشست دربرابرطولهای گوناگون ژئوتکستایل به ازای سختی های محوری ۳۰۰و۱۰۰۰کیلونیوتن برمتر،نسبت ژرفای ۹/۰ وسربار^۲ KN/M300P= ]26[

برای توجه وتفسیر مطلب بالا، درشکل(۳-۱۸)تغییرات نیروی محوری ایجادشده در طول ژئوتکستایل ارائه گردید. نمودارها برای سه طول ۸،۱۰،۱۳ متر، سختی کششی ۱۰۰۰ کیلونیوتن برمتر و به ازای سربار ۳۰۰ کیلونیوتن برمتر مربع ترسیم شد. به علت تقارن محوری الگوی ساخته شده وهمچنین تفسیر بهتر نتایج، منحنی ها تنها برای نیمه راست لایه ژئوتکستایل ارائه گردید. درشرایط یکسان از ویژگیهای خاک وژئوتکستایل، هرچه مقدار سربار کوچکتر باشد، مقدار طول مورد نیاز نیز کمتر خواهد بود.درشکل (۳-۱۸) نمودار تغییرات کرنش کششی در لایه خاک در راستای قرارگیری ژئوتکستایل برای حالت غیرمسلح وبه ازای سربارهای ۱۰۰،۳۰۰ کیلونیوتن برمتر ارائه شده است.همانطور که مشاهده می شود،با افزایش مقدار سربار، کرنش کششی بیشتری در خاک ودرنتیجه در ژئوتکستایل به وجود می آید. هر چه مقدار سربار کمتر باشد، طول کمتری از ژئوتکستایل تحت کشش قرار می گیرد در نتیجه ژئوتکستایل با طول کمتری مورد نیاز میباشد.

۲- کار و حرفه شخصیت ها و راه و روش زندگیشان
۳- زمان، فصل و دوره داستان.
۴- محیط کلی و عمومی شخصیت‏ها: پس زمینه محیطی که داستان در آن اتفاق می‏افتد. مثل محیط مذهبی، فرهنگی، مقتضیات فکری، خلقی، عاطفی. می‏تواند پس زمینه یک کشور، یک خانواده و یا یک قوم و عشیره باشد.
چند نکته دیگر :
۱- توصیف صحنه در داستان مدرن جزئی از عناصر داستان شده و نباید به گونه‏ای باشد که با حذف آن در داستان هیچ اتفاقی نیفتد.
۲- از وسط صحنه شروع کند. یعنی خواننده را به وسط داستان پرت کنید تا با صحنه خو بگیرد.
۳- میتوانید از شوک هم استفاده کنید. اما تعداد شوک‏ها باید کم باشد تا از تأثیرش در داستان کم نشود.
۴- معمولاً داستان کوتاه در یک صحنه اتفاق می‏افتد. و توصیه می‏شود از تعدد صحنه در داستان کوتاه استفاده نشود.
۵- توصیفات تکراری در داستان نداشته باشید. یک بار توصیف برای خواننده بس است. خواننده آن را در ذهنش نگه می‏دارد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۲-۲-۶-۲٫ توصیف شخصیت‏ها
شخصیت‏، تیپ‏، چهره‏مان یا همان نمونه نوعی بحثی است که امروزه در داستان به آن زیاد پرداخته می‏شود‏.این بحث اولین با ر در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم مطرح شد.در همه جای دنیا افراد مثل هم هستندو در خیلی از خصوصیات مشترکند.
شخصیت از ۴ جنبه، شخصی، خانوادگی، اجتماعی و حرفه‏ای تشکیل شده است.
جنبه شخصی: لحظات تنهایی یک شخصیت. این که شخصیت از چه سرگرمی‏ها، نوستالژی‏ها و مخفی‏کاری‏هایی در اتاق یا ذهنش برخوردار است.
جنبه خانوادگی: هر شخصیتی می‏تواند تنها یا خانواده دار باشد. اما حتی اگر تنها باشد، مطمئناً پدر و مادری داشته است. یا کسی که قبلاً خانواده‏اش بوده یا قرار است خانواده‏اش باشد. طرز رفتار شخصیت با خانواده جنبه دوم اوست.
جنبه اجتماعی: نوع برخورد با شخصیت‏هایی که در اجتماع می‏بیند.
جنبه حرفه‏ای: نوع کار و میزان درآمد می‏تواند در شخصیت تأثیر مستقیم داشته باشد. حتی نوع برخورد با همکاران و هشت ساعت زندگی‏اش در محل کار می‏تواند در روند کلی داستان اثر گذار باشد.
در مرحله توصیف شخصیت برای خلق یک ساختار درماتیک درست فهمیدن نقطه ضعف شخصیت‏ها به اندازه فهمیدن نقاط قوت و یا خصوصیات ظاهری، اخلاقی و اجتماعی آن‏ها دارای اهمیت است. این‏که آن‏ها دقیقاً در ابتدای قصه چه طور آدم‏هایی هستند و پس از این‏که توانستند از پس مشکلات طرح شده در روند قصه بر بیایند به چه آدم‏های جدیدی تبدیل شدند؟
۲-۳٫ عناصر قصه
«معمولاً به آثاری که در آن‏ها تأکید بر حوادث خارق‏العاده، بیشتر از تحول و تکوین آدم‏ها و شخصیت‏ها است، قصه می‏گویند. در قصه محور ماجرا بر حوادث خلق الساعه می‏گردد. حوادث قصه‏ها را به وجود می‏آورند و در واقع رکن اساسی و بنیادی آن را تشکیل می‏ دهند، بی آن‏که در گسترش و تحول قهرمان‏ها و آدم‏های قصه نقش داشته باشند. به عبارت دیگر، شخصیت‏ها و قهرمان‏ها، در قصه کمتر دگرگونی می‏یابند و بیشتر دستخوش حوادث و ماجراهای گوناگونند» (میرصادقی، ۱۳۹۰: ۴۴).
از نظر میرصادقی «اغلب قصه‏ها فاقد پیرنگند» (میرصادقی، ۱۳۹۰: ۴۴). یا به عبارتی بافتی ساده دارند: حوادث، علت و معلولی نیستند و یا منطقی که در پس افکار و اعمال نهفته است، استوار و پیچیده نیست و یا حتی از استدلال منطقی قابل قبولی پیروی نمی‏کنند؛ اما علی‏رغم تمامی این تعاریف مطالعه در افسانه‏ها و قصه‏های ملل فصول مشترکی را که همان بن‏مایه و ساختار آن باشد به ما عرضه می‏دارد. افسانه‏ها و قصه‏ها همانند سایر آثار ادبی شفاهی یا مکتوب از عناصر ساختاری خاصی تشکیل شده‏اند.
۲-۳-۱٫ راوی
«یکی بود، یکی نبود، غیر از خدا هیچ کس نبود …»
«یکی بود، یکی نبود، زیر گنبد کبود …»
«روزی روزگاری در سرزمینی دور دست …»
«سال‏ها پیش در …»
«آورده‏اند که …»
….
«بالا رفتیم ماست بود، پایین اومدیم دوغ بود، قصه‏ی ما دروغ بود»
«قصه‏ ما به سر رسید، کلاغه به خونه‏اش نرسید»
چند نمونه‏ای که در بالا آمده، نمونه‏هایی است از آغاز و پایان قصه‏ها و افسانه‏ها، آنچه که در تمامی این نمونه‏ها شایان توجه است، این نکته مهم است که تمام این جمله‏ها سخن یک راوی است.
راوی یا روایتگری که قصه، افسانه، حکایت و داستانی را نقل می‏کند. این راوی در طول حکایت داستان در تمامی صحنه‏ها حضور دارد و تمام ماجراها از دید اوست که روایت می‏شود.
راوی آگاه به تمام ماجرا است و بیش از شخصیت قصه از وقایعی که در پیش روست، اطلاع دارد. او خود شاهدی‏ست بر داستانی که در حال نقل آن است؛ بنابراین او را راوی «همسان رویدادی» یا راوی شاهد یا دانای کل می‏دانند (فورستر، ۱۳۷۱: ۶۱).
در قصه و افسانه، خواننده می‏تواند در جریان گفت‏وگوی شخصیت‏ها قرار بگیرد.
قصه و افسانه برای حکایت شدن و گوش سپردن به نقل نقال یا راوی است.
۲-۳-۲٫ شخصیت‏ها در قصه‏ها
در بیشتر قصه‏ها و افسانه‏های ملل، شخصیت‏های معرفی شده یا خوبند یا بَد. خوب‏ها دارای خصائل عالی انسانی از قبیل فروتنی، جوانمردی، سخاوت، شجاعت و محبت‏اند. در همه‏ی این افسانه‏ها، خواننده می‏بیند که این صفات نیکو، گرچه ممکن است سبب مشکلات و سختی‏هایی شود، ولی همواره قهرمانانی که دارای این صفات‏اند در پایان پیروزند.
قصه‏ها و افسانه‏های عامیانه، معمولاً از طرح خاصی پیروی می‏کنند، شروع و پایان مخصوص به خود دارند و شخصیت‏ای اصلی داستان اغلب در همان چند جمله‏ی اول معرفی می‏شوند.
در قصه‏های عامیانه و افسانه‏ها افراد اصلی داستان شخصیت‏های روشن و مشخصی دارند و بیش‏تر مشابه یکدیگرند.
۲-۳-۳٫ زمان و مکان در قصه
«در قصه‏ها زمان و مکان فرضی‏اند و تصویری. مشخص نیست که قصه‏ها مربوط به چه زمانی است» (میرصادقی، ۱۳۹۰: ۶۷).
به حدس و گمان باید دریافت که این قصه‏ها به چه دوره‏ای تعلق دارد و بازگو کننده‏ی وضع اجتماعی و سیاسی مردم کدام دوره است. این زمان و مکان فرضی، چون زمان و مکان فرضی و تمثیلی بعضی از رمان‏ها یا داستان‏های کوتاه و بلند مروزی نیست که نویسنده احساس و اندیشه‏ای را در حیطه‏ی زمانی و مکانی خاصی که جنبه تمثیلی و نمادین(سمبلیک) دارد مطرح می‏کند و به داستان بُعد کلی و جهانی می‏دهد و به دردها و اسارت‏ها و تنگناهای سرنوشت بشری از دیدگاه عمومی و جمعی نگاه می‏کند.
شهر یا کشور فرضی و خیالی نویسنده قصه، مظهری از شهر یا کشور خود او بوده است و وقایعی که در قصه‏ها اتفاق می‏افتد، وقایعی بوده است که در کشورش روی داده است.
معمولاً حوادث و ماجراهای قصه‏ها در کشورهایی مثل چین، ماچین، حلب، یمن و غیره، اتفاق می‏افتد (میرصادقی، ۱۳۹۰: ۶۸).
در افسانه‏ها و قصه‏ها، صحنه‏ها را معمولاً در کنار هم می‏بینیم. زمان و مکان فرضی است، اما همه چیز قابل دسترسی و سهل‏الوصول است. در قصه‏ها همه‏ی موقعیت‏ها و مکان‏ها و زوایا در یک سطح و در کنار یکدیگر قرار گرفته‏اند.
۲-۴٫ ولادیمیر پراپ و عناصر خویشکاری
ولادیمیر پراپ متولد ۱۸۹۵ میلادی است. او در کتاب معروف خود «ریخت‏شناسی قصه‏های پریان» سی و یک کارکرد برای قصه‏های پریان در نظر گرفت. ولادیمیر پراپ روایت‏شناس روس است که ساختار قصه‏های پریان روسی را به هفت حوزه عمل و سی و یک نقش ویژه تقلیل داده است. او در سال ۱۸۹۵ م در سن‏پترزبورگ به دنیا آمد. وی تباری آلمانی داشت و در رشته فقه اللغه روسی و آلمانی فارغ‏التحصیل گردید. او به تدریس زبان آلمانی می‏پرداخت و از سال ۱۹۲۳ م مدرس فولکلور در دانشگاه لنینگراد بود. وی حاصل سال‏ها تحقیق و مطالعه‏ی خویش را در نخستین کتابش، ریخت‏شناسی قصه‏های پریان، در سال ۱۹۲۸ م منتشر کرد.
پراپ خویشکاری را یکی از اجزای سازنده قصه می‏داند. «باری قدم اول شناخت و تعریف کوچک‏ترین واحدهاست. وقتی کوچک‏ترین واحدها جدا و تعریف شدند، قدم بعدی در تجزیه و تحلیل ساختاری بررسی روابط متقابل این واحدها و راه‏های ترکیب آن‏ها با یکدیگر است. پراپ کوچک‏ترین جزء سازه‏ای قصه‏های پریان را «خویشکاری^[۷]» می‏نامد، و «خویشکاری» را به عمل و کار یک شخصیت از نقطه نظر اهمیتش در پیش بُرد قصه تعریف می‏کند» (پراپ، ۱۳۹۲: ۸).
پراپ در ریخت‏شناسی، ترکیب، ساختمان اشیاء و پدیده‏ها را بررسی می‏کند. «در این امر امکان کوچک‏ترین تردیدی نیست که ما می‏توانیم پدیده‏ها و اشیا پیرامون خویش را از جنبه ترکیب و ساختمانشان، یا از جهت فرآیندها و دگرگونی‏هائی که بر آن‏ها عارض می‏گردد، و یا از جنبه‏ی خاستگاه و اصل آن بررسی کنیم» (پراپ، ۱۳۹۲: ۲۴). تعریف پراپ از کارکرد شخصیت‏ها یکی از مهم‏ترین و انقلابی‏ترین نوشته‏ها در تاریخ فولکلور است. او می‏نویسد: «یک عمل نمی‏تواند جدای از مکانی که در جریان روایت دارد تعریف شود» (همان: ۱۱).
عمل یا کارکرد فقط در مکان خویش در جریان روایت تعریف می‏شود. واحد حداقل به عنوان بخشی از تیپ در نظر گرفته شده و باید با توجه به این که در کجا رخ می‏دهد مورد بررسی قرار گیرد.
هرکارکرد در قصه، هدف خاصی را دنبال می‏کند. به عقیده پراپ کارکردهای انتزاعی باعث شکل‏گیری قصه می‏شوند. «پراپ تجزیه و تحلیل‏هایش را با الگوهای افلاطونی که در ذهن دارد انجام می‏دهد و برای او قصه همیشه به وسیله کارکردهایی انتزاعی شکل می‏گیرد و با جزئیات ملموس مادی طول و تفصیل می‏یابد.
پراپ واحد سازنده روایت را کارکرد نامید که عمل یکی از شخصیت‏های قصه است.

در این رابطه نشان دهنده بردار متغیرهای مستقل، بردار متغیرهای وابسته، ^[۶۱] متغیر مجازی برای نشان دادن اثر مقطعی، خطای معادله و اثر زمان بر روی جمله ثابت است. در تمام مدل‌های اثر ثابتی که شیب ثابت دارند فرض می‌شود که واریانس خطاها در هر مقطع و همچنین بین مقاطع همسان بوده و خودهمبستگی بین اجزاء خطای آن وجود نداشته باشد. به عبارت دیگر برای هر و رابطه زیر برقرار است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

رابطه ۳-۹
۳-۵-۱-۲-۲) مدل اثرات تصادفی
در مدل‌های اثر ثابت، برای دستیابی به تخمین‌های کارا از روش حذف متغیرهای غیر قابل اندازه‌گیری اثرگذار در مدل استفاده شد. به کارگیری این روش موجب حذف بسیاری از متغیرهای مهم اثر گذار در رگرسیون داده‌های پانلی می‌شود. به این دلیل می‌توان با وارد کردن این متغیرها در اجزاء خطا، به روشی دیگر این مشکل را حل کرد. این روش به مدل اثر تصادفی معروف است. اولین شرط برای استفاده از مدل اثر تصادفی آن است که متغیرها به صورت تصادفی انتخاب شده باشند. اگر متغیرها به صورت تصادفی انتخاب شده باشند و بین متغیرهای توضیحی و خطاها همبستگی وجود نداشته باشد، می‌توان برای رسیدن به تخمین‌های کارا و سازگار از روش اثر تصادفی استفاده کرد. در این روش با بهره گرفتن از روش GLS مدل به صورت زیر برآورد می‌شود.
رابطه ۳-۱۰
و
در روابط فوق اگر۱ = باشد، در این صورت تخمین مدل با بهره گرفتن از روش اثر تصادفی به تخمین با روش اثر ثابت تبدیل و چنانچه۰ = باشد تخمین مدل با روش اثر تصادفی به تخمین با بهره گرفتن از ترکیب کل داده‌ها و برآورد حداقل مربعات معمولی تبدیل می‌شود. این مدل یک رگرسیون با جمله تصادفی به شکل زیر است (صدیقی ص ۱۱۲).

رابطه ۳-۱۱

در رابطه فوق مقدار برابر است با جمله خطای هر مشاهده و اثر تصادفی مربوط به هر مقطع است و خطای کل با شرط برای تمام ‌ها است. در مدل‌های اثر تصادفی تخمین زننده‌های حداقل مربعات تعمیم یافته بهترین تخمین زننده‌های ^[۶۲]است.

۳-۵-۱-۳) داده های مقطعی(Cross-Sectional Data)
داده های مقطعی داده هایی هستند که برای یک یا چند متغیر در یک نقطه از زمان جمع آوری می‌شود.دهده های مقطعی‌،رفتار های بلند مدت را نشان می‌دهند در حالی که در داده های سری زمانی بر اثرات کوتاه مدت تأکید می‌شود.با تر کیب این دو خصوصیت در داده های تابلویی که خصوصیت ممتاز پانل دیتا می‌باشد‌،ساختار عمومی تر و پویاتری را می‌توان تصریح و بر آورد کرد.(اشرف زاده و مهرگان‌،۱۳۸۷)
داده ­های پانلی که بر حسب بنگاه­ها، خانوارها و افراد جمع آوری می­شوند، ممکن است دقیق­تر از داده ­های مشابه اندازه ­گیری شده در سطح کلان باشند. بنابراین، تورشی که ممکن است در داده ­های کلان حاصل شود، در داده ­های تابلویی حداقل می­گردد (Baltagi ‌،۲۰۰۵)
داده ­های پانلی از طریق فراهم کردن تعداد داده ­های زیاد، تورش را پائین می­آورد(Gujarati‌، ۲۰۰۴).
مطالعه مشاهدات به صورت داده ­های پانلی، وضعیت بهتری برای مطالعه و بررسی پویایی تغییرات نسبت به سری زمانی و مقطعی داراست.
۳-۶) بررسی متغیر های تحقیق:
۳-۶-۱) متغیر وابسته:
متغیر وابسته در این تحقیق نرخ تسهیلات غیر جاری بانکهای بورسی طی دوره زمانی ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۱ می‌باشد که تغییرات آن در بانکهای مختلف را در نمودار۳-۱ مشاهده می‌کنید.
۳-۶-۲)متغیر های مستقل:
متغیرهای مستقل این تحقیق عوامل اقتصادی نظیر نرخ تورم،نرخ بیکاری،رشد تولید ناخالص داخلی(GDP) ،نرخ سود تسهیلا اعطایی و نرخ بازدهی بازار سرمایه می‌باشند که در ذیل تغییرات آنها طی دوره زمانی ۵ ساله در نمودارهایی نشان داده شده است.
۳-۶-۲-۱)نوسانات نرخ تورم طی دوره زمانی ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۱
شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی و شاخص بهای تولید کننده طی دوره ۸۷-۱۳۸۵ روند طعودی طی نمود، اما از روند صعودی متوسط شاخص بهای کالاهای صداراتی در سال‌‌های ۱۳۸۶ و ۱۳۸۷ کاسته شد.
متوسط شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در سال ۱۳۸۷، ۴/۲۵ درصد نسبت به سال قبل رشد داشت. تغییرات شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در دوازده ماهه منتهی به هر ماه نسبت به دوره مشابه سال قبل از ۷/۸ درصد در مرداد ۱۳۸۵ با روند صعودی به ۹/۲۵ درصد در دی و بهمن ۱۳۸۷ و در اسفند به ۴/۲۵ درصد رسید. همچنین تغییرات شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در هر ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل از فرودین ۱۳۸۵ تا مهر ۱۳۸۷ روندی افزایشی داشته و از ۳/۵ درصد به ۵/۲۹ درصد بالغ شد. تغییرات مذکور که از آبان ۱۳۸۷ با روندی کاهشی همراه بود، در پایان سال ۱۳۸۷ به ۸/۱۷ درصد محدود گردید. شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی و تولید کننده طی دوره ۸۷-۱۳۸۵ با روندی افزایش مواجه بودند، اما در سال ۱۳۸۸ هر دو شاخص روند شدیداً کاهشی داشتند. در این سال رشد شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی ۴/۲۵ درصد در سال ۱۳۸۷ به ۸/۱۰ درصد و رشد شاخص بهای تولید کننده از ۹/۲۰ درصد در سال ۱۳۸۷ به /۷ درصد محدود گردید. شاخص بهای کالاهای صادراتی در سال ۱۳۸۸ به میزان ۸/۶ درصد نسبت به سال گذشته کاهش یافت. این شاخص در سال ۱۳۸۷ به میزان ۱/۲۲ درصد افزایش یافته بود.
متوسط شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در سال ۱۳۸۸ حدود ۸/۱۰ درصد نسبت به سال قبل رشد داشت. بررسی تغییرات شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی طی دوازده ماهه منتهی به هر ماه نسبت به دوره مشابه سال قبل نشان می‌دهد که یان نرخ از ۷/۸ درصد در مردادماه ۱۳۸۵ با روندی افزایشی به ۹/۲۵ درصد در دی و بهمن ۱۳۸۷ رسید. اما از اسفند ۱۳۸۷ تا پایان سال ۱۳۸۸ همواره روندی کاهشی داشته است. همچنین تغییرات شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در هر ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل از فروردین ۱۳۸۵ تا مهرماه ۱۳۸۷ همواره رندی افزایشی داشته و در مهرماه ۱۳۸۷ به ۵/۲۵ درصد رسید. تغییرات مذکور از آبان‌ماه ۱۳۸۷ با روند کاهشی همراه بود. در پایان همان سال به ۸/۱۷ درصد و در اسفندماه ۱۳۸۸ به ۴/۱۰ درصد محدود گردید.
بررسی تغییرات قیمت ۲۵۹ قلم کالا و خدمت مشمول شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در سال ۱۳۸۸ نشان‌دهنده آن است که ۲۰ قلم از این کالاها و خدمات که در مجموع حدود ۵/۳۷ درصد از وزن سبد شاخص را تشکیل می‌دهند، حدود ۴/۶۴ درصد افزایش شاخص بهای کل در این دوره را توضیح می‌دهند. از بین این اقلام، گروه «ارزش جاری مسکن شخصی» بالاترین سهم رشد شاخص کل را به میزان ۵/۲۵ درصد داشت. شاخص «ارزش اجاری مسکن شخصی» رشدی معادل ۳/۱۳ درسد و شاخص «اجاره بهای مسکن غیرشخصی»، رشدی به میزان ۸/۱۲ درصد نسبت به سال قبل داشتند. تغییرات شاخص بهای دو گروه مذکور در سال ۱۳۸۷ به ترتیب به میزان ۲/۲۸ و ۶/۲۸ درصد بود.
در بین گروه‌‌های اختصاصی، شاخص بهای «خدمت» با برخورداری از رشدی برابر ۳/۱۴ درصد در سال ۱۳۸۸ نسبت به سال گذشته و ضریب اهمیت نسبی ۸۷/۴۲ درصد معادل ۹/۶۹ درصد از افزایش شاخص بهای کل را به خود اختصاص داد. در میان گروه‌‌های اصلی، متوسط شاخص بهای «مسکن، آب، برق و گاز و سایر سوخت‌‌ها» با رشدی معادل ۲/۱۲ درصد با توجه به شریب اهمیت آن در تشکیل شاخص کل، سهمی معادل ۹/۳۴ درصد در رشد شاخص کل داشت. در میان گروه‌‌های اصلی و فرعی منتخب، شاخص بهای «دخانیات» بیشترین رشد را طی سال ۱۳۸۸ نسبت به سال قبل به میزان ۱/۳۰ درصد داشت. رشد شاخص این گروه در سال ۱۳۸۷ به میزان ۳/۱۹ درصد بود. پس از این گروه اصلی، شاخص بهای گروه فرعی «گوشت» بیشترین رشد را طی سال مذکور به میزان ۴/۲۰ درصد داشت. رشد شاخص این گروه طی سال ۱۳۸۷ به میزان ۴/۲۰ درصد داشت. رشد شاخص این گروه طی سال ۱۳۸۷ به میزان ۴/۲۵ درصد بود. در سال ۱۳۸۸، شاخص بهای گروه فرعی «غلات و نان»، «برق،‌گاز و سایر سوخت‌‌ها» و «روغن و چربی‌‌ها» به ترتیب به میزان ۱/۳، ۴/۳ و ۶/۶ درصد کاهش یافتند. سه گروه مذکور در سال ۱۳۸۷ به ترتیب به میزان ۳/۵۷، ۸/۸ و ۹/۲۷ درصد افزایش یافته بودند.
همچنین شاخص بهای گروه اصلی «بهداشت و درمان»‌، «رستوران و هتل»، «کالاها و خدمات متفرقه»، «پوشکاک و کفش»، «تفریح و امور فرهنگی»، «حمل و نقل»، «اثاث، لوازم و خدمات مورد استفاده در خانه» و «ارتباطات» در سال ۱۳۸۸ نسبت به سال قبل به ترتیب ۹/۱۸، ۹/۱۵، ۵/۱۵، ۶/۱۲، ۳/۱۰، ۸/۸، ۹/۵، ۲/۴ و ۴/۰ درصد افزایش یافت. نرخ رشد مشابه گروه‌‌های مذکور در سال ۱۳۸۷ به ترتیب ۳/۲۳، ۷/۱۴، ۸/۲۹، ۹/۲۳، ۰/۲۱، ۲/۱۰، ۶/۱۷، ۸/۲۳ و ۲/۰- درصد بود. به طور کلی به جز شاخص بهای سه گروه «دخانیات»، «ارتباطات» و «تحصیل» نرخ رشد سایر گروه‌‌های اصلی در سال ۱۳۸۸ کمتر از سال ۱۳۸۷ بود. در این میان کاهش نرخ رشد گروه‌‌های «خوراکی‌‌ها و آشامیدنی‌‌ها»‌، «اثاث، لوازم و خدمات مورد استفاده در خانه»، «مسکن، آب، برق و گاز و سایر سوخت‌‌ها» و «رستوران و هتل» چشمگیر بوده است.
شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در استان‌‌های تهران، اصفهان، خراسان رضوی و فارس در سال ۱۳۸۸ نسبت به سال قبل به ترتیب ۰/۱۱، ۸/۱۰، ۸/۱۲ و ۲/۸ درصد افزایش داشت. استان تهران به دلیل داشت ضریب اهمیت نسبی حدود ۱/۳۳ درصد معادل ۸/۳۳ درصد از افزایش شاخص بهای کالا و خدمات مصرفی را در سال مورد بررسی به خود اختصاص داد. در سال ۱۳۸۸ در بین استان‌‌های کشور، قم و گلستان به ترتیب با ۰/۱۴ و ۱/۱۳ درصد بالاترین و استان‌‌های بوشهر، خوزستان و قزوین به ترتیب با ۵/۷، ۹/۷ و ۰/۸ درصد پایین‌ترین نرخ تورم را داشتند.
متوسط شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی، شاخص بهای تولیدکننده و شاخص بهای کالاهای صادراتی در سال ۱۳۸۹ نسبت به سال قبل به ترتیب ۴/۱۲، ۶/۱۶ و ۰/۱۱ درصد رشد داشت. مقایسه این ارقام با ارقام مشابه سال قبل (۸/۱۰، ۵۴/۷ و ۸/۶-) نشان می‌‌دهد که رشد هر سه شاخص بهای مذکور افزایشی بوده است.
بررسی تغییرات شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی طی دوازده ماه منتهی به هر ماه نسبت به دوره مشابه سال قبل نشان می‌دهد که این نرخ از ۹/۲۵ درصد در بهمن‌ماه ۱۳۸۷ با روندی کاهشی به ۸/۸ درصد در مردادماه ۱۳۸۹ محدود گردید، اما از شهریورماه با روندی افزاشی به ۴/۱۲ درصد در اسفندماه ۱۳۸۹ رسید. همچنین تغییرات شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در هر ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل از اسفندماه ۱۳۸۸ با روندی کاهشی به ۳/۸ درصد در خرداد ماه ۱۳۸۹ و از تیرماه با روند صعودی به ۹/۱۹ درصد در اسفندماه ۱۳۸۹ رسید.
بررسی تغییرات قیمت ۳۵۹ قلم کالا و خدمات مشمول شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در سال ۱۳۸۹ حاکی از آن است که ۱۶ قلم از این کالاها و خدمات که در مجموع حدود ۰/۳۸ درصد از وزن سبد شاخص را تشکیل می‌دهند، حدود ۵/۴۹ درصد از افزایش شاخص بهای کل در این سال را بر عهده دارند. از بین این اقلام، «ارزش اجاری مسکن شخصی» از بالاترین سهم از رشد شاخص کل به میزان ۱/۱۱ درصد برخوردار بود. پس از آن شاخص بهای «گوشت گوسفند یا بز تازه با استخوان» با ۵/۸ درصد بالاترین سهم از رشد شاخص کل را داشت.
در بین گروه‌‌های اختصاصی، شاخص بهای «کالا» با برخورداری از رشید به میزان ۰/۱۴ درصد در سال ۱۳۸۹ نسبت به سال گذشته و ضریب اهمیت نسبی ۱۳/۵۷ درصد، معادل ۷/۵۹ درصد از افزایش شاخص بهای کل را به خود اختصاص داد. همچنین شاخص بهای «خدمت» با برخورداری از رشدی برابر ۶/۱۰ درصد نسبت به سال گذشته و ضریب اهمیت نسبی ۸۷/۴۲ درصد معادل ۳/۴۰ درصد از افزایش شاخص بهای کل را به خود اختصاص داد.
در میان گروه‌‌های اصلی و فرعی منتخب، شاخص بهای گروه «روغن‌‌ها و چربی‌‌ها» و «برق و گاز و سایر سوخت‌‌ها» بیشترین رشد را طی سال ۱۳۸۹ نسبت به سال قبل هر کدام به میزان ۹/۳۲ درصد داشتند. شاخص این گروه‌‌ها در سال ۱۳۸۸ به میزان ۲/۰ درصد کاهش یافت. شاخص بهای گروه مذکور در سال ۱۳۸۸ به میزان ۴/۰ درصد افزایش یافته بود.
همچنین شاخص بهای گروه اصلی «بهداشت و درمان»، «رستوران و هتل»، «خوراکی‌‌ها و آشامیدنی‌‌ها»، «حمل و نقل»، «کالاها و خدمات متفرقه»، «تحصیل»، «پوشاک و کفش»، «تفریح و امور فرهنگی»، «اثاث، لوازم و خدمات مورد استفاده در خانه»، «مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌‌ها» و «دخانیات»‌در سال ۱ث۸۹ نسبت به سال قبل به ترتیب ۹/۱۹، ۷/۱۵، ۲/۱۶، ۸/۱۴، ۱/۱۳، ۸/۱۲، ۷/۱۱، ۶/۱۱، ۲/۹، ۳/۷ و ۳/۲ درصد افزایش یافت. نرخ رشد مشابه گروه‌‌های مذکور در سال ۱۳۸۸ به ترتیب ۹/۱۸، ۵/۱۵، ۹/۹، ۹/۵، ۶/۱۲، ۹/۱۵، ۳/۱۰، ۸/۸، ۲/۴، ۲/۱۲ و ۱/۳۰ درصد بود. در سال ۱۳۸۹ شاخص بهای گروه در سال ۱۳۸۸ به میزان ۴/۰ درصد افزایش یافته بود. به طور کلی، به جز شاخص‌ بهای چهار گروه «دخانیات»، «مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌‌ها»، «ارتباطات» و «تحصیل» نرخ رشد سایر گروه‌‌های اصلی در سال ۱۳۸۹ بیشتر از سال ۱۳۸۸ بود. در این میان، کاهش نرخ رشد گروه «دخانیات» و افزایش نرخ رشد گروه «حمل و نقل» چشمگیر بوده است.
شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در استان‌‌های تهران، اصفهان، خراسان رضوی و فارس در سال ۱۳۸۹ نسبت به سال قبل به ترتیب ۴/۱۰، ۳/۱۴، ۸/۱۳ و ۹/۱۰ درصد افزایش داشت. استان تهران به دلیل داشتن ضریب اهمیت نسبی ۱/۳۳ درصد معادل ۷/۲۷ درصد از افزایش شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی را در سال مورد بررسی به خود اختصاص داد. در سال ۱۳۸۹ در بین استان‌‌های کشور، سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی به ترتیب با ۹/۱۵ و ۸/۱۵ درصد بالاترین و استان‌‌های تهران و فارس به ترتیب با ۴/۱۰ و ۹/۱۰ درصد پایین‌ترین نرخ تورم را داشتند.
متوسط شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی، شاخص بهای تولید کننده و شاخص بهای کالاهای صادراتی در سال ۱۳۹۰ نسبت به سال قبل به ترتیب ۵/۲۱ و ۲/۳۴ و ۲/۱۴ درصد رشد داشت. مقایسه این ارقام با ارقام مشابه سال قبل (۴/۱۲، ۶/۱۶ و ۰/۱۱ درصد) نشان می‌دهد که رشد هر سه شاخص بهای مذکور افزایشی بوده است.
بررسی تغییرات شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی طی دوازده ماهه منتهی به هر ماه نسبت به دوره مشابه سال قبل نشان می‌دهد که این نرخ از ۹/۲۵ درصد در بهمن ماه ۱۳۸۷ با روندی کاهشی به ۸/۸ درصد در مرداد ماه ۱۳۸۹ محدود گردید، اما از شهریور ماه با روندی افزایشی به ۱/۱۰ درصد در آذرماه رسید. با اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌‌ها از اواخر آذرماه ۱۳۸۹ تغییرات مذکور با شدت بیشترین افزایش یافت و به ۴/۱۲ درصد در اسفندماه ۱۳۸۹ رسید. روند افزایشی مذکور در سال ۱۳۹۰ نیز ادامه یافت و به ۵/۲۱ درصد پایان سال رسید.
همچنین تغییرات شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در هر ماه نسبت به ماه سال قبل از اسفندماه ۱۳۸۸ با روندی کاهشی به ۳/۸ درصد در خرداد ماه ۱۳۸۹ و از تیرماه ۱۳۸۹ با روندی صعودی به ۹/۱۹ درصد در اسفند ماه همان سال رسید. تغییرات مذکور در سال ۱۳۹۰ با نوساناتی همراه بود و به حداکثر ۴/۲۲ درصد در آذرماه همان سال رسید. تغییرات مذکور در سال ۱۳۹۰ با نوساناتی همراه بود و به حداکثر ۴/۲۲ درصد در آذرماه (یک سال پس از اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌‌ها) و ۸/۲۱ درصد در اسفند ماه رسید.
بررسی تغییرات قیمت ۳۵۹ قلم کالا و خدمت مشمول شاخص بهای کالا و خدمات مصرفی در سال ۱۳۹۰ نشان می‌دهد که ۱۸ قلم از این کالاها و خدمات که در مجموع حدود ۹/۳۷ درصد از وزن سبد شاخص کل را تشکیل می‌دهند، حدود ۱/۵۱ درصد از افزایش شاخص بهای کل در این سال را به خود اختصاص داده‌اند. از این بین این اقلام، «ارزش جاری مسکن شخصی» از بالاترین سهم از رشد شاخص کل به میزان ۳/۱۰ درصد برخوردار بود. پس از آن، شاخص بهای «بنزین» با ۸/۵ درصد، بالاترین سهم از رشد شاخص کل را داشت.
در بین گروه‌‌های اختصاصی، شاخص بهای «کالا» با برخورداری از رشدی به میزان ۲/۲۷ درصد در سال ۱۳۹۰ نسبت به سال گذشته و ضریب اهمیت نسبی ۱۳/۵۷ درصد، معادل ۲/۶۸ درصد از افزایش شاخص بهای کل را به خود اختصاص داد. همچنین، شاخص بهای «خدمت» با برخورداری از رشدی برابر ۷/۱۴ درصد نسبت به سال گذشته و ضریب اهمیت نسبی ۸۷/۴۴ درصد معادل ۸/۳۱ درصد از افزایش شاخص بهای کل را به خود اختصاص داد.
در میان گروه‌‌های اصلی و فرعی منتخب، شاخص بهای گروه‌‌های «برق و گاز و سایر سوخت‌‌ها»، «آب»، «غلات و نان» بیشترین رشد را طی سال ۱۳۹۰ نسبت به سال قبل به ترتیب به میزان ۰/۱۹۴، ۴/۷۸ و ۹/۵۴ درصد داشتند. شاخص این گروه‌‌ها در سال ۱۳۸۹ به ترتیب به میزان ۹/۳۲، ۳/۳ و ۱/۱۷ درصد افزایش داشت.
همچنین، شاخص بهای گروه‌‌های اصلی «بهداشت و درمان»‌، «رستوران هتل»، «خوراکی‌‌ها و آشامیدنی‌‌ها»، «حمل و نقل»، «کالاها و خدمات متفرقه»، «تحصیل»، «پوشاک و کفش»، «تفریح و امور فرهنگی»، «اثاث، لوازم و خدمات مورد استفاده در خانه»، «مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌‌ها»‌ و «دخانیات» در سال ۱۳۹۰ نسبت به سال قبل افزایش یافت. به جز شاخص بهای گروه «بهداشت و درمان»، نرخ رشد سایر گروه‌‌های اصلی در سال ۱۳۹۰ بیشتر از سال ۱۳۸۹ بود. در این میان، افزایش نرخ رشد گروه «حمل و نقل» چشمگیر بوده است.
شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در استان‌‌های تهران، اصفهان، خراسان رضوی و فارس در سال ۱۳۹۰ نسبت به سال قبل به ترتیب ۹/۱۹، ۵/۲۱، ۲/۲۵ و ۰/۲۰ درصد افزایش داشت. استان تهران به دلیل داشتن ضریب اهمیت نسبی ۱/۳۳ درصد معادل ۱/۳۰ درصد افزایش شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در مورد بررسی را به خود اختصاص داد. در سال ۱۳۹۰ در بین استان‌‌های کشور، خراسان جنوبی و خراسان شمالی به ترتیب با ۰/۲۸ و ۵/۲۵ درصد بالاترین و استان‌‌های گیلان و خوزستان به ترتیب با ۲/۱۹ و ۳/۱۹ درصد پایین‌ترین نرخ تورم را داشتند.
این نرخ در پایان اسفند سال ۱۳۹۱ به ۵/۳۱% رسید.
نمودار ۳-۱ نرخ تورم
۳-۶-۲-۲) نوسانات نرخ بیکاری طی دوره زمانی ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۱
بر اساس برآورد مرکز آمار ایران، در سال ۱۳۸۷ جمعیت کل کشور با رشدی به میزان ۵/۱ درصد به ۶/۷۲ میلیون نفر بالغ گردید. از این تعداد، ۹/۵۰ میلیون نفر در مناطق شهری و مابقی در مناطق روستایی ساکن بودند. همچنین از کل جمعیت ۸/۵۰ درصد را مردان تشکیل می‌دهند.
در طرح آمارگیری از نیروی کار مرکز آمار ایران، جمعیت فعال اقتصادی در سال ۱۳۸۷ حدود ۹/۲۲ میلیون نفر برآورد گردید که در مقایسه با سال گذشته ۹/۲ درصد کاهش نشان می‌دهد. از کل جمعیت فال در کشور ۳/۸۲ درصد را مردان تشکیل می‌دهند. در این سال نرخ مشارکت نیروی کار به ۰/۳۸ درصد رسید که نسبت به سال گذشته ۵/۴ درصد کاهش داشت. نرخ مشارکت برای زنان و مردان در سال ۱۳۸۷ به ترتیب معادل ۶/۱۳ و ۹/۶۱ درصد بود که در مقایسه با ارقام سال قبل (به ترتیب ۶/۱۵ و ۵/۶۳ درصد) کاهش داشته است. کاهش نرخ مشارکت به مفهوم کاهش جعیت فعال یا افزایش جمعیت غیر فعال می‌باشد. ادامه تحصیل، اشتغال به خانه‌أاری زنان و عدم تمایل بیکاران به یافتن شغل باعث می‌شود که سهم نسبتاً بالایی از جمعیت به صورت غیرفعال درآید.
نرخ بیکاری کشور در سال ۱۳۸۷ از سوی مرکز آمار ایران حدود ۴/۱۰ درصد اعلام شد که نسبت به سال ۱۳۸۶، ۱/۰ واحد درصد کاهش نشان می‌دهد. این نرخ در مناطق شهری و روستایی به ترتیب ۰/۱۲ و ۲/۷ درصد گزارش شد که در مقایسه با سال قبل در مناطق شهری ۵/۰ واحد درصد کاهش و در مناطق روستایی ۶/۰ واحد درصد افزایش داشت. در این سال نرخ بیکاری جوانان ۲۴-۱۵ ساله در کل کشور به ۰/۲۳ درصد رسید که در مقایسه با سال قبل ۷/۰ واحد درصد افزایش داشته است. نرخ بیکاری جوانان ۲۹-۱۵ ساله نیز با ۴/۰ واحد درصد افزایش به ۴/۲۰ درصد رسید. ابلاغ آیین‌نامه اجرایی قانون بازنشستگی پیش از موعد دولت از جمله سیاست‌‌های اتخاذ شده در سال ۱۳۸۷ بود که انتظار می‌رود علاوه بر کوچک کردن حجم دولت، زمینه جذب نیروهای جوان را در بخش‌‌های مورد نیاز فراهم آورد.
نرخ بیکاری زنان و مردان در سال ۱۳۸۷ به ترتیب ۷/۱۶ و ۱/۹ درصد بود که در مقایسه با سال گذشته نشان‌دهنده افزایش نرخ بیکاری زمان و کاهش نرخ بیکاری مردان به ترتیب به میزان ۹/۰ و ۲/۰ واحد درصد است.