۱-۱۲-۱- حد مجاز سرب با توجه به مرجع استاندارد
* آب : ۰.۰۱ میلی گرم بر لیتر سازمان جهانی بهداشت (WHO)
* خون : ۱۰ میکروگرم بر دسی لیتر )مرکز کنترل و جلوگیری از بیماری ها (CDC
* خاک : ppm 100 (NIOSH) و ppm 150 )استاندارد توصیه شده در هلند؛ جراد،۲۰۰۰ و عباس نژاد(۱۳۸۴))
۱-۱۲-۲- حد مجاز کروم با توجه به مرجع استاندارد
* هوا: کروم (OSHA: 5 μg/m³) VI
* خاک : ppm 250 (NIOSH) و ppm 250 ) استاندارد توصیه شده در هلند؛ جراد،۲۰۰۰ و عباس نژاد(۱۳۸۴))
۱-۱۲-۳- حد مجاز مس با توجه به مرجع استاندارد
* خاک : ppm 100 (NIOSH) و ppm 100 )استاندارد توصیه شده در هلند؛ جراد،۲۰۰۰ و عباس نژاد(۱۳۸۴))
۱-۱۲-۴- حد مجاز روی با توجه به مرجع استاندارد* بخار دی اکسید روی: TWA: 10 mg/m3, ACGIH: 5 mg/m3
* غبار اکسید روی: SHA: 10 mg/m3 , ACGIH: 10 mg/m3
* بخار کلرید روی: TWA: 2 mg/m3, ACGIH: 1 mg/m3
* خاک: ppm 500 (NIOSH) و ppm500-300 )استاندارد توصیه شده در هلند؛ جراد،۲۰۰۰ و عباس نژاد(۱۳۸۴))
۱-۱۲-۵- حد مجاز نیکل با توجه به مرجع استاندارد
* نیکل فلزی و ترکیبات انحلال ناپذیر: Limits (PEL) – 1 mg/m3 OSHA Permissible Exposure
* نیکل عنصری/ فلزی: ACGIH Threshold Limit Value (TLV) – 1/5 mg/m3
* ترکیبات انحلا ل ناپذیر نیکل: ACGIH Threshold Limit Value (TLV) – 0/2 mg/m3
* خاک: ppm 10 (NIOSH) و ppm 75 )استاندارد توصیه شده در هلند؛ جراد،۲۰۰۰ و عباس نژاد(۱۳۸۴))
۱-۱۲-۶- حد مجاز منگنز با توجه به مرجع استاندارد
* خاک : ppm 250 (NIOSH) و ppm 250 )استاندارد توصیه شده در هلند؛ جراد،۲۰۰۰ و عباس نژاد(۱۳۸۴))
۱-۱۳- پیشینه تحقیق در ایران و جهان
۱-۱۳-۱- مطالعات صورت گرفته در ایران
محققان متعددی در زمینه آلودگی فلزات سنگین در ایران کارهای ارزشمندی انجام داده اند که از جمله آن می توان به فعالیت‌های تحقیقاتی مریدی و همکاران(۱۳۸۶) بروی آلودگی خاک به فلزات سنگین ناشی از فعالیت های صنایع عمده غرب بندرعباس(پالایشگاه-توانیر-اسکله فولاد) اشاره نمود. با توجه به داده های بدست آمده میزان چهار عنصر آهن، روی، سرب و کادمیوم از مجموع شش عنصر (کادمیوم، سرب، روی، نیکل، مس و آهن) اندازه گیری شده در این منطقه بالاتر از حد استانداردهای جهانی بود.
کریمی شهری(۱۳۸۲) غلظت های عناصر سنگین روی، آهن، سرب، کروم، و مس در منطقه ی بندر عباس را مورد بررسی قرار داد و غلظت این فلزات را با استاندارد های جهانی این فلزات مقایسه کرد که بر این اساس به جز فلز کروم بقیه فلزات نسبت به استانداردهای غلظت کمتری داشتند.
مطالعات مشابهی توسط ربانی و همکاران(۱۳۸۷) به منظور بررسی آلودگی فلزات سنگین سرب، جیوه و کادمیوم در رسوبات منطقه عسلویه صورت گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده در این تحقیق میزان آلودگی رسوبات منطقه مطالعاتی به این سه فلز سنگین کمتر از حد استاندارد برآورد گردید، در این مطالعه همچنین شاخص زمین شناسی مولر نیز محاسبه شد که خروجی محاسبات این شاخص شدت آلودگی عناصر سنگین مورد بررسی را در رده غیر آلوده نشان می دهد.
کرباسی و همکاران(۱۳۸۴) نیز به بررسی آلودگی فلزات سنگین (منگنز، آهن، نیکل، مس، روی، سرب و کبالت) خاکهای سطحی در شفارود پرداخته اند. نتایج بدست آمده نشان می داد که در این رودخانه به علت تاثیر مواد آهکی موجود در بستر میزان غلظت فلزات سنگین در رسوبات کمتر از حد استاندارد جهانی آن می باشد.
دیندار اسفراینی(۱۳۸۶) تحقیقاتی را برای تعیین غلظت و منشاء آلاینده های فلزی مس، سرب، آلومینیوم، کادمیوم، منگنز، کبالت، روی، آهن و نیکل به روش تفکیک چهار مرحله ای در خاک منطقه بوشهر انجام داد. نتایج نشان داد که اثر فعالیت های انسانی در افزایش غلظت تمامی عنصرهای مورد مطالعه در منطقه بوشهر بیش از پنجاه درصد می باشد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

داوری(۱۳۸۸) فلزات سنگین شاخص آلودگی نفتی را در رسوبات جنگل های حرا در استان بوشهر را مورد مطالعه قرار داد. که نتایج حاصله بصورت زیر بود:
روی> سرب> نیکل> مس> کادمیوم
برای تخمین و پهنه بندی پراکنش عناصر سنگین در جنوب شهر اصفهان تحقیقی با بهره گرفتن از داده های ماهواره Landsat ETM+ انجام شد و در طی فعالیت میدانی ۱۰۰ نمونه خاک سطحی بصورت تصادفی تهیه شد. نمونه ها هوا خشک شده و بخش ریز (ذرات کوچکتر از ۲ میلی متر) بوسیله اسید نیتریک ۴ مولار در ° c 80 تیمار شدند و غلظت کل سرب، بوسیله دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد. نتایج نشان می دهد که غلظت سرب در نزدیکی شهر سپاهان بالای حد آستانه است.
یزدان پناه و همکاران(۱۳۸۸) میزان وانادیوم، نیکل، کبالت و سرب را در منطقه عسلویه مورد بررسی قرار دادند. نتایج نشان داد که رسوبات منطقه به فلزات سنگین وانادیوم و سرب آلوده هستند، حال آنکه در ایستگاه های مورد بررسی آلودگی نیکل و کبالت وجود نداشته و مقدار آن ها کمتر از حد استاندارد بود.
کرباسی و همکاران (۱۳۸۶) به بررسی عناصر سنگین در پارک ملت پرداختند که متوجه شدند به ترتیب غلظت عنصر سرب بیشتر از نیکل و نیکل بیشتر از روی است.
در تحقیقی دیگر (فرهادی و همکاران.، ۱۳۸۹) که درمنطقه سیاهکل ۱۵( کیلومتری جنوب باختر لاهیجان ) ، در بخش جنوب خاوری برگه زمین شناسی ۱:۱۰۰۰۰۰ انجام گرفت با توجه به نمونه های ژئوشیمیایی که در این برگه برداشت شد، غلظت برخی عناصر مانند منگنز، کبالت، نیکل و سرب بالاتر از حد استاندارد بود و وقتی غلظت این عناصر افزایش می یابد، عوارض و آلودگی های زیست محیطی ایج
اد می کند.
در بررسی های برگه ۱:۱۵۰۰۰۰ سیاهکل و نقشه های تهیه شده، در برخی مناطق از جمله حوالی روستای پایین گوابر، جیرگوابر، زرکوتی بالا و پایین، بعضی عناصر مانند منگنز، کبالت، نیکل و سرب دارای غلظت بالاتر از حد استاندارد ذکر شده است.
۱-۱۳-۲- مطالعات صورت گرفته در جهان
زیگانگ و همکاران (۲۰۰۹) در مطالعه ای در کشور چین جهت بررسی فلزات سنگین در رسوبات بستر دریاچه دونگ تینگ به منظور اثر فعالیت صنایع در امتداد خط ساحلی دریاچه و ۷رود منتهی به این دریاچه در کشور چین انجام دادند، نشان دادند که مهمترین عناصر کمیاب الوده کننده این دریاچه جیوه، آرسنیک، کادمیوم، روی، سرب و منگنز می باشند که به طور عمده توسط مواد معدنی رسی، اکسید های اهن، و منگنز ویا کربنات های ته نشین شده جذب شده بود. اگر چه بررسی مولفه های اصلی و مقایسه آن با استاندارد ها نشانگر آلودگی جزئی رسوبات به فلزات سنگین بود، که بدترین ناحیه از این نظر در شرق دریاچه مذکور واقع شده بود که منبع آلودگی عمدتا از آب زهکشی منطقه زانگ جیانگ سر چشمه می گرفت.
یونگ کیو و همکاران (۲۰۰۹) به بررسی تعیین و توزیع فلزات سنگین و انتشار آن ها در رسوبات رودخانه کومهو در کشور کره به روش استخراج ۵ مرحله ای پرداختند. نتایج حاصل ومطالعه با پراش پرتو ایکس بر روی رسوبات نشان داد که تغییرات نوع مواد معدنی و درصد هر یک ار آن ها در رسوبات امتداد رودخانه محسوس نیستند. تنها دربین ذرات معدنی ایلیت و انباشت فلزات سنگین ارتباط معنی دار مشاهده گردید. طبقه بندی رسوبات بر اساس میزان آلودگی آن ها به فلزات سنگین بر مبنای روشEPA صورت گرفت که ترتیب آن ها به صورت زیر بود:
Zn>Pb>Cu>Ni>Cr>Co>Cd
در مقابل، سطوح آلودگی بر پایه میانگین I_geo )شاخص تجمع زیستی) به صورت
Pb>Cd>Zn>Cu>Co=Cr>Ni
برآورد گردید. نتایج حاصل از استخراج چند جزئی نشانگر افزایش غلظت فلزلت سنگین (بجز کادمیوم و سرب) به سمت ایستگاه های پایین دست بود که بیشترین مقدار انباشت اغلب فلزات سنگین در مجاورت مناطق صنعتی بود و بیانگر آن بود که فعالیت های صنعتی عامل اصلی افزایش انباشت اغلب فلزات سنگین به سمت ایستگاه های پایین دست است. تحلیل های آماری نشان داد که غلظت کادمیوم و سرب بر خلاف سایر فلزات سنگین در بالادست رودخانه بیشتر بود که دلیل احتمالی آن نیز سایر منابع انتشار این فلزات از قبیل فعالیت های معدنکاری حدس زده شد.
آندرد پاسوس و همکاران(۲۰۱۰) با روش استخراج ۴ مرحله ای غلظت فلزات کمیاب (pb,Ni,Cu,Cr,Cd,Zn) را در خاک پوکسیم در ایالت سرگیپ مورد بررسی قرار دادند.نتایج بدست آمده نشان داد که بیشترین غلظت فلز روی مربوط به بخش تبادلی با بالاترین قابلیت دسترسی زیستی بود در حالیکه بیشترین غلظت کروم در بخش مقاوم که دارای کمترین دسترسی زیستی است، حضور دارند.بیشترین مقدار کادمیوم، مس، نیکل و سرب مربوط به مرحله سوم بود که این امر خود بیانگر تاثیر فعالیت های انسانی در الوده سازی منطقه است.
لاشین و آمر (۲۰۰۹) در مطالعه ای که برای تعیین برخی از فلزات سنگین در رسوبات رودخانه نیل در مصر به منظور بررسی تحریک و دستیابی زیستی در رسوبات به کمک روش تفکیک ۵ مرحله ای انجام دادند نتیجه گرفتند که انتشار اغلب فلزات سنگین با مواد آلی ، سولفید ها و دیگر اجزا همراه می باشند. از سویی غلظت کلی فلزات در نمونه های رسوبات به صورت زیر بود:
Fe>Mn>Zn>Ni>Cu>Cr>Pb>Cd
در این مطالعه حداکثر غلظت فلزات مربوط به مرحله اخر بود بجز سرب که در اکثر ایستگاه ها بیشترین غلظت را در بخش مواد آلی-سولفیدی داشت.
زورر و همکاران(۲۰۰۹) فلزات سنگین سرب، کروم، منگنز، آهن، کبالت، مس، روی و کادمیوم را در خاک نواحی رود خانه بندی ماهی در ترکیه مورد بررسی قرار دادند.نتایج حاصله نشان داد که بالاترین غلظت فلزات سنگین مربوط به روی، کروم و آهن می باشد که علت این امر احتمالا بدلیل ورود فلزات سنگین به حوضه آبگیر رودخانه در اثر فعالیت های انسانی مانند ورود پساب و فعالیت های کشاورزی می باشد. از آنجا که حوضه آبگیر این رودخانه توسط مواد حاصل از فعالیت های آتشفشانی و بویژه سنگ بازالت پوشانده می شود، غلظت فلزات سنگین موجود در آن بالاست؛ این مواد آتشفشانی سبب ورود مقادیر انبوهی فلزات سنگین به آب، رسوب و خاک این رودخانه می شود.
گوون دیوسن و اکینسی (۲۰۰۸) مقدار کل مواد آلی و فلزات سنگینCu,Cr,PbوZn را در خاک خلیج ایزمیر را با بهره گرفتن از روش تفکیک متوالی ۴ مرحله ای(تبادلی ، قابل احیا، اکسایشی و باقیمانده) مورد سنجش قرار دادند. با توجه به این که روی فلزی غیر متحرک است در تمام بخش ها به نسبت مساوی وجود داشت. بیشترین غلظت سرب در بخش قابل احیا و بیشترین غلظت کروم و مس در پیوند با مواد آلی وجود داشت. بر اساس نتایج بدست آمده مشخص شد که خاک این منطقه دارای بار آلودگی شدیدی به فلزات سنگین فوق می باشد که علت آن نیز ورود پساب صنعتی و شهری حدس زده شد.
بررسی های صورت گرفته توسط آدامیک و همکاران (۲۰۰۲) بر روی انتشار فلزات سنگین (آهن، منگنز، نیکل، کروم، ارسینک، مس کادمیوم، سرب و روی)در قسمت فوقانی و میانی آب رودخانه ادرا در لهستان با دستگاه جذب اتمی ICP نشان داد که آب رودخانه ادرا و انشعابات آن، دارای آلودگی متوسط تا شدید به فلزات سنگین می باشند. غلظت بالای فلزات عمدتا به دلیل فعالیت های کشاورزی و صنعتی ازقبیل صنایع پتروشیمی، تصفیه بنزین، معادن فولاد و سایر فلزات می باشد.سطوح آلودگی بس
ته به نوع فلز بسیار گسترده بود. بالاترین غلظت فلزات مربوط به روی، کادمیوم و مس بویژه در بخش های میانی رودخانه ادرا در منطقه لونبین لگنیکا بود که معدن مس و سایر فراوری های مربوط به آن در این ناحیه صورت می پذیرد.
هانگ وهمکاران(۲۰۰۷) به منظور بررسی فلزات سنگین و ارزیابی خاک در ناحیه یانگ زونگ استان جیانگ سو در کشور چین بررسی هایی انجام دادند. نتایج نشان داد که در مقایسه با خاک زیرین، لایه فوقانی غنی از جیوه، کادمیوم، مس، سرب، روی و ارسنیک بود. غلظت های بالای کادمیوم و جیوه در اغلب خاک های کشاورزی مشاهده شد.همچنین در مناطق شهری نیز غلظت مس، سرب و روی بالا بود.در مقایسه با داده های بدست آمده در سال ۱۹۹۰ در همان منطقه غلظت کادمیوم و جیوه در خاک افزایش یافته بود که این امر نتیجه استفاده طولانی مدت از مواد شیمیایی کشاورزی است مقدار آرسنیک، مس، سرب و روی در این دوره افزایش اندکی را بدلیل ته نشست اتمسفری مواد حاصل از فعالیت های انسان منشا شهری از خود نشان داد.اگر چه میزان فلزات تعیین شده در این مطالعه خطر حادی را برای سلامت اجتماعی ایجاد نمی کردند ولی به هر حال بر کیفیت تولیدات کشاورزی تاثیر می گذارد.
چانگ و همکاران (۲۰۰۳)در مطالعه ای دیگر در تایوان مقدار فلزات سنگین مس، روی، سرب، کروم، کبالت و نیکل) پیوند یافته با چهار ترکیب زمین شناسی خاک (کربنات ها، اکسید منگنز، اکسید آهن و مواد آلی) و نیز همبستگی بین ترکیبات زمین شناسی مختلف و ترکیبات فلزات سنگین آن ها را مورد بررسی قرار دادند، در این تحقیق مشخص گردید که سرب و مس به احتمال زیاد از منابع آلودگی یکسانی (منابع انسانی) به درون این مناطق رها می گردند همچنین معلوم گردید که مقدار سرب پیوند یافته با آهن اکسید با مقدار آهن اکسید موجود در رسوبات رودخانه های پی کانگ، پتزو و ین شوی ارتباط زیادی دارد .
مویونگ (۲۰۰۸)جهت تعیین فلزات سنگین در خاک ها و عوامل موثر بر جذب فلزات توسط گیاه در مجاورت یک معدن مس در کره تحقیقاتی را انجام دادند، نتایج بیانگر آن بود که با افزایش فاصله از منبع، غلظت فلزات سنگین در خاک کاهش می یابد که البته میزان این فلزات به طور عمده از حرکت رواناب و توپوگرافی منطقه تاثیر می پذیرد. نتایج بدست آمده همچنین موید این موضوع بود که غلظت فلزات در برگ ها نسبت به بذر گیاه بالا تر است. فاکتور های موثر بر دستیابی زیستی فلزات در محصولات گیاهان در این مطالعه عبارت بودند از pH، ظرفیت کاتیون تبادلی، مقدار مواد آلی بافت خاک و اثر متقابل در بین عناصر هدف، این نتایج نشان میدهد که غلظت کلی فلزات در گیاه بطور عمده بستگی به میزان فلزات سنگین موجود در رسوبات دارد که البته میزان pHخاک نیز عامل مهمی محسوب می گردد.
چاندار سخار و همکاران(۲۰۰۳)تجمع زیستی فلزات روی، مس، کادمیوم، سرب، کروم، نیکل و کبالت) را در رسوبات دریاچه کولر و به روش استخراج ۵ مرحله ای مورد بررسی قرار داد. نتایج بدست آمده نقش فعالیت انسانی را در آلودگی دریاچه آشکار ساخت. بیشترین غلظت فلزات در رسوبات مربوط به فلز روی بود. در بین فلزات فوق بیشترین دسترسی زیستی مربوط به فلزات مس، کادمیوم، روی و سرب بود زیرا وابسته به بخش قابل تبادل بودند بنابراین به کمترین میزان در دسترس مو جودات قرار می گیرند. در این مطالعه همچنین مشخص شد که بیشترین میزان فلزات سنگین در رسوبات حاوی مواد آلی بالا در بیخش پیوند با مواد آلی قرار دارد. در این مطالعه ترتیب نزولی دسترسی زیستی فلزات سنگین مورد مطالعه به صورت زیر بود:

که در اینجا به طور خلاصه مروری بر این معیارها داریم .
۱-۱۰-۲ بازده سرمایه گذاری ها (ROI)
یک معیار حسابداری است که از تقسیم سود عملیاتی بر سرمایه گذاری حاصل می شود .
بازده سرمایه گذاری = سود عملیاتی / متوسط سرمایه گذاری ها
ROI مبتنی بر سرمایه گذاری است و شامل همه عناصر سودآوری ( درآمد ، هزینه و سرمایه گذاری) می باشد و این نرخ را می توان با نرخ فرصت از دست رفته مقایسه کرد .
این نرخ به مهارتهای تولید و فروش شرکت مربوط می شود و بوسیله ساختار مالی شرکت تحت تاثیر قرار نمی گیرد . بدلیل استفاده از سود حسابداری در محاسبه نرخ بازده سرمایه گذاری ، ایرادهایی که بر سود حسابداری وارد است بر این معیار نیز وارد است و با توجه به اینکه سرمایه گذاری ها در ترازنامه به خالص ارزش دفتری نشان داده می شوند ، بنابراین ارزش واقعی سرمایه گذاری ها یا دارایی ها ممکن است بسیار پایین تر یا بالاتر از ارزش های دفتری آنها باشد .

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

راهکارهای بهبود این نسبت در یک سازمان می تواند افزایش نرخ فروش البته در شرایط انحصاری بازار ، کاهش هزینه ها از طریق مدیریت هزینه و به کارگیری دارایی های کمتر و در واقع درست به کارگیری دارایی ها و منابع و ایجاد نکردن ظرفیتهای خالی است .
۲-۱۰-۲سود باقی مانده (RI)
سود باقی مانده از تفاوت سود و بازده مورد انتظار سرمایه گذاری بدست می آید .
سود باقیمانده = سود عملیاتی – ( سرمایه گذاری * نرخ بازده مورد انتظار )
یا از نگاهی دیگر سود باقیمانده عبارتست از سود مرکز سرمایه گذاری منهای هزینه سرمایه آن که هزینه سرمایه مرکز سرمایه گذاری از ضرب مبلغ سرمایه به کار گرفته شده در نرخ بازدهی مورد انتظار به دست می آید .
مطلوبیت سود باقیمانده در این است که نرخ سود یک بخش از نرخ مورد انتظار سرمایه گذاری بیشتر باشد در مقابل بازده سرمایه گذاری ها که مدیریت با قبول پروژه های سود ده جدید (به علت افزایش مخرج کسر یعنی میزان سرمایه گذاری) مخالفت می کند ، لذا سود باقیمانده ، مدیران را به سرمایه گذاری های سودآوری ترغیب می کند که در صورت توجه به نسبت بازده سرمایه به کارگرفته شده ، پذیرفته نمی شوند .
البته ROI و RI هر دو نتایج یک دوره را نشان می دهند و مدیریت می تواند باعث افزایش کوتاه مدت در آنها شود بدون آنکه منافع بلند مدت سازمان را درنظر بگیرند مثل توجه نکردن به مخارج تحقیق و توسعه در دوره کوتاه مدت .
۳-۱۰-۲بازده فروش (ROS)
این معیار از تقسیم سود عملیاتی به درآمد بدست می آید .
بازده فروش = سود عمیلاتی / درآمد فروش
و این نسبت از اجزای نسبت دوپانت در محاسبه نسبت بازده سرمایه گذاری ها به شمار می آید .
ROI = سود / سرمایه به کار گرفته شده = سود / فروش * فروش / سرمایه به کار گرفته شده
در تحلیل این نرخ داریم که از هر ریال درآمد چه میزان سود کسب شده است و این متفاوت است با تحلیل نرخ ROI که از هر ریال سرمایه گذاری چه میزان سود کسب شده است.
۴-۱۰-۲ سود هر سهم (EPS)
سود هر سهم عبارتست از سود خالص پس از کسر مالیات شرکت ، تقسیم بر تعداد سهام آن شرکت .
EPS = سود خالص / تعداد سهام عادی
این نسبت نشان می دهد که به ازای یک سهم چه میزان سود به دست آمده است و افزایش این نسبت نشان دهنده مطلوبتر شدن عملکرد شرکت است . برای ارزشیابی سهام نیز از این نسبت استفاده می شود .
از جمله ایرادات این نسبت این است که به تنهایی منعکس کننده میزان ریسک نیست و در برنامه ریزی ها به اهمیت های سیاست های تقسیم سود اشاره ای نمی کند .
۵-۱۰-۲نسبت قیمت به سود هر سهم (P/E)
این نسبت از رابطه زیر بدست می آید :
P/E = قیمت معاملاتی سهم / سود هر سهم
این نسبت شاخص سنجش عملکرد شرکت در بازار سرمایه است و به عنوان ابزاری برای ارزیابی قیمت سهام نیز به کار می رود و نشان دهنده آن است که به ازای سود هر سهم در بازار ، قیمت سهام چه میزان است و هرچه این نسبت بالاتر باشد عملکرد مطلوب شرکت را نشان می دهد .
از معایب این نسبت می توان به استفاده از سود حسابداری در محاسبه آن و بی معنی بودن آن در شرکتهایی که سودآور نیستند ، اشاره کرد .
به طور کلی معیارهای اندازه گیری عملکرد شرکت را با توجه به مطالب گفته شده و مفاهیم حسابداری و اقتصادی می توان به دو دسته حسابداری و اقتصادی تقسیم بندی کرد. در معیارهای حسابداری عملکرد شرکت با توجه به داده های حسابداری و تاریخی ارزیابی می شود که شامل سود ، سود تقسیمی ، سود هر سهم ، بازده حقوق صاحبان سهام ، ارزش دفتری ، جریانهای نقدی و سود تقسیمی، عرضه و تقاضای سهام ، می باشد. البته ممکن است معیارهای حسابداری با توجه به داده های و ارزش های بازار بدست بیاید که معایب معیارهای حسابداری با داده های تاریخی را تا حدودی برطرف کند مانند نسبت قیمت به سود و نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری سهام و نسبت Q توبین .
در حالیکه معیارهای اقتصادی عملکرد شرکت را با توجه به قدرت کسب سود دارایی های موجود و سرمایه گذاری بالقوه و با عنایت به نرخ بازده و نرخ هزینه سرمایه ارزیابی می کند که می توان به معیارهای ارزش افزوده اقتصادی ، ارزش افزوده بازار و ارزش افزوده اقتصادی تعدیل شده اشاره کرد .
۱۱-۲ دلایل مطرح شدن EVA
همانطور که گفته شد معیارهای حسابداری دارای ایراداتی هستند که به اختصار به برخی از آن ایرادات اشاره می کنیم ؛ مثلا معیار سود به دلیل آنکه کیفیت سود را نشان نمی دهد و قابل دستکاری توسط مدیریت می باشد نمی تواند معیار مناسبی برای ارزیابی عملکرد باشد .
سود هر سهم علاوه بر ایراداتی که بر سود وارد است دارای این ایراد است که اگر معیار اندازه گیری عملکرد راسود هر سهم بدانیم ممکن است مدیر شرکت از یک ادغام مناسب به دلیل آنکه پس از ادغام سود هر سهم کاهش می یابد خودداری نماید . در صورتیکه واقعا این عمل ادغام ممکن است باعث افزایش کارایی و ارزش شرکت شود و یا بالعکس. رشد سود هم معیار مناسبی نمی باشد چرا که مهم این است که این رشد با چه میزان سرمایه گذاری و با چه نرخ بازدهی بدست آمده است .
نرخ بازده سرمایه گذاری هم به دلیل آنکه ممکن است مدیر را از انجام سرمایه گذاری های مناسب بازدارد و یا بالعکس باعث شود که مدیریت در طرحهای نامناسب سرمایه گذاری نماید و همچنین محدودکردن دیدگاه آتی نگر و بلند مدت در مدیریت و یا اثر عوامل خارجی غیر قابل کنترل توسط مدیریت ، معیار صحیحی نمی باشد .
معیار تقسیم سود از آنجایی که سیاست تقسیم سود با ثبات و هر ساله ، ممکن است ناشی از عدم توانایی شرکت در سرمایه گذاری سود باشد دارای ایراد است و معیار جریان نقدی آزاد نیز دارای ایراداتی می باشد ( جهانخانی و ظریف فرد به نقل از استوارت، ۱۹۹۱)^[۱۵]۱٫
با توجه به ایرادات گرفته شده به معیارهای حسابداری به علت بکارگیری سود حسابداری ، از آنجا که سود حسابداری بر اثر به کارگیری روش های متفاوت مانند روش ارزیابی موجودی ها یا روش استهلاک سرقفلی در ادغامها یا روش های استهلاک دارایی های ثابت و همچنین احتساب ذخایر یا هزینه های تحقیق و توسعه قابل تغییر است ، لذا نیاز به برطرف کردن این ایرادات و استفاده از معیاری است که تا حدودی این ایرادات را نداشته باشد .
۱۲-۲ارزش افزوده اقتصادی EVA
هدف اصلی شرکتها حداکثر کردن ثروت سهامداران است . ثروت سهامداران از طریق قیمت سهم مشخص می شود که خود بستگی به بازدهی عملیات شرکت و ریسک سرمایه گذاری در سهم دارد . مدیران مالی باید عملیات و پروژه هایی را تشویق کنند که انتظار افزایش قیمت سهم را در بردارد چون قیمت سهم ، نماینده ثروت سهامداران است . بنابراین حداکثر کردن قیمت سهم منطبق با حداکثر کردن ثروت سهامداران شرکت است . یکی از مسائل مرتبط با قیمت سهم تولید ارزش افزوده اقتصادی است تا تشخیص دهند که آیا پول سرمایه گذاران به طریق مطلوبی به کار رفته است یا خیر(مهدی زاده ، روزنامه آسیا ، ۱۴/۱/۸۴ )^۲.
ابزار تحلیلی EVA در سال ۱۹۸۲ توسط موسسه استرن و استیوارت متداول شد . EVA نتیجه نوآوری در زمینه سود اقتصادی بوده و نوآورانی مانند استرن ، محدودیت عملی سودهای حسابداری را مورد بازبینی و سازماندهی مجدد قرار داد . این معیار از همان ابتدا از سوی جامعه شرکتها مورد پذیرش قرار گرفت چرا که روشی نوآورانه ، برای یافتن ارزش واقعی شرکت بود و بر خلاف معیارهای سنتی یا حسابداری مانند سود ، سودآوری واقعی شرکت را مورد بررسی قرار می دهد یعنی هزینه های مستقیم بدهی و غیر مستقیم حقوق صاحبان سهام را مد نظر قرار می دهد . همچنین بدلیل اینکه به افزایش ثروت سهامداران توجه دارد یه عنوان یک ابزار مدرن ، جهت سنجش موفقیت شرکتها به کار گرفته می شود .
شرکتهای بزرگی مانند Coca-cola، Diago و … ارزش افزوده اقتصادی را به عنوان راهنمای ایجاد ارزش برای سهامداران به کار می برند و برنامه های تشویقی و پرداخت پاداش در این شرکتها بر مبنای توانایی مدیران در ایجاد EVA مثبت ، بنا نهاده شده است.
شرکت‌های سرمایه‌گذاری مانند Global Asset Management و Oppneheimer Capital از EVA، در انتخاب سهام، ساختار پرتفوی و فرایند کنترل ریسک استفاده می‌کنند. علاوه‌بر این، مطالعات تجربی^[۱۶] نشان می‌دهد که EVA در جامعه آکادمیک و جامعه مالی، رشد و پیشرفت خوبی کرده است. استیوارت در سال ۱۹۹۴ در یک تحقیق داخلی نشان می‌دهد که EVA تنها بهترین ابزار برای ایجاد ارزش در شرکت است. و ادعا می‌کند که EVA در تشریح فرایند تغییر در ثروت سهامداران تقریبا ۵۰‌درصد مهم‌تر از معیارهای مبتنی بر حسابداری عمل می‌کند. این تحقیق داخلی شواهدی را مبتنی‌بر غالب بودن EVA بر معیارهای حسابداری مانند سود حسابداری فراهم کرد. مجله فورچون در سال ۱۹۹۳ صراحتا EVA را کلید واقعی ایجاد ثروت معرفی می‌کند. استرن استیوارت می‌گوید سود حسابداری را به عنوان معیار ارزیابی عملکرد فراموش کنید( گریس و همکاران،۱۹۹۸،ص۱) ^[۱۷].
تحقیقات نشان می‌دهد که بازده کل سهامداران در شرکت‌هایی که به نوعی از سیستم EVA کمک گرفته‌اند بعد از یک دوره ۵ساله در مقایسه با سهام شرکت‌های رقیب، ۴۹‌درصد بیشتر بوده است. شرکت هایی که ساختار جبران خدمات استرن استیوارت را به‌طور کامل اجرا می کنند. حتی نتایج بهتر از این داشته‌اند. به طوری که سرمایه‌گذاری در سهام این شرکت‌ها، ۸۴‌درصد ثروت بیشتری در مقایسه با شرکت‌های رقیب طی یک دوره ۵ساله ایجاد کرده است.
از دیدگاه حسابداری، EVAعبارت است از تفاوت بین سود خالص عملیاتی بعد از مالیات (NOPAT) و هزینه سرمایه . به تعبیری ارزش افزوده اقتصادی (EVA) شاخص بنیادین برای اندازه‌گیری عملکرد و تعیین ارزش شرکت است. EVA از حاصل‌ضرب تفاوت بین نرخ بازده® و نرخ هزینه سرمایه© در مبلغ سرمایه به‌دست می‌آید ( فرمول ۱-۲ ).
فرمول شماره ۱ – ارزش افزوده اقتصادی ( ۱ – ۲ )
C در واقع متوسط موزون هزینه سرمایه (WACC) است.
EVA را به‌صورت فرمول ۲-۲ می‌توان محاسبه کرد. ( روزنامه دنیای اقتصاد ، مسعود کرامتی ، ۱۵ دی ۱۳۸۶ )

برای محاسبه پایایی^[۳۴۰] مقیاس S.A.S از روش ضریب انسجام که میزان همبستگی درونی یا تجانس سوالات را مورد بررسی قرار می دهد استفاده شده است. و تحلیل های آماری نتایج S.A.S با بهره گرفتن از روش ضریب انسجام نشان دهنده ضریبی برابر ۸۴ بود که بیانگر پایایی بسیار بالای این مقیاس می باشد. (کوتاش^[۳۴۱] و سینگر^[۳۴۲]، ۱۹۸۰).

رامیرز^[۳۴۳] و لوکنبیل^[۳۴۴] (۲۰۰۸) ویژگی های روانسنجی مقیاس زونگ در ۱۳۶ بزرگسال بررسی نمودند. ضریب پایایی همسانی ۰٫۸۰ و ضریب همبستگی با پرسشنامه ترس ۰٫۴۰ و با خرده مقیاس اضطراب پرسشنامه PIMRA، ۰٫۴۴ و با مقیاس اضطراب آشکار تیلور ۰٫۳۰ بود.
مقیاس ارزیابی تعلل ورزی- نسخه دانش آموز (PASS)^[345]
این مقیاس توسط سولومون و راث بلوم (۱۹۸۶) برای بررسی تعلل ورزی تحصیلی در سه حوزه آماده کردن تکالیف، آمادگی برای امتحان و تهیه گزارش نیم سالی ساخته شده و شامل ۲۱ گویه است. در مقابل هر گویه، طیف چهار گزینه ای از “به ندرت” (نمره ۱) تا تقریبا همیشه” (نمره ۴) قرار داشت. افزون بر ۲۱ سوال مذکور، ۶ سوال (سوالهای ۷، ۸، ۱۸، ۱۹، ۲۶، ۲۷) برای سنجش دو ویژگی “احساس ناراحتی نسبت به اهمال کار بودن” و “تمایل به تغییر عادت تعلل ورزی” در نظر گرفته شده است.
بسته آموزشی ایمن سازی در برابر استرس
برای طراحی مداخلات تجربی آموزش مدیریت استرس که به عنوان متغییر مستقل این مطالعه است، برنامه آموزشی که حاوی روش های ایمن سازی در برابر استرس مبتنی بر نظریه مایکنبام (به نقل از مبینی، ۱۳۷۶) است، تهیه گردید، که در ۸ جلسه آموزشی اجرا شد.
جلسه اول: آشنایی و ایجاد رابطه حسنه.
جلسه دوم: مفهوم سازی ماهیت تعاملی استرس.
جلسه سوم: اجرای فن تصویر پردازی ذهنی.
جلسه چهارم: پیامدهای افسردگی و آموزش فن آرمیدگی^[۳۴۶].
جلسه پنجم: تمرین آرمیدگی.
جلسه ششم: باز سازی شناختی.
جلسه هشتم: جمع بندی، تمرین و پرسش و پاسخ.
بسته آموزش حل مساله اجتماعی
این برنامه آموزشی شامل آموزش ۹ مورد مهارت اجتماعی حل مسئله، معذرت خواهی، مذاکره کردن، خویشتن داری، اعاده حقوق شخصی، چگونگی واکنش در برابر مسخره شدن، درگیر دعوا نشدن، با فشارهای همتایان کنار آمدن و توانایی نه گفتن می باشد که به صورت گروهی در ۸ جلسه انجام گرفت (نوری قاسم آبادی، طهماسیان، ۱۳۸۹).:
جلسه اول: تبیین حل مساله اجتماعی و هدف از آن و نیز شرح روال جلسات.
جلسه دوم: شرح مهارت معذرت خواهی و روش انجام آن و فواید آن.
جلسه سوم: شرح مهارت مذاکره کردن و روش انجام آن و فواید آن.
جلسه چهارم: شرح مهارت اعاده حقوق شخصی و روش انجام آن و فواید آن.
جلسه پنجم: شرح مهارت واکنش در برابر مسخره شدن و روش انجام آن و فواید آن.
جلسه ششم: شرح مهارت خویشتن داری و روش انجام آن و فواید آن.
جلسه هفتم: شرح مهارت نه گفتن و روش انجام آن و فواید آن.
جلسه هشتم: جمع بندی کلی از جلسات آموزشی تمرین کلیه مهارت ها به صورت همزمان توسط دانش آموزان با یکدیگر (هریک^[۳۴۷] و الیوت^[۳۴۸]، ۲۰۰۱).
نحوه انجام پژوهش
ابتدا دانش آموزان بر اساس میزان اضطراب و تعلل ورزی تحصیلی مورد ارزیابی قرار گرفته و به طور همتا شده
در سه گرو جایگزین شدند. گروه اول گروه آموزش مدیریت استرس، گروه دوم گروه حل مساله اجتماعی و گروه سوم گروه گواه بود. این سه گروه بر اساس نمرات اضطراب و تعلل ورزی همتا گردیدند. سپس متغیر مستقل اعمال شد یعنی دوره های آموزشی برگزار می گردد. دوره های آموزشی شامل ۸ جلسه برای هر روش درمانی بود. برای هر گروه آزمایشی هشت جلسه ی ۹۰ دقیقه ای برگزار گردید که هر هفته یک جلسه تشکیل می شد. پس از دوره های آموزشی مجددا دانش آموزان از لحاظ اضطراب و تعلل ورزی مورد ارزیابی قرار گرفتند و سه گروه مذکور در نمرات بدست آمده در پیش آزمون و پس آزمون مقایسه شدند.
روش تجزیه و تحلیل آماری
برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس^[۳۴۹] برای مقایسه میانگین های دو گروه آزمایشی و کنترل با کنترل پس آزمون استفاده شد. برای تحلیل استنباطی فرضیات ۱، ۲، ،۳ ،۴، ۵و ۶ از روش تحلیل کوواریانس و نیز آزمون تعقیبی توکی استفاده شد. برای تحلیل استنباطی سوالات پژوهشی ۱ و ۲ از آزمون تعقیبی توکی استفاده گردید. تحلیل های آماری توسط نرم افزار آماری SPSS 16 انجام گرفت.
فصل چهارم
نتایج پژوهش
مقدمه
همانگونه که قبلاً اشاره گردید، هدف از انجام این پژوهش بررسی مقایسه ای اثربخشی دو روش آموزش مدیریت استرس و حل مسألۀ اجتماعی در اضطراب و تعلل ورزی تحصیلی دانش آموزان است. به همین منظور ۴۵ نفر از دانش آموزان مقطع متوسطه انتخاب شدند و در هر گروه ۱۵ نفر گمارده شد. ارزیابی ها در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون انجام گردیدند. داده های بدست آمده از پرسشنامه ها در پیش آزمون و پس آزمون، با بهره گرفتن از نرم افزار آماری SPSS تحلیل گردید.
در این فصل به بررسی و تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از اجرای پرسشنامه‌ های تعلل ورزی تحصیلی و اضطراب در مراحل پیش آزمون و پس آزمون می‌پردازیم. در این راستا ابتدا به بررسی تحلیل های توصیفی داده ها و محاسبه شاخص های توصیفی از جمله شاخص های گرایش مرکزی میانگین و شاخص های پراکندگی و انحراف معیار خواهیم پرداخت. سپس در بخش تجزیه و تحلیل استنباطی برحسب فرضیه ها به انجام تحلیل های آماری استنباطی جهت آزمودن تایید یا رد فرضیات خواهیم پرداخت.
الف) یافته های توصیفی
جدول شماره ۱–۴ میانگین، انحراف معیار، حداقل و حداکثر سن و تحصیلات دانش آموزان شرکت کننده در پژوهش

میانگین
انحراف معیار
حداکثر
حداقل

۶-۳-۵- اثر قرار گیری محل حفره در خاک ۶۴
فصل هفتم: جمع بندی و خلاصه نتایج
۷-۱- مقدمه ۶۷
۷-۲- جمع بندی ۶۷
۷-۳- نتیجه گیری ۶۷
۷-۴- ارائه پیشنهادات برای تحقیقات بعدی ۶۸

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

فهرست مراجع ۶۹
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول ۳-۱- مشخصات خاک نوع۱ ۲۷
جدول ۳-۲-مشخصات فیزیکی ومکانیکی ژئوگرید ۲۸
جدول۳-۳: مشخصات پوشش خاکی روی حفره ۳۴
جدول۵-۲- مشخصات خاک زیر پی ۵۵
فهرست اشکال
عنوان صفحه
(شکل۲-۱):چگونگی وقوع شکست برشی زیر پی ( a ) شکست برشی کلی ( b ) شکست برشی موضعی © شکست برشی پانج ۹
(شکل۲-۲ ): مکانیزم وقوع شکست برشی کلی زیر پی ( نظریه ترزاقی ) ۱۰
شکل(۲-۳) منحنی های تنش- نشست برای پی واقع بر ماسه متراکم در حالت با حفره و بدون حفره ۱۱
(شکل ۲-۴): ژئوتکستایل بافته شده ۱۴
(شکل ۲-۵): ژئوتکستایل بافته نشده ۱۴
(شکل۲-۶ ): ژئوگرید ساخته شده از کشیده شدن ورقه های پلیمری ۱۵
(شکل۲-۷ ): ژئوگرید تولید شده از الیافهای پلیمری ۱۵
شکل ۲-۸ : ژئونتها ۱۶
شکل ۲-۹ : ژئوممبرین ۱۷
شکل (۲-۱۰) : ژئوکامپوزیت ها ۱۷
(شکل ۳-۱): پارامترهای پی مستقر بر خاک مسلح شده با ژئوسنتتیک ۲۵
(شکل ۳-۲): تصویرتانک آزمایش درحالت قائم ۲۶
(شکل ۳-۳) :توزیع اندازه ذرات مصالح مورد استفاده ۲۷
(شکل۳-۴) :مقطع شماتیک پی مستقربرروی خاک مسلح وحفره ۲۹
(شکل ۳-۵): منحنی های تنش ـ نشست برای پی واقع بر ماسه متراکم در حالت حفره دار و بدون حفره ۳۰
(شکل ۳-۶): منحنی های تنش‌ـ نشست برای پی واقع بر ماسه متراکم و شل در حالت حفرهدار ۳۱
(شکل ۳-۷): اثر دانسیته نسبی خاک روی حداکثر نشست پی و تغییر شکل خاک در عمق مدفون D2 31
(شکل ۳-۸): منحنی های تنش – نشست برای پی واقع بر ماسه شل در حالت حفرهدار و با تعداد لایه های مختلف مسلح کننده ۳۲
(شکل ۳-۹) : منحنی های تنش– نشست برای پی واقع بر ماسه متراکم در حالت حفرهدار و با تعداد لایه های مختلف مسلح کننده ۳۲
(شکل ۳-۱۰): شکل کلی الگوی خاک مسلح واقع بر یک حفره زیر زمینی ۳۴
شکل ۳-۱۱: تغییرات نشست در برابر نسبت ژرفای گوناگون ژئوتکستایل به ازای سربار kn/m² ۲۰۰=P 36
(شکل۳-۱۳) تغییرات نشست دربرابر نسبت ژرفای گوناگون قرارگیری ژئوتکستایل به ازای سختی های محوری ۱۰۰۰،۵۰۰،۱۰۰،۲۰کیلونیوتن برمتر وسربار kn/m²300p= 37
(شکل ۳-۱۴) تغییرات نشست سطح زمین دربرابرسختی محوری ژئوتکستایل به ازای نسبت ژرفای ۹/۰ ،۷/۰ ،۴/۰ و۲/۰سربار kn/m²500p= 38
(شکل۳-۱۵): تغییرات نشست دربرابر تعدادلایه های ژئوتکستایل به ازای سختی های محوری ۵۰۰و۵۰و۱۰۰۰ کیلونیوتن برمتروسربار kn/m²100p= 39
شکل۳-۱۶: تغییرات تنش درارتفاع پوشش خاکی مسلح درراستای مرکزحفره به ازای سربار kn/m²200p= 39
(شکل۳-۱۷): تغییرات نشست دربرابرطولهای گوناگون ژئوتکستایل به ازای سختیهای محوری۳۰۰ و ۱۰۰۰ کیلونیوتن برمتر،نسبت ژرفای ۹/۰ وسربار kn/m²300p= 40
(شکل۳-۱۸): تغییرات نیروی محوری درطول لایه ژئوتکستایل به ازای طولهای۸،۱۰،۱۳متر، محوری۱۰۰۰ کیلونیوتن برمتروسربارkn/m²300p= 41
(شکل۳-۱۹): تغییرات کرنش کششی درراستای قرارگیری ژئوتکستایل برای حالت غیرمسلح وبه ازای سربارهای ۱۰۰،۳۰۰کیلونیوتن برمتر ۴۲
شکل(۴-۱) فلوچارت مراحل ساخت و اجرای یک مدل توسط نرم‌افزار Plaxis 46
(شکل ۴-۲ ): چگونگی نقاط تنش در المان خاک ۴۸
(شکل۴ـ۳) شبکه بندی وابعاد هندسی مدل عددی(الف) حالت خاک بدون حفره (ب)حالت خاک حفرهدار ۴۹
(شکل۴-۴): منحنی تنش ـ نشست خاک غیرمسلح (الف) حالت خاک بدون حفره (ب) خاک حفره دار ۴۹
(شکل ۵-۱): پارامترهای موثر بر ظرفیت باربری پی ۵۲
فهرست نمودارها
عنوان صفحه

تعارض انتخاب کنند . سایر وجوه مشترک تعریف های واژه های تعارض عبارتند از : مخالفت ، تضاد ، نزاع ، کشمکش ، پرخاشگری و آشوب . (رابینز ، ترجمه پارسائیان ، ۱۳۷۸ )
بنابراین ، تعارض را میتوان فرایندی دانست که در آن افراد یا گروه های به هم وابسته ، احساس می کنند که گروه یا افراد دیگری علایق ، منافع ، ارزشها و یا ادراک آنها را در مورد واقعیت ، مورد حمله قرار داده اند .

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲-۱-۲ نظریه های مدیریت تعارض
۱- نظریه تعارض افلاطون^[۱۸] : ” ریشه و مبداء تعیین دیالیکتیکی را باید در آثار فلسفه یونان جستجو کرد . افلاطون معتقد بود میان دو جریان بودن و شدن یا آنچه هست و آنچه باید باشد تعارض موجود است . او معتقد بود هر پدیده ای دارای دو خصلت خیر و شر است و نیروی شر ویرانگر و فاسد کننده است ، در حالیکه نیروی خیر پاسدار خوبی است ، دگرگونی از مبارزه میان این دو جریان ناشی می شود . به عقیده افلاطون برخورد مداوم این دو نیرو متضاد منجر به بالا گرفتن آگاهی اجتماعی و بهبود حیات انسانی می شود . ( انصاری و ادیبی ، ۱۳۵۸ ، ۹۲ )
۲- نظریه تعارض ابن خلدون : بسیاری از صاحب نظران معتقدند ابن خلدون متفکر تونسی قرن ۱۳ میلادی در حقیقت پیشرو راستین مکتب تضاد می باشد . ابن خلدون معتقد است جامعه پدیده ای است پویا و پیوسته در معرض دگرگونی و تحول است . جامعه ها و تمدن ها ایستا نبوده و در اثر تصادفات میان گروه ها یا ساخت های اجتماعی گوناگون ، پیوسته در حال ظهور و سقوط هستند ،ابن خلدون نخسیتن بار به تنظیم انواع متعالی از ساخت های اجتماعی پرداخت و مدعی است که میان ساخت جامعه بدوی و شهری تضادی دائمی و اساسی وجود دارد جامعه شهری که خود ناشی از برخورد با جامعه بدوی است چون از وحدت اجتماعی کمتری برخودار است در مقابل جامعه بدوی که دارای انسجام و یگانگی بیشتری است تاب مقاومت ندارد و ضرورتا محکوم به سقوط و زوال است . از طرفی جامعه بدوی چون بصورت جامعه شهری در آمد دوباره در معرض شکست بوده و مغلوب جامعه بدوی جدید تر می شود . بدین ترتیب نظریه ابن خلدون تغییرات اجتماعی را بصورت شهری امری دائمی و اجتناب ناپذیر می داند ، تعارض میان ساخت جامعه شهری و جامعه بدوی از مفاهیم اساسی در نظریه این خلدون است ( همان منبع )
۳- نظریه تضاد هگل : فردریک هگل ( ۱۸۳۱ – ۱۷۷۰ ) پیشرو ایده الیسم آلمانی است به نظر هگل ، خرد یا تحلیل وسیله ای است میان آنچه هست و آنچه باید باشد به بیان دیگر خرد نیروی مطلق تاریخ محسوب می شود . تاریخ یعنی رشد عقلی تا مرحله خود آگاهی ، بدین ترتیب تفکر یک جریان است ، هر ایده ای بصورت تزی است که ضرورتا با آنتی تز خود برخورد میکند سپس برآیند یا سنتز جدیدی را بوجود می آورد . تضاد میان تز و آنتی تز که منجر به برآیند یا سنتز می شود از نکات اساسی جریان دیالیکتیکی هگل است ( همان منبع )
۴- نظریه تضاد مارکس : کارل مارکس در سال ۱۸۱۸ در آلمان به دنیا آمد در سال ۱۸۸۳ در حالیکه سرگرم نوشتن آخرین جلد کتاب سرمایه بود درگذشت .مارکس می نویسد ، مطلوب دیالیکتیک من نه تنها با دیالیکتیک هگل فرق دارد بلکه کاملا متفاوت است . در نظریه هگل سیر تفکر که او آنرا ایده مینامید و حتی ذاتی مستقل به شمار می آورد آفریننده واقعیت است ، واقعیتی از فرضیات انسانی در جامعه شناسی مارکسیستی است . تضاد اجتماعی یعنی تضاد میان نیروهای مولد و رابطه اجتماعی امری ذاتی است که خود منجر به پدید آمدن شکل جدیدی از روابط اجتماعی شده در نهایت تکامل اجتماعی را به دنبال دارد ( همان منبع )
۵- نظریه تضاد رالف دارندورف ^[۱۹]: رالف دارندورف و لوئیز کوزر از جمله نمایندگان مکتب تضاد در جامعه معاصر محسوب می شوند . از نظر داندورف تغییرات در جامعه سرمایه داری موجب شده که اولا میان مالکیت ابزار تولید و قدرت اقتصادی فاصله ای پدید آید یعنی کسانی که دارای قدرت اداری و اقتصادی اند ضرورتا صاحب ابزار تولید نیستند ثانیا جامعه های معاصر نه تنها با تضادهای درونی روبرو هستند بلکه پیوسته در معرض تضاد و فشارهای خارجی نیز میباشند ، ثالثا بسیاری از تضادهای جامعه معاصر حل شدنی نیست و با نوعی سازگاری به حیات خود ادامه میدهد بدین ترتیب دارندورف نتیجه می گیرد که :اولا : پدیده تضاد ضرورتا اقتصادی محض نیست و ناشی از نابرابری در قدرت میباشد . یعنی افراد و طبقات با یکدیگر در تضادند . نه به خاطر مالکیت در ابزار تولید بلکه در رابطه با قدرتی که در جامعه کسب کرده اند .ثانیا : تضاد در درون جامعه ضرورتا تضاد میان طبقات در درون آن جامعه نیست جامعه های معاصر با تضادی های خارجی هم روبرو بوده اند که در طول تاریخ به علت شرایط امپریالیستی به آنان تحمیل شده استثالثا : علی رغم مارکس که معتقد بود تضاد در جامعه اجتناب ناپذیر ولی حل شدنی است داندورف معتقد است که بسیاری از تضادها تنها با روش سازشکاری و اصلاح قابل کنترل می باشند (همان منبع )دارندورف در نظریه خود عامل اصلی تضادهای اجتماعی را توزیع غیر عادلانه و نابرابر وسایل تولید نمی داند ، بلکه علت اساسی آن را در توزیع نابرابر اقتدار یا توانایی بین افراد و گروه ها جستجو می نماید وی برای اثبات نظریه خود به سهامی شدن موسسات و شرکت ها ی تجاری در جامعه معاصر اشاره می کند و اضافه می نمید که تا چه اندازه تغییرات در موسسات اقتصادی مفهوم طبقه را از چهارچوب اقتصادی آن خارج نموده و به مفهوم قداست و اقتدار مربوط ساخته است ، امروزه دو سوم از شرکت ها و موسسات اقتصادی به صورت شرکت های سهامی در آمده است ، موسسات سرمایه داری شخصی یا خانوادگی از بین رفته است و بهصورت موسسات سهامی تغییر شکل داده اند از طرفی سهامی این شرکت ها متعلق به طبقات اجتماعی مختلف است .به عقیده دارندورف اقتدار در همه جامعه های انسانی وجود دارد و یک سازمان اجتماعی بدون توزیعی از پدیده اقتدار نمیتواند قابل تصور باشد ودر واقع همیشه در جامعه های انسانی اشخاص و گروههایی وجود دارند که از اقتدار بالایی برخوردارند . در مقابل ، اشخاص و گروه هایی نیز هستند که تحت انقیاد و تسلط این اقتدار واقع می شوند بنابراین دارندورف نتیجه می گیرد که روابط بین اشخاص و گروه های در جامعه همیشه مبتنی بر دو حالت متفاوت تسلط و انقیاد است .
توزیع دوگانه اقتدار و نیز تضاد منافع را دامن می زند . بدین شکل که بین اشخاصی که در جامعه از اقتدار برخوردار اند و از آن استفاده می نمایند و افرادی که از آنها فرمان بردند ضرورتا تضاد منافعی بوجود می آید. به عقیده دارندورف ، صاحبان اقتدار که در جامعه دارای منافعی هستند که نمی توانند آن را با افراد تحت فرمان خود تقسیم نمایند و بر عکس افرادی هم که تحت انقیاد هستند ، به دلیل وضعیت مشابهی که دارند دارای منافع مشترکی می باشند . بنابران ، دوگانگی اقتدار منطقا به دوگانگی دو دسته متضاد منجر می گردد ( صنعت جو ، ۱۳۷۳ ، ۱۷ )
۶- نظریه تضاد لوئز کوزر : کوزر یکی از نمایندگان مکتب تضاد محسوب می شود ، کوزر تضاد اجتماعی را به شرح زیر تعریف می کند تضاد اجتماعی عبارت از کشمکش و جدالمیان افراد است که برای بدست آوردن منافع و حیثیت درصدد شکست یا از میان بردن یکدیگر ند کوزر به کارکرد تضاد اجتماعی توجه خاص دارد او می نویسد در تضاد اجتماعی ما به کارکرد آن توجه داریم نه به عناصر غیر کارکردی، به بیان دیگر کوزر نتایج تضاد که امر انتباق و سازگاری را سریعتر می سازد توجه دارد تا به آن نوع نتایج که روابط اجتماعی را از هم می پاشد .مفهوم الگوی تضاد کوزر در موارد زیر با مفهوم تضاد مارکسیستی مغایرت دارد :کوزر به جنبه مثبت تضاد توجه دارد . در نتیجه اثرات منفی آن را از قبیل اجحاف ، بهره کشی سیستم طبقاتی و خفقان را مورد نظر قرار نمی دهد .تجزیه و تحلیل کوزر از تضاد اجتماعی تحلیل محدود و منحصر به گروه های کوچک است .
کوزر درباره ماهیت تضاد نظر خاصی دارد . معتقد است که دو نوع تضاد وجود دارد تضاد واقعی و تضاد غیر واقعی تضاد عبارت است از رقابت میان افراد میباشد که با کمک قرار دادهایی صورت می گیرد تضاد غیر واقعی بالقوه منفی و مخل نظم است ( انصاری و ادیبی ، ۱۳۵۸ ، ۱۳۰ )
۳-۱-۲ دیدگاه های مختلف به تعارض
در طول سالهای اخیر سه نظریه متفاوت در مورد تعارض در سازمانها وجود دارد .
نظریه سنتی تعارض ^[۲۰]: اولین دیدگاه نسبت به تعارض ، این نظریه از سال ۱۹۰۰ تا نیمه دوم دهه ۱۹۴۰ بوده است . نظریه سنتی است که عقیده دارد تعارض بد است و همیشه اثر منفی روی سازمان میگذارد . تعارض را با واژه هایی چون ویران سازی ، تمرد ،تخریب و بی منطقی مترادف می داند و چون زیان آور هستند باید از آنها دوری جست . مدیر سازمان مسئولیت دارد سازمان را از شر تعارض برهاند .تعارض عموما به عنوان امری مخرب ، غیر عقلایی و زمان بر که تا حد ممکن باید حذف و یا فرو نشانده شود دیده می شد . از این دیدگاه ، تعارض ناشی از سوء کارکرد افراد یا سازمان است ، بنابراین ، در جهت حل تعارض ، مشکلات باید تعریف شود ، دلایل باید تجزیه و تحلیل گردد و موقعیتها و یا افرادی که باعث ایجاد تعارض می شوند ، باید اصلاح گردند. این دیدگاه مکانیکی ، حل تعارض را به عنوان یک فرایند خطی و منطقی می نگرد . رابینز بیان می کند که : اگر چه اکنون مطالعات و تحقیقات ، شواهد زیادی نشان می دهد که این رویکرد به تعارض ، نتایج
را در گروه های عملکرد بالا کاهش میدهد ولی بسیاری از موقعیتهای تعارض با مدل خطی و منطقی به طور بهینه قابل حل هستند . ( رابینز ، ۲۰۰۳ )
نظریه روابط انسانی^[۲۱] : در سال ۱۹۵۰ پیدایش دیدگاه روابط انسانی به تعارض جایگزین دیدگاه سنتی ابتدایی گردید . نظریه روابط انسانی از آخرین سالهای دهه ۱۹۴۰ تا نیمه دوم دهه ۱۹۷۰ رواج داشت .این نظریه تعارض را یک پدیده طبیعی و غیر قابل اجتناب در همه سازمانها می داند و با موجودیت آن در سازمان موافق است و همچینین طرفداران مکتب مزبور عقیده دارند که تعارض را نمی توان حذف یا از بین برد حتی در موارد زیادی تعارض به نفع سازمان است و عملکرد را بهبود می بخشد . بنابراین باید پذیریفته شود و مدیریت گردد طی این دوره بود که در ادبیات مدیریت واژه مدیریت تعارض معرفی شد و در سال ۱۹۷۰ رشته توسعه سازمانی با ابزار فعالیتهای تیم سازی به
عنوان ابزار اصلی ، کار خود را شروع کرد ، بنابراین سازمانها به منابع جدیدی برای رفتار با تعارض مواجه شدند .
نظریه تعامل ^[۲۲]: در حال حاضر تئوری تعارض حول محور دیدگاهی می چرخد که آن را مکتب تعامل می نامند . اگر چه از دیدگاه روابط انسانی باید تعارض را پذیرفت ولی در مکتب تعامل پدیده تعارض به این سبب مورد تایید قرار میگیرد که یک گروه هماهنگ و آرام و بدون دغدغه مستعد این است که به فطرت انسانی خویش برگردد . یعنی احساس خود را از دست بدهد ، تنبلی و سستی پیشه کند و در برابر پدیده تغییر تحول و نو آوری هیچ واکنشی از خود نشان ندهد . بر خلاف این دیدگاه ، بیشتر افراد در بسیاری از سازمانها هنوز تعارض را دوست ندارند و غالبا سعی میکنند تا از آن بپرهیزند . آنها سعی دارند تا تعارض را از دیدگاه پارادایم علمی ۳۰۰ سال قبل که توسط قوانین مکانیکی نیوتن از فیزیک کلاسیک به وجود آمد ، بنگرند . بر اساس این پارادایم ، تعارض باید اجتناب شود زیرا تعارض باعث ایجاد بی نظمی می شود و بی نظمی آنتروپی را نشانه میگیرد ( قانون دوم ترمودینامیک ) بنابران ، تعارض دشمن سازمانهایی است که به صورت علمی و عقلی مدیریت می شوند ( شلتون و دارلینگ ، ۲۰۰۴ )مشکل چنین پارادیمی این است که در تطبیق و سازگاری با واقعیتهای محیط جاری ناتوان است ، زیرا امروزه اجتناب از تعارض غیر ممکن است ، علاوه بر آن ، زمانی که تعارض به صورت بسیار دقیق مدیریت نشود فرصت ها برای تحول از بین میرود در واقع ، نظریات علمی معاصر مانند تئوری آشوب و مکانیک کوانتمی ، ذکر میکنند که سطح بالایی از بی نظمی برای تکامل سیستم ضروری است . در سیستم های باز یا پویا مانند سازمانهای انسانی ،بی نظمی ، سیستم را به سطح بالاتری از عملکرد ارتقاء میدهد .نقاط انشعاب در سیستم که از بی نظمی در سیستم نشات میگیرد ، لحظاتی حیاتی برای سیستم هستند که ممکن است سیستم را در یک جهت جدید قرار دهند . در سازمانها ، نقاط انشعاب عموما به وسیله تعارض خلق میشوند به طور سنتی این نقاط ، تنشها را افزایش می دهند و باید به طور دقیق مدیریت و سپس با یک فرایند طبیعی بازخورد و تکرار حل گردد.
نقش اصلی این شیوه تفکر درباره تعارض این است که در حفظ سطح معینی از تعارض بکوشد و مقدار تعارض را تا حدی نگه دارند که سازمان را زنده ، با تحرک ، خلاق و منتقد به خود نگه دارد .
جدول ۱-۲ : دیدگاه های مختلف نسبت به تعارض