• اعطای ازادی بیشتر طراحان سیستم

• مستند سازی و طراحی همه مراحل سیستم های اطلاعاتی مدیریت

• توجه نمودن به جنبه های رفتاری در سازمان

۲-۵۱-۹- عنوان : طراحی سیستم اطلاعاتی مدیریت تولید در شرکتهای عام پیچیک^[۸۴]
در این تحقیق سعی شده است با توجه به مشکل سودهی در شرکت با عنایت به کیفیت مطلوب کالاهای ارائه شده دلائل عدم سوددهی شرکت با عنایت به کیفیت مطلوب کالاهای ارائه شده دلائل عدم سودهی شرکت مورد بررسی قرار گرد محقق ابتدا با مطالعه تئوریک از وضعیت تولید توزیع و موارد جنبی شرکت فرضیات ذیل رابه عنوان فرضیات تحقیق در نظر گرفته است:
فرضیه اهم : هماهنگی میان بخش های برنامه ریزی مواد و تولید موجب بهبود تصمیم گیری آنان می شود .
فرضیه دوم : مبنای تصمیم گیری مدیران قضاوت آنان است .
فرضیه سوم : در دسترس قراردادن اطلاعات مورد نیاز مدیران موجب بهبود تصمیم گیری آنان می شود .
و با بهره گرفتن از پرسشنامه بسته دادهایی را گردآوری می نمایند و با بهره گرفتن از آمار توصیفی از آزمون این فرضیه ها را مورد بررسی قرار می دهد :
تعدادسطرهای جدول توافقیR:
تعداد ستونهای جدول توافقیC :
فراوانی مشاهده شده:
فراوانی مورد انتظار:
تعداد کل فراوانی:N
نتایج به دست آمده از تجزیه و تحلیل انجام شده نشان می دهد که فرضیه اهم باحتمال ۹۵% مورد تایید قرار می گیرد به عبارت دیگر با احتمال ۹۵% بین متغیرها رابطه قوی و مثبتی وجود دارد فرضیه دوم نیز با احتمل ۷۰% تایید می شود .
فرضیه سوم نیز با توجه به مقادیر بدست آمده نشان می دهد به احتمال ۹۵% بین متغیر ها یعنی اطلاعات و بهبود تصمیم گیری رابطه قوی و مثبتی وجود دارد ، هر چند هر ۳ فرضیه تایید شده اند، ولی فرضیات اول ودوم نسبت به دیگر فرضیه ، از احتمال بیشتر و قوی تری برخوردار است .
در پایان محقق نیز با توجه به نتایج مشخص شده ، پیشنهادهایی را جهت بر طرف شدن مشکل شرکت ارائه می دهد .
۲-۵۱-۱۰- عنوان : بررسی نقش سیستم های اطلاعاتی مدیریت بر تصمیم گیری مدیران سازمان بسیج دانشجویی .^[۸۵]
هدف تحقیق مذکور این است که اهمیت سیستم های اطلاعاتی مدیریت و جایگاه و نقش آن را در تصمیم گیری و همچنین بهبود کارآیی و تصمیم گیری دقیق و به موقع مشخص نماید .
تا مدیران سازمان بسیج دانشجویی با کارآیی و مزایا و فرهنگ بهره گیری این چنین سیستم هایی آشنایی بیشتری پیدا نموده و احساس نیاز اساسی به پذیرش این گونه سیستم ها را در وجود خودشان تقویت کنند و یا در جهت ایجاد پروژه های این سیستم ها گام مثبتی بردارند و نسبت به تجهیز سازمان مربوطه به امکانات مورد نیاز آن اقدام لازم و کافی را بنمایند .
محقق فرضیاتی به شرح زیر برای این تحقیق ارائه داده است .

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

فرضیه اصلی : اهم سیستم های اطلاعاتی مدیریت موجب بهبود تصمیم گیری مدیران می گردد .
فرضیه فرعی ۱- سیستم های اطلاعاتی مدیریت باعث تصمیم گیری به موقع می گردد .
فرضیه فرعی ۲- سیستم های اطلاعاتی مدیریت ، باعث تصمیم گیری دقیق تر می شود .
فرضیه فرعی ۳- سیستم های اطلاعاتی مدیریت ، سرعت تصمیم گیری و پاسخ گویی به تغییرات محیطی را تسریع می بخشد .
روش تحقیق
روش همبستگی و توصیفی می باشد و در آن همبستگی بین دو پارامتر سیستم های اطلاعاتی مدیریت و تصمیم گیری و بررسی گردیده است و جهت دستیابی به اهداف از ابزار پرسشنامه و مشاهده و بعضی اوقات مصاحبه جهت جمع آوری اطلاعات استفاده گردیده است و پس از اندازه گیری اعتبار و پایایی پرسشنامه توسط فرمول ضریب همبستگی پیرسون و پرسشنامه بین نمونه ها توزیع گردیده است .
برای آزمون فرضیات از پرشسنامه بسته استفاده شده است و پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده ، بیانگر این واقعیت است که :
با اطمینان ۹۵% می توان گفت که سیستم های اطلاعات مدیریت و بهبود تصمیم گیری مدیران تاثیر می گذارد و سایر فرضیات نیز با این ضریب اطمینان مورد تایید قرار گرفته اند و در نهایت پیشنهاداتی به شرح زیر ارائه شده است :

• آموزش مدیران سازمان جهت استفاده بهینه از سیستم های اطلاعاتی مدیریت

• آگاه نمودن مدیران خصوصاً مدیران میانی از مزایای سیستم های اطلاعاتی مدیریت

• ایجاد و طراحی قابلیت دریافت اطلاعات به روز و سپس پردازش و ارائه آن اطلاعات به مدیران

• ایجاد شبکه کامپیوتری جهت تعامل و اطلاع رسانی سازمانی

• ایجاد شبکه های اطلاع رسانی در مراکز آموزش عالی و موسسات فرهنگی جهت تبادل اطلاعات و پاسخ گویی سریع به تغییرات محیطی

• مستند سازی و طراحی مراحل سیستم های اطلاعاتی مدیریت به منظور یکسان سازی و بهره وری بیشتر

• یک رویه نمودن استراتژی به کار گیری سیستم های اطلاعاتی در سازمان و رده های تحت پوشش .

۲-۵۲- تاثیر ادبیات موضوع بر پژوهش
نحوه پیاده سازی مدل اطلاعات راهبردی از دو جنبه مورد مطالعه قرار گرفته است ایده اصلی آن بر گرفته از دپارتمان وزارت دفاع ملی کانادا (DOD/AF)^[86]می باشد و برای رسیدن به چارچوب معماری استراتژیک سازمانی ،از چارچوب زاکمن (Zachman) در سطح برنامه ریزی استراتژیک استفاده گردیده است . بر اساس مطالعات انجام گرفته در ادبیات موضوع ، پیاده سازی م
دل اطلاعات راهبردی از طریق تولید اطلاعات دقیق ، مرتبط ، بموقع ، سریع ، بهنگام و مناسب و جمع آوری این اطلاعات در انباره داده قابل تحلیل ، موجب افزایش اثر بخشی تصمیمات پلیس نظارت بر اماکن عمومی در ارتباط با ایجاد نظم در جامعه اصناف ( نظم فیزیکی و نظم اجتماعی )^[۸۷] می گردد که در فرضیه های پژوهش به طور دقیق به آنها اشاره گردیده و درسنجش نیز مورد امعان نظر قرار گرفته اند .
بر اساس تئوری مدل فرایند تصمیم سی شور^[۸۸] : در مدل فرایند تصمیم ، سازمان اثربخش سازمانی است که ” فرایندهای دریافت ، نگهداری ، بازیابی ، تخصیص ، دستکاری و ارائه اطلاعات را بهینه کند ” ، و این نظریه دقیقا با فرایند استفاده از انباره داده و کاربرد فناوری BI در ساخت مدل اطلاعات راهبردی در این تحقیق ، منطبق است .
مکتب تئوری تصمیم به دلیل استفاده از تکنیک های مقداری که مستلزم کاربرد کامپیوتر بود بر طراحی MIS تاثیر زیادی داشته است .
تئوری اقتضایی به دلیل تاکید بر موقعیت و محیط بر روی طراحی MIS تاثیر دارد یعنی MIS می تواند نقش مهمی را با ارائه اطلاعات خوب از محیط داخل و خارج ایفا کند .
پاور (۲۰۰۷) بیان می کند که سیستم های پشتیبانی تصمیم اطلاعات محور در امر دسترسی ، دستکاری اطلاعات خارجی و برخط ( بی واسطه) سازمانها وارد شده اند که این دسترسی می تواند به یک فایل ساده در یک دستگاه رایانه محلی باشد یا سیستم های پیشرفته تر با کارکردهای گسترده تر نظیر انباره داده . عموما اینگونه سیستم ها کارکردهای تحلیلی دارند و تحلیل داده های تاریخی برای پشتیبانی در فرایند تصمیم سازی را امکان پذیر می نمایند .
بطور کلی ، سیستم های هوش تجاری ، سیستم های پشتیبانی تصمیم اطلاعات محور هستند (پاور ، ۲۰۰۷) . گروه گارتنر ، در اواسط دهه ۹۰ واژه هوش تجاری را معرفی نمود ( توربن ، ۲۰۰۷) ، به هر حال واتسون (۲۰۰۵) بیان می دارد که هوش تجاری نتیجه یک تکامل منظم و پی در پی می باشد ” تغییر نام آن از DSS به BI دلیل بر تغییر ماهیت آن نیست ^[۸۹] . داون پورت و هریس (۲۰۰۷) این گونه نتیجه گیری کردند که تمامی سیستم هایی که در زمینه پشتیبانی تصمیم عمل می نمایند به عنوان هوش تجاری شناخته می شوند .
به هر حال توربن (۲۰۰۷) استدلال نمود که هوش تجاری از سیستم DSS منتزع گردیده و معماری این دو سیستم شباهتهایی با هم دارد ، اما تفاوتهایی نیز بین BI و DSS وجود دارد :
اول اینکهBI با یک انباره داده ساخته می شود و DSS به چنین امکانی نیاز ندارد . BI برای پشتیبانی از سازمانهای بزرگتر ساخته می شود ولی DSS می تواند هر سازمانی را پشتیبانی نماید .
دوم اینکه ، BI برای پشتیبانی از تصمیم سازان از طریق ارائه اطلاعات دقیق و به موقع ، اما به صورت غیر مستقیم ، در حالیکه DSS به منظور پشتیبانی مستقیم از تصمیمات خاص ، طراحی گردیده است .

میانگین رتبه

رعایت زمان بندی اجرا

۲/۰۳۹

تعهدات و مواعید تعریف شده

۱/۹۴۸

اجرای برنامه طی دوره زمانی

۲/۰۲۶

براساس اطلاعات حاصله از خروجی نرم افزار میانگین عدد معنا داری بیشتر از ۰۵/۰ بوده و نشان دهنده انطباق جامعه آماری با سطح معنی داری شاخص ها می باشد. کمترین میانگین متعلق به تعهدات و مواعید تعریف شده میباشدکه از نظر خبرگان از اهمیت بیشتری برخوردار بوده است.
۵-۵ پیشینه تجربی تحقیق
۵-۵-۱ نتایج تحقیقات داخلی
۵-۵-۱-۱ معمارزاده طهران و همکاران(۱۳۹۱).
موءلف کتاب دولت الکترونیکی در بخشهای مختلف به بررسی تطبیقی دولت الکترونیکی در گروه های مختلف کشورها پرداخته که از نظر دسته بندی کشورهای توسعه یافته – درحال توسعه و کمتر توسعه یافته را معیار ارزیابی قرار داده است و در متن کتاب به بسترهای مورد نیاز توسعه دولت الکترونیکی اشاره نموده که ازجمله آنها بستر فنی و تکنولوژیکی است و در خصوص وضعیت توسعه دولت الکترونیکی در ایران بررسی و ارزیابی نموده است. اما موانع استقرارو پیاده سازی دولت الکترونیکی را به استناد تحقیق کیا در سال ۱۳۸۵ چنین بیان میکند: ۱- استقرار شهر الکترونیکی مستلزم ارائه سند ملی مدون است ۲-مستلزم افزایش خدمات بخش خصوصی و اطلاع رسانی به شهروندان میباشد ۳- افزایش شاخص زیرساخت الکترونیکی که موجب امنیت کار و زندگی مردم در فضای وب گردد ۴- افزایش شاخص منابع انسانی که مستلزم افزایش کمی متخصصان فناوری اطلاعات و آموزش کیفی وافزایش دانش آنان است ۵- تقویت و هدایت عامل اقتصاد ی که درپی وارد کردن بخش خصوصی و ارزان نمودن دسترسی به وب میباشد ۶- تقویت عامل فنی وتوانمندسازی سازمانهای الکترونیکی است ۷- عامل فرهنگی که مستلزم بومی سازی و تولید محتوای نرم افزار میباشد.با عنایت به تحقیق بعمل آمده و الزاماتی که درتحقیق فوق توصیف گردیده و با توجه به اینکه تمام موانع مذکور در سرراه ابعاد منابع انسانی- کیفیت – زمان- اقتصادی- حقوقی، قانونی-فنی و تکنولوژیکی وعملیاتی وجود داشته و اجرای استعلام الکترونیکی بین دستگاه های دولتی استان مرکزی را تحت الشعاع خود قرار میدهدامکان اجرای استعلام الکترونیکی بین دستگاه های دولتی استان مرکزی وجود ندارد.
۵-۵-۱-۲ نوبخت و بختیاری (۱۳۸۷)
نوبخت و بختیاری در خصوص امکان سنجی اجرای دولت الکترونیکی تحقیق مبسوطی انجام داده و کلیه عوامل ازجمله عوامل سیاسی – اقتصادی –فرهنگی و فنی تکنولوژیکی را مورد بررسی و ارزیابی و مقایسه قرار داده اند و الگوهای اجرای موفق دولت الکترونیکی را از کشورهای مختلف آمریکایی- اروپایی و آسیایی ارائه داده اندکه نشان از جامعیت تحقیق در زمان خود دارد.درنهایت چنین نتیجه گیری شده است: نظر به اینکه روند اجرایی برنامه های اصلاحات ساختاری در نظام اداری کشور از کندی خاصی برخوردار است و اساساً بدون گذر از این مرحله، امکان مدیریت صحیح برنامه های توسعه اقتصادی توسط دولت وجود نخواهد داشت مقتضی است تا از طریق شناسایی موانع و چالش های استقرار دولت الکترونیک در کشور و تسریع در پیاده‌سازی آن، برنامه های اصلاح ساختار نظام اداری کشور با سرعت بیشتری دنبال گردد. باعنایت به تحقیق بعمل آمده و توجه به ابعاد فنی تکنولوژیکی- منابع انسانی- عملیاتی- حقوقی وقانونی-اقتصادی –کیفیت و زمان امکان اجرای استعلام الکترونیکی بین دستگاه های دولتی استان مرکزی وجود ندارد.
۵-۵-۱-۳ پروژه متا (مطالعه تجارت الکترونیکی)
هدف مطالعه زیرساخت آمادگی فنی، ارزیابی سطح کنونی آمادگی فنی در سطح ملی، و تعیین گلوگاههای مشخص در زیرساخت کنونی، و ارائه سیاستهایی برای آینده است.که بر اساس آن نقشه راه فناوری اطلاعات تنظیم گردیدو موسی خواجویی نیز در راستای الزامات این پروژه از نظر لزوم توجه به زیرساختهای فنی را اصل اول این پروژه دانسته است. این مطالعه، زیرساختها را مورد توجه قرارخواهد داد و آنها را به عنوان پیش نیازهایی برای توسعه تجارت الکترونیکی در کشور توضیح می‌دهد. این زیرساختها؛ شامل نهادهای پشتیبانی، فرهنگ و مردم، آمادگی فنی، اقتصاد، و چارچوب قانونی است. هدف از مطالعه زیرساختها، مشخص نمودن تنگناهای پیش رو در مسیر توسعه تجارت الکترونیکی، و ارائه سیاستها و فعالیتهای مشخص برای توسعه تجارت الکترونیکی در سطح ملی است ودرنتیجه چنین میآیداز عوامل تعیین‌کننده زیر، در زمینه ارزیابی دسترسی شبکه‌ای استفاده می‌شود:

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

زیرساخت اطلاعاتی؛
فراهم بودن اینترنت؛
در دسترس بودن اینترنت؛
سرعت و کیفیت شبکه؛
سخت افزار و نرم افزار؛
خدمات و پشتیبانی.
با دیدی منصفانه به ارزیابی های نسل اول توسعه، آنها کشف کردند که اولویت کمی به آن داده شده است. با عنایت به تحقیق بعمل آمده ازنظر فنی و تکنولوژیکی و قانونی، زیرساخت دسترسی به بستر مورد نیاز اجرای دولت الکترونیکی فراهم نشده لذا امکان اجرای استعلام الکترونیکی بین دستگاه های دولتی استان مرکزی وجود ندارد.
۵-۵-۱-۴ پروژه های مترواترنت استان قم و استان کرمان
شبکه های استانی مترواترنت در راستای پیاده سازی شبکه ملی اطلاعات در کشور و اجرای دولت الکترونیکی تعریف شده است که فاز آزمایشی آن در دو استان قم (درسال۱۳۸۷) و کرمان (درسال۱۳۹۱) بصورت پایلوت راه اندازی شد برای راه اندازی مترواترنت قم ۹۴۴ کیلومتر فیبرنوری کشیده و۴۷میلیارد ریال هزینه شده است (در سال ۱۳۸۷) وبرای اجرای مترواترنت استان کرمان نیز ۸/۱۲۲میلیارد ریال هزینه شده است (درسال ۱۳۹۱) و این شبکه برای ایجاد زیرساخت شبکه ملی اطلاعات فراهم گردیده است به این معنی که برای استانهای قم و کرمان ارقام اعتباری مذکور تخصیص یافته است ولی در ۳ سال اول برنامه پنجم جمعاً ۶/۱۲ میلیارد ریال اعتبار فناوری اطلاعات برای استان مرکزی مصوب گردیده که از رقم مذکور مبلغ ۷۱۷/۷ میلیارد ریال تخصیص یافته است یعنی معادل ۱۵% هزینه انجام شده دراستان قم و ۰۵/۰ هزینه زیرساخت استان کرمان در سالهای قبل و چنین استنباط میگردد که جز در استانهای قم و کرمان، چنین زیرساخت و هزینه ای صورت نگرفته باشد. لذا با عنایت به تحقیق حاضر از نظرفنی و تکنولوژیکی و اقتصادی وبعد زمانی امکان اجرای استعلام الکترونیکی بین دستگاه های دولتی استان مرکزی وجود ندارد.
۵-۵-۲ نتایج تحقیقات خارجی
۵-۵-۲-۱ فیلیس کی. سوکل ۱۹۹۵
در تحقیقات بعمل آمده کشورهایی چون آمریکا- بازار مشترک اروپا و کانادا بصورت نهادینه در دستگاه های دولتی و بخش خصوصی تجاری و خدماتی از سیستمهای تبادل اطلاعات بهره برداری میشود و استانداردهای مربوطه هرچندسال یکبار بهنگام میشود و در هزینه های جاری استفاده کنندگان نیز صرفه جویی کلانی صورت گرفته است. براساس آمارهای روزآمدشده ژاپن ۸۰% آلمان۷۱% آمریکا ۶۲% کره جنوبی۵۷% و چین ۲۷% تبادلات تجاری خود را براساس سیستمهای الکترونیکی انجام میدهند. با مقایسه نتایج تحقیق و اطلاعات حاصل از پرسشنامه ها، کشورهای پیشرو در این زمینه از نظر اینکه ما مجدداً آزموده های آنان را امتحان نکنیم باید مورد توجه قرار گیرد واز تجارب آنان بهره گیری شود.
۵-۵-۲-۲ کشور آلمان
پس از طی مراحل تحقیقات در مورد دولت الکترونیکی در سال ۱۹۹۶ طبق دستور صدر اعظم تحول عظیم الکترونیکی بصورت جدی و الزامات قانونی شروع شد که از سال ۲۰۰۰ نقشه راه فناوری اطلاعات آلمان اجرا شد. در این فرایند که طی مدت ۳ سال انجام شد از لحاظ قانونی برقراری چارچوب مشترک ملی و قانونی تصویب شد. صدور قوانین جدید و نیز صدور بیش از ۵۰۰ مجوز ارتباطات از راه دور بعمل آمد.
از نظر امنیت و حفاظت اطلاعات وضع مقررات حراست از اطلاعات شخصی در حوزه ارتباطات از راه دور تصویب شد.
با مقایسه نتایج حاصل از تحقیق در زمینه زمان بندی پروژه های فناوری اطلاعات در می یابیم که کشور آلمان طی مدت ۳ سال تحقیق و اصلاح قوانین برنامه فناوری خود را تدوین و درسال ۲۰۰۰ به اجرا گذاشت لیکن کشور ما از سال ۱۳۸۱ تاکنون درحال آزمون و خطا و مطالعه جهت اجرای برنامه جامع فناوری خود میباشد و تاکنون نیز به نتیجه نرسیده است.
۵-۵-۲-۳ کشورامریکا
منابع انسانی با کمک هزینه دولت آموزش های الکترونیکی را طی میکنند. ازنظر عملیاتی درسال ۲۰۰۵ پورتال رسمی یکپارچه دولت ایجاد شده و مورد بهره برداری قرار گرفته است.
ازلحاظ فنی و تکنولوژیکی در حدی قرار دارد که حاضر است تمام ارتباطات مورد نیاز مردم را درسیستم اینترنت منتشر نماید. به کاربران اجازه جستجوی اطلاعات درسطوح مختلف فدرال- ایالتی و محلی را مهیا نموده است.
ازنظر اقتصادی و ایمنی به گونه ای طراحی شده که بصورت مستقیم و ازطریق پورتال ۵ نوع وام کشاورزی- بازرگانی- آموزش و پرورش- مسکن و نظامی ارائه میگردد.

نسبت رشد دارایی:
نسبت رشد فروش:(بریکلی و همکاران، ۱۹۸۳)
نرخ رشد سود خالص: درجه تغییر در سود خالص شرکت در طی دوره زمانی مشخص(ادریسینگ و همکاران،۲۰۰۸).
۲-۳-۷- معیارهای خوشه بازار:
نسبت ارزش بازار به دفتری (MV/BV): فاما و همکاران نشان دادند که این نسبت می تواند تشریح کننده پراکندگی مقطعی بازده سهام باشد.
نسبت قیمت به سود هرسهم (P/E) : این نسبت نشان می دهد که سهامدران انتظار دارند طی چند سال آتی (با فرض حفظ شرایط) ارزش سرمایه گذاری امروز خود را بازیافت نمایند (شهدایی،۱۳۸۵).
۲-۴- داده کاوی
داده کاوی یک اصطلاح است که برای توصیف استخراج ارزش از یک پایگاه داده استفاده می شود. پایگاه داده محلی برای نگهداری اطلاعات ذخیره شده می باشد که در آن نوع داده ذخیره شده بستگی زیادی به نوع صنعت و شرکت دارد، به عنوان مثال: استخراج اطلاعات مبنی بر پیشگویی پنهان از بانک های اطلاعاتی بزرگ، یک فناوری جدید و نیرومند با پتانسیل بالا برای کمک به صنعت پزشکی می باشد.

ابزارهای داده کاوی روش‌ها و رفتارهای آینده و امکان ایجاد کسب وکار فعال و تصمیمات دانش محور را پیش‌بینی می کنند. تکنیک های داده‌کاوی می توانند به سرعت روی پلت فرم های نرم افزار و سخت افزار موجود به منظور افزایش ارزش منابع اطلاعاتی موجود، اجرا شوند.
همچنین در صنعت آموزش که استخراج داده های آموزشی خوانده می شود، در رابطه با شیوه های در حال توسعه‌ای است که به کشف اطلاعات بدست آمده از محیط های آموزشی می پردازد و از تکنیک هایی مانند درخت تصمیم‌گیری، شبکه های عصبی، نزدیک ترین نود مجاور و غیره استفاده می‌کند. در حوزه ورزش نیز داده کاوی برای کاربردهایی از جمله ارزیابی استراتژی های بازی، پیش بینی نتایج آموزش، آسیب دیدگی، عملکرد تیمی و فردی، همچنین شناسایی استعدادهای مختلف در رشته های ورزشی مختلف استفاده می شود. داده کاوی در شکل‌دهی تجارت ها و ارتباطات مشتریان به ابزار مهمی تبدیل شده است. استخراج داده ها و کشف آن ها به منظور تصمیم گیری بهتر می باشد و به عنوان یک مولفه ضروری در سازمان های مختلف در آمده است. این تکنیک ها نیازمند زمینه های جدید علمی،آماری و قابلیت های محاسباتی مناسب می باشد.
داده کاوی به عنوان مهمترین کاربرد انبارهای داده ^[۱۲]شناخته می شود. داده های موجود به وسیله داده کاوی مورد تحلیل قرار می گیرند تا روندهای احتمالی، ارتباط های غیر محسوس و الگو های مخفی از بین انبوه داده ها شناسایی شوند. در این فرایند از الگوریتم های پیچیده ریاضی و آماری استفاده می شود تا داده ها تبدیل به دانش سازمان شوند. شکل (۱) نمای شماتیکی از مراحل داده کاوی را نشان می دهد(بریجشکومار، ۲۰۰۱).
شکل ۲-۱: مراحل داده کاوی

امروزه، بیشترین کاربرد داده کاوی در بانک ها، مراکز صنعتی، کارخانجات بزرگ، مراکز درمانی، بیمارستان ها، مراکز آموزشی، مراکز تحقیقاتی، بازاریابی هوشمند و بسیاری از موارد دیگر می باشد.
داده کاوی پل ارتباطی میان علم آمار، علم کامپیوتر، هوش مصنوعی، الگوشناسی، فراگیری ماشین و بازنمایی بصری داده می باشد. داده کاوی فرآیندی پیچیده جهت شناسایی الگوها و مدل های صحیح، جدید و به صورت بالقوه مفید در حجم وسیعی از داده می باشد، به طریقی که این الگوها و مدل ها برای انسان ها قابل درک باشند. داده کاوی به صورت یک محصول قابل خریداری نمی باشد، بلکه یک رشته علمی و فرآیندی است که بایستی به صورت یک پروژه پیاده سازی شود. هدف اصلی داده کاوی پیش بینی است، و به صورت دقیق تر می توان گفت: “کاوش داده ها شناسایی الگوهای صحیح، بدیع، سودمند و قابل درک از داده های موجود در یک پایگاه داده است که با بهره گرفتن از پردازش های معمول قابل دستیابی نیستند”
الگوریتم و تکنیک های متفاوتی جهت داده کاوی وجود دارد، مانند دسته بندی، خوشه بندی، رگرسیون گیری، هوش مصنوعی، درخت تصمیم گیری و الگوریتم ژنتیک که برای کشف اطلاعات به کار می روند. این تکنیک‌ها برای درک بهتر به طور مختصر بیان شده اند(بریجشکومار، ۲۰۰۱).
۲-۴-۱- مفاهیم اساسی در داده کاوی
Bagging: این مفهوم برای ترکیب رده بندی های پیش بینی شده از چند مدل به کار می رود. فرض کنید که قصد دارید مدلی برای رده بندی پیش بینی بسازید و مجموعه داده های مورد نظرتان کوچک است. شما می توانید نمونه‌هایی(با جایگزینی) را از مجموعه داده ها انتخاب و برای نمونه های حاصل از درخت رده بندی (مثلا C&RT وCHAID) استفاده نمایید. به طورکلی برای نمونه های مختلف به درخت های متفاوتی خواهید رسید. سپس برای پیش بینی با کمک درخت های متفاوت به دست آمده از نمونه ها، ‌یک رای گیری ساده انجام دهید. رده‌بندی نهایی، رده بندی ای‌ خواهد بود که درخت های مختلف آن را پیش بینی کرده اند.
Boosting: این مفهوم برای تولید مدل‌های چندگانه (برای پیش بینی یا رده بندی) به کار می‌رود و از روش C&RT یا CHAID استفاده وتعدادی از دسته ها را تولید خواهد کرد.
Meta-Learning : این مفهوم برای ترکیب پیش بینی‌های حاصل از چند مدل به کار می‌رود و هنگامی که انواع مدل‌های موجود در پروژه خیلی متفاوت هستند، کاربرد دارد. فرض کنید که پروژه داده کاوی شما شامل چند گروه نظیر C&RT و CHAID، تحلیل خطی و شبکه های عصبی است. هر یک از کامپیوترها، رده بندی‌هایی را برای نمونه‌ها‌ پیش بینی کرده اند. تجربه نشان می‌دهد که ترکیب پیش بینی های چند روش دقیق تر از پیش بینی‌های هر یک از روش هاست. پیش بینی های حاصل از چند گروه را می توان به عنوان ورودی meta-linear مورد استفاده قرار داد. meta-linear پیش بینی ها را ترکیب می کند تا بهترین رده بندی پیش بینی شده حاصل شود.
۲-۴-۲- تکنیک های داده کاوی
۲-۴-۲-۱- دسته بندی
متداول ترین تکنیک است و یک سری نمونه های از پیش تعیین شده را شامل می شود که برای توسعه مدل به کار می رود که بتواند انواعی از موارد ثبت شده را دسته بندی نماید. این شیوه غالباً از درخت تصمیم گیری یا الگوریتم‌های دسته بندی شبکه استفاده می کند، فرایند شامل یادگیری و رده بندی است.
در یادگیری اطلاعات آموزشی با الگوریتم دسته بندی تحلیل می شود و اطلاعات برای برآورد دقیق قواعد به کار می رود، اگر دقت آن در حد مناسبی باشد می توان از آن برای موارد جدید استفاده نمود. الگوریتم دسته بندی‌کننده موارد آموزشی از نمونه های از پیش دسته بندی شده برای تعیین مجموعه ای از پارامترهای مورد نیاز برای تفکیک صحیح استفاده می کند، سپس الگوریتم این پارامترها را به مدلی به نام دسته بندی تبدیل می‌کند(بریجشکومار،۲۰۰۱).
۲-۴-۲-۲- خوشه بندی
داده ها ممکن است حاوی ساختارهای پیچیده ای باشند که حتی بهترین تکنیک های داده کاوی هم قادر به استخراج الگوهای معنی دار از آن ها نباشند. خوشه بندی راهی را برای یافتن ساختار داده های پیچیده فراهم می آورد و سیگنال های رقابتی ناهماهنگ را به اجزایشان تفکیک می کند. خوشه بندی به عمل تقسیم جمعیت ناهمگن به تعدادی از زیرمجموعه ها یا خوشه های همگن گفته می شود.
نقطه تمایز خوشه بندی از دسته بندی:
در دسته بندی براساس یک مدل هر کدام از داده ها به دسته های از پیش تعیین شده اختصاص می یابد. این دسته‌ ها از طریق پژوهش های پیشین تعیین گردیده اند.
لیکن در روش خوشه بندی هیچ دسته ی از پیش تعیین شده ای وجود ندارد و داده ها صرفاً بر اساس تشابه، گروه‌بندی می شوند و عناوین هر گروه نیز توسط کاربر تعیین می گردد(بریجشکومار، ۲۰۰۱).
۲-۴-۲-۳- رگرسیون گیری
تکنیک رگرسیون گیری را می توان برای پیش بینی پذیرفت. از تحلیل رگرسیون می توان برای مدل سازی روابط یک یا چند متغیر مستقل و وابسته استفاده نمود.
در استخراج اطلاعات متغیر های مستقل ویژگی هایی هستند که قبلاً شناخته شده و متغیرهای وابسته مربوط به چیزی هستند که می خواهیم پیش بینی کنیم. متاسفانه، خیلی از مسائل واقعی به راحتی پیش بینی نمی شوند بنابراین، تفکیک های پیچیده تر ممکن است برای پیش بینی مقادیر آینده ضروری باشد، انواعی از مدل ها غالباً برای رگرسیون گیری و دسته بندی به کار می روند. برای نمونه C&RT (دسته بندی و درخت رگرسیون گیری) الگوریتم درخت تصمیم گیری را می توان برای ایجاد درخت دسته بندی و درخت رگرسیون گیری استفاده نمود. شبکه های عصبی می توانند مدل های رگرسیون گیری و دسته بندی را ایجاد کنند(بریجشکومار، ۲۰۰۱).
۲-۴-۲-۴- تجمع و همبستگی
تجمع و همبستگی معمولاً برای یافتن یک آیتم تکراری به کار می رود و یافته ها را در میان مجموعه اطلاعات و سیستم تنظیم می کند. این مورد به تاجران کمک می کند تا تصمیمات مشخصی بگیرند مانند طراحی کاتالوگ، بازاریابی و تحلیل رفتار مشتری. این الگوریتم لازم است بتواند قوانینی را ایجاد نماید که مقدار اعتباری کمتر از ۱ را داشته باشد. به هر حال تعداد قوانین انجمنی احتمالی برای مجموعه داده های مشخص خیلی بزرگ است و نسبت بالای قوانین با مقدار کم همراه است(بریجشکومار، ۲۰۰۱).
۲-۴-۲-۵- الگوریتم ژنتیک
الگوریتم ژنتیک (GA)^[13] یک جستجوی اکتشافی است که فرایند تکامل طبیعی را پیروی می کند، این اکتشاف برای ایجاد راه حل های مفید در بهینه سازی و جستجوی مسائل به طور مدارم استفاده شده است. الگوریتم های ژنتیک متعلق به کلاس بزرگتری از الگوریتم های تکاملی (EA)^[14] هستند، که برای ایجاد راه حل های بهینه سازی مسائل از روش های الهام گرفته از تکامل طبیعی، مانند وراثت، جهش، گزینش و تقاطع استفاده می کنند، و به این صورت است که طبیعت، افراد قوی تر (شایسته تر) را برای زندگی برمی گزیند(اینا کاپور شارما، ۲۰۱۲‌).
۲-۴-۲-۶- شبکه های عصبی مصنوعی
در یادگیری ماشین، دو رهیافت برای یادگیری وجود دارد: یادگیری نمادی و یادگیری زیر نمادی. درخت تصمیم یک روش نمادی است که داری تفسیرپذیری و قابلیت فهم بالایی می باشد. شبکه عصبی یک روش زیر نمادی است که دارای پایداری و انعطاف پذیری بالایی می باشد. درخت شبکه عصبی یک مدل یادگیری ترکیبی است که ساختار اصلی آن درخت تصمیم و هر گره داخلی آن، یک شبکه عصبی خبره خواهد بود و سعی دارد تا مزیت‌های درخت تصمیم و شبکه عصبی را با هم ترکیب کند. نتایج آزمایشات نشان می دهد که در حالت کلی، درخت شبکه عصبی بهتر از درخت تصمیم معمولی عمل خواهد کرد، زیرا شبکه عصبی جداکنندگی بهتری نسبت به یک ویژگی خواهد داشت(پریجایی مقدم و موسوی، ۲۰۱۲).
شبکه های عصبی مصنوعی (ANN)^[15] که معمولاً به عنوان” شبکه های عصبی” نام برده می شوند یک الگوی ریاضی مبنی بر سیستم زیستی است. سیستم های عصبی یک الگوریتم برای بهینه سازی و یادگیری آزادانه بر اساس مفاهیم الهام گرفته از تحقیق در ماهیت مغز می باشند. مغز با بهره گرفتن از قابلیتی شناخته شده به عنوان نورون اجزا ی ساختاری خود را سازمان دهی می کند، در نتیجه محاسبات معینی را بسیار سریع تر از کامپیوتر دیجیتال انجام می‌دهد. در حالت کلی شبکه عصبی ماشینی است که طراحی شده تا روشی مشابه با کاری که مغز برای انجام وظایف خاص یا عملکرد قابل توجه بر اساس مطالعات دکتر سایمون هاسکین^[۱۶] انجام می دهد را مدل سازی کند. این شبکه یک پردازنده توزیع شده موازی بزرگ است که از واحد های پردازش ساده ساخته شده است، و دارای یک تمایل طبیعی برای ذخیره سازی دانش تجربی و ایجاد دسترسی به آن برای استفاده می باشد(اینا کاپور شارما، ۲۰۱۲‌).
۲-۴-۲-۷- تحلیل عاملی^[۱۷]
معمولاً در تحقیقات به دلایل مختلف با حجم زیادی از متغیرها روبرو هستیم. برای تحلیل دقیق تر داده ها و رسیدن به نتایج علمی تر و در عین حال عملیاتی تر، پژوهشگران به دنبال کاهش حجم متغیرها و تشکیل ساختار جدیدی برای آن ها می باشند و بدین منظور از روش تحلیل عاملی استفاده می کنند. تحلیل عاملی یکی از روش های آماری برای تجزیه اطلاعات موجود در مجموعه داده ها است. این روش توسط کارل پیرسون ^[۱۸] (۱۹۰۱) و چارلز اسپیرمن^[۱۹] (۱۹۰۴) برای اولین بار هنگام اندازه گیری هوش مطرح شد و برای تعیین تأثیرگذارترین متغیرها در زمانی که تعداد متغیرهای مورد بررسی زیاد و روابط بین آنها ناشناخته باشد، استفاده می شود. در این روش متغیرها در عامل هایی قرار می گیرند، به طوری که از عامل اول به عامل های بعدی درصد واریانس کاهش می یابد، از این رو متغیرهایی که در عامل های اولی قرار می گیرند، تأثیرگذارترین هستند. تجزیه عاملی در واقع گسترش تجزیه مؤلفه های اصلی است و سعی در شناسایی متغیرهای اساسی یا عامل ها به منظور تبیین الگوی همبستگی بین متغیرهای مشاهده شده دارد. تحلیل عاملی نقش بسیار مهمی در شناسایی متغیرهای مکنون^[۲۰] یا همان عامل ها از طریق متغیرهای مشاهده شده دارد. عامل، متغیر جدیدی است که از طریق ترکیب خطی مقادیر اصلی متغیرهای مشاهده شده برآورد می شود. تحلیل عاملی دارای کاربردهای متعددی است که عبارتند از:

• • کاهش داده ها^[۲۱]

• • شناسایی ساختار^[۲۲]

• • سنجش اعتبار(روایی) پرسشنامه یا یک مقیاس

به طور کلی هدف از تجزیه عامل ها به شرح زیر خلاصه می شود:
الف) تفسیر وجود همبستگی درونی بین تعدادی صفت قابل مشاهده از طریق عواملی که قابل مشاهده نیستند و آن‌ها را عامل گویند. در واقع این عوامل غیرقابل مشاهده دلیل مشترک همبستگی بین متغیرهای اصلی هستند؛

عباس‌میرزا ۱۱۲
امیرکبیر ۱۱۳
سپهسالار ۱۱۵
امین‌الدوله ۱۱۶
جمع‌بندی ۱۱۸
گفتار سوم: تکوین گفتمان ناسیونالیسم ۱۱۹
مقدمه ۱۱۹
حاملان ناسیونالیسم ۱۲۰
میرزا ملکم خان ناظم‌الدوله ۱۲۰
میرزا فتحعلی آخوندزاده ۱۲۷
میرزا آقاخان کرمانی ۱۳۴
جمع‌بندی ۱۳۸
فصل پنجم: منازعه‌های گفتمانی عصر مشروطه
و شکل‌گیری گفتمانی نو ۱۴۱
گفتار اول: منازعه‌های گفتمانی در عصر مشروطه ۱۴۲
پیدایش گفتمان مشروطیت ۱۴۲
منازعات گفتمانی ۱۴۵
الف- گفتمان تجدد ۱۴۷
– عناصر گفتمان تجدد ۱۴۷
١- مشروطه گرائی ۱۴۸
۲- ناسیونالیسم باستان‌گرا ۱۴۹
۳- سکولاریسم ۱۴۹
ب- گفتمان مشروعه ۱۵۰
– عناصر گفتمان مشروعه ۱۵۲
۱- قانون و قانونگذاری ۱۵۳
۲- بحث آزادی و برابری ۱۵۳
۳- شوراء و رأی اکثریت ۱۵۴
۴- نظام سیاسی مطلوب ۱۵۵
ج- گفتمان عدالت خواهان مشروطه‌طلب ۱۵۶
سرانجام مشروطه ۱۵۹
نتیجه‌گیری ۱۶۳
گفتار دوم: تکوین گفتمان ناسیونالیسم در عصر پهلوی ۱۶۵
زمینه های شکل گیری گفتمانی جدید ۱۶۵
۱- تجدد گرایی ۱۶۷
۲- دیکتاتور مصلح (تجددگرائی آمرانه) ۱۶۹
۳- ناسیونالیسم و وحدت ملی ۱۷۱
برآمدن گفتمان پهلویسم ۱۷۴
گفتمان ناسیونالیستی در دوره رضاشاه ۱۷۵
۱- وحدت و یگانگی ملی ۱۷۶
۲- باستان گرایی ۱۷۶
۳- تعلق به وطن (وطن پرستی) ۱۷۷
سخن پایانی ۱۷۹
منابع مآخذ ۱۸۲
مقدمه
سیر تحولات جامعه ایرانی با آنچه در غرب رخ داده بسیار متفاوت است در نتیجه، مجموعه تحولاتی که در غرب باعث شکل گیری ناسیونالیسم شد، دارای تفاوتی بنیادین از نظر ماهیت و منشاء با تحولاتی بود که در ایران با حصول انقلاب مشروطیت جنبه عینی به خود گرفت. جامعهی ایرانی در آستانه مشروطیت با مسائلی در عرصه های مختلف حیات خود (اقتصادی- سیاسی- اجتماعی) روبه رو بود که ماهیت آنها متفاوت از مسائلی بود که جامعه اروپایی طی قرون مذکور با آن مواجه شد. و این تحولات منجر به ظهور اروپا با سیمای عصر مدرن گردید- بحران سیاسی در اروپا که خود را در چالش قدرت دولت با قدرت روحانی پاپ و نهایتاً تلاقی جامعه مدنی اروپا با قدرت سلطنت مطلقه نشان داد، با بحران های سیاسی موجود در ایران متفاوت بود و حتی نفس چالش قدرت دولت با قدرت روحانی و نتیجه حاصل از آن نیز در ایران اساساً با آنچه در غرب رخ داد تفاوت داشت.
تحولات صورت گرفته در حوزۀ اقتصاد اروپا هم که در نهایت منجر به شکل گیری طبقه جدید بورژوازی شد و این طبقه نقش بسیار مهمی در تاریخ، فرهنگ و اقتصاد غرب بازی کرد در ایران رخ نداد و به نظر برخی از اندیشمندان حوزۀ مطالعات ایران، سخن به میان آوردن از طبقه ای خاص در دوران قدیم ایران بسیار سخت است. به هر حال تحولات صورت گرفته در اروپا منجر به گسترش سطح آگاهی عمومی و آموزش و تأثیر آن در فرایند آگاهی جوامع گردید. اما در مورد ایران باید گفت که چالش‌های جامعه ایرانی زمانی شکل گرفت که ایران به طور ناخواسته و به اجبار به عرصه رقابتهای جهانی کشیده شد و ضعف آن در مواجه با نیروهای بیگانه نمود یافت و همچنین خود آگاهی ایرانیان به ضعف خود نیز در پی این مواجهه آغاز شد. بنابراین در تحولات ایران صرف نظر از عواملی درونی، شرایط و اقتضائات بیرونی که حاصل دنیای عصر مدرن بود، تأثیر بسزایی داشت.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

قدرت قاجاریه در طول قرن ۱۹ هم از سوی نیروهای خارجی و هم از سوی نیروهای داخلی ضربه پذیر گشته بود، نیروهای خارجی که عمده ترین آنها روس و انگلیس بودند، وابستگی و شرایط نیمه استعماری را به دولت ایران تحمیل کرده بودند و با انعقاد قراردادهای یک جانبه و سنگین، اراضی وسیعی از خاک ایران را جدا کرده بودند و به این ترتیب ضربه مهلکی بر اعتبار ملی ایرانیان وارد آمده بود و اینها همه حاصل تماس با غرب بود، در جهانی که دولتهای غربی آهنگ توسعه و پیشرفت خود را به شدت سرعت بخشیده بودند، ایرانیان شاهد ضعف و در حاشیه رقابت جهانی ماندن کشور خود بودند. در بعد داخلی نیز عصیان و خودسری قبایل و ایلات، حکام ولایات، آشوب‌های مرزی و… منجر به افزایش هرج و مرج و ناامنی در داخل کشور می شد. از همین رو و در پی این تحولات در ایران نیروهایی شکل گرفتند که خواستار اصلاح شیوۀ حکومت قاجارها بودند. مهم ترین این نیروها یکی روحانیون بودند که علی رغم سازش اولیه با حکومت قاجارها، کمکم متقاعد شدند که سیاست های دولت عامل تضعیف جامعه اسلامی و مسلمانان در برابر کفار است. در گزارش های انگلیسیان آمده است:
«ملایان متعصب همه جا علیه کفار به مسلمانان وعظ می کنند و می گویند که تجارت، معدن، بانک، جاده، دخانیات را به اروپائیان فروخته اند چه دیدی که کشتزارهای غلّه و زنان، مسلمان را هم ببرند» (آدمیت، ۱۳۵۵، ۲۸)
گروه دیگری که خواهان تغییر در وضع موجود بودند، افرادی بودند که به انحاء مختلف با اندیشه‌های غربی آشنا شده بودند و به ساخت، نهادها و اساساً اندیشهی مسلّط برقدرت سیاسی معترض بودند، ورود اندیشه های جدید از جمله ناسیونالیسم نیز توسط همین گروه انجام گرفت، این گروه به واسطه آشنایی با اندیشه های غربی و وارد کردن آنها به جامعه خواستار ایجاد اصلاحاتی در ساختار حکومت بودند و استبداد حکومت را به نقد می کشیدند از نظر اینها شیوۀ استبدادی، حکومت کارکرد خود را از دست داده بود.
بنابراین لزوم اصلاح و حتی تحدید آن ضروری به نظر می رسید. پس جنبش مشروطیت در واقع پاسخی بود که از سوی جامعه ایران به تمامی بحران های موجود در ساخت سیاسی، اجتماعی، اقتصادی داده شد. و مفاهیم ناسیونالیستی نوین نیز در گفتمان مشروطیت تولد و رشد یافتند.
قابل ذکر است که در دورۀ پیش از مشروطه واژۀ ملت دارای مفهومی دینی بود و متضمن هیچ رابطه سیاسی با دولت نبود و تنها واژۀ «رعیت» بیان کنندۀ نوعی رابطه سیاسی با دولت بود و البته این نوع رابطه هم از نوع رابطه حاکم و محکوم بود، اما در عصر مشروطه و تحت تأثیر عناصر گفتمان تجدد مفاهیم سنتی به چالش کشیده شدند و مفاهیمی چون قانون، دموکراسی، آزادی، ملت و ناسیونالیسم رواج یافتند.
«با انقلاب مشروطه تلاش شد که یک دولت- ملت تأسیس شود و رابطه شاه- رعیت به رابطه دولت- شهروند تبدیل شود و این در بعد داخلی بود و در بعد خارجی نیز سعی شد تا کشوری با سرزمین مشخص، مرزهای معین وجود داشته باشد که دولت آن نماینده ملت و پاسبان تمامیت ارضی آن سرزمین باشد (آشوری، ۱۳۷۶: ۱۸۷)
ناسیونالیسم در این دوره با اندیشه دموکراسی و آزادی خواهی پیوند محکمی دارد طرفداران این نحله فکری به دنبال آن بودند که با ایجاد مؤسسات جدید و کوتاه کردن دست استبداد و استعمار کشوری قوی پدید آورند که بتواند در مقابل همسایگان قدرتمندش ایستادگی کند و موجبات رفاه مملکت را فراهم آورد. جنبش مشروطه خواهی در ایران امیدها و آرزوهایی را برانگیخت که اکثر آنان هیچ گاه برآورده نشدند در این رساله ما دلایل ناکامی گفتمان مشروطه را ذیل منازعات گفتمانی صورت گرفته در آن عصر توضیح داده ایم. همچنین عاملی دیگری که به شکست مشروطیت کمک کرد، مداخلات خارجی بود و این مداخلات به مثابه آخرین تیر به پیکر بی جان مشروطه عمل کرد.
به دنبال شرایط شکل گرفته در دوران بعد از مشروطه (تهدید استقلال ملی، بروز جنبش های اجتماعی، و شیوع شورش و هرج و مرج در سراسر کشور و مشکلات و تنگناهای اقتصادی و….)، گفتمان جدیدی در عرصه اجتماع و سیاست ایران ظهور کرد. روشنفکران این دوره که یا از فعالین پیشین مشروطه بودند یا محصلین و ایرانیان ساکن در غرب، دیگر امیدی به اصلاحات تدریجی و ساخت دموکراتیک و ترویج آزادی های اساسی نداشتند و به نظر ایشان جاذبه های دموکراسی در برابر واقعیت های خشن جامعه عقب ماندۀ ایران رنگ می باخت. و تحولات سیاسی- اجتماعی جامعه ایران، دال هائی چون استقلال، امنیت، لزوم وحدت ملی و لزوم تمرکز قدرت را در گفتمان روشنفکران ایرانی بعد از جنگ جهانی برجسته می کرد. بدین ترتیب رضاخان با تکیه بر گفتمان جدید روشنفکران و متأثر از عقب ماندگی و معضلات کشور و اعتقادات شخصی ناسیونالیسم را محور حرکت های خود در ایران قرار داد. فوران در مورد رضاخان می نویسد:

حاکمیت شرکتی در ایران

به رغم این که اصطلاحٌ حاکمیت شرکتیٌ در دو دهه اخیر بارها و بارها مورد بحث متخصصان مالی و امور شرکت ها و اقتصاد دانان قرار گرفته و گاه روایت های متفاوت و متضادی نیزپیدا کرده است، در ایران هنوز به گونه ای روشمند و با قاعده بررسی نشده است، دلیل نیز تا حدودی روشن است. گستره فعالیت شرکت های سهامی عام در قیاس با حجم عمومی فعالیت ها در اقتصاد ضعیف است، بازرهای مالی هنوز عمق و گستره کافی نیافته اند و ساختار متناسب با اقتصاد در حال گذرا هنوز پیدا نکرد(حساس یگانه، 1388).
در ایران هرچند از اوایل دهه 1340 بورس اوراق بهادار تاسیس شد و در قانون تجارت و به ویژه در لایحه اصلاحی اسفند ماه 1347 در موارد مرتبط با نحوه تاسیس و اداره شرکت ها تا حدودی مطرح شده بود، ولی موضوع حاکمیت شرکتی با مفهوم کنونی آن، در چند سال اخیر مطرح شده است.
موضوع حاکمیت شرکتی نخستین بار در کنفرانس ملی ًبازار سرمایه، موتور محرک توسعه اقتصادی ایرانٌ که توسط دانشگاه علامه طباطبایی در 7 و 8 آذر ماه 1383 در مرکز همایش های رازی برگزار شد، در مقاله حاکمیت شرکتی و نقش آن در توسعه بازار سرمایه توسط دکتر حساس یگانه ارائه شد و پس از آن توسط ایشان در مقطع دکتری حسابداری در درس توسعه عقید و افکار حسابداری و حسابرسی تدریس میشود. پس از آن، موضوع در دو سمینار ٌگزارشگری مالی و تحولات پیش رو و نظام حاکمیت شرکتی و حسابرسی داخل به ترتیب در 8 و 9 دی ماه 1383 و 30 آبان و اول آذر ماه 1384 در مرکز همایش های رازی به همت انجمن حسابداران خبره ایران ارائه شد. در پی آن در اواخر سال 1383 مرکز تحقیقات و توسعه بازار سرمایه سازمان بورس اوراق بهادار دست به انتشار ویرایش اول آیین نامه در 22 ماده و دو تبصره تنظیم شده و شامل تعریف ها، وظایف هیات مدیره، سهامداران، افشای اطلاعات و پاسخگویی و حسابرسی است. این آیین نامه با توجه به ساختار مالکیت و وضعیت بازار سرمایه و با نگرش به قانون تجارت حاظر تنظیم شده و با سیستم درونی سازمانی (رابطه ای) حاکمیت شرکتی سازگار است. انتشار این آیین نامه یادآور تلاش ارزنده ای است که است که بررسی و تجدید نظردر برخی از موارد آن، می توان در توسعه بازار سرمایه نقش موثری ایفا کند.
به نظر می رسد حاکمیت شرکتی در ایران بیشتر به سیستم درون سازمانی نزدیک تر است. با توجه به وجود بازار سرمایه و تلاش های انجام شده در مورد گسترش آن، سیستم حاکمیت شرکتی درون سازمانی در ایران مطرح است و موضوعیت دارد. در برنامه های سوم و چهارم کشور، به خصوصی سازی در این یرنامه ها و افزایش سهامداران و ذینفعان شرکت ها، سیستم حاکمیت شرکتی در کشور ما با توجه به سایر کشورها که به خصوصی سازی دست زده اند، به سمت سیستم برون سازمانی تغییر جهت دهد(رهنمای رودپشتی و صالحی، 1390).

نقش هیئت مدیره در ادبیات حاکمیت شرکتی

هیات مدیره شرکت­ها، راهبران آنها در تحقیق اهداف هستند. عوامل کلیدی زیر ضرورت هیات مدیره اثر بخش در نظام حاکمیت شرکتی را بیان می کند.

• • افزایش روزافزون در حجم ادغام و اکتسابات در شرکتها

• • افزایش دقت عموم در بررسی گزارشان مالی در پی شکست های خبرساز بعضی از شرکت­ها

• • افزایش توجه و تاکید بر حاکمیت شرکتی از طرف سرمایه گذاران سازمانی

• • هیات مدیره و مهمتر اینکه، قوانین بازی را برای مدیرعامل تهیه می­ کند. (مورک، 2004)

  

• • هیات مدیره به حل مسئله نمایندگی در شرکت کمک می کند(هرمالین و ویسباچ،2003)

• • توانایی هیات مدیره شرکتها در اجرای نقش خدماتی به ترکیب مناسب از اعضای موظف و اعضای غیرموظف بستگی دارد. (ماک، 1971)

• • توانایی هیات مدیره شرکت در اجرای نقش استراتژیکی تحت تاثیر نوع عضویت آنها قرار می گیرد. (پیرس و زهرا، 1992)

ادبیات حاکمیت شرکتی چهار مجموعه از ویژگی های هیات مدیره را به شرح زیر بر می شمرد: ترکیب، خصوصیات، ساختار و فرایند
ترکیب هیات مدیره مربوط به تعداد اعضای هیات مدیره، اعضای موظف و غیرموظف، زن/مرد، خارجی/محلی بودن و درجه وابستگی اعضاء با شرکت­ها می­باشد. خصوصیات هیات مدیره دربر گیرنده سوابق اعضاء مانند تجربه، مدت متصدی پست، سوابق کارکردی، استقلال، مالکیت سهم و سایر متغیرهایی است که بر منافع و عملکرد اعضاء تاثیرگذار است. ساختار هیات مدیره شامل سازماندهی هیات مدیره، نقش هیات مدیره­های وابسته در شرکت­های هلدینگ، کمیته های هیات مدیره استقلال رسمی هیات مدیره­های یک رده­ای و دو رده­ای، رهبری هیات مدیره و جریان اطلاعات بین ساختارهای هیات مدیره، می باشد. فرایند هیات مدیره منعکس کننده فعالیت های تصمیم گیری، سبک­های هیات مدیره، تعداد و مدت جلسات هیات مدیره، رعایت تشریفات برنامه ­های هیات مدیره و فرهنگ هیات مدیره در خصوص ارزشیابی عملکرد اعضاء (مدیران) می باشد.
ترکیب اعضای هیات مدیره
اصول و قوائد حاکمیت شرکتی در تمام دنیا نیازمند هیات مدیره مرکب از مدیران موظف و غیرموظف است. مطالعات در خصوص ترکیب هیات مدیره به سال 1949 یعنی زمانی برمی گردد که سلزتیک دریافت که شرکت با انتخاب مدیران هیات مدیره از گروه های مختلفمی توانندتضاد شده بین سهامداران و مدیران را به حداقل برسانند.
خصوصیات ترکیب هیات مدیره براساس درجه اهمیت در جدول(2-4) خلاصه شده است.

ویژگی های ترکیب
هیأت مدیره

تعداد مدیران موظف در مقابل مدیران غیرموظف
عدم عضویت مدیرعامل در هیأت مدیره
سن اعضاء
جنسیت اعضاء
تجربه اعضاء

تعداد جلسات هیأت مدیره در یک سال مهارت ها
وظیفه مرتبط با تخصص
ارزش ها

بر اساس ادبیات دانشگاهی از دیدگاه نمایندگی، شرکتی با مکانیزم های خوب حاکمیت شرکتی همانند تفکیک نقش ها و یا تعادل بهینه بین اعضای موظف و غیر موظف، اثر بخشی بیشتری در نظارت و کنترل مدیریت را نشان می دهد. هیات مدیره شرکت، با آمیزه ای از تخصص، استقلال و قدرت قانونی، مکانیزمی قدرتمند و بالقوه برای حاکمیت است(رحیمی، 1390).
استقلال هیات مدیره
تحقیقات زیادی به تشریح لزوم برقراری توازن بین اعضای موظف و غیرموظف در هیات مدیره پرداخته اند. به منظور کنترل مشکلات نمایندگی، هزینه های نمایندگی (نظارت، انعقاد قرار داد، زیان باقی مانده) تحمل می شود تا تضاد منافع بین مالک و نماینده کاهش یابد. یکی از انواع هزینه های نظارت به منظور کنترل مسئله نمایندکی به کارگیری اعضای غیرموظف (مستقل) در هیات مدیره (برای نظارت بر رفتار مدیر) است.
اعضای غیرموظف، مدبران حرفه ای با تخصص در کنترل تصمیم هستند. وظیفه آن ها فعالیت های همراه با مشکلات نمایندگی جدی بین اعضای موظف و سهامداران از قبیل وضع پاداش مدیران اجرایی و بازرسی و نظارت برای جایگزینی مدیران ارشد است.
به طور کلی مطالعلت قبلی اثبات کردند که استقلال هیات مدیره از مدیریت، در میان عوامل دیگر، بیشترین تاثیر را روی نظارت و کنترل فعالیت های شرکت می گذارد. ادبیات نمایندگی اشاره می کند که استقلال هیات مدیره در اظهار نظر تخصصی و بیطرف که رفتار فرصت طلبانه مدیریت و سلب مالکیت از منابع شرکت را کاهش میدهد، همکاری می کند. علاوه بر این، (1996) و دچو (1996) نشان دادند که نسبت مدیران خارجی به هیات مدیره احتمال دارد که با تقلب در صورت های مالی و دستکاری سود رابطه منفی داشته باشد. پس انتظار می رود، هیات مدیری با استقلال بیشتر نظارت زیادی در فرایند گزارش گری مالی فراهم کنند، که آن باعث افزایش قابلیت اطمینان و صحت در گزارش حساب داری می شود. در نتیجه، این ها باعث کاهش ارزیابی ریسک حسابرسی و کمتر شدن تلاش مورد نیاز حسابرس می شود، که منجرب به کاهش حق الزحمه حسابرسی خواهد شد(پارچینی، 1388).