داده های جدول (۴-۳۱) نشان می دهد که مقدار خی دو در سطح ۵%= معنادار نمی باشد، بنابراین بین دانش آموزان در پایه های تحصیلی مختلف در بهداشت تغذیه تفاوت وجود ندارد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

جدول (۴-۳۲) نتایج آزمون کروسکال – والیس در مورد سؤال پنجم پژوهشی راجع به تفاوت بین پایه های تحصیلی مختلف در بهداشت قاعدگی

حیطه
شاخص آماری

دانش

نگرش

عملکرد

مقدار آماره خی(^۲?)

۳۰۵/۲

۴۸۶/۹

۳۵۶/۸

درجه آزادی(df)

۳

۳

۳

سطح معناداری(sig)

۵۱۲/.

۰۲۳/.

۰۳۹/.

داده های جدول (۴-۳۲) نشان می دهد که مقدار خی دو در سطح ۵%= در حوزه دانش معنادار نمی باشد، بنابراین بین دانش آموزان در پایه های تحصیلی مختلف در بهداشت قاعدگی در حوزه دانش تفاوت وجود ندارد، اما مقدار خی دو در سطح ۵%= در دو حوزه نگرش و عملکرد معنادار می باشد و بیانگر این است که بین دانش آموزان در پایه های مختلف تحصیلی در دو حوزه ذکر شده (نگرش و عملکرد) در بهداشت قاعدگی تفاوت وجود دارد.
فصل پنجم
بحث و نتیجه گیری
۵-۱- مقدمه
در این فصل به جمع بندی و نتیجه گیری یافته های پژوهش پرداخته شده است. در پایان فصل پیشنهادهای اجرایی و پیشنهادهای پژوهشی آورده شده است و محدودیت های پژوهش حاضر مورد بررسی قرار گرفته است. پژوهش حاضر به منظور بررسی آگاهی، نگرش و عملکرد در دو حوزه تغذیه و قاعدگی انجام پذیرفت. جامعه آماری پژوهش دانش آموزان دختر مقطع متوسطه استان ایلام بود. نمونه آماری پژوهش شامل ۳۷۵ نفر از دانش آموزان سال اول تا چهارم متوسطه استان ایلام بوده است. به منظور انجام پژوهش از پرسشنامه محقق ساخته دو تا شش گزینه ای استفاده شد، پرسشنامه دارای ۴۶ گویه بوده است، پس از گرداوری پرسشنامه، داده های پژوهش از آن استخراج گردید و با نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت، به منظور تحلیل داده های بدست آمده از آمار توصیفی و استنباطی استفاده گردید و با توجه به سؤالات پژوهش نتایج زیر حاصل گردید:
۵-۲- نتیجه گیری
سؤال اول: میزان آگاهی دانش آموزان در رابطه با بهداشت فردی (بهداشت تغذیه، بهداشت دوران قاعدگی) چقدر است؟
بخش اول این سؤال (میزان آگاهی در حوزه بهداشت تغذیه) را با توجه به یافته های مندرج در جدول(۴-۷) می توان چنین پاسخ داد که چون مقدار t محاسبه شده (۳۴۵/۴-) با درجه آزادی ۳۷۴ در سطح ۵%= معنادار می باشد و تفاوت معناداری بین میانگین نظری ( ۶/۵) با میانگین تجربی (۱۳۸۷/۵) از لحاظ آماری وجود دارد، لذا می توان نتیجه گرفت که میزان آگاهی دانش آموزان در حوزه بهداشت تغذیه نامطلوب است.
بخش دوم این سؤال (میزان آگاهی در حوزه بهداشت دوران قاعدگی) در جدول(۴-۱۲) مشاهده می شود: چون مقدار t محاسبه شده (۹۸۲/۳) با درجه آزادی ۳۷۴ در سطح ۵%= معنادار می باشد و با مقایسه میانگین نظری (۸/۲) و میانگین تجربی (۹۸۱۳/۲) می توان نتیجه گرفت که میزان آگاهی دانش آموزان در حوزه بهداشت دوران قاعدگی مطلوب است.
یافته های این پژوهش در بخش اول با یافته پژوهش های امین پور و حبیبی (۱۳۷۶) و Beech (1999) مطابقت دارد، ولی با یافته های پژوهش های آزادبخت و همکاران (۱۳۸۲)، هم سو نمی باشد.
بخش دوم این پژوهش با یافته های پژوهش پوراسلامی، امین و سرمست (۱۳۷۷) هم سو می باشد، ولی یافته های محمدی (۱۳۸۰) آن را نقض می کند.
سؤال دوم: وضعیت نگرش دانش آموزان در رابطه با بهداشت فردی (بهداشت تغذیه، بهداشت دوران قاعدگی) چقدر است؟
داده های جدول (۴-۱۴) بخش نخست این سؤال ( وضعیت نگرش بهداشت تغذیه) را نشان می دهد که، چون مقدار t محاسبه شده (۰۱۴/۳) با درجه آزادی ۳۷۴ در سطح ۵%= معنادار می باشد و مقایسه میانگین نظری (۳) و میانگین تجربی(۱۰۴۰/۳) حاکی از آن است که وضعیت نگرش دانش آموزان در حوزه بهداشت تغذیه نسبتاً مطلوب است.
یافته های ثبت شده در جدول (۴-۱۸) مربوط به بخش دوم این سؤال ( وضعیت نگرشی بهداشت دوران قاعدگی) می باشد، چون مقدار t محاسبه شده با درجه آزادی ۳۷۴ در سطح ۵%= برابر با (۲۸۹/۶-) می باشد بیانگر آن است که وضعیت نگرش دانش آموزان در حوزه نگرش بهداشت دوران قاعدگی نامطلوب است.
یافته های این پژوهش در بخش اول با پژوهش اخوان عطار (۱۳۷۷) و ۱۹۸۸) Story) همسو و با یافته های پژوهش هزاوه ای (۱۳۸۷) و Beech (1999) مطابقت ندارد.

۳-۴-۲- برآورد پارامترهای ژنتیکی تک صفتی اوزان بدن
پارامترهای ژنتیکی برای صفات وزن تولد، وزن بدن در ۳ ماهگی و وزن بدن در ۶ ماهگی با بهره گرفتن از مدلهای حیوانی تک صفتی به طور جداگانه برآورد شد که نتایج مربوطه در جداول ۳-۱۲، ۳-۱۳ و ۳-۱۴ ارائه شده است. در میان مدلهای به کار گرفته شده برای صفت وزن تولد، مدل ۱ که تنها شامل اثر مستقیم حیوان است، صفت وزن بدن در ۳ ماهگی مدل ۴ که شامل اثر مستقیم حیوان، اثر ژنتیکی افزایشی مادری و کوواریانس بین اثرات مادری و حیوان بود و در صفت وزن بدن در ۶ ماهگی مدل ۲ که در برگیرنده اثرات مستقیم حیوان و اثر محیطی دائمی مادر بود، به عنوان بهترین مدلها برای تجزیه ژنتیکی شناخته شدند. براساس بهترین مدل انتخاب شده، وراثت پذیری مادری وزن ۳ ماهگی در حد پایین و برابر ۰۳/۰ بهدست آمد و وراثت پذیری مستقیم نیز برای صفت وزن تولد، صفت وزن بدن در ۳ ماهگی، صفت وزن بدن در۶ ماهگی، به ترتیب برابر ۱۳/۰، ۰۲۲/۰ و ۰۹۷/۰ بود که بیشترین وراثت پذیری مربوط به وزن تولد بود که با نتایج وراثت پذیری وزن تولد در گزارش وطن خواه و همکاران [وطن خواه و همکاران، ۱۳۸۴] مشابه بود و وراثت پذیری وزن ۳ و ۶ ماهگی با نتایج گزارشات صمدی و همکاران [صمدی و همکاران، ۱۳۹۱] نزدیک بود. طهمورث پور [طهمورث پور، ۱۳۷۳] وراثت پذیری وزن تولد ، وزن ۳ و ۶ ماهگی در نژاد قره گل را به ترتیب ۱۵/۰، ۲۶/۰ و ۱۲/۰ و اسکندری نسب [اسکندری نسب، ۱۳۶۹] ۰۶/۰ ، ۱۲/۰ و ۱۴/۰ گزارش کردند. همان طور که ملاحظه میشود در این تحقیق، وراثت پذیری وزن بدن از تولد به سمت ۳ ماهگی کاهش یافته و این میتواند به این علت باشد که در زمان شیر خوارگی رشد برهها بیشتر تحت تاثیر مادر میباشد، بنابراین اثر مادری و قدرت مادری سبب افزایش واریانس اشتباه شده و در نتیجه موجب پایین آمدن وراثت پذیری میشود. از ۳ ماهگی تا ۶ ماهگی مقدار وراثت پذیری وزن بدن روندی صعودی داشته و میزان آن در ۶ ماهگی از ۳ ماهگی بیشتر است که این نتیجه توسط محققین مختلف تایید شده است [حسنی و همکاران، ۱۳۸۶؛ طهمورث پور و شاهرودی، ۱۳۷۸؛ واعظ ترشیزی، ۱۳۶۹].

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

مقدار پایین وراثت پذیری وزن تولد میتواند به این علت باشد که رشد و تکامل جنین تحت تاثیر عوامل ژنتیکی و محیطی از قبیل جفت، تغذیه جنین به وسیله مادر و غیره است. بنابراین عوامل محیطی مؤثر در رشد مادر، مخصوصا کمیت و کیفیت مواد خوراکی و ذخایر غذایی بدن مادر میتواند رشد جنین را تحت تاثیر قرار دهد و دلیل دیگر آن میتواند به علت تخمین وراثت پذیری از روش REML باشد که برآوردها در این روش نسبت به روش های دیگر پایینتر هستند [حسنی و همکاران، ۱۳۸۶].
با توجه به مقادیر پایین وراثت پذیری صفات اوزان بدن در تولد، ۳ و ۶ ماهگی انتخاب مستقیم نمیتواند راه حل مناسبی در جهت رسیدن به اهداف اصلاح نژادی در این برهها باشد و با انتخاب غیر مستقیم به کمک صفات همبسته با این صفات که وراثت پذیری بالاتری دارند و همبستگی آنها با اوزان بدن در این مقاطع سنی مثبت و بالا است، استفاده کنیم میتوانیم منجر به پیشرفت ژنتیکی صفات اوزان بدن در تولد، ۳ و ۶ ماهگی در برههای گیلانی شویم.
اعداد جداول نشان میدهند که واریانس مستقیم صفت وزن بدن حیوان با افزایش سن افزایش مییابد، اما در این تحقیق در ۳ ماهگی مقدار آن از واریانس مادری کمتر بوده و با افزایش سن روندی افزایشی داشته است که این نتایج با گزارشات صمدی و همکاران [صمدی و همکاران، ۱۳۹۱]، صفایی و همکاران و نجفی [نجفی، ۱۳۸۹] مشابه بود.
جدول۳- ۱۲- پارامترهای ژنتیکی حاصل از آنالیز مدلهای تکصفته برای صفت وزن تولد

پارامترها
اشتباه معیار±برآورد

*مدل۱
h²_a
۰۶۳/۰± ۱۳/۰

AIC
۹۳/۷۲۰۵

مدل۲
h²_a
۰۶۲/۰±۱۲/۰

C²_m
۰۱/۰±۰۴/۰

AIC
۷۵۲/۷۲۲۹

مدل۳
h²_a
۰۶۲/۰±۱۲/۰

h²_m
۰۱/۰±۰۴/۰

AIC
۷۵۲/۷۲۲۹

مدل۴
h²_a

علمی

عملی

پیشینه علمی

تئوری تصمیم، مطالعات سازمان

توسعه سازمانی و مدیریت استراتژیک

نظریه یادگیری سازمانی، سازمان را به مثابه یک سیستم باز صاحب اندیشه و زنده در نظر می گیرد. با تاکید بر این نکته که سازمانها مانند ذهن انسانها برای تطبیق با شرایط محیطی متحول، متکی به دریافت بازخوردند، سازمان ها درست مانند حیوانات باهوش تر و انسان ها از تجربه درس می گیرند و درگیر فراگردهای ذهنی پیچیده ای مانند «پیش بینی، شناسایی، تعریف، طراحی و حل مساله» می شوند. حاصل یادگیری سازمان، بیش از حاصل یادگیری انفرادی مجموعه اجزای آن است، یعنی حاصل یادگیری کل سازمان، از جمع یادگیریهای انفرادی و مجزای بخش های تشکیل دهنده آن بیشتر است. (رضائیان، ۱۳۸۰).

آرگریس و شون (۱۹۷۸) سه نوع یادگیری سازمانی و یا به تعبیر دیگر، سه سطح یادگیری را به شرح زیر توصیف کرده اند:
یادگیری تک حلقه ای^[۸۴]: یادگیری تک حلقه ای یا یادگیری سازگار شونده^[۸۵] پایین ترین سطح یادگیری است که بر بهبود وضع فعلی متمرکز است (کامینز و ورلی، ۱۳۸۵). این یادگیری زمانی اتفاق می افتد که در بستر هدف ها و سیاست های جاری سازمان، خطاها کشف و اصلاح شوند (یار احمدی، ۱۳۸۷). این سطح از یادگیری رایج ترین شکل از یادگیری در سازمان ها است و اعضا را قادر می سازد تا خطاها را کاهش داده و شکاف میان شرایط فعلی و ایده آل را کم کنند. این نوع یادگیری سبب تغییرات تدریجی در شیوه کار سازمان ها می شود (کامینزو ورلی، ۱۳۸۵). سنگه از یادگیری تک حلقه ای، با عنوان یادگیری انطباقی، فایول و لایلز با عنوان یادگیری سطح پائین و میسون با عنوان یادگیری غیر استراتژیک نیز نام می برند.
یادگیری دو حلقه ای^[۸۶]: هدف از یادگیری دو حلقه ای، یا یادگیری سازنده^[۸۷] تغییر دادن وضع فعلی است. این یادگیری در سطحی مجردتر از یادگیری تک حلقه ای رخ می دهد. زیرا اعضا نحوی تغییر مفروضات فعلی و شرایطی را که بر یادگیری تک حلقه ای حاکم است را یاد می گیرند (کامینز و ورلی، ۱۳۸۵). این سطح از یادگیری زمانی اتفاق می افتد که سازمان خطاها را کشف و اصلاح می کند و هنجارها، رویه ها، سیاست ها و هدف های موجود را زیر سوال می برد وبه تعدیل و اصلاح آن ها می پردازد (یار احمدی، ۱۳۸۷). این سطح یادگیری، زمانی که وضعیت فعلی به صورت بنیادین بر هم می خورد، سبب تغییر دگردیس کننده
می شود. به عبارت دیگر، آن دسته از رفتارهای سازمانی است که بر تغییر ارزش ها و اهداف موجود متمرکزند و شامل تحویل رادیکال در ساختار، فرهنگ و رویه های عملیاتی سازمان است (کامینز و ورلی، ۱۳۸۵). سنگه از یادگیری مولد، فایول و لایلز، با عنوان یادگیری سطح بالا، و میسون با عنوان یادگیری استراتژیک نیز نام می برند.
یادگیری سه حلقه ای: بالاترین سطح یادگیری سازمانی، یادگیری سه حلقه ای، یا یادگیری ثانویه^[۸۸] نام دارد و زمانی اتفاق می افتد که سازمان ها یاد بگیرند چگونه یادگیری تک حلقه ای و دو حلقه ای را اجرا کنند (یار احمدی، ۱۳۸۷). یادگیری سه حلقه ای شامل نحوه یادگیری است (کامینز و ورلی، ۱۳۸۵). اگر سازمان ها آگاه نباشند که یادگیری باید اتفاق بیفتد، دو شکل یادگیری اولیه نیز صورت نمی گیرد. این بدان معنی است که آگاهی از سبک ها و فرآیندها و ساختاری های یادگیری پیش نیاز ارتقای یادگیری است. به عبارت دیگر، در این سطح یادگیری بر خود فرایند یادگیری متمرکز است و به دنبال بهبود نحوه یادگیری تک حلقه ای و دوحلقه ای در سازمان است (کامینز و ورلی، ۱۳۸۵). بارگین (۱۹۹۵) بیان می دارد که با یادگیری سه حلقه ای، یک سازمان، حداقل به همان اندازه که خود را با محیطش تطبیق می دهد، می تواند آن را خلق کند . این امر در توانایی سازمان برای ایجاد شرایطی که در آن عمل می کند و یا روابطش با این شرایط، منعکس می شود. بنابراین تنها در این سطح یادگیری است که مفهوم سازمان یادگیرنده می تواند به طور کامل ظاهر شود، زیرا تنها در این سطح است که می توان تفسیرهای تجربیات موجود و تفسیرهای سنتی و فهم مدیریت افراد و کار سازمان ها را به چالش کشانید. از یادگیری سه حلقه ای به عنوان «فرا یادگیری» نیز نام برده اند. در این سطح سازمان ها یاد می گیرند (یار احمدی، ۱۳۸۷).
اصول سازمان یاد گیرنده
سازمان های یادگیرنده دارا اصولی هستند. پیتر سنگه این اصول را در قالب پنج اصل یا نظم مطرح می کند که عبارتند از:
توسعه تسلط فردی^[۸۹]: یادگیری فردی اساس سازمان یادگیرنده موفق است و تسلط فردی اساس یادگیری سازمانی است. بدون افراد متخصص، متعهد و مولد یک سازمان از ایجاد تغییر برای تامین آینده اش عاجز است (دعائی و عالی، ۱۳۸۴). منظور از تسلط و قابلیت های شخصی نظامی است که طی آن فرد به صورت مستمر دیدگاه های شخصی خود را روشن تر و عمیق تر می نماید، انرژی و توان خود را متمرکز می کند، صبر و بردباری خود را گسترش می دهد و بالاخره آن که واقعیات را منصفانه و بی غرض در می یابد. بنابراین تسلط و توانایی های شخصی یکی از ارکان اساسی در سازمان های یادگیرنده است، رکن روحانی آن (هدایت و روشن، ۱۳۸۴). افرادی که از توانایی های شخصی بالایی برخوردارند، دائماً در جهت تحصیل مقاصدی که در زندگی به دنبال آن هستند، می باشند. چنین میلی به جستجو و فراگیری از روح یک سازمان یادگیرنده نشات می گیرد. سنگه (۱۹۹۰) بیان می دارد که افرادی که از توانایی های شخصی قابل توجهی برخوردارند، مشخصات ویژه ای را از خود نشان می دهند. آنها احساس ویژه و خاصی دارند که در زیر سطح اهداف و مقاصد ظاهری، عمل می کند. برای چنین افرادی، مطلوب و هدف چیزی بسیار فراتر از یک کشش و میل ساده به دستیابی ایده آل است. آنها واقعیت های موجود را به عنوان دوستان و نه دشمنان خود، تلقی می کنند. آنان فراگرفته اند که چگونه با جریان تغییر، همسو شوند و آن را به درستی درک کنند و نه آن که در مقابل آن مقاومت نشان دهند. کنجکاوی عمیق آنان ناشی از میل به دریافت و شناخت هر چه بهتر و دقیق تر حقایق موجود است. احساس تعلق خاطر به دیگران و مسئولیت در قبال زندگی خویش دارند. خود را دردرون جریان بزرگی احساس می کنند، که اگرچه به تنهایی کنترلی بر آن ندارند، ولی با خلاقیت می توانند بر آن تاثیر نمایند و در نتیجه هویتی مستقل برای خود قائلند و هیچ چیز را به کلی فدای چیز دیگری نمی کنند. افرادی که «توانایی های فردی» ممتاز و سرشاری دارند همواره در حال یادگیری هستند. آنها هرگز از حرکت باز نمی ایستند و هیچ مقصدی آنها را به کلی ارضا نمی کند. اینگونه افراد هستند که قادر به ایجاد ارزش های متعالی، تعهد به اهدافی فراتر از مسائل شخصی، آزادگی و تلاش بی وقفه برای درک صحیح واقعیت های موجود هستند. این افراد، ظرفیت تحمل شداید را دارند و می توانند خواسته های خود را به تاخیر اندازند. هر قدر توانایی های فردی بیشتر شود، تعهد افراد افزایش می یابد و تحرک و پویایی و خودکاری آنان افزون می گردد. چنین رشدی درکی عمیق تر و وسیع تر از مسئولیت به افراد می دهد و توان یادگیری را بیشتر و سریع تر می نماید، به همین دلایل است که تعداد زیادی از شرکت های بزرگ، خود را نسبت به رشد کارکنان نشان متعهد می دانند. زیرا نهایتاً این رشد، سازمان را قوی تر خواهد ساخت. (هدایت وروشن، ۱۳۸۴). تسلط انگیزه ای را در فرد می پرورد که مستمراً فرا می گیرد که اعمال وی چگونه بر محیط اطرافش اثر می گذارد. بدون تسلط و تفوق شخصی، فرد در آن چنان حالت ذهنی ای قرار می گیرد که همواره تصور می کند که کسی یا چیز دیگری باعث به وجود آمدن مسائل و مشکلات او می باشد.
الگوهای ذهنی^[۹۰] : الگوهای ذهنی، انگاشت های بسیار عمیق و یا حتی تصاویر و اشکالی هستند که بر فهم ما از دنیا و نحوه عمل ما در مقابل آن اثر می گذارد (هدایت و روشن، ۱۳۸۴) . مدل های ذهنی، این توانایی را به فرد می دهد تا به طور سریع با موقعیت های جدید تطابق پیدا کرده، عمل کند و بتواند سطوح فردی و گروهی و سازمانی را بازیابی کند (دعائی و عالی، ۱۳۸۴). پرورش مهارت های مربوط به مدیریت مدل های ذهنی برای دست یابی به یک سازمان یادگیرنده اهمیت ویژه ای دارد. فرمان کار کردن با مدل های ذهنی با تغییر جهت آیینه به درون آغاز می شود. با گرفتن گرد و غبار تصاویر ذهنی خود از جهان و قراردادن آن در معرض شدید ترین جستجوها، همچنین این فرمان در برگیرنده انجام مباحثات آموزنده نیز می باشند. بحث هایی که طی آن کنجکاوی فرد از یک سو و پافشاری وی بر روی افکارش از سوی دیگر به تعادل برسد، حالتی که در آن افراد بتوانند افکار خود را به راحتی بیان نمایند و آن را در عرصه مواجهه با سایر افکار قرار دهند (هدایت و روشن، ۱۳۸۴). مدل های ذهنی با برخوردی باز، توان لازم برای مشخص کردن کاستی های موجود در نگرش فرد نسبت به جهان را به وجود می آورد.
ایجاد دور نمای مشترک^[۹۱]: تجربه به دست آوردن تصویر و آرمان مشترک عبارتست از شفاف کردن آینده، تصویری که درگیر شدن و مسئولیت گروهی را می پروراند و تنها شامل پذیرش بدون قید و شرط نیست. آرمان مشترک، نیرویی است در درون قلب مردمان که مانند نیرویی عظیم رفتار می نماید و آنان را وادار به عمل می کند. دقیقاً مانند آرمان شخصی، که تصویری است از آنچه که مطلوب و منتهای آرزوها در دل و روح انسان است، آرمان مشترک نیز تصویری است که در یک سازمان و نزد گروهی از انسان ها وجود دارد. آنها احساس مشترکی از آرزویی مشترک به وجود می آورند و در کل سازمان خود آن را نشر می دهند و با بهره گرفتن از این عمل مشترک، فعالیت های خود را شکل می دهند (هدایت و روشن، ۱۳۸۴). سنگه معتقد است که آرمان مشترک برای ایجاد سازمان یادگیرنده، عنصری حیاتی است. زیرا انرژی لازم را برای فراگرفتن تامین می کند (هدایت و روشن، ۱۳۸۴، دعائی و عالی، ۱۳۸۴).
آرمان مشترک، به خصوص اگر با تاکید بر نیروهای داخلی شکل گرفته باشد، منبع الهامی بزرگ و غنی محسوب می شود که هر فرد، حضور آن را در کنار خود احساس می کند. وجود آرمان و دورنمای مشترک، این احساس را به افراد می دهد که با انجام کار خود، هدفی بزرگ تر و والاتر را تعقیب می نمایند که تحصیل آن از طریق انجام وظیفه و کار صورت می گیرد. بدون وجود آرمان و دورنمای مشترک، برپایی سازمان یادگیرنده ممکن نخواهدد بود. بدون وجود هدفی که انسان ها واقعاً طالب آن باشند، تمامی نیروهایی که سبب تغییر شده اند و یا آن را دنبال می نمایند، به سادگی از بین می روند و در میان کوهی از مشکلات مدفون می گردند. دورنمای مشترک است که اهداف دوردست را قابل حصول می سازد. سنگه بیان می دارد که یک آرمان مشترک چون سکانی است که فرایند دشوار و پر رنج فراگیری را ممکن می سازد و در شرایط دشوار و پر تنش، می تواند سازمان را به سلامت رهبری کند. در پناه آرمان و دورنمای مشترک، امکان بروز خواسته ها و نشان دادن نحوه تفکر در درون سازمان ایجاد می شود و در اثر همین ارائه است که مشکلات و نقایص تفکر فردی و یا سازمانی، مشهود می گردد. به عبارت دیگر، ارتباطی باز بین فرد و سازمان ایجاد می شود که در طی آن هر دو طرف می توانند از نقاط ضعف و ناتوانی های یکدیگر با خبر شوند (هدایت روشن، ۱۳۸۴). ایجاد دورنمای مشترک باعث به وجود آمدن احساس تعلق بلند مدت به مجموعه می گردد.
یادگیری تیمی:^[۹۲]
فراگیری تیمی حائز اهمیت بسیار است. چرا که تیم ها و نه افراد، سنگ بنای یادگیری در سازمان های مدرن را تشکیل می دهند. تا زمانی که تیم ها یاد نگیرند، سازمان قادر به یادگیری نخواهد بود. یادگیری تیمی عبارتند از فرایندی که طی آن ظرفیت اعضا گروه توسعه داده شده و به گونه ای همسو شود که نتایج حاصله آن چیزی باشد که همگام واقعاً طالب آن بوده اند (هدایت و روشن، ۱۳۸۴) به عبارت دیگر، یادگیری تیمی عبارتند از انتقال مهارت های تفکر جمعی و محاوره ای، به طوری که از این طریق گروه هایی از افراد به طور قابل اعتمادی می توانند آگاهی، بینش و توانایی را بیشتر از مجموع استعدادهای اعضا به صورت فردی، توسعه دهند. یادگیری تیمی با گفتگو آغاز می شود، این فرایند زمانی اتفاق می افتد که تفکر واگرا تشویق شود (دعائی و عالی، ۱۳۸۴). زمانی که تیم ها به واقع در حال، یادگیری می باشند، نه تنها نتایج فوق العاده ای به بار می آورند بلکه تک تک اعضاء تیم نیز به گونه ای رشد می نمایند که به هیچ صورت دیگری ممکن نیست (هدایت و روشن، ۱۳۸۴).
سنگ (۱۹۹۰) معتقد است که آنقدر که امروز به یادگیری گروهی نیاز است، هیچگاه تا این حد نبوده است. دلیل عمده آن این است که تقریباً تمامی تصمیمات مهم در گروه ها گرفته می شود.
نظام فراگیری گروهی شامل ایجاد مهارت در تمرینات و گفتگو و مباحثه میان افراد گروه است. به نظر سنگه، گروه های فراگیر، می آموزند چگونه با یکدیگر باشد و روابط بین گروه را حفظ کند (دعائی و عالی، ۱۳۸۴). سنگه بیان می کند که یادگیری تیمی در افراد قابلیت نگاه کردن به تصویری ورای تصورات شخصی را به وجود می آورد.
تفکر سیستمی^[۹۳]:
پیتر سنگه در کتاب خود^[۹۴] از تفکر سیستمی به عنوان پنجمین فرمان نام می برد و معتقد است که آن سنگ زیر بنای تمامی نظام های دیگر (تسلط فردی، الگوهای ذهنی، ایجاد دورنمای مشترک و یادگیری تیمی) است. این نظمی است که سایر قواعد را یکپارچه می سازد و آنها را در ساختاری هماهنگ از مبانی نظری و علمی ترکیب می سازد. تفکر سیستمی باعث می شود که سایر نظم ها، تدابیر مجزایی نباشند و مبدل به تازه ترین هوس مدیران نگردند. در غیاب یک نگرش نظام گرا، هیچ انگیزه ای برای بررسی نحوه ارتباط سایر قواعد با یکدیگر وجود نخواهد داشت. تقویت هر یک از نظم های دیگر به صورت مستمر بیان می کند که توان کل مجموعه بیش از مجموع توان های اجزایش خواهد بود (هدایت و روشن، ۱۳۸۴: ۲۰) تفکر سیستمیک راه و روشی برای کل نگری است. چارچوبی است که تاکید آن بر دریافت روابط داخلی پدیده ها است و نه شناسایی تک تک آنها، ادراک الگوهای تغییر و تحول است و نه شناختی ایستا (همان ۸۷). بزرگ ترین مزیت تفکر سیستمی آن است که توانایی تشخیص تغییرات پر دامنه از کم دامنه در پیچیده ترین شرایط را در اختیار می گذارد. در واقع هنر تفکر سیستمیک آن است که فرد را قادر می سازد تا از میان انبوه پیچیدگی ها به ساختارهای اصلی مسائل دست یابد و قوانین حرکت آنها را بشناسد، در عین حال تفکر سیستمیک به معنی چشم پوشی از پیچیدگی ها نیست، بلکه درست برعکس به معنی چگونگی سازماندهی آنهاست به گونه ای که بتوان بر آنها فائق آمد (همان، ۱۶۲). افراد در سازمان های یادگیرنده زمانی که نقش خود را در تیم کاری شان، نقش تیم کاری شان را در سازمان و ارتباط سازمان را با محیط وسیع تر بررسی می کنند، تفکر سیستمی را به کار می گیرند. در هسته تفکر سیستمی یک آگاهی از ارتباط درونی (سطوح متفاوتی از وابستگی بیرونی) افراد در تیم ها، تیم ها در سازمان ها و سازمان ها در محیط های وسیع وجود دارد. اگر در سازمان هر کسی شیفته کار و حرفه خود باشد و از دیدن روابط متقابل غافل بماند سازمان یادگیرنده ای به وجود نخواهد آمد. کارکنان باید بتواند آن تصویر بزرگی را که سازمان و روابط بین اجزا آن را نشان می دهد، ببینند و کل آن را درک نمایند. تنها در این صورت است که می توان سازمان یادگیرنده را ایجاد کرد (دعائی و عالی، ۱۳۸۴ :۱۵۶)
مشخصه های سازمان یادگیرنده
مشخصه های سازمانی مختلفی وجود دارد که می تواند فرایندهای یادگیری اثربخش را بهبود دهد و شامل ساختار، سیستم های اطلاعاتی، فعالیت های منابع انسانی و رهبری می باشد.
ساختار
سازمان یادگیرنده به گونهای طراحی شده اند که یادگیری سازمانی در آنها تسهیل شود. ساختار این سازمانها بر کار تیمی، روابط قوی جانبی و ایجاد شبکه در مرزهای درونی و بیرونی سازمانی تاکید دارد. این مشخصه ها، سبب افزایش تسهیم اطلاعات، تفکر سیستمی و پذیرش اطلاعات مورد نیاز یادگیری سازمانی می شود. آنها به اعضا کمک می کنند تا بخش های وسیع تری از سازمان و محیط را بررسی کرده و موانع تسهیم، دانش را کاهش دهند سازمان های یادگیرنده، سلسله مراتب نسبتا پهن مدیریتی دارند که فرصت مشارکت کارکنان در سازمان را افزایش می دهد. اعضا در این سازمان ها تشویق می شوند تا تصمیمات مربوطه را گرفته و به شدت بر سازمان اثر می گذارند و از این طریق، فایده سلطه فردی که ضرورت یادگیری سازمانی است را پرورش می دهند (کامینگز و ورلی، ۱۳۸۵).
سیستم های اطلاعاتی
سازمان های یادگیرنده، اطلاعات را جمع آوری و پردازش کرده و سیستم های اطلاعاتی سازمان یادگیرنده، زیربنای یادگیری سازمانی را فراهم می کند. سازمان ها به صورت سنتی برای اهداف کنترل بر سیستم های اطلاعاتی تکیه می کنند. در محیط امروزی که در آن هدف از یادگیری، تغییر دگردیس کننده است، سازمانها به سیستم های اطلاعاتی پیچیده تری برای حمایت از سطوح بالای یادگیری سازمانی نیاز دارند. آنها به سیستم هایی نیاز دارند که خرید، پردازش و تسهیم اطلاعات غنی و پیچیده را تسهیل کرده و افراد را قادر کند تا دانش را برای کسب مزیت رقابتی مدیریت کنند(کامینگز و ورلی، ۱۳۸۵).
فعالیت های منابع انسانی
از آنجا که اعضای سازمان، ایجاد کنندگان و مصرف کنندگان نهایی یادگیری سازمانی هستند، فعالیت های منابع انسانی سازمان یادگیرنده برای ارتقای یادگیری اعضا طراحی می شوند این امر شامل سیستم های تقدیر و پاداش است که می تواند سبب عملکرد بلند مدت و توسعه دانش شود، آنها کسب و تهسیم مهارت ها و دانش جدید راتقویت می کنند(همان).
فرهنگ سازمان
مفروضات مشترک، ارزش ها و هنجارهایی که فرهنگ سازمان را شکل می دهد اثر شدیدی بر نحوه جمع آوری پردازش و تسهیم اطلاعات دارد. سازمان های یادگیرنده فرهنگ های قوی دارند که از شفافیت، خلاقیت و کسب تجربه توسط اعضا حمایت می کند. این ارزش ها و هنجارها، ارائه دهنده حمایت برجسته اجتماعی مورد نیاز یادگیری موفق هستند. آنها اعضا را به کسب، پردازش و تسهیم اطلاعات ترغیب می کنند؛ نوآوری را پرورش داده و آنها را آزاد می گذارند تا موارد جدید را تجربه کنند، ریسک کنند و از خطاها و اشتباهات خود یاد بگیرند. اشتباهات و خطاها به عنوان بخشی طبیعی از فرایند نوآوری تلقی
می شود و آنها به صورت فعال از شکست های خود یاد می گیرند که چگونه خود و سازمان را تغییر داده و بهبود دهند (کامینگز و ورلی، ۱۳۸۵).
رهبری
رهبران سازمان یادگیرنده، مشارکت فعالی در یادگیری سازمانی دارند. آنها شفافیت، ریسک پذیری و بازتاب های مورد نیاز یادگیری را مدل می کنند. آنها چشم اندازی ازسازمان یادگیرنده ترسیم کرده و دلسوزی، حمایت و طرفداری شخصی که لازمه هدایت دیگران است، را فراهم می کنند (کامینگز و ورلی، ۱۳۸۵ : ۵۹۴). رهبری در چنین سازمان هایی بیشتر باید تحولی باشد تا تبادلی. رهبرانی که کار تیمی، تسلط فردی، تفکر سیستماتیک و تصمیم گیری گروهی را تشویق کنند، بصیرتی قوی ایجاد می کنند که سازمان را دگرگون می کند(جیمز^[۹۵]، ۲۰۰۳).
ویژگی های سازمان یادگیرنده
چارلز هندی برای سازمان یادگیرنده پنج ویژگی به شرح زیر بر شمرده است:
۱-فرض کفایت^[۹۶]: به این معنی که از فرد انتظار می رود تا با حداکثر قابلیت، با حداقل نظارت و سرپرستی عملکرد داشته باشد این جوهره اصلی مفهوم حرفه گرایی است.
۲-کنجکاوی^[۹۷]: فرض کفایت به تنهایی برای پرورش یادگیری سازمانی کافی نیست. بلکه باید همراه با کنجکاوی باشد تا فرد قادر به طرح سوال و انگیزه لازم برای جستجوی پاسخ درست باشد.
۳-عفو وگذشت^[۹۸]: جستجو گری برای پاسخ سوالات نیاز به تجربه کردن و آزمایش دارد که در صورت شکست، بخشیدن ضروری است. بنابراین باید تجربه ناموفق به عنوان بخشی از فرایند یادگیری باشد.
۴- اعتماد^[۹۹]: اگر اعتماد وجود نداشته باشد. هیچ یک از عوامل نمی تواند یادگیری سازمانی را محقق سازد. به این علت که اگر فرد کفایت نیز داشته باشد، بدون اعتماد قادر به بروز لیاقت خود نخواهد بود.
۵- اجماع^[۱۰۰]: به معنای مشارکت و همدستی همه افراد است تا از یکدیگر یاد بگیزند و نیروزایی به وجود آید. نیاز به اجماع هم برای انجام امور و هم تشویق به آن گونه اکتشاف و یابندگی که لازمه رشد سازمانی است، ضروری است (قدمگاهی، ۱۳۸۳).
تولبرت، مک کلین و مایرز^[۱۰۱] (۲۰۰۲) نیز برای سازمان یاد گیرنده ویژگی هایی به شرح زیر قائل هستند:
-پذیرنده تغییرات،
– مدیران را به اینکه تسهیل گر یادگیری باشند، تشویق می کند.

فشاربخار
(mmHg)

۱۹/۹۵

۴/۲۸

۳/۸

۶/۶

۱۵/۳

۵۳/۴

وزن مخصوص

۸۷۵۶/۰

۸۶۶۹/۰

۸۶۴۲/۰

۸۸۰۲/۰

۸۶۱۱/۰

۸۶۷۰/۰

مقدار استانداردی که سازمان حفاظت از محیط زیست امریکا (EPA) برای بنزن، تولوئن ، اتیل بنزن و زایلن در نظر گرفته است به ترتیب برابر با mg/l 005/0، ۱، ۷، ۱۰ است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

تاکنون روش های مختلفی برای تصفیه هیدروکربن های آروماتیک تک حلقه ای رفته است که در سه گروه زیر جای می گیرند.
الف– تصفیه فیزیکی: مثل Air stripping، استفاده از زئولیت ها، جاذب ها مثل کربن فعال و فیلتراسیون .
ب – تصفیه شیمیایی: مثل استفاده از اشعه UV، انعقاد و لخته سازی و استفاده از اکسیداسیون شیمیایی از طریق Cl₂,H₂O₂, O_2,O₃ و…
ج – تصفیه بیولوژیکی
از بین تمام روش های ذکر شده روش تصفیه بیولوژیکی(Bioremediation) کاربرد وسیع تری دارد، منظور از تصفیه بیولوژیکی، از بین بردن یا کاهش و یا تبدیل آلودگی از طریق فرایند بیولوژیکی است.
در تکنولوژی تصفیه بیولوژیکی از میکروارگانیسم ها برای تصفیه ترکیبات آلی استفاده می شود و آنها را به موادی نظیر CO₂ ، متان و آب و نمک های غیر آلی تبدیل می کند[۲].
متان سازی فرایندی است که در هنگام تجزیه ترکیبات آلی و معمولاً هنگامی که پذیرنده های الکترون مانند o₂ ،نیترات و سولفات به انتها می رسند و منبع شان پایان می یابد تولید می شود. در فرایند تجزیه ترکیبات آلی معمولاً مولکول های ساده به راحتی تبدیل به متان می شوند. ولی با وجود این اطلاعات کمی در مورد تجزیه هیدروکربن های آروماتیک و تولید متان توسط آنها در دسترس است. اخیراً اخباری از تجزیه و تولید متان از آلکان های دارای زنجیرهای بلند گزارش شده است. ولی تاکنون هیچ مدرک یا منبعی که حاکی از تجزیه و تولید متان توسط هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای باشد گزارش نشده است.
تولید متان بیشتردر تجزیه بی هوازی مولکول هایی که راحت تجزیه می شوند از جمله کربوهیدرات ها و چربی ها صورت می گیرد. البته در تجزیه هیدروکربن های آروماتیک تک حلقه ای و آلکان ها و آلکین ها هم متان تولید می شود[۱۸].
در بین میکروارگانیسم ها، باکتری ها نقش اساسی را در حذف این آلودگی ها دارند اما قارچ ها نیز می توانند برای این منظور به کار روند. تصفیه بیولوژیکی می تواند به صورت هوازی و یا بی هوازی انجام شود. همچنین هم به صورت رشد معلق و هم به صورت رشد چسبیده انجام شود.
از روش های تصفیه بیولوژیکی که به صورت هوازی برای تصفیه هیدروکربن های آروماتیک تک حلقه ای به کار رفته می توان به فرایند راکتور بیولوژیکی با بستر متحرک (MBBR)^[4] و راکتور با بستر شناور (FBR)^[5] و راکتور با بستر ثابت غوطه ور (SFFR)^[6] و لجن فعال با فیلم ثابت ( FAS)^[7] اشاره کرد که در بین روش های نام برده کارایی سیستم هایی که به صورت رشد چسبیده فعالیت می کنند بیشتر از فرایندهای رشد معلق است. چون میکروارگانیسم های رشد چسبیده تا ۵۰۰ برابر بیشتر از میکروارگانیسم های رشد معلق در برابر مواد سمی مقاومت دارند بنابراین برای تصفیه این نوع آلودگی ها مناسب تراند[۲].
۲-۲ – محاسن و معایب تصفیه بی­هوازی:
سیستم­های بیولوژیکی از نظر محیط بیوشیمیایی به سه دسته اصلی سیستم­های هوازی، بی­هوازی، ترکیبی (هوازی- بی­هوازی) و از لحاظ نوع رشد به سه گروه معلق، چسبیده و ترکیبی تقسیم می­شوند. هر کدام از این سیستم­ها، محاسن و معایبی دارند ولی برای تصفیه فاضلاب­های صنعتی، محاسن سیستم­های بی­هوازی غالب­تر می­باشد که می­توان آن­را به­ صورت زیر خلاصه نمود:
۲-۲-۱- محاسن سیستم­های بی­هوازی:
۲-۲-۱-۱- انرژی مورد نیاز:
نیاز به انرژی در راهبری سیستم هوازی و تأمین اکسیژن موردنیاز قابل ملاحظه بوده و هزینه عمده راهبری این سیستم­ها را تشکیل می­دهد. حدود KWh 75/0-5/0 انرژی به ازاء هر یک کیلوگرم ^[۸] COD در روش هوازی مورد نیاز می­باشد، در مقابل، فرآیندهای بی­هوازی به­جای این­که انرژی مصرف کنند می­توانند انرژی خالص نیز تولید کنند. در بسیاری از تصفیه­خانه­های فاضلاب شهری که از تصفیه ثانویه استفاده می­ کنند، گاز متان تولیدی از تصفیه بی­هوازی لجن، غالباً همه انرژی موردنیاز برای کارکرد تصفیه­خانه را تأمین می­نمایند[۲۴].
۲-۲-۱-۲- تولید لجن و دفع آن:
در اثر فعالیت فرایند بی­هوازی حدود ۶ تا ۸ برابر بیومس کمتری تولید می­ شود و بنابراین مقدار لجن تولیدی و هزینه دفع آن به­مقدار زیادی کاهش می­یابد. در تصفیه هوازی تا نیمی از BOD^[9] فاضلاب به سلول­های باکتریایی تبدیل می­ شود که مشکل­آفرین می­باشد ولی در روش تصفیه بی­هوازی فقط ۵ تا ۱۵ درصد BOD به جامدات بیولوژیکی تبدیل می­ شود[۲۱].
۲-۲-۱-۳- مواد مغذی موردنیاز:
ساخت بیومس مستلزم وجود مواد مغذی نظیر نیتروژن و فسفر است. در بعضی از فاضلاب­های صنعتی مقدار این­گونه مواد مغذی محدود بوده و بایستی اضافه شوند. با توجه به تولید کم بیومس در سیستم­های بی­هوازی، الزامات مواد مغذی نیز متناسب با آن کم می­ شود[۲۴].
۲-۲-۱-۴- تولید متان:
اگر بتوان بخش عمده یا همه تصفیه فاضلاب را با روش تصفیه بی­هوازی انجام داده تأسیسات تصفیه می­توانند صادرکننده انرژی باشد. ارزش انرژی متان Kj/lit 8/35 در شرایط استاندارد می­باشد. به ازاء هر یک Kg COD که در شرایط بی­هوازی حذف می­ شود مقدار KWh 16/1 انرژی تولید می­ شود[۲۱].
۲-۲-۱-۵-حجم راکتور مورد نیاز:
با توجه به این­که بار آلی بیشتری در فرایند بی­هوازی نسبت به فرایند هوازی می­توان وارد کرد. بنابراین حجم راکتور کوچکتر و فضای کمتری برای تصفیه مورد نیاز است[۲۶].
۲-۲-۱-۶-راه ­اندازی مجدد:
واکنش­های بی­هوازی نسبت به مواد مغذی اضافه شده خیلی سریع واکنش نشان می­دهدو بنابراین بعد از وقفه های طولانی سریع تر راه اندازی می شود[۲۴].
۲-۲-۱-۷-هزینه­ های عملکرد:
به دلیل عدم استفاده از هوادهی و لزوم استفاده کمتر از مواد مغذی، هزینه کمتری مورد نیاز است[۲].
۲-۲-۱-۸-زمان ماند سلول­ها (SRT ^[۱۰]):
در سیستم­های تصفیه بی­هوازی معمولاً به علت زمان ماند طولانی و حرارت بالا انگل­ها و ویروس­ها از بین می­روند. متان­سازها و خصوصاً تخمیرکننده­های استات میکروارگانیزم­هایی دارای رشد کند هستند که به­منظور پیش­گیری از شسته­شدن، به زمان ماند جامدات طولانی نیاز دارند[۲۷].
۲-۲-۱-۹-نرخ بار حجمی:
بارگذاری آلی در واحد حجم راکتور می ­تواند در مقایسه با تصفیه هوازی بسیاربالا باشد. بارگذاری تیپ برای سیستم بی­هوازی می ­تواند ۵ تا۱۰کیلو گرم CODدر هر روز در هر مترمکعب حجم راکتور باشد، در حالی­که برای سیستم هوازی که در آن انتقال O₂محدودیت اساسی است، مقدار بارگذاری هر یک کیلوگرم COD در روز در مترمکعب می­باشد. به همین دلیل تصفیه بی­هوازی مشخصاً برای فاضلاب­های غلیظ، یعنی COD بیشتر از mg/lit 5000 مفید می­باشد. پذیرش میزان بار آلی حدود ۵ تا ۱۰ برابر بیشتر از فرایند هوازی ممکن می­باشد[۲۴].
۲-۲-۲-معایب سیستم­های بی­هوازی:

در این آزمون فرض صفر مبتنی بر نر مال بودن است که در صورت به دست امدن احتمال تایید کم‌تر از ۵% فرض صفربا احتمال ۹۵% اطمینان رد می شود این آزمون در جریان بررسی امار توصیفی داده‌های تحقیق انجام شده است (افلاطونی و نیک بخت ۱۳۸۹) در صورت رد شدن فرض نرمال بودن به قضیه حد مرکزی^[۹] استناد می کنیم این قضیه می گوید توزیع میانگین تعداد زیادی متغیر تصادفی نرمال (یا به طور کلی متقارن) است حتی اگر توزیع خود متغیر ها نرمال نباشد برای استفاده از قضیه حد مرکزی باید به شرایط ان نیز توجه کرد قضیه حد مرکزی زمانی کاربرد دارد که :

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

مقادیر تصادفی از یک توزیع باشد
مقادیر مستقل از هم باشند
وتوزیع مقادیر دارای میانگین وانحراف معیار متناهی باشد.
در قضیه حد مرکزی هرگاه مجموع و یا متوسط مورد استفاده و اندازه نمونه به قدر کافی بزرگ باشد انتظار می رود که تخمین زننده دارای یک توزیع نرمال (البته به طور تقریبی) در نمونه‌گیری‌های مکرر باشد.
بدیهی است که داده های مالی همه این شرایط را ندارند و در واقع هیچ کدام را ندارند به خصوص وقتی در مورد داده های غیر نرمال صحبت می کنیم بهترین توزیع توزیع هایی با واریانس نا محدود (نامتناهی) هستند این باعث می شود که نتوانیم از خواص توزیع نرمال و قضیه حد مرکزی استفاده کنیم این موضوع اگر چه برای محققینی که قصد مدل سازی واقعی تریاز داده های مالی را دارند جذاب است اما تحقیقات مالی را که طی دهه های گذشته صورت گرفته بود .بااین حال هنوز می‌توان برخی از این سه شرایط را تا حدی آزاد کرد و همچنان از خواص قضیه حد مرکزی استفاده کرد. برای مثال اینکه توزیع متغییرهای تصادفی کاملا یکسان باشد ضروری نیست (برای n های بزرگ). به ان دلیل است که هر کدام از متغیرها تاثیر کوچکی بر مجموع دارد .همچنین در صورت وجود همبستگی ضعیف بین متغیرها، همچنان می توان از این قضیه استفاده کرد .(بی غم ازاد، معصومه، ۱۳۹۱)
۳-۱-۵-۳ ناهمسانی واریانس
یکی از موضوعات مهمی که در اقتصاد سنجی به آن برخورد می‌کنیم موضوع ناهمسانی واریانس است. ناهمسانی واریانس به این معناست که در تخمین مدل رگرسیون مقادیر جملات خطا دارای واریانس های نابرابر هستند. یکی از فروض کلاسیک در تحلیل رگرسیون همگن یا همسان بودن توزیع واریانس خطااست که در صورت نقض شدن این فرض، اجزای اخلال دارای ناهمسانی واریانس^[۱۰] خواهند بود .ناهمسانی واریانس در واقع، به دلیل برابر نشدن واریانس متغیر وابسته در دوره های مختلف به وجود می اید.در صورت نابرابری واریانس متغیر وابسته، واریانس اجزای اخلال نیز در ادوار مختلف یکسان نخواهد بود . که در نتیجه، تخمین مدل دچار تورش و عدم کارایی می‌گردد. برای تشخیص ناهمسانی واریانس در مدل از روش های مختلف مانند : به روش ترسیمی و اسپیر من می توان استفاده کرد .
در نرم افزارEviews قابلیت استفاده از آزمونهای وایت و نوی وست وجود دارد .آزمون وایت در دو شکل مقطعی و غیر مقطعی عمل می کند .در حالت مقطعی حاصلضرب متغیر مستقل خود به عنوان یک متغیر جدیدو مستقل شناسایی می شود در آزمون وایت فرض صفر (H_O) معادل همسانی واریانس ها و فرض جانشین (H₁) معادل ناهمسانی واریانس ها تعریف شده است .و براساس نتیجه آزمون می توان در مورد ناهمسانی واریانس ها قضاوت کرد .برای رفع ناهمسانی واریانس در نرم افزارEviews از ماتریس واریانس-^–کو اریانس استاندارد استفاده می شود (گجراتی، ۱۳۹۰).
۳-۱-۵-۴ خود همبستگی
یکی دیگر از موارد نقض فروض کلاسیک، همبستگی پیاپی^[۱۱] یا خود همبستگی^[۱۲] است که به وضعیتی اشاره می کند که در ان میان اجزای اخلال نوعی رابطه همبستگی بر قرار است . چنین حالتی به دلیل ارتباط جزء اخلال هر مشاهده (تفاوت متغیر وابسته با مقدار تخمینی اش) با جزء اخلال مشاهده دیگر به وجود می‎اید. همبستگی پیاپی یا خود همبستگی در چندین نوع یا مرتبه قابل مشاهده است برای مثال در همبستگی پیاپی مرتبه اول^[۱۳] اجزای اخلال یک دوره زمانی به طور مستقیم با اجزای اخلال یک دوره بعد همبستگی دارند اهمیت توجه به این موضوع از ان جهت است که وجود همبستگی پیاپی کارایی براورد کننده (تخمین زن) حداقل مربعات معمولی^[۱۴] (OLS) را تحت تاثیر قرار می دهد راه حل متداول برای برسی احتمال وجود همبستگی پیاپی استفاده از اماره دوربین واتسون^[۱۵] می باشد این اماره به طور معمول بین صفر تا چهار تغییر می کند مرز تقریبی بین همبستگی پیاپی مثبت و منفی عدد ۲ است اگر اماره بالاتر از ۲ باشد بیانگر وجود خود همبستگی منفی و اگر کمتر از ۲ باشد نشان دهنده وجود خود همبستگی مثبت است چنانچه آماره در حدود ۲ باشد به این معنی است که در رگرسیون خود همبستگی مرتبه اول وجود ندارد از طریق مراجعه به جداول آماری مربوط به دوربین واتسون می توان نسبت به رد یا قبول وجود خود همبستگی قضاوت و نتیجه گیری کرد با تشخیص ساختار همبستگی ها به ویژه با آزمون نمودار AFC یا آزمون تشخیص ساختار ARMA در Eviews 8 می توان روش مناسب برای رفع خود همبستگی را در مدل یا
فت به این ترتیب در صورت برخورداری از ساختار ARMA مدل با اضافه کردن ترکیبات AR یا MA در بین مولفه های مدل اجرا می گردد (جعفری سرشت، ۱۳۸۹)
۳-۱-۵-۵ هم خطی
یکی از اهداف رگرسیون چندگانه تعیین اثر هر یک از متغیرهای مستقل با ثابت نگه داشتن سایر متغیرهای مستقل می باشد. این هدف در مرحله اول با برآورد ضرایب رگرسیونی در مدل محقق می‌گرد. اما اگر بین متغیرهای مستقل رابطه خطی برقرار باسد جواب یکتایی برای متغیرها قابل دستیابی نیست. در این صورت مشکل هم خطی برای مدل رگرسیونی بوجود آمده و محقق در برآورد صحیح پارامترها دچار مشکل می‎شود. مشکلات ناشی از هم خطی در یک مدل رگرسیونی روی اریبی ناشی از حذف متغیر و نیز واریانس پارامترها می باشد.
هم‌خطی در اثر خطی یا فنی متغیر های مستقل مدل به وجود می اید معیار تشخیص هم خطی (که به تورم واریانس معروف است) مبتنی بر تغییر ضریب تعیین و واریانس رگریسیون در نتیجه ورود متغیرهای هم خط به مدل است. از جنبه کاربردی تا زمانی که میزان توزیع دهندگی مدل به واسطه ورود متغیرهای هم خط کاسته نشود و ضرایب رگرسیونی ان ها نیز معنا دار باشد در جهت رفع هم خطی اقدامی صورت نمی‎گیرد.
راه کار رفع هم خطی پیش از حذف متغیر های شدیدا هم خط استفاده از تحلیل عاملی یا همان ادغام کردن تاثیر متغیر های هم خط در قالب یک متغیر روی مدل است (جعفری سرشت۱۳۸۹).
۳-۱-۵-۶ مانایی متغیرها
از آنجا که ممکن است متغیر های اقتصادی دارای سری زمانی نامانا باشند بنابر این باید قبل از به کارگیری در مدل بررسی لازم در خصوص مانایی ان ها صورت گیرد و نسبت به مانا یا نامانا بودن متغیر‌های سری زمان اطمینان حاصل شود در واقع به طور معمول عملیاتی مانند استفاده از روش حد اقل مربعات معمولی در تحقیقات تجربی با فرض مانا بودن متغیرهای سری زمانی صورت می گیرد. مانایی در مجموع به دو شکل مانای اکید و مانای ضعیف قابل بررسی است. مانای اکید به این معنی است که عامل تغییر زمان هیچگونه تاثیری بر تابع توزیع مشترک ندارد . در عمل با توجه به دشوار بودن آزمون های مانایی اکید محققان معمولا از آزمون های مانایی ضعیف استفاده می کند بر همین اساس متغیرها در صورت برخورداری از خصوصیات مانایی ضعیف مانا شناخته می شوند ثبات میانگین ثبات واریانس وثبات کوواریانس فر ایند تصادفیx به ازای مختلف مقادیرt از خصوصیات مانایی ضعیف است.
موضوع مانایی می تواند برای مدل تلفیقی نیز همانند مدل های سری زمانی مطرح گردد. آزمون معمول به منظور برسی مانایی در مدل تلفیقی آزمون ریشه واحد می باشد. نرم افزارEviews 8 از آزمونهای مختلفی نظیر آزمون لوین لین و چو^[۱۶](۲۰۰۲) آزمون بریتونگ (۲۰۰۰) آزمون ایم پسران و شین^[۱۷] (۲۰۰۳) آزمون ریشه واحدفیشر-دیکی فولر تعمیم یافته^[۱۸] و آزمون ریشه واحد فیشر-فیلیپس پرون^[۱۹] (مادلاو وو۱۹۹۹) و چویی^[۲۰] (۲۰۰۱) به منظور محاسبه ریشه واحد می تواند استفاده کند. (مشکی، ۱۳۹۰).
بخش دوم
مدل داده های تلفیقی و
روش های تخمینی
۳-۲-۱ مقدمه
تاکنون مطالعات زیادی در رابطه با بهره گرفتن از زوش های اقتصاد سنجی مشخصی نظیر روش های مقطعی و یا سری های زمانی بوده است .این در حالی است که گرایش عمومی همه تحقیقات مشابه که امروزه در اقتصادهای پیشرفته و نو ظهور انجام می گیرد استفاده از روش های نظیر روش داده‌های تلفیقی و مدل های پویا است.
امروزه روش داده های تلفیقی به لحاظ مزایا و برتری هایی که نسبت به روش های مقطعی و سری‌های زمانی دارد به طور فزاینده ای در تحقیقات اقتصادی استفاده می شود داده های تلفیقی به مجموعه داده ای اطلاق می شود که بر اساس ان، مشاهدات بواسطه تعداد زیادی از متغیرهای مقطعی (N) که اغلب به صورت تصادفی انتخاب می شود، در طول یک دوره زمانی مشخص (T) مورد ررسی قرار می گیرد. در این صورت TxN دادهای آماری را داده های تلفیقی یا داده های مقطعی- سری زمانی می نامند.
یکی از مزایای به کار گیری روش فوق در مقایسه با روش های دیگر افزایش قدرت آماری ضرایب می‎باشد. در روش داده های تلفیقی به وسطه ترکیب مشاهدات سری زمانی و مقطعی مشکل ناهمسانی واریانس^[۲۱] محدود شده هم خطی^[۲۲] بین متغیر ها کاهش یافته و به واسطه افزایش درجه ازادی، براوردی کاراتر انجام می شود. در نهایت استفاده از روش داده های تلفیقی می تواند به حل مشکل تورش بر آوردهای معادلات مقطعی کمک نماید (افلاطونی و نیک بخت، ۱۳۸۹ ).
۳-۲-۲ انواع مدل داده های تلفیقی
اغلب تحلیل گران برای انتخاب بهترین مدل پیش بینی تلاش می کنندکه مدلهای متعدد را به طور مجزا بررسی و آزمون کنند. مدلی که پیش بینیهای آن انحراف کمتری با واقعیت داشته باشد به عنوان بهترین مدل انتخاب می شود . رویکرد اتتخاب یک مدل خاص از بین مدلهای مختلف پیش بینی بر این تفکر بما شده است که بالاخره بهترین مدل برای تبیین رفتار یک سری زمانی وجود دارد و هیچ مدلی غیر از مدل انتخاب شده دارای صحت در پیش بینی نیست.رویکرد تلفیقی بر این فرض بنا شده است که برخی مدلهای حذف شده، صرف نظر از مدل انتخاب شده اطلاعات مفیدی دارند که با قرار
گرفتن در کنار مدل انتخابی و ترکیب آنها با یکدیگر، واریانس خطای پیش بینی بسیار کوچک خواهد شد. (آذر، عادل، ۱۳۹۰)
مدلهای مربوط به داده های تلفیقی از انواع مختلف مدل ها تشکیل شده است . در یک طبقه بندی کلی می‎توان مدل های مزبور را بشرح زیر طبقه بندی نمود:
الف مدل داده ای تلفیقی ایستا^[۲۳]
ب-مدل داده های تلفیقی پویا^[۲۴]
۳-۲-۳ مدل داده های تلفیقی ایستا
مدل داده ای تلفیقی ایستا خود شامل سه مدل بشرح زیر می باشد:
۳-۲-۳-۱ مدل ضرایب ثابت (CCM)^[25]
در صورتی که هیچکدام از اثرات مقطعی و یا اثرات زمانی تفاوت معنا داری از یکدیگر نداشته باشند دران صورت می توان تمامی داده ها را با هم ترکیب نموده و بوسیله رگرسیون حد اقل مربعات معمولی (OLS) تخمین زد. مدل رگرسیون ترکیبی نیز نامیده می شود.
اگر هر واحد مقطعی دارای تعداد یکسانی از مشاهدات سری زمانی باشد، در آن صورت داده های ترکیبی، متوازن نامیده شده ودر غیر اینصورت نا متوازن تلقی خواهد شد.
۳-۲-۳-۲ مدل اثرات ثابت (FEM)^[26]
در این مدل ضرایب شیب بین واحد های مقطعی (مناطق ادارات) ثابت بوده و لیکن از مبدا برای هر یک متفاوت می باشد. در این مدل با وجود انکه عرض از مبدا برای هریک از ادارات متفاوت می باشد و لیکن در طول زمان ثابت بوده و تغییر نمی کند و به همین دلیل نیز به مدل اثرات ثابت معروف شده است.
۳-۲-۳-۳ مدل اثرات تصادفی(REM)^[27]
یک روش جایگزین برای تخمین مدل اثرات ثابت، تخمین مدل اثرات تصادفی است. تفاوت چنین مدلی با اثرات ثابت این است که در آن عرض از مبدأ مختص هر یک از متغیرها مقادیر ثابتی نیستند، بلکه به صورت تصادفی انتخاب می شوند. درصورتی که متغیرها به صورت تصادفی انتخاب شده باشند و بین متغیرها توضیحی و خطاها همبستگی وجود نداشته باشد، می توان برای رسیدن به تخمین کارا و سازگار از روش اثر تصادفی استفاده نمود. طرفداران روش اثرات تصادفی چنین استدلال می‌کنند که اوردن متغیرهای مجازی در مدل رگرسیون، پوششی برای بی توجهی و ناگاهی ما از وجود متغیرهای توضیحی مناسب و بکار گرفتن آن در مدل تخمین می باشد. لذا در این مدل اثرات غفلت از کاربرد متغیرهای مزبور به واسطه جمله خطا بیان می شود. ایده اولیه مدل اثرات تصادفی مبتنی بر رابطه می باشد.
بنابراین در مدل اثر تصادفی (برخلاف مدل اثر ثابت که در آن هر واحد مقطعی مقدار عرض از مبدا ثابت خود را دارد)، عرض از مبدا α_۱، میانگین تمام عرض از مبداهای مقطعی را نشان می دهد و جزء خطای u_i، انحراف (تصادفی) عرض از مبدا انفرادی را از این میانگین مشخص می نماید.
۳-۲-۴ مدل داده های تلفیقی پویا
در صورتی مدل رگرسیون مورد تحلیل در برگیرنده یک یا چندعنصر با وقفه از متغیر وابسته به عنوان متغیر توضیحی باشد در آن صورت مدل را مدل خود رگرسیونی یا مدل دینامیک (پویا) ‌می‌نامند. این مدلها در واقع بیانگر رگرسیون متغیر وابسته بر حسب خودش با وقفه زمانی معین می‌باشد.
مدل های خود رگرسیونی از شکل مشترک زیر برخوردارند:
Y_it=_α۱+β_۱Xit+β_۲Yit+Vit
روش کلاسیک حداقل مربعات به طور مستقیم در مدل فوق قابل کاربرد نمی باشد. این موضوع ناشی از دو علت است: اول به لحاظ و جود متغیر توضیحی است و کاستیک و دوم به لحاظ امکان وجود همبستگی سریالی در اجزای اخلال .به عبارت دیگر در صورتی که متغیر توضیحی در مدل رگرسیون با جزء اخلال استوکاستیک همبسته باشد، در این صورت تخمین زنهای OLS تورش دار خواهند بود.
۳-۲-۵ تکنیک های تخمین سیستم معاملات
سیستم معادلات مشتمل بر مجموعه ای از معادلات با ضرایب نامعلوم می باشد که با بهره گرفتن از روش های متعدد ی می توان اقدام به براورد ضرایب ان نمود .برخی از روش های تخمین برای براورد ضرایب متغیرهای مستقل که در این پژوهش از ان استفاده شده را می توان بشرح زیر خلاصه نمود:
۳-۲-۵-۱ روش حداقل مربعات معمولی(ols)
روش حداقل مربعات معمولی^[۲۸] به کارل فردریک گوس^[۲۹] ریاضیدان نامی المان نسبت داده می شود. روش مزبور مجموع مربعات جملات پسماند را کمینه می نماید. روش ols تخمین زننده هایی را ارائه می‎کند. که خطی بدون تورش و در بین تمام تخمین زننده ای خطی و بدون تورش دارای حداقل واریانس باشد.
۳-۲-۵-۲ روش حداقل مربعات تعمیم یافته^[۳۰] (GLS)