۲-۶٫ پیشینه تحقیقات داخلی و خارجی
۲-۶-۱٫ تحقیقات و مطالعات انجام گرفته در ایران
لازم به ذکر است در ایران پژوهشی تحت این عنوان صورت نگرفته است، اما پژوهشهای انجام شده مرتبط با موضوع پژوهش حاضر را میتوان به شرح زیر برشمرد:
کرباسی و یعقوبی (۱۳۹۰) بازارفروش صنایع دستی استان سیستان و بلوچستان را بررسی کردند و راهکارها و پیشنهادهایی جهت بهبود وضعیت فعلی ارائه دادند. این مطالعه کاربردی و میدانی بوده است، نتایج نشان داد به ترتیب واردات بی رویه صنایع دستی سایر کشورها، وجود واسطهها و ناتوانایی فروش مستقیم آثار صنایع دستی، تبلیغات ناکافی و مسائل فرهنگی ـ اقتصادی مانند تغییر سلایق بازار مهمترین علل رکود بازارصنایع دستی به شمار میآیند.
میرکتولی و مصدقی(۱۳۸۹) وضعیت گردشگری روستایی و نقش آن در رونق صنایع دستی شهرستان گرگان را بررسی کردند. روش تحقیق آن ها توصیفی ـ تحلیلی و از نوع پیمایشی بود نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که ۷۶% نمونه نقش گردشگری را در توسعه صنایع دستی در حد زیاد و خیلی زیاد،۷/۱۹کم و ۷/۵ درصد بی تأثیر دانستهاند.
یزدانی (۱۳۸۹) در این تحقیق ضمن بررسی موانع و مشکلات مختلف درگردشگری شهری نقش برجسته شهرداریها را در اداره این امور نمایان میکند، همچنین به توانمندیهای کشور در دو حوزه توریسم و صنایع دستی اشاره میشود.
قزاآنی وهمکارانش (۱۳۸۹) عوامل مؤثر بر صادارت فرش دستباف را با بهره گرفتن از ماتریس نقاط قوت و ضعف بررسی کردند. این تحقیق از نظر ماهیت و اهداف از نوع کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده های برای آزمون فرضیات از نوع توصیفی و پیمایشی بوده است. نتایج نشان داد که تبلیغات، سفارش پذیری، توجه به نیاز بازار و مدیریت هزینه توسط تعاونیهای فرش در افزایش صادرات مؤثرند به گونه ای که سفارش پذیری فرش کمترین و مدیریت هزینه در فرش دستی بیشترین تأثیر پذیری را از خصوصیات اجتماعی پاسخگویان دارند.
حقشناس و همکارانش (۱۳۸۹) در این مقاله با بهره گرفتن از ماتریس نقاط قوت وضعف، وضعیت صنعت فرش ایران را تحلیل کردند. نتایج تحقیق نشان داد افزایش تبلیغات و تحقیقات بازاریابی، بهترین راه حل برای بقا درعرصه بینالمللی است .همچنین دستیابی به صلح جهانی و از بین رفتن تحریمهای مختلف علیه ایران نیز میتواند به استمرار حضور این صنعت در جایگاه بهترین تولیدکنندگان، کمک قابل توجهی کند.
گلمحمدی (۱۳۸۹) در این تحقیق پس از بیان نیاز مطلق برای توسعه تعریف توسعه اقتصادی و اختلاف آن بار شد، “کار”و تعریف جامع مفهوم توسعه و عناصر ضروری آن، به ویژه مفهوم و اهمیت اقتصادی، اهمیت ایجاد فرصتهای کاری درکشورها و نقش صنایع کوچک روستایی در این فرایند، گردشگری و توسعه روستایی، بیان تکنولوژیهای مناسب برای نواحی روستایی کشورهای جهان سوم، دلایل توجه و رویکرد به صنایع کوچک و تکنولوژی متوسط درکشورهای درحال توسعه، دلایل توجه به دانش و فناوری بومی در فرایند توسعه روستایی، اهمیت ترویج تکنولوژی مناسب و مبانی اشاعه آن درفرایند توسعه روستایی، بیان تجارب چند کشور در این زمینه، و در نهایت به بیان نقش توسعه تکنولوژیهای متوسط و صنایع کوچک در روستاها در توسعه فعالیتهای اقتصادی و نقش گردشگری در توسعه روستایی و بیان مزایا و محدودیتهای آن میپردازد. در انتها به نتیجهگیری از این موارد در شرایط ایران و سایر کشورهای در حال توسعه میپردازد.
قلیزاده و عصاری (۱۳۸۹) سیاستهای حمایتی در تولید فرش دستباف را بررسی کردند؛ در این تحقیق با بهره گرفتن از شاخص هزینه منابع داخلی[۱۷]، مزیت نسبی درتولید فرش دستباف ۶۵رج ابریشمی محاسبه شد. نتایج نشان داد مزیت نسبی تولید درهر سه استان وجود دارد و در هر سه استان، یارانه غیرمستقیم به تولید تعلق گرفته است. به علاوه تولیدکنندگان در استفاده از این نهادهها مالیات غیرمستقیم پرداخت میکنند. همچنین ضریب حمایت مؤثر نشان داد برایند حمایت دولت از محصول و مالیات غیرمستقیم دولت روی نهادهای قابل مبادله مثبت است و در مجموع سیاستهای دولت از فرایند تولیدحمایت میکند.
یزدان پناه و صمدیان (۱۳۸۸) عوامل مؤثر بر موفقیت شرکتهای تعاونی صنایع دستی استان کرمان را بررسی کردند. این تحقیق از نوع پیمایشی بوده و جامعه آماری آن را ۱۰ شرکت تعاونی فعال موجود در شهر کرمان در سال۱۳۸۶تشکیل داده است. نتایج این مطالعه نشان داد۷۰%تعاونیهاکاملاً موفق هستند.
جعفرنژاد و همکارانش (۱۳۸۸) موانع به کارگیری تجارت الکترونیک را در زمینه توسعه صادرات فرش دستباف بررسی کردند. این مطالعه با بررسی مدلهای مختلف تجارت الکترونیکی، نحوه به کارگیری و مزایای استفاده از سیستم های مبتنی بر آن، مدلی برای موانع تجارت الکترونیکی در زمینه صادرات فرش دستباف ایران پیشنهاد و موانع موجود در سر راه تجارت الکترونیکی در زمینه صادرات فرش دستباف ایران را مشخص کردند. در نهایت موانع تجارت الکترونیکی در زمینه صادرات فرش دستباف ایران به ترتیب اولویت به این شرح بیان کردند : مشکلات و موانع مربوط به زیرساختار اطلاعی، مشکلات مربوط به زیرساختارهای قانونی و حقوقی و امنیتی، مشکلات و موانع زیرساختار انسانی و آموزشی و فرهنگی و رفتاری، مشکلات مربوط به زیرساختارهای گمرکی و بازرگانی و مالیاتی، مشکل اینترنت، مشکلات مربوط به زیرساختارهای فنی و سخت افزاری و مشکلات مربوط به زیرساختارهای مالی و نرم افزاری.
رحمتی (۱۳۸۷) طراحی فرشهای رایج و نوآوری در آن ها را آسیب شناسی کرد. در این راستا خصوصیات اصلی و ثابت نقشههای اصیل به کمک اصول و مبانی هنرهای تجسمی شناسایی شد .این بررسی نشان داد عیوب فرشهای ناموفق جدید ناشی از نارسایی فرهنگی، ضعف طراحی، ترکیب و پیکربندی آن ها است.
فرقاندوست و عبدی گلزار) ۱۳۸۷) به ارائه الگوی مناسب بهای تمام شده درصنعت فرش دستباف پرداختند. گردآوری اطلاعات از طریق کتابخانه ای و میدانی صورت گرفت و جهت ارزیابی الگوی پیشنهادی از روش دلفی استفاده شد.
نجارزاده وهمکارانش(۱۳۸۶) آثارآزادسازی تجاری برصنعت فرش دستباف ایران را تحلیل کردند. در این راستا از ماتریس تحلیل سیاستی استفاده شد. نتایج نشان دادکه شاخص توان رقابت صادراتی ۰٫۹۳است و فرش دستباف ابریشمی استان قم دربازارهای جهانی دارای توان رقابت میباشد. همچنین شاخص مزیت نسبی بر اساس هزینه واحد، برابر با۰٫۸۴بدست آمدکه نشان داد استان قم درتولید فرش مذکور مزیت نسبی دارد.