جنسیت
نوع مدرک کارشناسی
تعداد نمونه (نفر)
زن
مرتبط
۸۰
زن
غیرمرتبط
۸۰
مرد
مرتبط
۲۰
مرد
غیرمرتبط
۲۰
۴-۳-ابزار پژوهش
در این پژوهش برای جمع آوری داده های مرتبط با موضوع، از پرسشنامه هدفهای پیشرفت Achievement Goals Questionair (AGQ)، (الیوت و مکگرگور، ۲۰۰۱؛ جمال عاشوری، ۱۳۹۰) و پرسشنامه راهبردهای خودانگیخته برای یادگیری، Motivational strategies for learning Questionnaire (MSLQ) (پنتریچ و همکاران، ۱۹۹۰؛ حبیبنژاد، ۱۳۸۷)، استفاده شد. لازم به ذکر است که جهت بررسی متغیر پیشرفت تحصیلی در این پژوهش از معدل ترمهای گذشته دانشجویان استفاده شد.
۱-۴-۳- پرسشنامه جهتگیری هدف AGO
پرسشنامه جهتگیری هدف یک ابزار خودگزارشی ۱۲ عبارتی است. این پرسشنامه بر دیدگاه شناختی استوار و با علامت اختصاری (AGO) نشان داده میشود. الیوت و مکگریگور (۲۰۰۱)، با نمونهای متشکل از ۱۸۰ دانشآموز (۴۹ پسر و ۱۳۱ دختر) این پرسشنامه را طراحی کردند. جهتگیری هدف نشاندهنده روشی است که افراد برای تعریف و ارزیابی شایستگی خود با توجه به معیارهای خوب بودن به کار میبرند (الیوت، ۱۹۹۹). این هدفها نشاندهنده برتری بر یکدیگر نیستند، بلکه روشهای متفاوت نزدیک شدن به تکالیف است. این پرسشنامه ۴ مقیاس (۱۲ عبارت)، را ارزیابی میکند که عبارتند از: ۱- هدف تبحرگرا ۲- هدف اجتناب از تبحر ۳- هدف عملکردگرا و ۴- هدف اجتناب از عملکرد
۱-۱-۴-۳-شیوه نمرهگذاری
زمان پاسخگویی به این پرسشنامه ۵ دقیقه است. مقیاس اندازهگیری AGO ترتیبی است. آزمودنیها بر اساس راهنمای پرسشنامه، پاسخهای خود را روی یک مقیاس ۷ درجهای لیکرت از ۱ (اصلاً در مورد من صدق نمیکند) تا ۷ (کاملاً در مورد من صدق میکند) رتبهبندی میکنند. نمره هر مقیاس، میانگین گویههای سازنده آن مقیاس است. برای مثال هدف تبحرگرا ۳ عبارت دارد، بنابرین نمره آزمودنی در این مقیاس جمع ۳ عبارت و تقسیم بر ۳ میباشد.
اگر در یک پرسشنامه گویهها وارونه شوند، قبل از تحلیل باید نمره آزمودنی معکوس شود. یعنی نمره ۱به ۷، ۲ به ۶، ۳ به ۵، ۴ به ۴، ۵ به ۳، ۶ به ۲ و ۷ به ۱ تبدیل شود. در این پرسشنامه هیچ عبارتی به طور معکوس نمرهگذاری نمیشود. بر اساس آن چه درباره شیوه نمرهگذاری بیان شد، برای هر عبارت رتبه آزمودنی حداکثر ۷، حداقل ۱ و به طور متوسط ۴ خواهد بود. از اینرو میتوان جمع نمرات یک آزمودنی را برای هر یک از مقیاسها به دست آورد و سپس بر تعداد گویههای آن مقیاس تقسیم کرد تا میانگین نمره آزمودنی در آن مقیاس به دست آید. در صورتی که پردازش برای گروهی از آزمودنیها انجام شود، میانگین رتبه همه آزمودنیها در آن مقیاس را با هم جمع کرده و سپس بر تعداد آزمودنیها تقسیم کرد تا میانگین گروه در آن مقیاس به دست آید. به طور کلی اگر میانگین یک آزمودنی یا یک گروه آزمودنی برای هر مقیاس بالای سه باشد یعنی در آن مقیاس خوب عمل کردهاید مثلاً اگر در هدف تبحرگرا میانگین بالای سه باشد، شما دارای هدف تبحری خوبی هستید و هر چه میانگین به هدف نزدیکتر باشد، شما تبحرگراتر هستید.
۲-۱-۴-۳-ویژگیهای روانسنجی
روایی و اعتبار
روایی و اعتبار دو ویژگی مهم ابزارهای اندازهگیری هستند. الیوت و مکگریگور (۲۰۰۱) بیان کردند آلفای کرونباخ مقیاسها قوی است. همچنین روایی پرسشنامه را با روش تحلیل عاملی بررسی کردند که دارای چهار بعد تبحرگرا، اجتناب از تبحر، عملکردگرا و اجتناب از عملکرد بود که روی هم رفته ۵/۸۱ درصد از کل واریانس را تبیین میکرد. در مطالعه جمال عاشوری روایی با روش تحلیل عاملی و با چرخش واریماکس بررسی شد. نتایج نشان داد که عامل تبحرگرا با ارزش ویژه ۵۴/۲، ۱۳/۲۱ درصد واریانس کل، عامل اجتناب از تبحر با ارزش ویژه ۲۱/۲، ۴۲/۱۸ درصد واریانس کل، عامل عملکردگرا با ارزش ویژه ۵۳/۲، ۵۸/۱۹درصد واریانس کل و عامل اجتناب از عملکرد با ارزش ویژه ۷۴/۱، ۴۷/۱۴ درصد واریانس کل را تببین کرد. در مجموع چهار عمل استخراج شده ۶/۷۳ درصد واریانس کل را تببین کرد. مقیاسها، تعداد عبارات، سئوالات تشکیلدهنده و ضرایب اعتبار هر مقیاس در مطالعه الیوت و مکگریگور (۲۰۰۱) و مطالعه عاشوری که با روش تصادفی طبقهای و با نمونه ۱۸۰ دانشآموز سوم دبیرستان (۱۰۸ دختر و ۷۲ پسر) در شهرستان ورامین انجام شد، در جدول زیر آمده است.
جدول ۳-۳-روایی و اعتبار پرسشنامه AGO
سازه
مقیاس
تعداد گویهها
سئوالات تشکیلدهنده
آلفای کرونباخ
الیوت و مکگریگور (۲۰۰۱)
مطالعه حاضر
هدفهای پیشرفت
هدف تبحرگرا
۳
۱۰،۸،۳
۷۴/۰
۷۱/۰
هدف اجتناب از تبحر
۳
۱۱،۹،۶
۶۲/۰
۷۱/۰
هدف عملکردگرا
۳
۱۲،۵،۱
۹۰/۰
۶۹/۰
هدف اجتناب از عملکرد
۳
۷،۴،۲
۶۸/۰
۸۰/۰
۲-۴-۳-پرسشنامه راهبردهای خودانگیخته برای یادگیری(MSLQ)
این پرسشنامه توسط پنتریچ و همکاران (۱۹۹۰) در مرکز مطالعات ملی آمریکا برای بهبود
یاددهی ـ یادگیری در دوره های آموزشی بالاتر از متوسطه تدوین شده است. مقیاس اندازه گیری
پرسشنامه ترتیبی است. آزمودنیها به صورت فردی و گروهی می توانند مورد مطالعه قرار بگیرند و پرسشنامه موردنظر، هم به صورت گروهی و هم به صورت انفرادی قابل اجرا است. به هنگام اجرا، آزمودنیها بر اساس راهنمای پرسشنامه، پاسخهای خود را بر روی یک مقیاس یا درجهای، رتبه بندی کردند. اعداد ۱ تا ۷ بیانگر میزان موافقت آزمودنیها با محتوای هر جمله است. به عبارت دیگر، آزمودنیها درجات هماهنگی معنای هر ماده از پرسشنامه را با رفتار یا حالت خود به وسیله اعداد ۱ تا ۷ مشخص میکنند.
۱-۲-۴-۳-نامگذاری عاملها
– از ۱۰ سوال همبسته با عامل اول، نشان داده شده است سوالات ۲-۶-۷-۸-۱۱-۱۵-۲۱ مربوط به مقیاس خودکارآمدی است و نشان میدهد که عامل اول خودکارآمدی را میسنجد.
– از ۱۴ سوالی که با عامل دوم همبستگی دارند، سوالات ۲۴-۲۵-۲۸-۲۹-۳۳-۳۴-۳۵-۴۳ مربوط به خرده آزمون ارزشگذاری درونی است که نشان میدهد عامل دوم ارزشگذاری درونی را میسنجد.
– از ۸ سوالی که با عامل سوم همبستگی دارد سوالات ۳-۱۲-۲۰-۲۲-۲۳-۲۶-۳۸ مربوط به خرده آزمون اضطراب امتحان است که نشان میدهد، عامل سوم اضطراب امتحان را میسنجد.
– از ۶ سوالی که با عامل چهارم همبستگی دارد، سوالات ۹-۱۰-۱۳-۱۶-۱۸-۱۹ مربوط به خرده آزمون راهبردهای شناختی است که نشان میدهد این عامل راهبردهای شناختی را میسنجد.
جدول ۴-۳ –مجموع ۵ عامل نامگذاری شده پرسشنامه (MSLQ) همراه با سوالات مربوط به هر عامل
نام مقیاس
خردهآزمونها
تعداد سوالات
شماره سوالات
باورهای انگیزشی
(خودکارآمدی)
۱۰
۲۱-۱۷-۱۵-۱۱-۸-۷-۶-۵-۴-۲