۲-۱-۳- ارتباط تربیت بدنی و ورزش با سایر علوم :
با پیشرفت و توسعه علوم ورزشی و پیدایش حوزه های جدید علمی در ورزش، تخصص گرائی در ورزش افزایش قابل ملاحظه یافت. بررسی های تاریخی نشان میدهد تا قبل از سال های ۱۹۶۰ میلادی از ورزش تصویری کلی ارائه می شد. اما با رشد تخصص گرائی در همه پدیدههای اجتماعی از جمله ورزش، تحلیل گران و متخصصان به جای ارائه تصویری کلی از مسائل و موضوعات مربوط به ورزش، تلاش کردند به بررسی موضوعات و مسائل یک حوزه مشخص به طور عمیق بپردازند و توجه آن ها به مسائل تخصصی مربوط به آن حوزه صورت گرفت.
شناخت و آگاهی از اصول و مبانی ورزش برای همه مدیران، مربیان، دست اندرکاران و کارورزان حرفه ای در همه سطوح ضرورت دارد. زیرا انسان هرگز نمی تواند بدون نگرش و اعتقاد زندگی کند و اعتقادات و نگرش ما در حقیقت قواعد اعمال و رفتارهای ما محسوب میشوند. منظور از اعتقادات و نگرش ها همان اصول و مبانی هستند که آن ها را با آگاهی پذیرفته ایم و بر مبنای آن ها عمل میکنیم. همچنین باید اشاره نمود که اصول و مبانی نیز تابع وضع یا مقتضیات و شرایط زمان و مکان موجود است. مبانی فعالیت های ورزشی در حقیقت همانند زیرساخت ها و ستون های یک ساختمان است که روبناها (برنامه ها و فعالیت های اجرائی ورزش) بر آن استوارند. برنامه تمرینات ورزشی و روش های آموزش حرکات، مهارت ها و فعالیت های جسمانی و ورزشی و بسیاری از برنامه های ورزشی مبانی خود را از حوزه های مختلف علوم (علوم تجربی، علوم انسانی و علوم زیستی) اخذ می نمایند.
تبیین اصول و مبانی فعالیت های ورزشی ، چه فعالیت های ورزشی به صورت حرفه ای و قهرمانی و چه به صورت تفریحی در جامعه بدون بهره گیری از یافته های علوم مرتبط با ورزش میسر نمی باشد. شکل ۲-۲- نشان میدهد که چگونه ورزش با حوزه های مختلف علوم ارتباط دارد.
شکل۲-۲ – ارتباط تربیت بدنی و ورزش با سایر علوم
در حقیقت در هر رشته علمی نظیر فیزیک، شیمی، فیزیولوژی، روان شناسی، جامعه شناسی، حقوق و سایر رشتههای علمی بخش مهم یا یک رشته علمی مستقلی به وجود آمده که مطالعات خود را به صورت تخصصی در حوزه ورزش دنبال می کند.
برخی از صاحب نظران و متخصصان علوم ورزشی معتقدند که بسیاری از اصول، معیارها و شاخص هایی که مدیران، مربیان و معلمان ورزش در برنامه ریزی و اجرای برنامه های تربیت بدنی و ورزش مورد استفاده قرار میدهند و در عمل به کار می گیرند در حقیقت یافته های علمی و نتایج تحقیقات و مطالعات در حوزه های علوم مختلف در زمینه ورزش میباشد (رضوی، ۱۳۸۵) به عبارت دیگر، ورزش فی نفسه فعالیتی است که دامنه آن به سایر علوم کشیده شده است. لذا در مطالعات ورزشی می بایست اصول و یافته های سایر علوم را مورد توجه قرار داد. برای مثال، فیزیولوژی علمی است که به مطالعه و تحقیق پیرامون کارکردهای دستگاه های مختلف بدن می پردازد. کارکردها و وظایف دستگاه های مختلف بدن در همه شرایط تابع اصول و قوانین مخصوص به خود است. در این رهگذر عملکرد دستگاه های بدن انسان مانند دستگاه عصبی – عضلانی، دستگاه اسکلتی، دستگاه قلب و تنفس، دستگاه گوارش، دستگاه غدد در حین فعالیت های ورزشی نیز مورد مطالعه و بررسی قرار می گیرند. به عبارت دیگر یک فیزیولوژیست ورزشی ابتدا می بایست بر علم فیزیولوژی عمومی احاطه و تسلط کامل داشته و قادر باشد عملکرد دستگاه های مختلف بدن را در شرایط معمولی و عادی (غیر ورزشی) بررسی کند ؛ سپس نوع ویژه ای از عملکرد دستگاه های بدن یعنی در حین فعالیت های ورزشی را مورد مطالعه قرار دهد . برای مثال ، شکل های مختلف فعالیت های جسمانی و ماهیت رشتههای ورزشی موضوعی است که شاید یک فیزیولوژیست عمومی قادر نباشد جزئیات و ویژگی های آن را درک نماید. لذا نمی توان گفت که فیزیولوژی ورزش و اصول مربوط به آن جدا از اصول فیزیولوژی عمومی باشد. مثال فوق درباره بسیاری از علوم مختلف مصداق دارد. همین طور یک آسیب شناس ورزشی، یک جامعه شناس ورزشی و یک روان شناسی ورزشی یک مدیر ورزشی در وهله اول می بایست به اصول و مبانی علوم خود آشنایی کامل داشته و سپس کاربرد آن ها را در موقعیت های ورزشی و در مسابقات بدانند. از آنجایی که ورزش پدیده ای بین رشته ای محسوب می شود و با بسیاری از حوزه های مختلف علوم ارتباط تنگاتنگ و همه جانبه دارد، می توان چنین نتیجه گرفت که یکی از منابع عمده اصول در تربیت بدنی و ورزش یافته های علوم مختلف است که در آن ها مباحث و موضوعات ورزشی به صورت کاملا تخصصی مورد مطالعه و بررسی قرار می گیرند. همان گونه که در نگرش سیستمی میدانیم یکسانی و شباهت فرآیندها در بین علوم و پدیدههای مختلف وجود دارد.
مطالعه و تحقیق و در نتیجه پیشرفت و توسعه علوم سبب شد بسیاری از پیش فرض های حتی بسیار مقدس سنتی که به عنوان اصول در فعالیت ها و برنامه ریزی ها از آن استفاده می گردید مورد شک و تردید علمی قرار گیرند. از بطن همین بررسی های نقد آمیز و نتایج تحقیقات علمی نظریه ها و اصول آموزشی و تخصص های حرفه ای جدید شکل گرفته و تکامل یافته اند که منطقی تر به نظر میرسند و با واقعیت های اجتماعی و نیازهای جامعه امروز هماهنگی و هم سویی بیشتری دارند (بیات،۱۳۷۸)