درباره نمادها و برای شعر دفاع مقدس آثار و مقالات نوشته شده است هر یک از منظر خود هدفی را تحلیل و توصیف می نمایند. از جمله پایان نامه: «بررسی نماد و نمادگونه در شعر دفاع مقدس» از مهدی سعادت، یا «جلوه های عاطفی در شعر دفاع مقدس از کبری جعفری»، منبع: از خبرگزاری، پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۱-۶ اهداف تحقیق
۱- مخاطب باید نمادهای بومی در شعر دفاع مقدس را بشناسد.
۲- محتوای شعر دفاع مقدس را تشحیص دهد و بفهمد که اشعار بومی در پرورش قوه روحی چقدر مؤثرند.
۳- با توجه به این که اشعار بومی طرفدار زیاد داشته اند انجام این تحقیق از آن جهت که به بررسی اشعار بومی در دفاع مقدس می پردازد ضرورت دارد.
۱-۷ فرضیه‌های تحقیق
۱- زمینه های متعددی را برای پیدایش نمادهای شعر دفاع مقدس می توان برشمرد از جمله خصلت ذاتی نمادها و همچنین نمادها هنگامی که بخواهیم تیپ سازی کنیم، می توانند به عنوان نماینده تیپ و گروه‏ها به کار روند.
۲- نمادهای در بسیاری از موارد نمودار مفاهیمی غیرقابل تعریف و توصیف هستند، از این مفاهیمی همچون شهادت، روح، ایثار، شهید و … که جنبه ی معنوی آن‏ها بر جنبه ی مادی‏شان می چربد، در قلمرو نمادهای شعر دفاع مقدس قرار می گیرد.
۳- جنبه‏ی زیبایی شناسی شعر جنگ و ارزش هنری آن است که نمادهای شعر دفاع مقدس را از ورطه شعار و کم رنگی خیال و کم عمقی بیرون آورده، آن را به کلامی ژرف و بلند پایه ارتقا بخشیده است.
۱-۸ تعاریف واژه‏های کلیدی
نماد: «نماد بیانگر کلیات و مفاهیم بزرگ به وسیله موضوعات جزئی است اما این موضوعات و تصاویر جزئی چنان زنده و جاندارند که ذهن را تسخیر می‌کنند»‏ (فتوحی، ۱۳۸۵: ۱۶۱). همچنین در تعریفی دیگر می‏توان بیان کرد: «نماد همه چیز را توضیح می‌دهد، فرد را به سوی مفهومی گسیل می‌دارد که این مفهوم در ماورا هم غیرقابل ادراک است با ابهام پیش‌فرضی دارد و هیچ کلمه‌ای در هیچ یک از زبان‌های رایج نمی‌تواند آن را کامل بیان کند» (شوالیه و گربران، ۱۳۷۸: ۳۴).
ادبیات بومی: «ادبیات بومی (اقلیمی)‏، هم دارای معنایی وسیع و هم‎ دارای معنایی محدود است. کلمه‎ی بومی Native در زبان‎ انگلیسی با کلمه‎ی ملت و مردم Nativeهم ریشه است و به معانی زیر است: در حال خالص، دست خورده، طبیعی، اصیل، قومی که در محلی واحد ساکن است. به اعتباری ادبیات ایران‎ را در مثل می‎توان ادبیات بومی (خاص اقلیمی ویژه) دانست‎ و همین‎طور است ادبیات چین یا هند یا اسپانیا اما ادبیات اقلیمی‎ (بومی) در معنای خاص، ادبیاتی است که در منطقه‎ای خاص‎ بوجود آمده است» (دستغیب، ۱۳۸۰: ۱۵).
ادبیات دفاع مقدس: «ادبیات دفاع مقدس به مجموعه نوشته‏ها و سروده‏هایی گفته می‏شود که درون‏مایه موضوع آن، به مسائل هشت سال دفاع مقدس و پیامدها و تبعات آن باز می‏گردد. در نگاهی وسیع‏تر می‏توان طیفی گسترده‏تر و جغرافیایی فراخ‏تر برای این عنوان تصور کرد و با تکیه بر ویژگی‏های مقدس بودن که تداعی قلمرو الهی و دینی برای این نوشته‏ها و سروده‏ها می‏کند» (سنگری، ۱۳۸۰: ۱۵).
گیلان: گیلان یکی از استان های شمالی ایران است که ۱۴۷۱۱ کیلومتر مربع وسعت دارد. رشته کوه‏های البرز، همانند دیواری در غرب و جنوب گیلان کشیده شده است؛ به همین سبب، آب و هوای گیلان، معتدل و در اکثر نقاط دارای رطوبت بالایی است. بخش وسیع گیلان جلگه‏ای و مابقی کوهستانی است. بیش از ۴۰ رودخانه در گیلان جاری است که مهم‏ترین آن‏ها سفیدرود است. گیلان منطقه‏ای کشاورزی است که مهم‏ترین محصولات آن عبارتند از: برنج، چای، زیتون، مرکبات، ابریشم، شیر، گوشت، مرغ، ماهی، خاویار، مربا و انواع شیرینی و کلوچه.
۱-۹ روش و حدود و قلمرو تحقیق
روش تجزیه و تحلیل داده‏ها، توصیفی- تحلیلی، به این‏صورت که منابع مربوط به موضوع پژوهش را جمع آوری کرده، مطالعه نموده و فیش برداری کرده‏ایم. سپس فیش‏ها را دسته بندی نموده در تنظیم فصل‏های مختلف پایان نامه از آن‏ها استفاده می‏کنیم. در این پایان‏ نامه از یازده کتاب که از سه شاعر «بهمن صالحی»، «عبدالرضا رضایی‏نیا» و «غلامرضا رحمدل» که در اشعار خود از مضامین دفاع مقدس استفاده نموده‏اند، استفاده کرده و به تحلیل و بررسی آن‏ها پرداخته‏ایم.
فصل دوم
بنیاد نظری
۲-۱ مقدمه
این فصل با عنوان بنیاد نظری، دربردارنده‏ی مفاهیمی بنیادین و اساسی در حوزه‏ی ادبیات است، ابتدا تعریفی از ادبیات بیان شده و مفاهیمی مرتبط با آن شرح داده می‏شود. سپس به تعریف زیرمجموعه‏هایی از ادبیات با عنوان ادبیات پایداری (مقاومت)، ادبیات بومی، ادبیات دفاع مقدس و … پرداخته‏ایم. نماد، جز اساسی در ادبیات امروز محسوب می‏شود که از زمان کهن نیز در بین شاعران مرسوم و مورد استفاده بوده است. تعریفی از نماد، کارکردهای آن و مضامین مرتبط با آن نیز به اختصار شرح داده شده است.
۲-۲ ادبیات
انسان‏ها همواره به روش‏های مختلف از درون خود سخن گفته‏اند، یکی از مهم‏ترین و عمیق‏ترین روش‏ها به شیوه‏ی ادبی است. ادبیات متنی ارزشی است که ادیب تأثّرات، تجربیات، اندیشه‏ها و … را به‏طور غیرمستقیم بیان می‏کند.
ادبیات از دیدگاه‏های گوناگون تعریف شده است، هرکس مطابق با سلیقه‏ی خود آن را تعریف کرده است: نفیسی دانش‏های متعلق به ادب و سلوک و معرفت و فصل و هنر را ادبیات می‏داند (نفیسی، ۱۳۱۷: ۱۴۳).
رومن یاکوبسون (roman jakobson) ادبیّات را نوشته‏ای می‏داند که نمایش گر «درهم‏ریختن سازمان یافته‏ی گفتار متداول است» (ایگلتون، ۱۳۸۰: ۴).
در فرهنگ معین نیز ادبیه به عنوان مفرد ادبیات آمده است و آن‏را از دانش‏هایی وابسته به ادب، علوم ادبی و آثار ادبی دانسته است (معین: ذیل واژه ادبیات) و ادیبه منسوب به ادب است و آنچه پیوستگی به ادب دارد به دانش‏ها و فن‏های ادبی گفته می‏شود و ادب یک واژه غیرپارسی اسـت و در اصل به معنای فرهنگ است. ادبیات حقایقی مانند اندیشه، عرفان عشق، عواطف و احساسات را در بیان می‏کند.
ادبیات آینه تمام نمای افکار و اندیشه‏ها و عواطف احساسات و خصوصیات رفتاری و ویژگی‏های فرهنگی یک ملت است.
به نظر زرین‏کوب ادبیات عبارت است از: «تمام ذخایر و مواریث ذوقی و فکری اقوام و امم عالم که مردم در صبط و نقل و نشر آن‏ها اهتمام کرده‏اند. این میراث ذوقی و فکری که از رفتگان بازمانده است و آیندگان نیز همواره بر آن چیزی خواهند افزود. همواره موجب استفاده و تمتع و التذاذ اقوام و افراد جهان خواهد بود» (زرین‏کوب، ۱۳۷۴: ۱۸).
اصولاً ادبیّات مفهوم ذهنی است که «در جستجوی بیرونی خود برای یافتن محسوس عینی مرتبط با آن مفهوم ،‌خواه و ناخواه به آثار ادبی، اعم از شعر (نظم) و نثر می‌رساند . به عبارتی دیگر آثار معین و متمایز ادبی چه نثر و چه شعر همان عین ادبی یا مصداق خارجی مفهوم ذهنی ادبیّات‌اند‏. در واقع اعیان ادبی یا آثار خارجی ادبیّات شامل داستانها و غزلها، قطعه ها ، قصیده‌ها و رمانها و … یا شعرها و نثرها می‌باشند، که سروده‌ شدند»‏ (حافظی‏، ۱۳۷۰: ۵)‏.
حسن انوری در کتاب فرهنگ بزرگ سخن در تعریف ادبیات چنین می‏نویسد: «ادبیات مجموعه آثار مکتوب که نمایان‏گر بازتاب عاطفی چون غم و شادی و مانند آن‏ها بوده، و به شیوه‏ای هنری در قالب شعر، داستان، نمایش‏نامه، شرح حال، مقاله و جز آن‏ها درآمده باشد و ادبیات بخشی از علوم انسانی شامل دانش‏هایی چون لغت، صرف، نحو، معانی و بیان، عروض و قافیه، شعرشناسی و انشاء و مانند آن‏ها و مجموعه نوشته‏هایی درباره موضوعی مشخص مثل ادبیات جنگ، ادبیات تطبیقی که آن دانشی است که از وجوه اشتراک یا اختلاف ادبیات ملت‏ها و تأثیر آن‏ها در یکدیگر، صحبت می‏کند. ادبیات سنتی (ادبیات کلاسیک) که مجموعه آثار با ارزش‏ باقی‏مانده از سخنوران و نویسندگان کهن هر ملتی است و ادبیات سیاه آن ادبیاتی است با گرایش شدید به بدبینی و ناامیدی و مانند آن‏ها، ادبیات عامیانه (شفاهی) داستان، افسانه، مثل، لالایی، متل – لطیفه و مانند آن‏ها که به طور شفاهی از نسلی به نسل دیگر منتقل می‏شود، به آن ادبیات عامیانه یا «فولکلور» می‏گویند» (انوری، ۱۳۸۱: ۱۴۴). ادبیات برخلاف متون علمی، بیانگر مقاصد عملی مؤلّف نیست، بلکه زبانی از که مؤلّف از طریق آن به بیان مقاصد درونی خود به خواننده بهره می‏برد.
در ادبیات مسائل سیاسی، اجتماعی و اخلاقی علاوه بر مسائل عاطفی نیز بیان می‏شود. مباحثی که بیان‏شان تنها با زبان ادبیات امکان‏پذیر است. «شعر و ادبیات غذا روح است» هرجا که ملامت غالب شود بیتی زیبا و دلنشین همچون نم آب، بر گل پژمرده روح آن شادابی می‏بخشد (هادی، ۱۳۷۱: ۱۷). زبان و ادبیات جلوه گاه اندیشه‏، آرمان‏، فرهنگ یک جامعه است. ادبیات پدیده‏ای اجتماعی است مطابق با هر پدیده‏ی اجتماعی، قابل تعریف و شرح واضحی نمی‏باشد و تنها تعاریف ذکر شده مبین نقش اساسی و بنیادین ادبیات و نقش عمده‏ی آن در جامعه می‏باشد.
مجموعه نوشته‏ها، اصطلاحات و رفتارهایی که در یک رشته علمی یا حرفه خاص مقبولیت و تداول می‏یابد مانند ادبیات پزشکی، ادبیات مدیریت، ادبیات اخلاق،‏ ادبیات سینما، ادبیات سیاست، در این نوع کاربردها ادبیات به معنی آداب و سلوک رایج در این مقولات است (سید ترابی، ۱۳۸۸: ۱۰).
با این تفاسیر، می‏توان بیان کرد که هر کسی تعریفی مبتنی بر برداشت شخصی خود از ادبیات ارائه می‏کند. در مجموع ادبیات را مجموعه‏ای آثار مکتوب و غیرمکتوب یک ملت که عواطف و احساسات آدمی را تحت تأثیر قرار می‏دهد، می‏دانند. به عبارتی ادبیات مجموعه بازتاب‏های آدمیان است در مقابل عوامل درونی و بیرونی مانند غم و شادی که به صورت کلام همواره با تخیل و عاطفه درآمده و ادبیات یکی از هنرهای زیباست و وظیفه‏ی آن ساختن هنر از واژه‏هاست.
ادبیات در حوزه ‏های گوناگونی گسترش یافته است، مانند ادبیات جنگ و ادبیات تطبیقی، ادبیات سنتی، ادبیات عامیانه یا شفاهی و می‏توان گفت در ادبیات حقایقی مانند عواطف، احساسات، عرفان، اندیشه و فکر به هم می‏رسند و مانند آینه‏ای تجلی‏گاه خصوصیات رفتاری و ویژگی‏های فرهنگی یک ملت است. «تقسیم‏بندی جزئی ادبیات جهان به ادبیات فارسی، ادبیات انگلیسی، ادبیات فرانسه، ادبیات عرب، ادبیات آلمان، ادبیات جنگ، ادبیات مقاومت و … را هم نباید یک تقسیم‏بندی زبانی دانست. این تقسیم‏بندی به هویت فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، ملّی و باستانی یک کشور مربوط می‏شود» (اسکولز، ۱۳۷۹: ۵۷).
۲-۲-۱ کارکرد ادبیات
کارکردهای مختلفی برای ادبیات ذکر شده است که به برخی از آن کارکردها اشاره می‏گردد:

1. 1. وسیله‏ای برای بیان عواطف، احساس‏ها و مکنونات درونی.

1. 1. بیان یافته‏های علم حضوری، تجاربی که برای همگان قابل دیدن نیست و انتقال لحظه‏های ناب کشفی و شهودی.

1. 1. بیان تأثیرگذار، اقناع‏گرانه و لذت آفرین، به طوری‏که مخاطب مجذوب آن سخن‏ها یا مفاهیم شود، از این جهت ادبیات، توانایی دارد تا کار اخلاق و مذهب را نیز انجام دهد.

1. 1. بیان لطیف مشترکات عام انسانی اعم از: درد، مرگ، عشق، وفاداری، تولد دوباره، شادی، غم، نفرت و محبت.

1. 1. چند ساختی کردن واژه‏ ها و مفاهیم از طریق: ابهام، ایهام، استعاره، کنایه، رمز و گسترش دادن زبان سخن.

1. 1. ایجاد همگرایی در انسان‏ها از طریق نهادسازی‏ها متنوع.

1. 1. توان برقراری ارتباط و همپوشانی رشته‏های مختلف علوم انسانی نظیر: جامعه‏شناسی، روان‏شناسی، تاریخ و مفاهیم عرفانی و مذهبی، با کمک تصویر دقیق اجتماع و کشش‏های آن.

1. 1. امکان دخل و تصرف در طبیعت با بهره گرفتن از تخیل و رهایی از عصر تکنولوژی و رفتن در عالمی که انسان را در شرایط لامکانی قرار می‏دهد.

1. 1. نزدیک ساختن انسان‏ها به حقایق عالم هستی، طرح پرسش‏های دقیق از زندگی خود و جهان و رساندن انسان‏ها در مسیر قرب الی الله (یونسی رستمی، ۱۳۹۳: ۱۴-۱۳).

1. 1. ادبیات می‏تواند لذت‏آفرین باشد، از آن جهت که زیبا و والاست. لذّت حاصله از زیبایی و والایی نصیب روح آدمی می‏شود. و منفعت مادی در آن متصور نیست.

1. ادبیات ابزار تبلیغ و اقناع است و قادر است کار مذهب و اخلاق را انجام دهد.

• • مبانی مدرنیسم؛ قانون، محور اساسی جامعه مدنی است و این قانون، قانونی است که توسط مردم، تدوین می‌شود؛ بنابراین مبانی لیبرالیسم در شکل‌گیری مفهوم جدید جامعه مدنی اثرگذار بوده و فردگرایی، سکولاریسم و عقلانیت ابزاری، مبانی این جامعه مدنی به‌شمار می‌روند.

  (( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

• پلورالیسم اخلاقی و سیاسی؛ جامعه مدنی معاصر، همان‌گونه که ایده‌ای، در جهت تقویت پلورالیسم سیاسی است و از ایدئولوژی خاصی جانب‌داری نمی‌کند، بر کثرت‌گرایی ارزشی و اخلاقی نیز تکیه دارد؛ چرا که لازمه منطق به رسمیت شناختن همه گروه‌ها و اجتماعات با هر مرام و مسلکی، کثرت‌گرایی و تساهل اخلاقی است.

• انسان مدنی؛ جامعه مدنی متکی بر انسان مدنی است و اگر افراد دارای ویژگی‌ “مدنیت” باشند، آنگاه می‌توان از جامعه مدنی سخن گفت. .( واعظی :پیشین؛۴۳)

۲-۳-۲جامعه مدنی و سرمایه اجتماعی
جامعه مدنی، آرمان جدیدی است که در ۳ دهه اخیر همزمان با فروپاشی دولت های رفاهی، دنیای سوسیالیسم و تجدد سازمان یافته در مغرب زمین در گفتمان عمومی و دانشگاهی پدیدار شده است. روح مفهوم جامعه مدنی در سطح بین المللی در دهه های اخیر نشانه احیای زبان مشترک بشریت برای فتح آزادی و استقرار دموکراسی است. جامعه مدنی روشی برای تشخیص کارزارهای جدید اجتماعی تلقی می شود. جامعه مدنی به مثابه آرایش جدید اجتماعی است که در متن آن آفرینش، سایر آرایش ها یا آفرینش های سیاسی امکان وقوع می یابند. جامعه مدنی منشاء ایجاد حوزه های جدید مقاومت علیه خشونت و دستگاه سرکوب و… است. شمار گسترده ای در کتاب ها و مقالات منتشر شده پیرامون جامعه مدنی یا عنوانی که این واژگان را در خود دارد عمدتا در حوزه نظریه سیاسی، فلسفه سیاسی و… جای می گیرند، انبوه نوشته ها و گفتارها هر کدام به نوعی در روشن شدن مفهوم جامعه مدنی و روابط آن با حوزه سیاسی و دولت به ما یاری رسانده اند.
ارتباط عمیق مفهوم جامعه مدنی با سرمایه اجتماعی منجر به پاسخ به این پرسش است که جامعه مدنی توانمند، پاسخگو و کارآمد در چه شرایطی شکل می گیرد و تداوم می یابد، به بیان دیگر محور اصلی شناسایی زمینه های اجتماعی مناسب برای نوسازی سیاسی و عوامل موثر در شکل گیری و تداوم نهادهای مدنی است. سرمایه اجتماعی مفهومی است که بسیاری تحلیلگران اجتماعی برای توضیح طیف وسیعی از فرآیندهای اجتماعی به ویژه برای استقرار و تاسیس جامعه مدنی به کار می برند.
در ادبیات نوسازی سیاسی مفهوم سرمایه اجتماعی برای تبیین زمینه های اجتماعی مناسب برای نوسازی سیاسی، از جایگاه ویژه ای برخوردار است. مروری بر ادبیات سرمایه اجتماعی نشان می دهد که مفهوم سرمایه اجتماعی دارای ۴ بعد تحلیلی می باشد این ابعاد عبارتند از:
۱) آگاهی ها: پیش شرط اولیه برای مشارکت اجتماعی «آگاهی» است. در هر جامعه ای که افراد از ماهیت مسائل و رخدادهای اجتماعی آگاه نباشند یا از برنامه های موجود که پاسخگوی مشکلات هستند بی خبر نباشند، فرصت های مشارکت اجتماعی و حس قوی اجتماعی یا ذخیره سرمایه اجتماعی هم پایین خواهد بود.
۲) اعتماد و همکاری متقابل: اعتماد اجتماعی یکی از ابعاد مهم سرمایه اجتماعی است. اعتماد دارای دو بعد امنیت شخصی و انتظار همکاری و سود متقابل است. اعتماد و همکاری با بعد اول سرمایه اجتماعی یعنی آگاهی ارتباط مستقیم دارد، اعتماد راه را برای تعامل اجتماعی و پیدایش عرصه عمومی باز می کند. در جوامعی که فاقد اعتماد اجتماعی و همکاری متقابل بین افراد هستند گسیختگی و شکاف های ژرفی در میان گروه های اجتماعی مشاهده می شود، در چنین جوامعی باید در انتظار پارانویای گسترده باشیم همچنین روابط کلینتالیستی ، فرصت طلبی، انزوا، بی نظمی و… رشد می یابد.
روان شناسان اجتماعی و جامعه شناسان فرهنگی به این نکته تذکر می دهند که پایه هر نوع اعتمادی «اعتماد به نفس» است، اعتماد به نفس نتیجه پیدایش شخصیت رشید و بالغ است که طی فرآیندی پرافت و خیز به قله هویت یابی می رسند. چنین افرادی سنگ بنای جامعه ای بالغ و رشد یافته را پی می ریزند. رسیدن به قلعه هویت یابی به معنای خروج از مرحله صغارت است. اعتماد به نفس مقوله ای است اکتسابی که از طریق آموزش اجتماعی تحصیل می شود. اعتماد و همکاری متقابل بین افراد از عناصر مقوم سرمایه اجتماعی است.
۳ ) مشارکت اجتماعی: وجود شبکه های مشارکت به عنوان حوزه های تولید کننده سرمایه اجتماعی بعدی است که بیشترین توجه را در ادبیات نوسازی و توسعه سیاسی به خود معطوف کرده است. هدف از به کارگیری عبارت حوزه های تولیدکننده سرمایه اجتماعی برای نشان دادن این حقیقت است که همه حوزه ها از نظر تئوریک برای تولید سرمایه اجتماعی صلاحیت ندارند تنها حوزه هایی که به صورت داوطلبانه و آزاد و خودجوش شکل گرفته باشند تولیدکننده سرمایه اجتماعی هستند. شیوه تعاملات اعضای شبکه های مشارکت اجتماعی بر مبنای ارتباطات زبانی است. شبکه های مشارکت اجتماعی ای سالم هستند که در آنها لکنت زبان نباشد و افراد بر مبنای سخن و کلام با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. بر منطق کلام مسائل فی مابین را حل و فصل کنند. وجود شبکه های مشارکت اجتماعی در هر جامعه ای بیانگر میزان سرمایه اجتماعی آن است. هر چقدر شبکه های مشارکت در یک جامعه ای گسترده تر باشد سرمایه اجتماعی آن جامعه نیز غنی تر است.
باید اضافه کرد در هر جامعه شبکه ای از ارتباطات رسمی و غیررسمی وجود دارد که یا عمودی هستند یا افقی، در چارچوب شبکه های ارتباطی عمودی یا شبکه های مشارکت غیرمدنی، روابط معمولا نابرابر است؛ رابطه خدایگان و بنده است. در جوامعی که شبکه های ارتباطی عمودی وجه غالب را دارند روابط نابرابر کلینتالیستی و استثماری بسیار رواج می یابد و فرصت طلبی، کلبی مسلکی، بی اعتمادی و… به ویژگی های فراگیر تبدیل می شود. بنابراین زمینه مناسبی برای استمرار نهادهای مدنی به وجود نمی آید. ولی در چارچوب شبکه های ارتباطی افقی یا شبکه های مشارکت مدنی که بر رابطه برابر مستثنی هستند زمینه مناسبی برای استقرار و تداوم نهادهای مدنی فراهم می شود زیرا شبکه های مشارکت اجتماعی اولا هزینه های بالقوه فرار، طفره روی و فرصت طلبی را در جریان هر گونه مبادله و داد و ستد اقتصادی ـ اجتماعی بالا می برند، ثانیا هنجارهای نیرومندی برای همکاری و تعامل متقابل پرورش می دهند، ثالثا ارتباط را تسهیل و جریان اطلاعات را درباره قابل اطمینان بودن افراد تقویت می کنند که نتیجه آن اعتماد متقابل بیشتر و آسان تر شدن همکاری است و رابعا کامیابی ها و پیروزی های گذشته حاصل از همکاری داوطلبانه را متبلور می سازد.
۴) قابلیت و همکاری سازمانی: یکی از ابعاد مهم دیگر سرمایه اجتماعی وجود سازمان های کارآمد و پاسخگو در جامعه است؛ سازمان هایی که قابلیت و توانایی آن را داشته باشند که به خواسته ها و تقاضاها به صورت کارآمد و منطقی پاسخ دهند و ظرفیت های نهفته در جامعه را به برنامه های موثر تبدیل نمایند و همچنین تشریک مساعی و همکاری متقابل بین سازمان ها برای پیشبرد برنامه ها وجود داشته باشد.
پس می توان گفت جوامعی که دارای سرمایه اجتماعی غنی هستند بستر اجتماعی بسیار مناسبی را برای شکل گیری و استقرار جامعه مدنی توانمند،پاسخگو و کارآمد فراهم می سازند و نهادهای مدنی دموکراتیک هم در چنین فضایی رشد می کنند. یکی از دلایل کارآمد تر بودن نظام های دموکراتیک نسبت به نظام های اقتدارگرا وجود انباشت سرمایه اجتماعی در چنین جوامعی است. انباشت سرمایه اجتماعی از اقتدارگرایی و خودکامگی، فرصت طبی، کلبی مسلکی، روابط کلینتالیستی، بی اعتمادی و… جلوگیری می کند. وجود سرمایه اجتماعی کلید استقرار جامعه مدنی و دموکراسی در هر جامعه ای است و فقدان سرمایه اجتماعی مانع اساسی بر تاسیس و استقرار جامعه مدنی و دموکراسی است.
در انتها می توان بیان داشت که اساسا ، جامعه مدنی سپر و حفاظ شهروندان در برابر دولت و تنظیم کننده روابط و مناسبات میان دولت و شهروندان بر اساس مشارکت عمومی در گردش امور همگانی جامعه است. جامعه مدنی به عنوان یکی از کانون های آموزش وقدرت یابی شهروندان، از عرصه هایی است که افراد از طریق آن و به واسطه تعاملات مدنی به موقعیت شهروندی_فرد دارای حق مشارکت در زندگی اجتماعی وسیاسی_ نائل می شوند. رشد، پویایی و شادابی جامعه مدنی تأثیر مهمی در شکوفایی نقش انسان در زندگی اجتماعی وسیاسی داشته است. جامعه مدنی به افراد فر صت حضور در اجتماع و موقعیت های اجتماعی را اعطا می کند؛ لذا پویایی و شادابی جامعه مدنی به رشد شخصیت انسانی، بلوغ اجتماعی و استقلال او در برابر دیگر بازیگران و کانون های قدرت منجر می شود.از طریق مشارکت در فعالیت های مدنی است که افرادبا دیگران تعامل می کنند وارتباطات اجتماعی بر مبنای احترام و نفع متقابل شکل می گیرد؛ شهروندان متوجه ارتباط بین منافع شخصی خود و مصالح اجتماعی می شوند و از این طریق می توانندبه انباشت وافزایش سرمایه اجتماعی کمک کنند. بنابراین وجود جامعه مدنی پویا وفعال زیر بنای شکل گیری سرمایه اجتماعی در جامعه می باشد.از سوی دیگر بالا بودن میزان سرمایه اجتماعی باعث میشود تانهادهای اجتماعی شکل گرفته توسط شهروندان بتوانند وظیفه خود را به عنوان ناظر وکنترل کننده عملکرد دولت به انجام برسانندو از این طریق شهروندان قادرمیگردند تا در شکل دادن به یک جامعه مدنی قوی مشارکت داشته باشند. به گفته منتسکیو: ‹‹ اصلاحات سیاسی متوقف بر اصلاحات فکری و اخلاقی است››.
۲-۴ سرمایه اجتماعی و سازمان های غیردولتی
«سرمایه اجتماعی » به عنوان هنجارها و ارزش‌های غیر رسمی مشترک میان اعضای یک گروه ، سنگ بنای هرگونه فعالیت جمعی غیر انتفاعی به شمار می آید.بدون وجودارزش های مشترک وهمگانی که تعدادی از افراد خود رابه آن متعهد بدانند نمی توان انتظارداشت که این افراد فعالیتی را آغاز نمایندکه نه تنها هیچ گونه نفع اقتصادی برای آن هادر بر نداشته باشد بلکه مستلزم صرف منابع مالی ونیز وقت وانرژی باشد.بنا براین شکل گیری ورشد سازمان های غیر دولتی در یک جامعه ـ به عنوان سازمان های غیر انتفاعی که نه در جهت منافع اعضابلکه در جهت منافع سایر افراد اجتماع فعالیت می کنند ـ مستلزم وجود سطح قابل توجهی از سرمایه اجتماعی در آن جامعه می باشد.
۲-۴-۱ مفهوم سرمایه اجتماعی
«سرمایه اجتماعی» مجموعه هنجارها و ارزش‌های غیر رسمی است که میان اعضای یک گروه مشترک هستند. این گروه می‌تواند از یک گروه دولتی، یک سازمان غیر دولتی، یک شبکه تا یک ملت را در برگیرد.تعاریف مختلفی از سرمایه اجتماعی ارائه شده است که در ذیل به چند مورد از آن‌ ها اشاره می‌شود:
الف ـ سرمایه اجتماعی موضوعاتی اعم از شدت و کیفیت روابط و تعاملات بین افراد و گروه‌ها، احساس تعهد و اعتماد دو جانبه نسبت به هنجارها و ارزش‌های مشترک را شامل می‌گردد و به عنوان یک حس تعلق و همبستگی، پایه بهم پیوستگی اجتماعی در نظر گرفته می‌شود. (کاراکن و جانسون).
ب ـ سرمایه اجتماعی وجوه گوناگون سازمان‌های اجتماعی نظیر اعتماد، هنجار و شبکه‌ها است که می‌توانند با ایجاد و تسهیل امکانات هماهنگ کارایی جامعه را بهتر کنند. (پاتنام).
پ ـ سرمایه اجتماعی منبعی اجتماعی ـ ساختاری است که دارایی و سرمایه افراد محسوب می‌شود. این دارایی شیء واحدی نیست بلکه ویژگی‌هایی است که در ساختار اجتماعی وجود دارد و باعث می‌شود افراد به سهولت بیشتری وارد کنش اجتماعی شوند. (کلمن).
ت ـ سرمایه اجتماعی شامل روابط قراردادی و ساختاری نهادهای کلان اعم از دولت، رژیم‌های سیاسی و نظام‌های حقوقی و قضایی می‌شود. (نورث).
ث _ سرمایه اجتماعی به معنای هنجارها و شبکه هایی است که امکان مشارکت مردم در اقدامات جمعی به منظور کسب سود متقابل رافراهم می کند.
ج _ سرمایه اجتماعی را می توان به منزله هنجارها وشبکه هایی تعریف کردکه دستکم شامل سه عنصر آگاهی، اعتمادو مشارکت باشند. .( تاجبخش :۱۳۸۲؛۱۰۷)
براساس تعاریف فوق صاحب نظران هشت عنصر مهم سرمایه اجتماعی را به قرار ذیل مطرح کرده‌اند (همان)
۱ـ مشارکت در اجتماع محلی
۲ـ کنشگرایی در یک موقعیت اجتماعی
۳ـ احساس اعتماد و امنیت
۴ـ پیوندهای همسایگی
۵ ـ پیوندهای دوستی و خانوادگی
۶ ـ ظرفیت پذیرش تفاوت‌ها
۷ – بها دادن به زندگی
۸ ـ پیوندهای کاری
به نظر می رسد که بتوان عنصر دیگری را به موارد فوق افزود وآن ثبات رفتاری است.رفتار باثبات یکی از عوامل شکل دهنده سرمایه اجتماعی است .چرا که بی ثباتی رفتاری موجب غیر قابل پیش بینی بودن رفتار و در نتیجه از بین رفتن اعتماد وامنیت ، بی ثباتی پیوندها، نامشخص بودن تفاوت ها و لذاتخریب سرمایه اجتماعی می شود.
۲-۴-۲سرمایه اجتماعی و توسعه
در صورتی که بپذیریم تنها برخورداری از منابع مالی و نیروی انسانی نتوانسته جوامع را به سوی رشد و توسعه اجتماعی سوق دهد باید عامل سومی نیز برای دستیابی به توسعه قائل شویم و آن سرمایه اجتماعی است. توسعه اقتصادی ژاپن صریحاً به کمک توسعه منابع انسانی مرتبط با فرصت‌های اجتماعی که ایجاد شده بود صورت گرفت. .( آمارتیاسن :۱۳۸۱؛۵۱)
در واقع میزان اثر بخشی و کارآیی دو منبع اول عمدتاً به میزان برخورداری از سرمایه اجتماعی بستگی دارد. از این گذشته سرمایه اجتماعی که در واقع از ارزش‌ها و هنجارهای جامعه، استحکام تعهدات متقابل بین افراد، گروه‌ها و تا حدود زیادی مشارکت اجتماعی تأمین می‌شود حافظ جامعه و گروه‌های اجتماعی دربحران‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی است و می‌تواند از توقف جامعه در مرحله عقب ماندگی جلوگیری کند.
مطالعه تجربی در زمینه سرمایه اجتماعی که طیف وسیعی از رشته های علوم اجتماعی رادر بر می گیرد ،نشان می دهد که اختلاف بین کشورها در سطح و میزان توسعه اجتماعی واقتصادی ناشی از اختلاف آنها در ذخیره موجودی سرمایه اجتماعی است.مناطق یا کشورهای دارای ذخیرهبالای سرمایه اجتماعی ،برحسب اعتماد تعمیم یافته وتعهد مدنی گسترده، به نظر میرسد که در مقایسه با جوامع دارای اعتماد وتعهد مدنی پایین ، به سطوح بالاتر رشد دست می یابند.بر طبق این مطالعات ،سرمایه اجتماعی با تسهیل همکاری بین منافع متضاد فردی برای نیل به ستانده فزاینده وتوزیع برابر به کارایی ورشدکمک می کند. .( جباری :۱۳۷۰)
به عنوان مثال،رونالد دور،جامعه شناس انگلیسی که یکی از هوشمندترین وباسابقه ترین ناظران تحولات جامعهژاپنی است، معتقد است که در ژاپن هزینه های معاملاتی به دلایل غیر اقتصادی (یعنی اجتماعی)پایین نگاه داشته شده است.وی عامل اصلی پایین بودن این هزینه هارا «اخلاقی شدن روابط تجاری مبتنی بر خوش معامله گری دو جانبه»عنوان می کند. .( واعظی :۲۲۶)
همچنین تحقیق دیگری که در کشور ایتالیا انجام شد نشان دادکه رشداقتصادی بیشتر مناطق شمالی واختلاف سطح توسعه مناطق شمالی و جنوبی این کشور ناشی از اختلاف در میزان سرمایه اجتماعی در این دو ناحیه است.( رمضان زاده :۱۳۸۱؛۲۱)
۲-۴-۳ سرمایه اجتماعی و دموکراسی
سرمایه اجتماعی را می‌توان سنگ بنای دمکراسی و جامعه مدنی نامید. پیدایش و گسترش اصول دمکراسی در یک کشور مستلزم وجود زمینه‌های مساعدو آمادگی مردم برای قبول این پدیده اجتماعی است. شواهد مهم تاریخی نشان داده است که وقتی مردم روحیه دمکراتیک نداشته‌اند کوشش دولت‌ها برای اجرای دمکراسی بی نتیجه بوده است؛ زیرا دمکراسی با زور و تلقین در جوامع راه نمی‌یابد بلکه جوامع هستند که بایستی خواهان دمکراسی باشندو به دست خویش در زمین مساعد بذر آن را کاشته و نهال آن را پرورش داده و از ثمرات آن برخوردار شوند. .( جباری :پیشین؛۷۲)
۲-۴-۴شکل گیری سرمایه اجتماعی
اگر افراد در یک بستر مدنی مشارکت کنند و اشتراکاتی را که به عنوان شهروندان با سایر افراد دارند فارغ از پیوندهای درونی با زمینه‌های قومی و فرهنگی مبنا قرار دهند سرمایه اجتماعی شکل می‌گیرد. البته همین پیوندهای درون گروهی می‌تواند پتانسیلی مولد برای انباشت سرمایه اجتماعی باشد. ( سبزواری :۱۳۸۲؛۵۷)
با این حال نبایدنقش دولت را در شکل گیری سرمایه اجتماعی از نظر دور داشت. شکل گیری هر پدیده اجتماعی احتیاج به شرایط خاصی دارد. به عبارت دیگر انسان‌ها نمی‌توانند به صورت کاملاً ارادی تحت هر شرایطی هر نوع جامعه‌ای را که خواستند ایجاد کنند بلکه باید زمینه‌های عینی و ذهنی لازم برای شکل گیری نوع خاصی از جامعه و پدیده اجتماعی وجود داشته باشد. .( زکایی :۱۱ )
مهیا کردن این زمینه‌ها عمدتاً بر عهده دولت‌هامی باشد.در این جهت تغییر نگاه دولتمردان به مردم ضروری است: افراد و مردم را باید به عنوان کسانی دید که فعالانه ـ با اعطای فرصت‌ها ـ درگیر شکل دادن به سرنوشت خودشان هستند و نه فقط به عنوان دریافت کنندگان منفعل ثمرات برنامه‌های فریبکارانه توسعه. بعلاوه آماده سازی محیط قانونی و سیاسی زیربنایی، تأمین منابع مالی و فیزیکی، ایجاد کانال‌هایی جهت ابراز شرایط توسط افراد و گروه‌ها و تعیین هنجارهای مشترک، دسترسی به سرمایه اجتماعی را امکان پذیر می کند. برای افزایش سرمایه اجتماعی می‌بایست تشکل‌های داوطلب مردمی را مورد حمایت قرار داد. با تقویت و افزایش تشکل‌های غیر دولتی همبستگی اجتماعی تکثیر شده و عمق می‌یابد و با افزایش این شاخص کارکردهای اجتماعی و اقتصادی سرمایه اجتماعی و جامعه مدنی نمایان می‌شود. .( انوری :۱۳۸۱؛۹)
به گفته آلکسی دوتوکویل: ‹‹ جامعه و فرهنگی که از ابتدا به افراد خود می‌آموزد که نسبت به سرنوشت خود حساس بوده و در آن شرکت کنند و افراد از ابتدا می‌آموزند که برای هر امری از ساختن یک بیمارستان گرفته تا تصمیم گیری نسبت به سرنوشت یک جنگ به شور و مشورت بپردازند؛ در چنین جامعه‌ای مردم آزاد اندیش بوده و دمکراسی بنیان نهاده خواهد شد. .( زکایی :پیشین؛۱۳)
۲-۴-۵اندازه گیری سرمایه اجتماعی
اگر افراد در یک بستر مدنی مشارکت کنند و اشتراکاتی را که به عنوان شهروندان با سایر افراد دارند فارغ از پیوندهای درونی با زمینه‌های قومی و فرهنگی مبنا قرار دهند سرمایه اجتماعی شکل می‌گیرد. البته همین پیوندهای درون گروهی می‌تواند پتانسیلی مولد برای انباشت سرمایه اجتماعی باشد.

بازاریابی سازمان: بازاریابی سازمان یعنی تمام فعالیت هایی که باعث ایجاد ، تغییر یا حفظ طرز تلقی ، رفتار و برداشت مخاطبان نسبت به سازمان می شود. بازاریابی سازمان علاوه بر اینکه در سازمان های انتفاعی انجام می شود در سازمان های غیر انتفاعی نیز بکار گرفته می شود. سازمان های غیر انتفاعی نظیر کلیسا ها، دانشگاه ها ، موزه ها، گروه های هنری و … به منظور افزایش جذب پول و همچنین اعضاء و مشتری به بازاریابی سازمان خود می پردازند. شرکت ها از تبلیغات و روابط عمومی به عنوان ابزاری برای بهتر نمودن تصویر مطلوب و یا اینکه در رویارویی با رویدادهایی که می تواند به تصویر مثبت شرکت صدمه وارد نماید، استفاده نمایند.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

بازاریابی مکان: یکی از مهمترین منابع درآمد بسیاری از کشور ها یا شهر ها جذب توریست یا گردشگر است. توانایی در بازاریابی مکانها ، بناها ، ساختمانهای تاریخی و تفریح گاه ها ، نیازمند آشنایی با فعالیت های بازاریابی ویژه ای است که افراد خاصی می طلبد. بازاریابی مکان یعنی تمام فعالیت های مربوط به آگاه کردن، جلب نظر مردم و جذب آنها و تغییر طرز تلقی آنها از مکانها و امکانات یک شهر، منطقه یا کشور. شامل بازاریابی مکان های تجاری و بازاریابی توریسم.
بازاریابی ایده: ایده ها نیز می توانند بازاریابی شوند. از یک سو به طور کلی بازاریابی را می توان بازاریابی ایده نامید ولی بطور خاص منظور از بازاریابی ایده، بازاریابی ایده های اجتماعی است. بازاریابی ایده یعنی ارائه و عرضه اندیشه ، نظر یا ایده برای ایجاد تفاهم ، تغییر رفتارها و باورهای مردم و سازمان ها. به عنوان مثال ، برنامه بهداشت عمومی برای کاهش سیگار ، اعتیاد به الکل، استفاده نابجا از دارو و حتی پرخوری، برنامه های حمایت از حیات وحش ، هوای پاکیزه و حفاظت محیط زیست ، برنامه های تنظیم خانواده، حقوق بشر و برابری نژادی(کاتلر و آرمسترانگ^[۹]، ۱۹۹۷ ، صص۲۷۳-۲۷۴).
در یک طبقه بندی دیگر می توان انواع بازاریابی را به موارد زیر تقسیم بندی نمود:
بازاریابی رابطه مند^[۱۰]
بازاریابی رابطه مند مبتنی بر اداره کردن روابط مشتری است . اغلب بازاریان بیان می کنند که آنها به بازاریابی رابطه مند توجه دارند و باور دارند که تلاشهای بازاریابی شان رابطه گراست، بدون اینکه مطمئن شوند مشتریان هم همین نظر را دارند، یک رابطه می تواند تنها موقعی که همه یا حداقل بیشتر مشتریان مهم تماس برقرار می کنند و هنگامی که تعاملات رابطه گرا هستند توسعه یابد و زمانی که یک رابطه توسعه می یابد که یک مشتری چند بار از فروشنده خریداری کند. یک رابطه به یک نگرش مربوط می باشد بطوریکه یک شخص و گروهی از افراد احساس می کنند یک چیزی وجود دارد که آنها را به طرف دیگری سوق دهد، در این صورت امکان ندارد که این رابطه به اسانی از بین برود. رابطه باید بوسیله عرضه کننده یا ارائه دهنده خدمت ارسال شود، از این رو یک شرکت باید فرایند ارتباطات و تعامل را ایجاد کند که یک رابطه را تسهیل بخشد. اما این مشتری است نه یک شرکت که تعیین می کند آیا یک رابطه توسعه یافته است یا خیر.
توصیف نگرش جهت دار یک رابطه ، ممکن است برای درک یک رابطه مفید باشد،هنگامی که مشتری شیوه متقابلی از تفکر بین خود و ارائه دهنده خدمت را درک کند، رابطه بین آنها توسعه می‌یابد.
شرکت باید مشتری خود را درک کند و به طور مداوم مشتری را برای خود حفظ کند. این وفاداری نه تنها به این معناست که مشتری به شرکت وفادار می ماند بلکه او باید به تشکیل دهنده این رابطه هم وفادار باشد. این شیوه متقابل از تفکر در جند دوره زمانی توسعه می یابد. این فرایند توسعه شامل تعاملات بین عرضه کننده یا ارائه دهنده خدمت، مشتری و ارتباط بین آنها می باشد، تعامل شامل همه نوع مبادله کالا، خدمات،اطلاعات و اموراجرایی است.
بازاریابی سنتی
در بازاریابی سنتی فرد تمایل به انجام یک فروش به شیوه رایج و مرسوم عرف جامعه می نماید. و احتمالا ممکن است دیگر ارتباطی با مشتری خویش نداشته باشد. بطور کلی ویژگیهای بازاریابی سنتی را می توان در چند مورد زیر برشمرد:
*تاکید جزئی بر ارائه خدمات به مشتری،
*تعهد جزئی نسبت به انتظارات مشتری،
*توجه به جنبه های محصول و کیفیت آن،
*تماس غیر مستمر با مشتری،
*گرایش کوتاه مدت.
بازاریابی معاصر
در چند سال اخیر مدیریت ارتباط با مشتری به پدیده ای جدی و فراگیر تبدیل شده است و شرکت‌ها بیش ار پیش به آن بها می دهند. افزایش رقابت شرکت ها در مشتری یابی برای محصولات و خدماتشان و همچنین افزایش قدرت مشتری در دنیای رقابتی امروز سبب شده است که شرکت ها نه تنها بدنبال مشتریان جدید باشند بلکه در حفظ و نگهداری مشتریان قبلی خود نیز کوشا باشند. دسترسی کامل و آسان به اطلاعات متنوع و جدید در زمینه محصولات شرکت ها و خدماتشان و همچنین کاهش قیمت ها برای جذب خریدار موجب افزایش قدرت خریدار در بین خریدار و فروشنده شده است. تحت این شرایط مشتریان آگاه تر،حق انتخاب و قدرت تصمیمگیری بیشتری خواهند داشت و هر چه که دانش آنها از محصولات و خدمات شرکت ها بیشتر می شود، سطح انتظارات آنها بیشتر می شود که این خود بر اهمیت ایجاد ارتباطی نزدیک و مداوم با مشتریان می افزاید(پرهیزی گشتی،۱۳۸۱: ۳۶-۳۵).
تئوری بازاریابی کلاسیک و عملکرد آن به جای آنکه به حفظ مشتریان فعلی بیندیشد، هنرش جذب مشتریان جدید بود و تاکید ان ببشتر بر انجام معاملات متمرکز بود تا ایجاد رابطه با دیگران و به جای آنکه به فعالیت های پس از فروش تاکید داشته باشد، بر فعالیت های قبل از فروش و فعالیت های فروش معطوف شده بود. امروزه بیشتر شرکت ها بر اهمیت حفظ و نگهداری مشتریان واقف شده‌اند. بر اساس یک تحقیق، از طریق کاهش فقط ۵ درصد، در نرخ از دست دادن مشتریان ، شرکت ها می توانند چیزی بین ۲۵تا۸۵ درصد از منافع خود را بهبود ببخشند(عبدالوند،۱۳۷۹: ۳۵).
بدین ترتیب علی رغم اینکه اغلب بازازیابی های فعلی که بر تنظیم آمیخته بازاریابی تاکید دارد باعث فروش و به دست آوردن مشتریان جدید می شود، ولی توجه عمده و اولیه شرکت ها بر حفظ و نگهداری مشتریان متمرکز می شود. بهترین رویکرد جهت حفظ و نگهداری مشتریان این است که رضایت مندی فراوان در مشتری ایجاد کرده و آنچه را که برای او ارزش تلقی می شود مورد توجه قرار دهیم تا در نتیجه،وفاداری او به شرکت مستحکم گردد.
بازاریابی مبتنی بر رابطه
بازاریابی مبتنی بر رابطه مستلزم ایجاد، حفظ و تقویت روابط قوی با مشتریان است. از نظر زمانی بازاریابی مبتنی بر رابطه به نوعی بلندمدت است. هدف این است که برای دوره های بلندمدت خدمات با ارزش به مشتری ارائه گردد و موفقیت شرکت را بر مینای رضایت مشتری در بلندمدت اندازه گیری کرد. بازاریابی مبتنی بر رابطه ایجاب می کند که همه واحدهای شرکت به صورت یک تیم بازاریابی همکاری کنند و خدماتی را به مشتریان بدهند، این کار مستلزم ایجاد روابط در همه سطوح (اقتصادی، اجتماعی) است که در نتیجه وفاداری مشتری به شدت تقویت می شود. با توجه به بازار هدف، شرکت ها با مشتریان خود روابط متفاوتی را برقرار می کنند. امروزه شرکت ها به شیوه‌ای فزاینده می کوشند تا برای نگهداری مشتریان و افزایش وفاداری آنها برنامه هایی را به اجرا درآورند، شرکت ها علاوه بر ارائه ارزش بسیار بالا به مشتریان و تامین رضایت آنان از انواع ابزارهای بازاریابی استفاده می کنند تا با مصرف کنندگان روابطی قوی ایجاد کنند(پرهیزی گشتی، ۱۳۸۱: ۳۵).
بازاریابی رابطه مند در کنار توانایی اش در درک مشتری، شرکت را قادر می سازد تا سهم بازار و سودآوری اش را افزایش داده و هزینه ها را کاهش دهد. تحقیقات نشان داده اند که هزینه خدمت رسانی و حفظ یک مشتری وفادار پنج تا شش برابر کمتر از هزینه جذب یک مشتری است
(Ndubisi & Wah,2005,543). در سال های اخیر توجه قابل ملاحظه ای چه در وهله عمل و چه در مباحث آکادمیک بر روابط سازمان با مشتریانش معطوف شده است. بازاریابی رابطه مند بر این باور است که ایجاد روابط با مشتری ، منجر به افزایش منافع سازمان از طریق رضایت مندی، وفاداری، تبلیغات شفاهی مثبت و افزایش خریدهای مشتریات می گردد(Wong & sohal,2006,244)
امروزه آشکار شده است که برقراری روابط مناسب با مشتری،منافع سازمان و مشتریان را به همراه داشته و برای بیشتر سازمان ها، با توجه به شدت گرفتن رقابت ایجاد و برقراری روابطی مناسب و پایدار با مشتریان، به چالشی مهم تبدیل شده است(Rashid,2003:743) .

مزایای بازاریابی

بازاریابی رابطه مند در دهه ۱۹۸۰ به عنوان یک نظریه متداول بازاریابی به ویژه در صنعت خدمات که از ماهیتی رابطه ای برخوردار است، پدیدار گردد در صنعت بانکداری وش و همکارانش^[۱۱] با بازاریابی رابطه مند را به عنوان فعالیت ها و اقدامات صورت گرفته بانک ها به منظور جذب ، نگهداری و ارتقاء روابط با مشتریان سودآور تعریف کردند(Leverin & Liljander,2006:232).
رشید بازاریابی رابطه مند را شناسایی ، ایجاد ، نگهداری و ارتقاء و در صورت لزوم محدود کردن روابط با مشتریان به گونه ای که اهداف سودآور طرفین حاصل گردد،تعریف کرد(Rashid,2003:742).
بری^[۱۲] از بازاریابی رابطه مند بعنوان یک استراتژی برای جذب، نگهداری وارتقاء روابط با مشتریان یاد کرد.
رپ و کولینز^[۱۳](۱۹۹۰) اهداف بازاریابی رابطه مند را ایجاد و نگهداری روابطی پایدار میان شرکت و مشتریانش به گونه ای از طرفین از این رابطه منتفع شوند،عنوان کرد.
گرون روس^[۱۴] اهداف بازاریابی رابطه مند را ایجاد و نگهداری و ارتقاء روابط با مشتریان و دیگر شرکا در سود، به گونه ای که اهداف طرفین حاصل گردد، تعریف کرد.

مفهوم تبلیغات

تبلیغ و تبلیغات یکی از موضوعاتی است که امروزه تمام مردم جهان حتی در دوردست ترین نقاط با آن آشنا و در ارتباطند و از آن تأثیر می پذیرند. در واقع تبلیغ یک پدیده اجتماعی است که برگرفته از یک نیاز اجتماعی است و در بردارنده هدفی اجتماعی می باشد. بنابراین شرایط جامعه زمینه را برای به وجود آمدن پدیده تبلیغ فراهم می کند. پدیده تبلیغ به عنوان یکی از اجزاء مؤثر جامعه، نقش اساسی در ایجاد و بالفعل کردن نیاز دارد. کارکرد جدید این پدیده، تولید نیاز است که می تواند در جهات مثبت و منفی استفاده گردد. این پدیده اجتماعی امروزه به شکل جزئی جدایی ناپذیر از زندگی بشری درآمده که در تمام نقاط کره خاکی آثار آن به چشم می خورد.(اسدی، ۱۳۸۰، ص ۲)
تبلیغات به شیوه نوین در اوایل قرن بیستم با تغییرات بازار شکل گرفت تا قبل از آن، نقش اساسی تبلیغات تسریع توزیع کالاهای مصرفی بود که منحصراَ توسط معدودی از تولید کنند گان شناخته شده به کار گرفته می شد. ( اسدی، ۱۳۸۰، ص ۲).
لکن به تدریج نیاز به تبلیغ برای آگاه ساختن مصرف کنند گان از وجود مزایای کالاهای مختلف اعم از صنعتی و یا مصرفی یا خدماتی روز به روز افزایش می یافت، آنچنانکه آلوین تافلر در کتاب فرهنگ مصرف کنند گان چنین پیش بینی و اظهار نظر کرده بود: ” چنان شود که ماشین بدون حمایت تبلیغ نتواند به حیات خود ادامه دهد “. (اربابی ،۱۳۵۲، ص ۹ .)
امروزه این پیش بینی آلوین تافلر به عینیت پیوسته است. تبلیغات در سطح جهانی دیگر صرف آگهی نیست بلکه بیشتر نقش آن تفهیم اطلاعات در مورد خصوصیات کالا و خدمات می باشد.
در دهه های اخیر تأکید بر بازاریابی مورد توجه قرار گرفته است و در واقع داشتن مشتری از داشتن چیزی برای فروش مهمتر است. در این راستا تبلیغات برای معرفی محصول یا خدمت، آگاهی دادن و ارائه اطلاعات صحیح و کامل در خدمت بازاریابی و جلب مشتری قرار گرفته است.(ونوس ،۱۳۷۵، ص ۴۵). تبلیغات یک روش بازاریابی است که اطلاعاتی درباره محصول، خدمت و کسب وکارفراهم می کند. هدف تبلیغات می تواند عمدتا اینگونه خلاصه شود. ساختن یک تصویر محصول و تحریک خرید مستقیم در نتیجه گذشت زمان و تکنولوژی، انواع جدید رسانه های تبلیغاتی معرفی می شوند. بیلبردها،روزنامه ها و مجله ها، اولین نسل رسانه های تبلیغاتی هستند. رادیو و تلویزیون به عنوان نسل بعدی مطرح می شود و هم اکنون رایج ترین شیوه تبلیغات است. اخیرا اینترت و شبکه های سیار بعنوان یک نوع جدید از رسانه تبلیغاتی حضوریافته اند. این دو رسانه به سرعت در حال رشدند. گر چه هزینه به ازای هر بار دیده شدن و اثربخشی شان هنوز مو ر د سوال است. بنابراین برای آژانسهای تبلیغاتی، یافتن یک استراتژی مناسب برای رسانه ملی و تبلیغاتی جدید موضوع مهمی شده است. مقایسه و تقابل ویژگیهای هر رسانه تبلیغات می تواند به درک مشخصه های عمومی تبلیغات کمک بکند(پارک و همکاران^[۱۵]، ۲۰۰۸، ص ۳۵۶).

تاریخچه تبلیغات

تبلیغات در زمان قدیم در مقایسه با تبلیغات امروزی خیلی ساده بود، با وجود این، هدف اساسی از آگهی همان بود که امروزه هم هست و بدین معنی که منظور از آن، ایجاد ارتباط برای دادن اطلاعات و ایده ها به گروهی از مردم بود که موجب تغییر یا تقویت رفتار آنها بشود، اطلاعات ما از تبلیغات در زمان های قدیم خیلی ناقص و مبهم است.
در نتیجه کاوش هایی که در کشور های اطراف دریای مدیترانه به عمل آمده است مدارکی به دست آمده که نشان می دهد رومی ها و اجداد آنها از تبلیغات استفاده می کرده اند و همچنین اشاره هایی که در کتبها و تواریخ دیده شده، نشان می دهد که عده ای از فروشندگان برای فروش بیشتر کالاهای خود از تبلیغات استفاده می نموده اند . قبل از ایجاد صنعت چاپ که آغاز دوره جدیدی برای برقراری ارتباطات جمعی و شروع دوره تازه ای از تبلیغات بود. تبلیغات به سه صورت وجود داشت:
علایم تجاری : افتخار و غروری که استادکاران در زمان قدیم داشتند آنها را تشویق می کرد که علامت مشخصی از خودشان روی مصنوعاتشان مانند کاسه و یا کوزه سفالی و غیره بگذارند. همین که کار یکی از استادکاران مورد توجه مردم قرار می گرفت همیشه به علامت اختصاری او در موقع خرید توجه می کردند و این شهرت زبان به زبان می گشت. امروزه نیز علایم تجاری مورد استفاده قرار می گیرد.
نشان ها و تبلیغ روی دیوار ها : وسیله دیگر تبلیغات، جملاتی بود که بر روی سنگها و دیوارهای جنب محلی که اجناس مختلف به فروش می رسید، نوشته می شد و اجناس مورد نظر را تمجید و تحسین می نمود و تقریباَ مانند تبلیغات روی دیوارها و تابلوهای بالای مغازه های امروزی بود.
کاوشهایی که در شهر پمپئی به عمل آمده نشان داده است که هر دکان کوچکی یک نوشته ای روی دیوار جنب در ورودی مغازه داشته است که رهگذران را راهنمایی می کرده است که از دکان چه اجناسی می توانسته اند بخرند . این روش نوشتن روی دیوار کم کم پیشرفت نمود و تبدیل به آویزان کردن تابلویی در محل مخصوص در کوچه ها و خیابان ها گردید. آویزان کردن این تابلوها به قدری زیاد شد که مثلاَ، اگر شخصی می خواست خانه خودش را نشان دهد تابلویی آویزان می کرد که منزل او سه کوچه پایین تر، دست چپ است و از این جهت به عنوان نمونه دولت انگلستان قوانینی برای به کار بردن تابلو وضع کرد . امروزه این تابلوها تبدیل به تابلو های متنوع و روشن و حتی نئون شده است.
جارچیهای شهر: در یونان باستان، جارچیهای عمومی وظیفه مهمی را انجام می دادند و مرد هایی بودند که وظیفه اشان این بود که در شهر بگردند و اخبار مهم و وقایع مورد علاقه مردم را انتشار دهند و از این بابت حقوق معینی دریافت می داشتند. بعد ها در انگلستان و فرانسه این جارچیها حتی اتحادیه ای تشکیل دادند . این جارچیها در شهر حرکت می کردند و زنگی داشتند که ابتدا برای جلب توجه مردم به صدا در می آوردند . پس از اینکه وقایع مهم و اخبار را می گفتند یک پیام تبلیغاتی از طرف کارفرمای خود که ممکن بود صاحب یک مغازه و یا یک کافه و یا میخانه باشد، می دادند.
امروزه در برخی موارد از این روش استفاده می شود به عنوان مثال داوطلبان انتخاباتی در بعضی از شهر های کوچک از بلند گویی که به اتومبیل متصل شده است استفاده می کنند . سال ۱۴۵۰ یک سال مهم در تاریخ تبلیغات می باشد . زیرا در این سال بود که گوتنبرگ، انجیل معروف خود را به چاپ رسانید و با روی کار آمدن صنعت چاپ، در واقع انقلاب عظیمی در تبلیغات ایجاد شد. اگر چه پیشرفت صنعت چاپ ابتدا خیلی به کندی پیش می رفت ولی در عوض ۳۰۰ سال در تمام اروپا مورد استفاده قرار گرفت و کتابها و روزنامه ها با شماره های فراوان به چاپ می رسید . تا سال ۱۸۸۵ صنعت چاپ به کندی پیشرفت می کرد و در این سال بود که وسیله مکانیکی تنظیم حروف پیشرفت کرد و لاین تایپ^[۱۶] بوجود آمد و به ثبت رسید.
اولین آگهی چاپ شده به زبان انگلیسی در سال ۱۴۷۸ ظاهر گردید در آن سال ویلیام کاکستون ^[۱۷] یک انگلیسی که پس از گوتنبرگ از ایده او استفاده می کرد یک آگهی چاپ و پخش نمود که در آن توجه خوانندگان را به خرید کتابی که درباره قوانین مذهبی منتشر کرده بود جلب می کرد. در اواسط قرن هفدهم روزنامه بوجود آمد و نشریه ای هفتگی به نام مرکوریز^[۱۸] در انگستان منتشر شد. با بوجود آمدن مطبوعات، تبلیغات به صورت جدیدی برای اطلاع افراد باسواد رشد کرد و کم کم شروع به پیشرفت نمود.
در ابتدا آگهی های چاپ شده فقط جنبه اطلاع رسانی داشتند . بیشتر آگهی کنندگان در آن زمان وارد کنندگان اجناس به انگلستان بودند . مثلاَ اولین آگهی معروف قهوه در سال ۱۶۵۲ و شکلات در سال ۱۶۵۷ و چای در سال ۱۶۵۸ در روزنامه منتشر گردید.
اولین نشانه آگهی رقابتی را میتوان در سال ۱۷۱۰ پیدا کرد که در روزنامه تاتلر^[۱۹] در ۱۴ سپتامبر منتشر گردید. این آگهی نه تنها خریداران را آگاه می نمود که جنس آگهی شده چیست و کجا می توانند آنرا خریداری نمایند بلکه کوشش می نمود تا خوانندگان را متقاعد سازد که جنس او بر اجناس دیگران مزیت دارد. در این زمان تبلیغات از طریق آگهی وارد آمریکا شد و همانطور که بسیاری از رسوم و آداب از انگلستان وارد آمریکا شد تبلیغات هم ریشه اش در انگلستان بود و سپس وارد آمریکا گردید.
با توسعه صنعت چاپ روز به روز بر تعداد روزنامه ها و مجله ها افزوده شد . در آمریکا اولین روزنامه در ۲۵ سپتامبر ۱۶۹۰ منتشر شد ولی فقط یک شماره از آن به چاپ رسید و دیگر ادامه پیدا نکرد . روزنامه بوستون نیوزلتر^[۲۰] اولین روزنامه ای بود که در آمریکا منتشر شد و ادامه یافت و اولین شماره آن در ۲۴ آوریل ۱۷۰۴ منتشر شد و در این روزنامه آگهی چاپ شده بود .
در سال ۱۸۴۰ تقریباَ ۱۲۰۰ روزنامه و مجله در آمریکا منتشر می شد که ۶۵ تای آنها روزانه منتشر می گردید . در این سال بود که روزنامه به صورت فعلی به وجود آمد و به تمام نقاط کشور فرستاده می شد . در سال ۱۹۱۴ نزدیک به ۱۵ هزار روزنامه و مجله در آمریکا منتشر می گردید.
آژانسهای تبلیغاتی : آژانسهای تبلیغاتی از جمله نیروهایی بودند که به تکمیل و پیشرفت تبلیغات کمک مؤثری نمودند و آغاز توسعه آنها در اواخر نیمه قرن نوزدهم بود. البته دلالهایی در انگلستان به عنوان نماینده از سال ۱۸۰۰ وجود داشتند که وظیفه آنها به دست آوردن و فروش جا در مطبوعات برای آگهی بود . آنها محلهای معینی را در مطبوعات برای آگهی اجاره می کردند بعداَ آن محلها را به آگهی دهندگان به قیمت های بیشتری می فروختند.
در سال ۱۸۹۰ که به تدریج تبلیغات وسیله مؤثری برای بازاریابی شد، بودجه تبلیغاتی شرکت ها و کارخانه ها افزایش یافت. در نتیجه آژانسهای تبلیغاتی بوجود آمدند که وظیفه آنها ایجاد و طرح علائم تجاری، نوشتن متن آگهی ها، ترسیم عکسها و نقشه های تبلیغاتی، انتخاب حروف چاپی آگهی و حتی گاهی تجزیه و تحلیل بازار بود. در اوایل قرن بیستم بنگاههای تبلیغاتی وظایف دیگری از قبیل طرح ریزی، ایجاد و اجرای کامل مبارزات تبلیغاتی پیدا نمودند که در مقابل کاری که انجام میدادند کارمزد خود را از آگهی دهنده و یا آگهی گیرنده و یا هر دو دریافت می داشتند.
پیدایش رادیو و تلویزیون : ظهور رادیو در دهه ۱۹۲۰ و به دنبال آن، تلویزیون در دهه ۱۹۵۰ باعث شد که افراد بی سواد که قدرت خواندن نداشتند از تبلیغات مطلع شوند و دیگر سواد لازم نبود که علاقه مندان به کالایی از مزایای آن مطلع شوند . البته بسیاری از مردم کشور های اروپایی و آمریکا هنگامی که از رادیو استفاده تبلیغاتی می شد سواد داشتند، با وجود این بسیاری از آگهی ها آسانتر و سریعتر از راه گوش دریافت می شود تا از راه چشم .

جدول ۳۹-۴- وضعیت پیام­های ارسالی به مشتریان در مناسبت­های مذهبی در خوشه دوم ۱۲۵
جدول ۴۰-۴- وضعیت پیام­های ارسالی به مشتریان در مناسبت­های ملی- باستانی در خوشه دوم ۱۲۶
جدول ۴۱-۴- وضعیت پیام­های ارسالی به مشتریان در مناسبت­های خاص در خوشه دوم ۱۲۶
جدول ۴۲-۴- وضعیت پیام­های ارسالی به مشتریان در مناسبت­های شخصی در خوشه دوم ۱۲۶
جدول ۴۳-۴- وضعیت پیام­های ارسالی به مشتریان در مناسبت­های مذهبی در خوشه سوم ۱۲۷
جدول ۴۴-۴- وضعیت پیام­های ارسالی به مشتریان در مناسبت­های ملی- باستانی در خوشه سوم ۱۲۷
جدول ۴۵-۴- وضعیت پیام­های ارسالی به مشتریان در مناسبت­های خاص در خوشه سوم ۱۲۷
جدول ۴۶-۴- وضعیت پیام­های ارسالی به مشتریان در مناسبت­های شخصی در خوشه سوم ۱۲۷
جدول ۴۷-۴- فعالیت سازمان­­ها و موسسات در ایام مناسبت­ها ۱۲۸
جدول ۱-۵- بررسی وضعیت متغیرها در خوشه ­ها ۱۳۳
جدول ۲-۵- نتایج مقایسه خوشه ­ها ۱۳۵
جدول ۳-۵- اولویت مناسبت­های ملی- باستانی به تفکیک خوشه ­ها ۱۳۶
جدول ۴-۵- اولویت مناسبت­های مذهبی به تفکیک خوشه ­ها ۱۳۶
جدول ۵-۵- اولویت مناسبت­های شخصی به تفکیک خوشه ­ها ۱۳۷
جدول ۶-۵- اولویت مناسبت­های خاص به تفکیک خوشه ­ها ۱۳۷
جدول ۷-۵- اولویت کانال­های ارتباطی به تفکیک خوشه ­ها ۱۳۸
جدول ۸-۵- نتایج فراوانی پیام­ها به تفکیک خوشه ­ها در مناسبت­های مذهبی ۱۳۹
جدول ۹-۵- نتایج فراوانی پیام­ها به تفکیک خوشه ­ها در مناسبت­های ملی- باستانی ۱۳۹
جدول ۱۰-۵- نتایج فراوانی پیام­ها به تفکیک خوشه ­ها در مناسبت­های خاص ۱۴۰
جدول ۱۱-۵- نتایج فراوانی پیام­ها به تفکیک خوشه ­ها در مناسبت­های شخصی ۱۴۰
فهرست شکل ها
شکل ۱-۱- دسته­بندی انواع مناسبت­ها ۴
شکل۲-۱- مدل مفهومی اولیه راهبرد بازاریابی مناسبتی ۶
شکل ۳-۱- بخش­بندی مشتریان بانک کشاورزی ۷
شکل۱-۲- ارتباط مناسبت و رویداد ۱۷
شکل ۲-۲- ارتباط بین مناسبت­های خرید و مصرف ۲۴
شکل ۳-۲- مزایای مناسبت­ها برای ذی نفعان ۲۵

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

شکل ۴-۲- مدلACV 25
شکل ۵-۲- فرآیندهای بازاریابی بر اساس مناسبت­ها ۲۷
شکل ۶-۲- مقایسه ارتباطات در بازاریابی سنتی و بازاریابی رویدادی ۳۶
شکل ۷-۲- ابعاد بازاریابی رویدادی ۳۷
شکل ۸-۲- بررسی رابطه بین بازاریابی رویدادی و دیگر ابزارهای پیشبردی ۳۸
شکل ۹-۲- نقش بازاریابی رویدادی در آمیخته بازاریابی ۳۹
شکل ۱۰-۲- مدل طبقه ­بندی بازاریابی رویدادی ۴۰
شکل ۱۱-۲- حمایت­گری سنتی و بازاریابی رویدادی ۴۲
شکل ۱۲-۲- افزایش ریسک و کنترل با حرکت از حمایت­گری سنتی به بازاریابی رویدای ۴۳
شکل ۱۳-۲- طبقه ­بندی مشتریان بانک از دیدگاه زیتامل ۴۷
شکل ۱۴-۲- طبقه ­بندی مشتریان در اداره تحقیق و توسعه بانک کشاورزی ۴۹
شکل ۱-۳- فرایند انجام پژوهش ۷۴
شکل۲-۳ سه روش ترکیب داده ­های کمی و کیفی در پژوهش­های آمیخته ۷۷
شکل۳-۳- انواع پژوهش­های آمیخته ۷۷
شکل ۴-۳- فرایند بخش بندی بازار ۸۹
فهرست نمودار
نگاره۱-۴- دندروگرام خوشه­بندی سلسله مراتبی روش وارد- فاصله اقلدیسی ۱۰۴
نگاره۲-۴- توالی هزینه ۱۰۵
نگاره۳-۴ – وضعیت متغیرها در خوشه ­ها ۱۰۶
نگاره۴-۴- توزیع مناسبت مذهبی در خوشه ­ها ۱۰۸
نگاره۵-۴- توزیع مناسبت خاص در خوشه ­ها ۱۰۸
نگاره۶-۴- توزیع مناسبت ملی- باستانی در خوشه ­ها ۱۰۹
فصل اول

جرم جعل در کلیه کشورها سابقه ای طولانی دارد و از زمانی که انسان ها زندگی اجتماعی را جایگزین زندگی انتزاعی کردند رفته رفته این جرم از صورت ابتدایی و ناقصِ اولیه خود خارج شده و تبدیل به یک جرم ظریف گردید اگرچه در اوایل این عمل فقط از عهدۀ عده ای معدود بر می آمد اما در حال حاضر با توسعه علوم و امکانات ، انجام این کار آسان تر گردیده آنچه بیش از همه موجب نگرانی شده است این است که بسیاری جاعلان ممکن است به صورت باند و گروه عمل کنند از همین رو قانون گذار جعل را از زمرۀ جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی می داند زیرا موجب سلب اعتماد عمومی و ایجاد نگرانی و اخلال در روابط افراد می گردد.
از جمله اسناد مهمی‌که در هر جامعه ای کاربرد روزمره داشته و در کلیه نهادها و ارگان ها و سازمان های دولتی و خصوصی مورد استفاده قرار می‌گیرد اسناد سجلی هستند و این اسناد پایه و اساس صدور سایر اسناد در سازمان های دولتی و غیره از قبیل ادارات و مراجع رسمی، ثبتی و … قرار می‌گیرند . بنابراین عدم دقت در جعلی بودن این گونه اسناد ممکن است سبب صدور اسناد صحیح دیگر می‌شود که مورد سوء استفاده قرار گرفته و در تحقق جرایم مختلف مؤثر بوده و کشف و تعقیب کیفری مجرمین را هم با مشکل مواجه کند .

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

جاعلان همواره به دنبال نقاط ضعف در اسناد سجلی هستند تا ضعف را مقدمه ای بر جعل آن قرار دهند و از آسیب پذیری اسناد سجلی که دارای کاربردهای فراوانی هستند بهره گرفته و با جعل آنها جرایم مختلفی را که عمدتاً جرایم مالی هستند مرتکب می‌شوند . بنابراین متولیان امر برای اینکه بتوانند با این پدیده مبارزه اساسی و ریشه ای داشته باشند، آگاهی آنان از چگونگی نقش اسناد سجلی مجعول در وقوع جرائم علیه اموال ضرورت دارد.
مبحث چهارم – سابقه تحقیق
حسب بررسی‌های معموله در مراکز تحقیقی و پژوهشی ، تحقیقی در خصوص جعل اسناد سجلی و تأثیر آن در ارتکاب جرایم علیه اموال و مالکیت انجام نشده است تحقیقات مشابه به این موضوع پژوهش هایی هستند که با دید و منظر حقوقی در رابطه با مباحث کلی جعل اسناد سجلی و یا استفاده از سند مجعول‌، قواعد و مقررات قضایی را همراه با آراء محاکم مورد تجزیه و تحلیل قرار داده اند. در بخشی از این تحقیقات به جرم جعل شناسنامه که جزء اسناد سجلی محسوب می‌گردد اشاره شده و مباحث قانونی و حقوقی این موضوع مورد تحلیل قرار گرفته است^[۱]. در تحقیق دیگر صرفاً مباحث کلی مربوط به قوانین موضوعه استفاده از سند مجعول، مورد بررسی قرار داده شده است^[۲]
همچنین تحقیق دیگری مباحث حقوقی مربوط به جعل اسناد و استفاده از سند مجعول را دنبال کرده است^[۳].
مبحث پنجم – سوالات تحقیق
۱- مصادیق اسناد سجلی در حقوق ایران حصری است یا تمثیلی ؟
۲ – متداول ترین جرایم مرتبط با جعل اسناد سجلی چیست ؟
۳ – آیا جعل اسناد سجلی و بردن مال غیر در حقوق ایران، از مصادیق تعدد مادی جرم است ؟
۴ – آیا اعمال تخفیف برای مرتکبین جرایم مذکور امکان پذیر است ؟
مبحث ششم – فرضیه های تحقیق
فرضیه های تحقیق پیرامون چهار بعد اساسی به شرح ذیل می باشد :
الف ) مصادیق اسناد سجلی حصری بوده و شامل دفتر ثبت کل وقایع و وفات، گواهی ولادت، شناسنامه، کارت شناسایی، و دفتر نام خانوادگی .
ب ) متداول ترین جرایم مرتبط با جعل اسناد سجلی عبارتند از : کلاهبرداری، سرقت، خیانت در امانت و چک پرداخت نشدنی .
ج ) ممکن است این دو جرم (جعل و استفاده از سند مجعول) تحت عنوان کلاهبرداری هم باشد ولیکن هر یک دارای عناصر قانونی ، مادی و روانی جداگانه ای می باشد در هر صورت جرایم مذکور به عنوان جرایم جداگانه محسوب و دارای مجازات مستقل بوده و مشمول ماده ۱۳۴ قانون جدید مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ می باشند.
د ) اگرچه جعل اسناد و استفاده از سند مجعول به منظور جرایم علیه اموال از موارد تعدد جرم می باشد لیکن در صورت وجود کیفیات مخفف در مورد تعدّد جرم، اعمال تخفیف برای مرتکبین جرایم مذکور امکان پذیر خواهد بود .
مبحث هفتم – روش انجام تحقیق
روش پژوهش بصورت تحلیلی ـ کتابخانه ای و از طریق فیش برداری از کتب ، مجلات و نوشتارها، سایت های حقوقی و جمع آوری و بررسی آنها، کسب نظر اساتید دانشگاهی و عندالاقتضاء حوزوی و نیز مراجعِ دخیل در امور حقوقی بوده است.
مبحث هشتم – قلمرو تحقیق
هر پژوهشی، گستره زمانی، مکانی، و موضوعی مشخص باید داشته باشد. منظور از قلمرو زمانی، بازه زمانی است که تحقیق در آن ظرف صورت می گیرد اما در بسیاری از تحقیقات حقوقی از جمله تحقیق پیش رو اشاره به قلمرو زمانی تحقیق ضرورت ندارد لیکن قلمرو مکانی این تحقیق کشور ایران است علاوه بر تعیین قلمرو زمانی و مکانی، لازم است که قلمرو موضوعی تحقیق نیز مشخص شود مقصود از قلمرو موضوعی، اشاره به دایرۀ گسترده تری از عنوان تحقیق است که عنوان پیشنهادی زیر مجموعه آن است لذا عنوان این تحقیق در قلمرو موضوعی حقوق جزای اختصاصی قرار می گیرد .
فصل دوم
جعل اسناد سجلی
مقدمه :
انسان از لحظۀ تولد وحتی قبل از آن(جنین)، تا لحظۀ مرگ از حقوق و امتیازاتی برخوردار است لیکن به منظور اجرای این حقوق لازم است اهلیت خود را ثابت کند. امروزه به دلیل گسترش جوامع بشری و شهرنشینی این امکان وجود ندارد که اشخاص همواره وضعیت و اهلیت خود را برای دیگران اثبات کنند لذا نیاز به دلیل پیش ساخته ای وجود دارد تا اشخاص با ارائه آن از حقوق خود بهره مند شوند همچنین امروزه برخی از حقوق، جدای از حقوق انسانی فقط به افراد خاص و یا توسط قانون فقط به تبعۀ دولت خود ارائه می گردد از لحظه ای که طفلی به دنیا می آید برای آنکه بتواند از تمام خدمات و امکانات بهره مند شود نیاز به ثبت هویت خود دارد لذا بهره مندی از کلیه مزایا مستلزم اثبات هویت خود می باشد که این امر با صدور سند سجلی و به تبع آن شناسنامه انجام خواهد شد و اسناد سجلی زمینه ساز تمتّع و استیفاء حقوق خواهد بود. از همین رو برخی افراد به جهت دستیابی به آمال و مقاصد خود با تغییر یا جعل اسناد مقدمات بهره مندی از آنچه را که مستحق آن نیستند برای خود یا دیگران فراهم می نمایند اگرچه جعل اسناد خود جرمی مستقل و مستحق مجازات است، لیکن این جعل می تواند مقدمه ای بر انجام جرایم موضوع حقوق جزای اختصاصی باشد
مبحث اول – سند
اسناد مهم ترین ادله اثبات دعوا هستند که در دستگاه قضایی مورد استناد قرار می گیرد، چرا که اگرچه اقرار قاطع دعوا است اما به ندرت اتفاق می افتد که خواندۀ دعوا به حقانیت مدّعی و بی حقّی خود اعتراف و اقرار کند. دعاوی معمولاً بدین گونه است که چون خوانده دعوی خواهان را محق نمی داند و به نحوی خود را مبرّی از موضوع دعوا تلقی می کند، خواهان به ناچار برای احقاق حق خود به دستگاه قضایی متوسل می شود و مهم ترین و رایج ترین ادله اثبات دعوا هم سند است لذا پیش از پرداختن به تعریف و مفاهیم اسناد، به این دلیل که اسناد سجلی برابر مقررات قانون مدنی از اسناد رسمی می باشد، لازم است درباره ادله اثبات دعوی که سند یکی از اقسام آن است مطالبی ذکر گردد.
گفتار اول – ادله اثبات دعوی
بند اول – مفهوم لغوی ادله اثبات
ادله جمع مکسر دلیل و معنای لغوی آن، راهنما و رهبر است. در فلسفه گفته اند: دلیل آن است که از علم به آن، علم به امر دیگری لازم آید هنگامی که در آسمان دودی را می بینید از وجود آن دود پی به وجود آتش خواهید برد. در اصلاح عرف وسیله ای که به واسطۀ آن امر مجهولی مبرهن گردد دلیل گفته می شود به عبارت دیگر وسیله اثبات را دلیل می گویند.
اثبات به معنای آشکار ساختن حقیقت یا واقعیت برای دیگران است و دلیل، ابزار و وسیله ای است که به این منظور به کار می رود و عقل را به سوی واقع راهنمایی می نماید این دلیل می تواند عامل بیرونی یا نشانه های خود یافتۀ ذهن باشد. قرآن کریم می فرماید^[۴] : ( اَلَم تَرَ ِالَی رَبِّکَ کَیفَ مَدَّ الظِّلَّ وَ لَو شَاءَ لَجَعَلَهُ سَاِکناً ثُمَّ جَعَلنَا الشَّمسَ عَلَیهِ دَلیلاً )آیا ندیدی که پروردگارت چگونه سایه را بگسترانید ؟ و اگر می خواست آن را ساکن قرار می داد آن گاه آفتاب را بر آن دلیل قرار دادیم )
بند دوم – مفهوم اصطلاحی ادله اثبات
قانون آیین دادرسی مدنی در ماده ۳۵۳ دلیل را امری می داند که اصحاب دعوا برای اثبات دعوی یا دفاع از دعوی به آن استناد می نمایند با وجود این، دلیل تنها در اثبات یا دفاع از دعوی بکار نمی آید گاهی در زندگی صلح آمیز، اجرای حق در روابط اجتماعی نیز نیاز به اثبات و آوردن دلیل دارد مانند حق نفقه که مستلزم اثبات علقه زوجیت می باشد که اسناد سجلی می توان دلیل علقه زوجیت باشد . دلیل در امور جزایی دارای اهمیت زیادی است زیرا قانوناً زمانی متهم محکوم به ارتکاب جرم می شود که تمامی ارکان جرمِ قابل انتساب به متهم جمع آوری شده باشد بنابراین هیچگاه بدون وجود دلیل نمی توان انتساب اتهام را احراز کرد و به اِعمال کیفر پرداخت. یکی از ویژگی های مهم اقامه دلیل در امور کیفری این است که متهم از اصل برائت سود می برد قانون اساسی در اصل ۳۷ به صراحت مقرر می دارد اصل بر برائت است و هیچ کس از نظر قانون مجرم شناخته نمی شود مگر اینکه جرم او در دادگاه صالح ثابت گردد.
دلیل در اصطلاح حقوقی عبارت است از عامل اثبات حقیقت که در مراجع قضایی به کار می رود خواه این عامل رویدادی خارجی باشد یا حکمی از قانون. قانون مدنی در ماده ۱۲۵۷ اثبات را لازمۀ برخورداری از حق می داند و مقرر می دارد هرکس مدعی حقی باشد باید آن را اثبات کند.
بند سوم – اقسام ادله اثبات دعوی
به صراحت ماده ۱۲۵۹ قانون مدنی ادلۀ اثبات دعوی از قرار ذیل می باشد :
اقرار
اسناد کتبی
شهادت
امارت
قسم
علاوه بر اقسام مذکور سه مورد دیگر کارشناسی، تحقیق و معاینۀ محلی را آیین دادرسی اضافه یاد کرده است.
هرچند قانون، ادلۀ اثبات دعوی را حصری اعلام نموده اما به نظر می رسد هر آنچه که ذهن انسان را به سوی حقیقت و واقعیت سوق دهد می تواند در زمرۀ ادلۀ اثبات دعوی باشد و نباید آن را محصور در چند وسیله معین کرد. دکتر جعفری لنگرودی معتقد است آنچه از مقررات نوشته یا عرفی که در مقام اثبات امری از امور در مراجع قضایی به کار رود، خواه آن امور از دعاوی باشند خواه نه مانند شهادت و امارات و قسم و سند و اقرار(ماده ۱۲۵۷قانون مدنی) چون غالباً این امور برای اثبات دعاوی به کار می آیند آنها را از باب تغلیب ادله اثبات دعوی گفته اند^[۵].
دکتر ایرج گلدوزیان نیز معتقد است دلیل در مفهوم عام آن عبارت است از استناد به وسیله ای برای اثبات واقعیت یک امری و دلیل در مفهوم خاص آن عبارت است از شیوه های به کار گرفته شده در جهت اثبات واقعیت یک امری^[۶].
از جهات مختلف ممکن است ادلۀ اثبات دعوا را تقسیم کرد :
ادله ای که سابقه شرعی و فقهی دارند مانند سوگند، شهادت، اقرار