متخصصان ارتباطات معتقدند، تارنماها موجب شده‌اند ارتباطات چهره به چهره کاهش یافته و در مقابل به گسترش روابط مجازی و دیجیتالی کمک می‌کنند (قوانلو قاجار،۱۳۹۰). اینجا است که رسانه ها در انتخاب و استفاده از کلمات در خبر و عناوین خبری خود به نکات روان شناختی به ویژه ابعاد هیجانی آن توجه ویژه دارند تا به اهداف خود برسند.

برای آگاهی و سپس پیشگیری یا هر اقدام مناسب دیگری در مقابل اثرات سوء اخبار منتشر شده در تارنماها، آگاهی از اینکه تارنماهای خارجی و داخلی با به کار بردن کدام کلمات در جملات خود و با چه نوع ویژگی از ابعاد هیجانی در عناوین خبری قصد تأثیرگذاری بر افکار افراد جامعه را دارند ضرورت پیدا می‌کند.

تاکنون در مطالعه‌ این موضوعات، برای بیشتر پژوهشگران، تحلیل محتوا، تطبیق ساختاری خبر و محتوای خبر مورد توجه بوده و به لحاظ مطالعه­ کلمات و رابطه­ آن با خوشایندی خبری جای خالی احساس می­ شود. همچنین ‌در مورد بار معنایی لغات نیز پژوهش­های متعددی صورت گرفته است. ازجمله آن‌ ها پژوهش‌هایی است که به ارزیابی پردازش خاص کلمات با بار احساسی پرداخته و مفاهیم احساسی در محرک در آن‌ ها به عنوان اثر کلی نشان داده می­ شود که (شافر^[۱] و همکاران، ۲۰۱۲) از تصاویر مملو از احساس استفاده کردند. شکل‌های دیگر آن به صورت صداها بوده (پیچا^[۲] و همکاران، ۲۰۱۱)؛ یا اینکه به صورت رایحه‌ها تجلی یافته است (بنسافی^[۳] و همکاران، ۲۰۰۳). با وجود تحقیقات گسترده، هنوز پژوهش کافی برای مطالعه و مشخص ساختن کلماتی که بیشتر مورد استفاده­ رسانه و از جمله خبرها هستند صورت نگرفته است.

مطالعه­ میزان برانگیختگی، خوشایندی و غلیه­ی کلمات به کار برده شده در عناوین مشترک تارنماهای فارسی زبان داخل و خارج از کشور و مطالعه­ رابظه­ی آن با کل عنوان خبر از چند جهت حائز اهمیت است. ابتدا اینکه با توجه به فقدان فهرست هنجاریابی کلمات در زبان فارسی و مطالعات اندک صورت­ گرفته در این زمینه بالاخص در حوزه­ اخبار و رسانه، مهم­ترین دغدغه­ی پژوهشگر از انجام این پژوهش ابتدا ایجاد فهرست برانگیختگی، خوشایندی و غلبه­ کلمات خبری است که برای ایجاد این فهرست، از عناوین که نشانگر کل خبر است استفاده شده­است و به مطالعه­ تفاوت میزان برانگیختگی، خوشایندی و غلبه­ کلمات به‌کاربرده شده در عناوین مشترک ۶ تارنمای­ فارسی­ زبان داخل و خارج از کشور پرداخته­شد به علاوه این پژوهش قصد دارد به ارزیابی ارتباط میزان برانگیختگی، خوشایندی و غلبه­ این کلمات با هدف پاسخ ‌به این سوال که آیا ‌می‌توان با داشتن یکی از این سه عامل (برانگیختگی، خوشایندی، غلبه) دو عامل دیگر را پیش ­بینی نمود بپردازد. به عبارت دیگر دستیابی به ارزیابی توان پیش‌بینی میزان برانگیختگی، خوشایندی و غلبه­ یک متن با داشتن مجموعه­ کلمات آن متن چه مقدار است؟و در آخر اینکه خبرگزاری‌های داخلی و خارجی در زمینه­ برانگیختگی، خوشایندی و غلبه­ کلمات به کاربرده در عناوین چه تفاوتی دارند؟

در کل اهمیت ویژه نتایج این پژوهش برای خوانندگان این است که متوجه می‌شوند تا چه اندازه تحت تأثیر بار هیجانی و ابعاد آن در عناوین خبری تارنماها هستند و از سویی دیگر مسئولان و نویسندگان خبری تارنماهای داخلی با بهره گرفتن از نتایج یافته های این پژوهش می‌توانند در انتخاب کلمات عناوین خبری خود تجدید نظر کرده و بر اساس اصول تأثیرگذاری ابعاد هیجانی در کلمات، عنوان خود را تهیه ‌کنند.

۱-۴ اهداف پژوهش

۱-۴-۱ اهداف اصلی

تعیین میزان برانگیختگی کلمات به کار برده شده در عناوین اخبار مشترک تارنماهای فارسی زبان

تعیین میزان خوشایندی و ناخوشایندی کلمات به‌کاربرده شده در اخبار مشترک تارنماهای فارسی زبان

تعیین میزان غلبه­ کلمات به‌کاربرده شده در اخبارمشترک تارنماهای فارسی زبان

تعیین رابطه برانگیختگی و خوشایندی و غلبه­ کلمات به‌کاربرده شده در عناوین اخبار مشترک تارنماهای فارسی زبان

تعیین رابطه­ میان برانگیختگی و خوشایندی و غلبه کلمات به‌کاربرده شده در هر عنوان خبری با میزان برانگیختگی و خوشایندی و غلبه­ کل آن عنوان خبری در تارنماهای فارسی زبان

۱-۴-۲ اهداف فرعی

تعیین میزان به کار بردن کلمات دارای برانگیختگی درعناوین اخبار مشترک تارنماهای فارسی زبان مختلف

تعیین میزان به کار بردن کلمات دارای خوشایندی در عناوین اخبار مشترک تارنماهای فارسی زبان مختلف

تعیین­ میزان به کار بردن کلمات دارای غلبه درعناوین اخبار مشترک تارنماهای فارسی زبان مختلف

۱-۵ سؤال‌های پژوهشی

کلمات به کار رفته در عناوین اخبارمشترک ، دارای چه مقدار برانگیختگی هستند؟

کلمات به کار رفته در عناوین اخبار، دارای چه مقدار خوشایندی-ناخوشایندی هستند؟

کلمات به‌کاررفته در عناوین اخبار، چه مقدار غلبه دارند؟

آیا رابطه ای میان کلمات دارای برانگیختگی، خوشایندی و غلبه­ کلمات به‌کاررفته در عنوان اخبار در خبرگزاری­های مذکور با برانگیختگی و خوشایندی کل عنوان خبر وجود دارد؟

آیا تفاوتی در تارنماهای مختلف فارسی در زمینه­ برانگیختگی کلمات به‌کاررفته وجود دارد؟

آیا تفاوتی در تارنماهای مختلف فارسی در زمینه­ خوشایندی-ناخوشایندی کلمات به‌کاررفته وجود دارد؟

آیا تفاوتی در تارنماهای مختلف فارسی در زمینه­ غلبه­ کلمات به‌کاررفته وجود دارد؟

۶-۱ تعریف مفاهیم و اصطلاحات

در این فصل ابتدا مفاهیم هیجان و زیرمجموعه­های آن یعنی برانگیختگی، خوشایندی، غلبه­- سه عامل آزمون SAM- به تفصیل شرح داده خواهد شد همچنین لغات، عنوان خبر، اخبار مشترک و تارنما برای فهم هر چه بیشتر موضوع توضیح داده خواهد شد سپس پژوهش­های صورت گرفته در این زمینه جهت ابهام­زدایی موضوع تبیین خواهد گردید.

آزمون خود ارزیابی تصاویر آدمک (SAM)

آزمون خود ارزیابی تصاویر آدمک (^[۴]SAM) یک نمایش تصویری از ابعاد PAD است. که توسط لنگ در سال(۱۹۹۴) ابداع گردید. این پرسشنامه به عنوان جایگزینی برای مقیاس‌های خود گزارش دهی­ ساخته شده است (لانه^[۵]،۱۹۸۰٫به نقل از نظری، نبی زاده چیانه، واحدی، رستمی،۱۳۹۱). در این آزمون در هر ردیف ۵ تصویر وجود دارد که آزمودنی‌ها هیجان خود را با انتخاب یکی از آن تصاویر گزارش می‌کنند. البته نسخه­ های ۹ تصویری نیز وجود دارد.

منظور از ابعاد PAD و به عبارتی رویکرد سه بعدی این است که به ویژگی خوشایندی^[۶]، انگیختگی^[۷]، غلبه^[۸] در توصیف و سنجش و اندازه گیری پاسخ‌های هیجانی آزمودنی‌ها در نظر گرفته می‌شودگوایزا کیسدو^[۹]،۲۰۰۹).

SAM یک ابزار میان فرهنگی است و نابسته به فرهنگ و زبان است.

۱-۶-۱ برانگیختگی

رها سازی: رهاسازی نیز مهارت مهمی است که هم برای پیشگیری از ورود به چرخه های معیوب و هم برای بیرون آمدن از چرخه ها به کار می رود. به علاوه این روش، در بخشی از وارسی بدنی و نیز، تنفس همراه با حضور ذهن، مفید است.

حضور داشتن به جای انجام دادن: ‌به این معنی که به جای حالاتی مانند، آرمیدگی، شادی، آرامش و… تنها توجه به حضور کامل در لحظه معطوف شود.

۲-۴-۵-۲-شناخت درمانی مبتنی ‌بر حضور­ذهن(MBCT) و تفاوت­های آن با درمان شناختی­رفتاری(CBT):

شناخت درمانی مبتنی بر حضور ذهن، شامل حضور ذهن، بر اساس برنامه ی کاهش استرس کابات زین به همراه تکنیک­هایی از درمان شناختی–رفتاری است که در قالب کلاس های ۸ جلسه ای برای بیمارانی طراحی گردیده است که از یک بحران افسردگی نجات یافته­اند.

هدف این رویکرد آموزش علایمی اولیه، شامل تنفس، تمرین­های مراقبه­ای و تمرین­هایی از یوگا برای کمک به بیماران می‌باشد، تا با آگاهی بیشتر از تغییرات لحظه به لحظه ی ذهن و بدن خود، بدون مبادرت به قضاوت، آن ها را بپذیرند همچنین این رویکرد شامل آموزش های کلی ‌در مورد افسردگی و آن دسته از تمرینات شناخت درمانی است که متمرکز بر ارتباط میان تفکر و احساس می‌باشند(ویلیامز، ۲۰۰۶). مراقبه­های حضور ذهن این رویکرد، به بیماران کمک می‌کند تا راه های سازگارانه­تری را در پاسخ به موقعیت های ذهنی^[۱۲۶] بیابند، این امر از طریق تشویق آن ها به تمرکز بر زمان حال، بدون قضاوت و پذیرش تمامی موقعیت­های ذهنی است.

‌بنابرین‏، بر خلاف شناخت درمانی سنتی، در این رویکرد هیچگونه تلاش مستقیمی در جهت چالش یا بازسازی شناخت صورت نمی پذیرد(تونتو، ویتس و نگوین، ۲۰۰۷). و همان­گونه که سگال، ویلیامز و تیزدل(۲۰۰۲) نیز اشاره نموده اند، مهارت مرکزی در حضور ذهن، ظرفیت پاسخ به شناخت ها، احساسات و هیجانات بیزاری­آوری ‌می‌باشد که از طریق یک نگرش بدون قضاوت توأم با پذیرش با آگاهی لحظه به لحظه امکان پذیر می­ شود.

بنا براین در MBCT محتوای تفکر، در درجه ی اهمیت کمتری قرار می‌گیرد و به جای آن تمرکز پاسخ­های افراد، به پدیدار شدن افکار و محتوا های ذهنی مانند، تصورات^[۱۲۷] و خاطرات است. در حضور ذهن، این اعتقاد وجود دارد که هم تشخیص و هم درگیر شدن در موقعیت­های ذهنی اشتغال بر انگیز، از طریق نشخوار­های ذهنی افکار منفی صورت می‌گیرد(سگال، ویلیامز و تیز دل، ۲۰۰۲).

در تمایز MBCT از CBT، به گفته تونتو و ویتز و نگوین(۲۰۰۷)، در حالی که CBT در پی چالش با محتوای تحریفات شناختی مسبب مشکلات بهداشت روانی است، حضور ذهن از بیمار می‌خواهد، روش­های نوینی را فرا گیرد تا به شکل باز تنها به مشاهده ی این فر آیند های ذهنی بپردازد. بدون آنکه آن ها را محکوم سازد، درباره ی آن ها قضاوت نماید و یا آن ها را محدود سازد از تمرکز بر محتوای واقعی آن ها غافل بماند.

بر این اساس حضور ذهن می‌تواند به عنوان خود تنظیم بخشی ^[۱۲۸]رفتاری، شناختی و عاطفی در نظر گرفته شود. در چنین وضعیتی به جای آنکه از افراد خواسته شود تا خارج از تمرکز بر این موقعیت­های ذهنی قرار گیرد(آنچه در CBT سنتی رایج است) از آن ها خواسته می شود تمامی آگاهی خود را بدون واکنش به رویداد­های ذهنی، به محتوای فکر معطوف دارند و به آن ها تنها به عنوان «فرایند های ذهنی» نگریسته شود( مفهوم فرا شناخت) و این امر می‌تواند راهی مؤثر برای ماندن در لحظه باشد.

‌بنابرین‏ حضور ذهن به عنوان موقعیتی از آموزش آرام سازی نبوده و تنها ماندن در زمان حال و آگاهی لحظه به لحظه از آنچه در حال اتفاق می افتد در تمرکز این تمرین هاست(هندلین^[۱۲۹] ، ۲۰۰۶).

۲ – ۴ – ۶ – کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی

شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی اصول شناخت درمانی را با چارچوب ذهن آگاهی، برای بهبود زیستی هیجانی و سلامت روان ادغام کرده و در واقع در برنامه خود از اجزاء MBSR استفاده ‌کرده‌است. برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی یک درمان بر پایه مراقبه است که توسط جان کبات زین در سال ۱۹۷۹ در کلینیک کاهش استرس بیماران سرپایی در مرکز پزشکی دانشگاه ماساچوست به عنوان یک ضمیمه در مراقبت­های پزشکی با هدف افزایش مراقبت­های سلامتی برای بیماران مبتلا به مشکلات پزشکی مزمن ایجاد شد.

بخشی از برنامه های MBSR نتیجه تغییر در برخی مکانسیم های رایج در برخی روان درمانی ها مانند تن آرامی، مدیریت خود، تغییر شناختی و پذیرش است(بائر، ۲۰۰۳).

در اصل MBSR بر اساس فرضیه سازگاری مؤثر و تغییر رفتار در مقابل مجموعه ­ای از عوامل استرس ­زا به وسیله پاسخ دادن به وضعیت­های پر استرس به صورت عمدی و مؤثر به جای واکنش نشان دادن ترس و وحشت شدید است. در اصل با تعدیل واکنش جنگ وگریز و سایر پاسخهای روان شناختی و فیزیولوژیکی بر پایه استرس بنا شده است(بائر ، ۲۰۰۳).

بخش سوم: افسردگی

۲ – ۵- افسردگی

وقتی غمگین هستیم می گوییم دچار افسردگی شده ام. اما بین غمگینی و افسردگی تفاوت زیادی وجود دارد. غم واکنش طبیعی و نشانه سلامت جسم و روان به سبب از دست دادن چیزی یا کسی است. سوگواری از واکنش­های احساسی پیچیده ای نشأت می‌گیرد، اعتراض و شکایت از مرگ فرد، انکار و ناباوری درباره این فقدان، خشم به خاطر از دست دادن کسی که دوستش داشته ایم، و بالاخره تسلیم وغم ابدی. بعضی از فقدان­ها به زودی فراموش می­ شود اما گروهی دیگر فراموش نمی­شوند تنها باید بیاموزیم که چگونه با آن زندگی کنیم و گذشت زمان تنها مسکنی است که به تدریج می‌تواند سبب کاهش این گونه غم­ها شود. اما افسردگی، بعد دیگری بر غم طبیعی می ­افزاید. وقتی افسرده هستیم علاوه بر اینکه احساس غم می‌کنیم احساس آزار دهنده دیگری نیز داریم از راه های گوناگون به خود حمله می­کنیم به خاطر فقدان پیش آمده احساس خشم می­کنیم، خود را مسیول وضع پیش آمده می­دانیم. احساس افسردگی در فرد، حتی نظم فکری او را به هم می­ریزد، وقتی احساس پوچی و نا امیدی می­کنیم و در همین موقع احساس تنهایی و بی کسی نیز هجوم ‌می‌آورد و انسان افسرده نمی­تواند نسبت ‌به این همه نارضایتی که در وجودش احساس می­ کند هیچ گونه واکنشی نشان دهد و احساس بی کسی و افسردگی و رخوت و ضعف و در هم شکستگی را به دنبال ‌می‌آورد( سیکلر و کدخدابان، ۱۳۹۲).

برجعلی (۱۳۸۹) پژوهشی با هدف بررسی مقایسه اثر روش های دلگرم سازی مبتنی بر نظریه آدلر ، آموزش رفتاری مبتنی بر نظریه ‌بار کلی‌ و دارو درمانی بر مهارت های خود کنترلی در کودکان با اختلال بیش فعالی/ نارسایی توجه انجام داد، نتایج تحقیق تفاوت معناداری میان آموزش آدلری و آموزش رفتاری مشاهده نگردید، اما میان هر یک از آموزش‌ها با گروه کنترل تفاوت معناداری یافت که این لزوم استفاده از درمان‌های مکمل در کنار دارودرمانی را نشان می‌دهد.

وثوقی و همکاران (۲۰۱۱) مداخله شناختی – رفتاری را بر افزایش جرئت ورززی دانش آموزان دختر دبیرستانی انجام داد، نتایج افزایش جرئت ورزی را بین آزمودنی ها نشان می‌داد.

صاحبان (۱۳۸۹) اثربخشی آموزش کارکردهای اجرایی بر کاهش نشانه های ADHD دانش آموزان ابتدایی را مورد بررسی قرار داد که نتایج اثربخشی این نتایج را تاًئید می‌کند.

مطالعات انجام شده در خارج از ایران

برطبق تحقیقاتی که توسط یاروچی، چان و سیپوتی(۲۰۰۱) صورت گرفته است کنترل ضعیف هیجانات ناخوشایند در افرادی که از خودکنترلی هیجانی پایین برخوردارند که موجب عدم سازگاری و انطباق ضعیف تر آنان خواهد شد.

ابیکوف در تحقیقات خود ‌به این نتیجه دست یافت که آموزش شناختی رفتاری دارای جنبه‌های مثبت و قابل توجهی است ولی یافته های پژوهشی این پژوهش مفید بودن را برای کودکان چندان تاٌیید نمی کند.

در تحقیقی که توسط مینگر(۱۹۹۳) انجام شد، علاوه بر استفاده از دارو از روش های رفتار درمانی و شناختی رفتاری نیز استفاده گردید . نتایج نشان داد که استفاده از روش های درمانی متعدد اثر بیشتری بر رو.ی بهبود رفتار کودکان دارد تا اینکه بخواهیم از یک روش دارودرمانی استفاده کنیم.

کوهن و سالیوان (۱۹۸۱) تاٌثیر نسبی متیل فندیت ، درمان شناختی رفتاری و ترکیب آن ها را در کودکان بیش فعال کودکستان مورد ارزیابی قرار دادند. تعداد اندک کودکان در بهره مندی از آموزش های شناختی مفید بودن این درمان را مورد تردید قرار داد.

روزنبرگ(۱۹۵۶) دریافت افرادی که عزت نفس بالایی دارند تمایل به کارهای اجتماعی و تمرکز در کار دارند.

وود (۱۹۹۴) تاًثیر درمان شماختی – رفتاری را بر کودکان ADHD سنجید. ارزیابی با بهره گرفتن از چک لیست ها و ارزیابی معلمان انجام شد، این درمان بهبود قابل ملاحظه ای را در کاهش نشانه های این اختلال نشان داد.

واکر (۲۰۱۰) تاًثیر ریتالین و درمان شناختی رفتاری گروهی را در طولانی مدت (۱۹۹۵ -۲۰۰۵ ) بر کودکان ۶ و ۷ ساله آفریقایی ارزیابی نمود، که این دو درمان همراه هم بر پیشرفت تحصیلی مؤثر بودند.

در تحقیقی دیگر ‌بار کلی‌ (۱۹۹۰) ‌به این نتیجه رسید که مداخله در سطح خانواده ‌در مورد کودکان و نوجوانان مبتلا به ADHA از طریق آموزس تحسین و توجه رفتارهای مثبت به والدین باعث کاهش رفتارهای مشکل ساز کودکان با این اختلال می شود.

در مطالعه تارور ، بهرینک ، ‌بار کلی‌ و کارلسون (۱۹۸۵) که تعاملات والد – کودک را در طی بازی و انجام وظایف در کودکان بیش فعال و خواهران و برادران طبیعی آنان بررسی کردند مشخص گردید که والدین الزامً فاقد مهارت‌های فرزند پروری نیستند بلکه نگرش والدین نسبت به کودکان بیش فعال منفی تر است.

فصل سوم

روش شناسی پژوهش

مقدمه

در این فصل در خصوص طرح پژوهش، ویژگی های جامعه آماری، روش نمونه گیری، حجم نمونه، ابزار و آزمون‌های مربوط به اجرای پژوهش، روایی و پایایی ابزار اندازه گیری، روش نمره گذاری، روش اجرای پژ.وهش و شیوه های آماری مطالبی به شرح زیر ارائه گردیده است.

روش تحقیق

منظور از روش تحقیق روش انجام(اجرای) تحقیق است که مشخص می‌کند ما برای بررسی موضوع از چه روشی استفاده می‌کنیم . انتخاب روش تحقیق به هدف های تحقیق ،ماهیت موضوع پژوهش و امکانات اجرای آن بستگی دارد . به طور کلی روش های تحقیق مختلفی نظیر روش تحقیق علمی،هم بستگی ،پس رویدادی، توصیفی، تاریخی و موردی وجود دارد . موارد استفادۀ هر کدام ازاین روش ها متفاوت می‌باشد.

با توجه به مطلب فوق می توان گفت که پژوهش حاضر با توجه به اهداف و ماهیت آن، یک تحقیق نیمه آزمایشی با گروه کنترل به شیوه ی مداخله ای می‌باشد.

متغیرهای تحقیق

متغیر یک مفهوم است که بیش از دو یا چند ارزش یا عدد به آن اختصاص داده می شود . ویژگیهایی را که محقق مشاهده یا اندازه گیری می‌کند متغیر نامیده می شود که می توان عدد یا ارزشی را جایگزین آن کرد ( سکاران، ۱۹۹۰ ، ترجمه صائبی، ۱۳۸۰ ).

متغیرها بر اساس نقشی که در تحقیق به عهده دارند به دو دسته تقسیم می‌شوند : یکی متغیر مستقل و دیگری متغیر وابسته.در پژوهش حاضر درمان رفتاری شناختی متغیر مستقلمی باشد و متغیر وابسته خودپنداره دانش آموزان بیش فعال / اختلال توجه می‌باشد.

جامعه آماری

به نظر اغلب محققان ، جامعه آماری عبارت است از همه اعضای واقعی یا فرضی که علاقه مند هستیم یافته های پژوهش را به آن تعمیم دهیم(دلاور،۱۳۸۴).

جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانش آموزان ابتدایی پسر مبتلا به اختلال بیش فعالی / اختلال توجه که در مدارس دولتی دوره ابتدایی شهرستان اسکو در سال تحصیلی ۹۲-۹۱ مشغول به تحصیل بودند تشکیل می‌دهد.

نمونه آماری و روش نمونه گیری

مزیت انتخاب نمونه ازیک جامعه ، جلوگیری از اتلاف وقت یک محقق و صرفه جویی در منابع مالی است . زیرا ازطریق مطالعه یک نمونه به نسبت کوچک و با اجرای نمونه گیری صحیح ، پژوهشگر به نتایج تقریبأ درستی خواهد رسید (دلاور،۱۳۸۳).

در این تحقیق از روش نمونه گیری تصادفی استفاده شده است. ابتدا از بین ۳ مدرسه دولتی پسرانه یک مدرسه به صورت تصادفی انتخاب شد سپس در مدرسه مورد نظر که شامل ۳۳۰ دانش آموز پسر است ابتدا جلسه ای با معلمین گذاشته شد و پس از توجیه آنان نسبت به اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی و توضیح افتراقی این اختلال با سایر اختلالات به توزیع معیار تشخیصVII DSMدر بین معلمان اقدام کردیم.سپس کودکانی که بر اساس این معیار تشخیص داده شدند توسط یک مصاحبه با خود کودک و مشاهده رفتار وی توسط پژوهشگر و نیز مصاحبه با والدین آن ها کار غربالگری را به اتمام رساندیم.

یک گروه ۳۰ نفره از این کودکان که والدین آن ها هم تمایل به همکاری دارند انتخاب شده، سپس به طور تصادفی این ۳۰ نفر در دو گروه ۱۵ نفری(یک گروه بنام گروه گواه و گروه دیگر گروه آزمایش) قرار گرفتند.

روش های گردآوری داده ها

• پرسشنامه

در این تحقیق از پرسشنامه خودپنداره پیرز- هاریس استفاده شده است که به توضیح مختصر این پرسشنامه خواهیم پرداخت.

• • مقیاس درجه بندی کانرز برای معلمین و والدین

• معیار تشخیص DSM IIV

از این معیار در کنار سایر ابزارهای تشخیص برای تشخیص کودکان بیش فعال ازسایر کودکان استفاده مینماییم(علیزاده،۱۳۸۳). توضیح این معیار به طور مبسوط در فصل دو آمده است.

• مشاهده و مصاحبه

مشاهده و مصاحبه از ابزار مهم در تشخیص و گردآوری اطلاعات در این پژوهش است.استفاده از این دو روش در فصل دو توضیح داده شده است.

روش مداخله ودرمان

نخستین با در سال ۱۳۰۱ شمسی ، قانون استخدام کشوری به تصویب پارلمان رسید . این کانون مشتمل بر پنج فصل و ۷۴ ماده بود . که با توجه به پیشرفت علم مدیریت منابع انسانی در آن سازمان بسیار جامع بود ولی با کمال تاسف هیچ یک از سازمان های دولتی آن را در عمل به اجرا نگذاشتند . البته شاید اگر قانون استخدام کشوری سال ۱۳۰۱ به طور عمومی و کامل در سازمان های دولتی به اجرا در می‌آمد . امروزه در ایران مدیریت منابع انسانی در مرحله جلوتر از این می بود . در فاصله سال های ۱۳۰۰ الی ۱۳۴۰ تحولات در این باب و در مدریت امور پرسنلی بسیار محدود بود . فقط چند قانون ‌در مورد مقررات در محیط کار ، حقوق ها و بازنشتگی به تصویب رسید ( شریفیان ، ۱۳۸۶ : ۱۷ – ۱۶ ) .

تشکیل سازمان امور اداری و استخدامی و تصویب قانون استخدام کشوری در سال ۱۳۴۵ را می توان اولین مرحله در اعمال مدیریت صحیح منابع انسانی در بخش دولتی به حساب آورد و ادغام سازمان امور اداری و استخدامی و سازمان برنامه و بودجه و تولد سازمان مدیریت و برنامه ریزی را آخرین تلاش تا سال ۱۳۷۹ تلقی نمود .از جمله اقداماتی که در سال های اخیر جهت بهبود ساختار منابع انسانی بخش دولتی صورت گرفته ، کنترل استخدام در بخش دولتی ، تصویب و تا حدودی اجرای قانون تعدیل نیروی انسانی ، ترمیم حقوق و مزایا با اجرای نظام هماهنگ پرداخته ، تجدید نظر مکرر در ارزشیابی عملکرد مدیران ، کارشناسان و کارکنان دولت ، ابلاغ طرحی نسبتا ً جامع و متاثر از تفکر مدیریت عملکرد و بالاخره اقدام به اتصال ارتقاء کارکنان دولت به آموزش های لازم در سطوح مختلف می‌باشد ( میرسپاسی ، ۱۳۸۴ : ۹ ) .

۲-۱-۴-تعاریف مدیریت منابع انسانی

مدیریت منابع انسانی معطوف به سیاست‌ها، اقدامات و سیستم‌هایی است که رفتار، طرز فکر و عملکرد کارکنان را تحت تأثیر قرار می‌دهند (نو و دیگران،۲۰۰۰ : ۴).

مدیریت منابع انسانی : رویکردی استراتژیک به جذب، توسعه، مدیریت، ایجاد انگیزش و دست‌یابی به تعهد منابع کلیدی سازمان؛ یعنی افرادی که در آن یا برای آن کار می‌کنند (آرمسترانگ، ۱۹۹۳ : ۳۳-۳۴)^[۶].

مدیریت منابع انسانی : فرایندی شامل چهار وظیفه جذب، توسعه، ایجاد انگیزش و نگهداشت منابع انسانی است (دی سنزو و را بینز، ۱۹۸۸ : ۴)^[۷].

مدیریت منابع انسانی در دهه ۱۹۸۰ ظهور کرد و توسط طرفداران آن به عنوان فصل جدیدی در مدیریت نیروی انسانی تکامل یافت. اکنون این توافق وجود دارد که مدیریت منابع انسانی جایگزین مدیریت کارکنان نمی‌شود بلکه به فرایندهای مدیریت کارکنان از منظر متفاوتی می‌نگرد. همچنین فلسفه‌های اصلی آن تا حد قابل ملاحظه‌ای متفاوت از مفاهیم سنتی مدیریت کارکنان است. با این همه برخی از رویکردهای خاص مدیریت کارکنان و روابط کارکنان می‌توانند تحت عنوان رویکردهای مدیریت منابع انسانی توصیف شوند زیرا در راستای فلسفه اساسی مدیریت منابع انسانی هستند (آرمسترانگ، ۱۹۹۳ : ۳۳).

مدیریت منابع انسانی رویکردی جامع به مدیریت استراتژیک منابع کلیدی سازمان یعنی منابع انسانی است. مدیریت منابع انسانی نه تنها رویکردی از روی سودآوری به مدیریت کارکنان است بلکه رویکردی ویژه به روابط کارکنان با تأکید بر تعهد و دو طرفه بودن ارتباط دارد (آرمسترانگ، ۱۹۹۳ : ۳۷).

مدیریت منابع انسانی یعنی مدیریت کارکنان سازمان (اسکارپلو و لدوینکا، ۱۹۸۸ : ۴)^[۸].

مقصود از مدیریت منابع انسانی سیاست‌ها و اقدامات مورد نیاز برای اجرای بخشی از وظیفه مدیریت است که با جنبه‌هایی از فعالیت‌ کارکنان بستگی دارد، به ویژه برای کارمندیابی، آموزش دادن به کارکنان، ارزیابی عملکرد، دادن پاداش و ایجاد محیطی سالم و منصفانه برای کارکنان سازمان. برای مثال این سیاست‌ها و اقدامات دربرگیرنده موارد زیر می‌شود:

•تجزیه و تحلیل شغل (تعیین ماهیت شغل هر یک از کارکنان)

•برنامه‌ریزی منابع انسانی و کارمندیابی

•گزینش داوطلبان واجد شرایط

•توجیه و آموزش دادن به کارکنان تازه استخدام

•مدیریت حقوق و دستمزد (چگونگی جبران خدمت کارکنان)

•ایجاد انگیزه و مزایا

•ارزیابی عملکرد

•برقراری ارتباط با کارکنان (مصاحبه، مشاوره و اجرای مقررات انضباطی)

•توسعه نیروی انسانی و آموزش

•متعهد نمودن کارکنان به سازمان (دسلر ،۱۳۸۱ : ۲)^[۹]

۲-۱-۵- فلسفه مدیریت منابع انسانی

منابع انسانی مهمترین دارایی یک سازمان است و مدیریت اثربخش آن ها کلید موفقیت سازمان است.

اگر سیاست‌ها و رویه‌های مربوط به کارکنان سازمان با همدیگر تطابق و سهم قابل ملاحظه‌ای در دستیابی به اهداف سازمان و برنامه های استراتژیک داشته باشند دستیابی به موفقیت سازمانی محتمل‌تر است.

فرهنگ و ارزش‌های کلی، شرایط سازمانی و رفتار مدیریتی که از آن فرهنگ نشأت می‌گیرد تأثیر زیادی بر دستیابی به تعالی مطلوب می‌گذارد. چنین فرهنگی نیازمند مدیریت شدن است بدین معنی که باید تلاشی مستمر برای ایجاد پذیرش و انجام آن ها صرف شود.

دستیابی به یکپارچگی نیازمند تلاش مستمر است. منظور از یکپارچگی این است که تمام اعضای سازمان با داشتن حسی از مقصود مشترک با یکدیگر کار کنند(آرمسترانگ، ۱۹۹۳ : ۳۴).

۲-۱-۶-نگرش فرایندی به مدیریت منابع انسانی

امروزه سازمان‌ها در راستای رشد و ارتقای پرسنل خود فعالیت‌های مشخصی را دنبال و وظایف اصلی منابع انسانی را بیشتر در قالب فرایندها تعریف می‌کنند. فرایندهای مختلفی که هرکدام تاثیر زیادی در توسعه و بهبود منابع انسانی دارند.

از عمده زیر فرایندهایی که در داخل فرایند مدیریت منابع انسانی می توان گنجاند عبارتند از: فرایند نظام حقوق و مزایا، فرایند جذب، تامین و تعدیل نیروی انسانی، فرایند آموزش و بهسازی، فـــرایند نگهداری و بالاخره فرایند به کارگیری نیروی انسانی که هرکدام از این زیرفرایندها خود دارای ورودی، خروجی های خاص و همچنین زیرفرایندهای دیگری هستند که درنهایت خـــــروجی همه این فرایندها می تــواند نیروی انسانی ماهر و بهره ور، فرهنگ سازی، ساختار نیروی انسانی،

شکل ۲-۱ فرایند مدیریت منابع انسانی

۲-۱-۷-اهمیت مدیریت منابع انسانی برای سازمان ها

۱-۳- اهمیت و ضرورت انجام پژوهش

افزایش کارایی به ویژه کارایی نیروی انسانی در رفع مشکلات اجتماعی کشورها به ویژه کشورهای درحال توسعه می‌تواند نقش اساسی داشته باشد. نگرش منطقی به پیشرفت زندگی نیازمندان و جایگاه اجتماعی آن ها در کشور، ما را ‌به این نتیجه می رساند که یکی از مهم ترین راهکارهای پیشرفت سازمان ها بالا بردن کارایی منابع انسانی می‌باشد. اکثر محققان در این زمینه بر این باورند که ارتقای کارایی سازمان و بهینه سازی منابع انسانی معلول ترکیبی از عوامل گوناگون می‌باشد که در هر سازمان با توجه به شرایط خاص آن متفاوت می‌باشد. با توجه به نقش و اهمیت نیروی انسانی در کارایی، یکی از مهمترین گام ها در بهینه سازی منابع انسانی و ارتقای کارایی، شناسایی مشکلات بهبود کارایی نیروی انسانی است. تا زمانی که مدیران نتوانند مهم ترین موانع و مشکلات بهبود کارایی کارکنان شان را شناسایی کنند، تلاش هایشان در جهت ارتقای کارایی و بهینه سازی بی فایده خواهد بود. شناسایی دقیق و ریشه یابی این مشکلات باعث جهت بخشیدن به تلاش های مدیران در راستای بهبود بهینه سازی منابع انسانی و کارایی خواهد شد (کاوه کوشا، ۱۳۹۰).

۱-۴- پرسش های پژوهش

1. 1. آیا موانع بهبود کارایی کارکنان بر مدیریت بهینه سازی منابع انسانی و کارایی کارکنان تاثیر گذار است؟

1. 1. آیا موانع اجتماعی و روانی بر مدیریت بهینه سازی منابع انسانی و کارایی کارکنان تاثیر گذار است؟

1. 1. آیا موانع فردی بر مدیریت بهینه سازی منابع انسانی و کارایی کارکنان تاثیر گذار است؟

1. 1. آیا موانع محیطی بر مدیریت بهینه سازی منابع انسانی و کارایی کارکنان تاثیر گذار است؟

1. 1. آیا موانع اقتصادی بر مدیریت بهینه سازی منابع انسانی و کارایی کارکنان تاثیر گذار است؟

1. 1. آیا موانع مدیریتی بر مدیریت بهینه سازی منابع انسانی و کارایی کارکنان تاثیر گذار است؟

1. آیا موانع فرهنگی بر مدیریت بهینه سازی منابع انسانی و کارایی کارکنان تاثیر گذار است؟

۱-۵- اهداف پژوهش

این پژوهش درصدد دستیابی به سه هدف می‌باشد که در زیر ارائه شده است:

۱- شناسایی مشکلات و موانع بهبودکارایی نیروی انسانی درسازمان اوقاف و امور خیریه استان فارس

۲- رتبه بندی مشکلات و موانع بهبود کارایی نیروی انسانی در سازمان اوقاف و امور خیریه استان فارس

۳- ارائه راهکارهایی ‌بر اساس تجزیه وتحلیل مشکلات و موانع بهبود کارایی نیروی انسانی، در راستای ارتقای بهینه سازی و کارایی نیروی انسانی در سازمان اوقاف و امور خیریه استان فارس

۱-۶- تعاریف نظری و عملیاتی

۱-۶-۱-تعاریف نظری

۱-۶-۱-۱- بهینه سازی

در معنای عام یعنی تمام کارهایی که باعث بهبود و کیفیت (بهبود کارایی) گفته می شود. بهینه سازی باعث می شود به اهداف خود نزدیک تر شوید. بهینه سازی یعنی انجام کارها به بهترین نحوه ممکن. بهینه سازی منابع انسانی به آموزش و ارتقا فعالیت های انسانی در سازمان ها مرتبط است و به ما کمک می‌کند تا شرایط فرهنگی خاصی را ایجاد کنیم که در آن کارکنان به توان بلقوه برای بهره مند شدن از افراد و سازمان دست یابند. در این حالت، بهینه سازی منابع انسانی خود را به صورت خیلی نزدیک با توسعه سازمان در یک راستا هماهنگ می بیند (کامازورا^[۴]، ۲۰۱۰).

۱-۶-۱-۲- نیروی انسانی

به عقیده بارون^[۵] وکرپس^[۶] (۱۹۹۹)، منابع انسانی کلید موفقیت یا شکست سازمان ها به شمار می‌آیند. از این رو، خط مشی ها، شیوه ها و کارکردهای منابع انسانی باید در راستای راهبرد سازمانی باشد و مدیران و رهبران سازمان ها نسبت به مسایل آن درک درستی داشته و ‌در مورد پیامدهای آن حساس باشند. نیروی انسانی به کلیه افرادی که تحت عناوین مختلف شغلی در یک سازمان به منظور دستیابی به اهداف و استراتژی های تعیین شده باهم همکاری می نمایند.

۱-۶-۱-۳- کارایی

کارایی در واقع عبارت است از نسبت داده ها به ستاده ها در یک سیستم سازمانی (ابطحی، ۱۳۸۶).

مارتین مانزر^[۷] (۱۹۹۰) کارایی را به معنای توانایی در خوب و متناسب انجام دادن کارها و دستیابی به نتایج مطلوب می‌داند. منظور از کارایی، تحقق اهداف سازمان با حداقل هزینه است.

ظاهراً کارایی سازمان را میتوان از طریق مقایسه بازده عملیات و منابع مصرف شده مورد بررسی قرار داد و بدین ترتیب، کارایی سازمان متناسب با نسبت بازده عملیات به منابع مصرف شده است (گاراوان و همکارانش^[۸]، ۱۹۹۹).

۱-۶-۲- تعاریف عملیاتی

۱-۶-۲-۱- کارایی

منظور ‌از کارایی در این پژوهش امتیازی است که پاسخ دهنده به سوالات ۱ تا ۲۰ پرسشنامه کاوه کوشا(۱۳۹۰) کسب می کند.

۱-۶-۲-۲- بهینه سازی

منظور از بهینه سازی در این پژوهش امتیازی است که پاسخ دهنده به سوالات ۲۱ تا ۳۹پرسشنامه کاوه کوشا(۱۳۹۰) کسب می کند.

۱-۶-۲-۳- منابع انسانی

منظور از منابع انسانی در این پژوهش امتیازی است که پاسخ دهنده به سوالات ۴۰ تا ۵۱ پرسشنامه کاوه کوشا(۱۳۹۰) کسب می کند.

۱-۷- قلمرو پژوهش (زمانی، مکانی، موضوعی)

قلمرو موضوعی: موضوع پژوهش حاضر نقش مؤلفه­ های کارایی نیروی انسانی مدیریت بهینه سازی منابع انسانی در پیش ­بینی مؤلفه­ های کارایی کارکنان می‌باشد این موضوع در قلمرو علوم رفتاری قرار دارد

قلمرو زمانی: این پژوهش در فاصله زمانی بهمن ماه ۹۳ تا شهریور ۹۴ انجام خواهد شد.

قلمرو مکانی: این پژوهش در سطح شهر شیراز، کازرون و نوراباد ممسنی به اجرا درامده است.

۱-۸- سازماندهی تحقیق

فصل اول کلیات تحقیق – بیان مسئله – اهمیت و اهداف پژوهش – فرضیه‌ها بیان گردید

در ادامه به چهارفصل پرداخته می شود

فصل دوم به بررسی متغیرهای مستقل و وابسته مسأله پرداخته و نتایج پژوهش های انجام شده در ایران و سایر کشورها را در این زمینه مورد مطالعه قرار می­دهد

فصل سوم به موضوعات ساختار و روش اجرای پژوهش می ­پردازد. در این فصل ابتدا مسأله و فرضیه ­های پژوهش بیان می­شوند. مباحثی همچون عوامل تشکیل دهنده فرضیه، جامعه آماری، روش نمونه گیری، جمع ­آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه و نحوه تجزیه و تحلیل این اطلاعات و روش آزمون فرضیه ­های تحقیق تشریح می­گردد.

فصل چهارم به تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده می ­پردازد. نتایج مربوط به آزمون آماری فرضیه ­های پژوهش در این فصل ارائه می­ شود.

فصل پنجم به ارائه خلاصه پژوهش، نتیجه ­گیری و ارائه پیشنهادها برای تحقیق های آتی اختصاص دارد.

فصل دوم

مبانی نظری ‌و پیشینه تحقیق

۲-۱- مقدمه

در این فصل به بررسی مطالعات و تحقیقات پیشین در زمینه موضوع مورد تحقیق پرداخته خواهد شده است. نحوه ارائه مطالب هم بدین گونه خواهد بود که مباحث نظری و تحقیقات انجام شده در این زمینه مطرح شده است. در ابتدا مباحث نظری در زمینه بهره وری و کارایی ارائه شده است و سپس تحقیق های انجام شده قبلی در ایران و خارج از کشور در زمینه‌های مذکور مورد بررسی قرار گرفته است.