یکی از جذابیت‌های نسل‌های جدید رایانه و فناوری اطلاعات‌، توانایی آن ها در ذخیره، پردازش و انتشار اطلاعات در سازمان است ولی آنچه که دارای اهمیت است آن است که انتشار سراسری اطلاعات در سازمان و تاحدی نیازمند رعایت استانداردهای خاص است. برای مثال، چنانچه یک فروشگاه زنجیره‌ای را در نظر بگیریم برای تبادل اطلاعات موجودی تا حدی فروشگاه ها باید یک روش یکسان موجودی را داشته باشند. سیستم‌های اطلاعاتی و رایانه‌ای از طریق به کارگیری فناوری‌های پیشرفته اطلاعاتی می‌توانند از حالت استاندارد برخوردار بوده و تبادل اطلاعات بر مبنای یکسان و به نحو متمرکز را تسهیل نماید. به عبارت دیگر، برای نیل به هماهنگی و روند سریع گردشی اطلاعات نیاز به وجود یکنواختی منوط به رعایت استانداردها است که سیستم اطلاعات استاندارد این امکان را برای سازمان به وجود می‌آورد.

مدیریت منابع انسانی

کارکردها و نقش‌های منابع انسانی در طول دو قرن گذشته به خاطر تغییر ماهیت محیط کسب و کار و تشدید رقابت تغییرات زیادی داشته است. مدیریت منابع انسانی معمولاً موقعی که نقش و مسئولیت مدیریت منابع انسانی در سازمان مورد بازبینی قرار گرفته است، باز تعریف شده است(استمبرگر^[۳۷]،۲۰۰۲).

تعاریف مدیریت منابع انسانی

تفاوت‌های موجود بین تعاریف مدیریت منابع انسانی عموماً ناشی از دیدگاه افرادی است آن را تعریف کرده‌اند. اما تعریف بنیادی و اساسی که تا کنون از مدیریت منابع انسانی شده و هنوز نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد این است که مدیریت منابع انسانی عبارت است از مدیریت افرادی که در سازمان کار می‌کنند(گومز-مجیا و همکاران^[۳۸]،۲۰۰۱). تعریف دیگری که توسط رنکلی^[۳۹](۱۹۹۷) ارائه شد بر مبنای این تفکر است که مدیریت منابع انسانی در جهت تثبیت، توسعه، حفظ و نگهداری کارکنان و برقراری رابطه بین سیاست‌های پرسنلی با سیاست‌های کل سازمان است. بیر و اسپکتور^[۴۰](۱۹۸۵) از دیدگاه رابطه‌ای آن را مدیریت روابط بین افراد و سازمان تعریف می‌کند که مخصوصاً در برگیرنده همه تصمیمات مدیریتی است که بر ماهیت این روابط اثر می‌گذارد. از سوی دیگر ندلر(۱۹۹۰)، از دیدگاه یادگیری سازمانی، مدیریت منابع انسانی را به صورت تجارب یادگیری سازماندهی شده در دوره های زمانی محدود به منظور افزایش و بهبود عملکرد شغلی و رشد فردی تعریف می‌کند. با توجه به تعریف ندلر(۱۹۹۰)، هدف از یادگیری در سازمان سه چیز است:‌ بهبود عملکرد شغلی، تشویق رشد فردی در سازمان و بهبود رشد شخصی است.

تاریخچه مدیریت منابع انسانی

دراکر(۲۰۰۱) بیان می‌کند که هر سازمان و مؤسسه‌‌ای، تنها یک منبع حقیقی دارد و آن افراد آن سازمان است. و آن سازمان تنها زمانی موفق می‌شود که این نیروی کار را مولد و بارور تربیت کند. کسب و کار‌ها در یک بستر اجتماعی و در واقع، در جامعه در حال انجام شدن است. ‌بنابرین‏ هر تغییر اجتماعی بر فعالیت افراد به صورت مستقیم اثر می‌گذارد، به عنوان مثال اقتصاد، سیاست، قانون گذاری ، فرهنگ، ویژگی‌های جمعیت شناختی، سبک زندگی و آموزش از عوامل مؤثر در این زمینه هستند. به منظور روشن تر شدن موضوع، لازم است تا به روند شکل گیری و توسعه مدیریت منابع انسانی پرداخته می شود .

قبل از ۱۸۰۰: همان گونه که ندلر و ندلر(۱۹۹۰) بیان می‌کنند در طول این دوره، مدیریت منابع انسانی تنها توسط سازمان‌های بزرگی از قبیل کلیساها، ارتش و حکومت‌ها که منابع فراوانی نیز داشتند، به کار رفته شده است. رویه‌ها مقدمتاً در آموزش‌های حرفه‌ای فرد با فرد انجام می‌شد. رفته رفته، این رویه‌ها به صورت دوره های کارآموزی در آمد. شرمن، بوهلندر و اسنل(۱۹۹۶) متذکر شدند که اولین اعتصاب ثبت شده در ایالات متحده توسط کارگران چاپخانه‌های فیلادلفیا به منظور تصویب قانونی برای تعیین حداقل دست مزد ۶ دلار در هفته انجام شده است.

دوران انقلاب صنعتی(۱۸۸۰~۱۹۰۰): این مرحله را شاید بتوان “مرحله تولد مدیریت منابع انسانی” نامید. معرفی ماشین‌ها و فناوری‌های جدید، تمایل به انجام گروهی کار‌ها، و تلاش برای فرار از کارهای روتین و ورزمره، اقداماتی است که اگرچه به صورت خفیف بوده، اما در طول این دوره رخ داده است. در بسیاری از سازمان‌ها در طول این دوره، به دلیل پیچیدگی و گستردگی کار، آموزش‌های فرد با فرد و کار آموزی، دیگر پاسخگوی انتظارات سازمان‌ها نبود، آن ها شروع به به کارگیری کارگران قدیمی ‌در حال بازنشستگی به منظور آموزش کارگران جدید بودند. ‌بنابرین‏، یک شکل بسیار رسمی‌تر از آموزش گروهی در چنین سازمان‌هایی در این دوره توسعه یافت.

جنگ جهانی اول (۱۹۰۰~۱۹۲۰): سال ۱۹۰۰ را می‌توان به عنوان سال آغاز مدیریت پرسنلی به عنوان یک کارکرد تخصصی معرفی کرد(مایل و اسنو، ۱۹۸۴). دلایلی که می‌توان برای این امر ذکر کرد یکی افزایش تولیدات صنعتی است که موجب افزایش تقاضا برای رویه‌های مدیریت منابع انسانی شد و دلیل دیگر را می‌توان در رشد مهاجرت و افزایش اتحادیه‌ها دانست. در پایان این دوره جنگ جهانی اول پایان یافت. هزاران سرباز، برای یک جنگ جان فرسا در یک دوره زمانی کوتاه مدت آموزش دیده و اماده شده بودند. این امر ثابت کرد فعالیت‌های مرتبط با کار نیز می‌تواند در یک دوره زمانی کوتاه مدت اموزش داده شود و همچنین اینکه مدیریت منابع انسانی می‌تواند سازمان‌ها را در رسیده به موفقیت کمک فراوانی بکند.

پس از جنگ جهانی اول (۱۹۲۰~ ۱۹۴۰): چندین تجربه ذکر شده در دهه ۲۰ میلادی عموماً توسط دانشکده‌های منابع انسانی انجام شده که به طور قابل توجهی توسعه مدیریت منابع انسانی را تحت تاثیر قرار داد. یکی، روش نقطه‌ای ارزیابی شغل است که به وسیله انجمن تولید کنندگان ملی الکترونیک^[۴۱] در ۱۹۲۴ توسعه یافته است(شرمن و همکاران، ۱۹۹۶). دیگری مطالعات‌هاثورن است که توسط التون مایو در سال ۱۹۲۷ انجام شد که هدف آن بررسی تاثیر عواملی از قبل ساعات کاری ، میزان استراحت و میزان نور محیط کار بر بهره وری نیروی کار بود(برت،۱۹۴۲). این مطالعات عاملی شد تا کارفرمایان توجه بیشتری بر انسانی کردن محیط کار کنند و توجه بیشتری به روابط انسانی در محیط کار داشته باشند و منجر به شکل گیری نهضت روابط انسانی در مدیریت و به طور خاص‌تر در مدیریت منابع انسانی شد. این نهضت منجر به توسعه شایستگی‌های میان فردی و پیشرفت اهداف سازمانی از طریق مدیریت تغییر گردید(راش، ۱۹۶۹).

جنگ جهانی دوم (۱۹۴۱~۱۹۴۵): سال ۱۹۴۱، سال آغاز مشارکت ایلات متحده در جنگ جهانی دوم است که در همین شرایط، بسیج افراد آموزش دیده‌ مورد نیاز در مدیریت پرسنلی و توسعه سریع برنامه های پرسنلی هم در ارتش و هم در صنعت به خوبی رخ می‌دهد(شرمن و همکاران، ۱۹۹۶). در این دوره پنج ساله ساختار نیروی کار در ایالات متحده تغییر کرد. تا قبل از آن عمده نیروی کار مردان جوان بودند اما پس از این دوره و در طول این دوره نیروی کار به مردان و زنان مسن تر تبدیل شد همان افراد بیکاری که تا قبل از این دوره به صورت سنتی مورد حمایت قرار نمی‌گرفتند.

نرم افزارهای رایانه ای مورد استفاده

در این تحقیق برای جمع‌ آوری اطلاعات از نرم افزار ره آورد نوین و اطلاعات مالی شرکت ها در سایت کدال استفاده شده و برای انجام محاسبات و تجزیه وتحلیل های آماری از نرم افزارهای EXCEL, EVIEWS استفاده شده است. نرم افزارEVIEWS، بسته نرم افزاری طراحی شده برای تخمین و شبیه سازی الگوهای اقتصادسنجی است که توسط شرکت QMS طراحی شده است. این نرم افزار دو حالته هم برای برنامه نویسی و هم برای اجرای رویه های از پیش نوشته شده به صورت محاوره ای، به گونه ای طراحی شده است که امروزه یکی از مهم ترین برنامه های نرم افزاری مورد استفاده توسط اقتصاددانان در سطح دنیا‌ است. EVIEWS را می توان در حوزه ی تجزیه و تحلیل روابط آماری و اقتصاد سنجی، پیش‌بینی فروش، شبیه سازی، پیش‌بینی کلان اقتصادی، تجزیه وتحلیل هزینه ها و الگوسازی و ارزیابی سیاست گذاری به کار گرفت.

اعتبار درونی و برونی تحقیق

اعتبار درونی تحقیق بررسی این پرسش است که آیا متغیرهای مستقل واقعاً در متغیر وابسته تغییر ایجاد ‌کرده‌است. موارد ذیل ممکن است به نحو منفی بر اعتبار درونی تحقیق تأثیر گذاشته باشد:

الف)‌حوادث تاریخی همزمان با دوره مطالعات: برخی رویدادهای سیاسی ویا اجتماعی (همانند انتخابات شوراها، مجلس و یا ریاست جمهوری، وقوع جنگ درکشور همسایه، حوادث وبلایای طبیعی و…) اثرمنفی بر اعتبار درونی داشته باشد.

ب) تورم: تورم به عنوان یکی از مشخصات اقتصاد کلان، می‌تواند بر ارقام سود شرکت ها تأثیرگذار باشد و با توجه به نرخ تورم دو رقمی که در ایران وجود دارد، اعتبار درونی تحقیق را خدشه دار کند.

اعتبار بیرونی یا قابلیت تعمیم متأثر از عوامل زیر است:

الف)‌ویژگی های شرکت: حتی در یک صنعت نیز در هر شرکت خاص، ویژگی هایی وجود دارد که می‌تواند بر تعمیم پذیری نتایج اثر بگذارد.

ب) مبانی تئوریک تحقیق: ‌در مورد بسیاری از مباحث حسابداری همچون سود، تئوری واحدی ارائه نشده است(باقرآبادی ، ۱۳۸۹)

بررسی فروض مدل رگرسیون خطی کلاسیک

آنچه به عنوان مدل رگرسیون خطی عمودی، کلاسیک یا استاندارد معروف می‌باشد مبتنی بر فرضیات زیر است:

۱- میانگین اجزای باقیمانده (خطاها) مساوی صفر است: ‌بر اساس این فرض مقدار میانگین باقیماندهxi مفروض، صفر است. در مواردی که از روشOLS استفاده می شود هر مجموعه مربوط به یک x مفروض در اطراف مقدار متوسط آن توزیع شده اند، که بعضی از مقادیرY، بالای میانگین و برخی پائین آن قرار دارند. فواصل بالا و پائین مقادیر میانگین ها همان uiها هستند که میانگین آن ها صفر می‌باشد.

۲- عدم وجود خود همبستگی بینui ها: یعنی اجزای باقیمانده (خطاها) در دوره های زمانی مختلف باهم ارتباطی نداشته باشند و به عبارتی E(uj,ui)=0درجائیکه j i است.

1. همسانی واریانس uiها: یعنی اجزای باقیمانده ( خطاها) در دوره های مختلف واریانس یکسان داشته باشند به عبارت دیگر:

معادله فوق بیان می‌کند که واریانس ui برای هرxi (یعنی واریانس شرطیui )‌ عدد ثابت و مثبتی معادل² δ است. در حقیقت ²δ در معادله دلالت براین دارد که واریانس جامعه Yبیش از یک مقدار ثابت نیست.

۴- کوواریانس صفر بین ui و xiها: این فرض بیان می‌کند که جزء باقی مانده ui و متغیر توضیحی xi ناهمبستگی دارند. چون در یک مدل رگرسیونی xi ها وui دارای تأثیرات جمع پذیر و مجزا برY می‌باشند، چنانچه ui و xi همبستگی داشته باشند، تشخیص تأثیرخاص و مجزای هر کدامشان برY امکان پذیر نخواهد بود.

۵- مدل رگرسیون دقیقاً تصریح شده باشد (عدم وجود خطای تصریح یا تورش)‌: مدل رگرسیون باید به طور صحیح، تصریح شده باشد. زمانی که مدل به طور صحیح تصریح نشده باشد، احتمال بروز یک یا تعدادی از خطاهای زیر وجود خواهد داشت:

حذف یک متغیر مهم، وارد کردن متغیر غیر لازم، خطا در اندازه‌گیری متغیر وابسته یا متغیر (متغیرهای) مستقل و یا در نظر گرفتن یک شکل تبعی غلط هنگامی که از روش OLS برای تخمین ضرایب استفاده می‌شود، در صورتی ضرایب قابل اطمینان، کارا و نااریب هستند که فرضیه‌های موصوف برقرار باشد. در غیر این صورت باید به رفع نقائص پرداخت.

در ادامه به معرفی دو مشکل معمول و نحوه ی رفع آن می پردازیم.

وجود خود همبستگی

همان‌ طور که گفته شد یکی از فروض کلاسیک مدل رگرسیون خطی، ارتباط نداشتن اجزای باقیمانده (خطاها) در دوره های مختلف زمانی است. نقض این فرض، مشکلی به نام خود همبستگی ایجاد می‌کند. برای تشخیص وجود این مشکل می توان از آزمون دوربین-واتسون (Durbin-Watson) استفاده کرد، که این آماره به شرح زیر محاسبه می شود:



وبه طور ساده نسبت مجموع مجذور تفاضلات باقیمانده های متوالی به مجموع مجذور باقیمانده ها (RSS) می‌باشد. اگر همبستگی بین باقی ‌مانده‌ها را با نشان دهیم در این صورت آماره دوربین – واتسون تقریبا” به کمک رابطه زیر نیز محاسبه می شود:



و با توجه به اینکه ۱ ۱- می توان نتیجه گرفت که همواره آماره دوربین-واتسون در دامنه ۰و۴ قرار داردزیرا اگر ۰= باشد آنگاه d=2 خواهد بود که نشان می‌دهد باقیمانده ها ‌از یکدیگر مستقل هستند (عدم خود همبستگی). اگر۱= آنگاه d=0 خواهد بود که نشان می‌دهد باقیمانده ها دارای خود همبستگی مثبت هستند. اگر ۱- = آنگاه d=4 خواهد بود که نشان می‌دهد باقیمانده ها دارای خود همبستگی منفی هستند. چنانچه این آماره در بازه ۱٫۵ تا ۲٫۵ قرار بگیرد H0 آزمون (عدم همبستگی بین باقیمانده) پذیرفته می شود و در غیر اینصورت H0 رد می شود (همبستگی بین باقیمانده ها وجود دارد). برای رفع مشکل خود همبستگی همانند ناهمسانی واریانس می توان از روش کمترین مجذورات تعمیم یافته (GLS) استفاده کرد.

وجود ناهمسانی واریانس

روش های مختلفی برای تشخیص ناهمسانی وجود دارد. ازآن جمله آزمون آرچLM و آزمون وایت می‌باشد. آزمون آرچ LM بر اساس رگرسیون کمکی که شکل عمومی آن عبارت است از:



انجام می شود. نتایج آزمون دو آماره F و Obs*R squared یا n*R² و احتمالات مربوطه می‌باشد. آزمون وایت نیز برای تشخیص ناهمسانی واریانس به کار گرفته می شود. بازده آزمون وایت نیز F و Obs*R squared و احتمالات مربوطه می‌باشد. این آزمون بر اساس رگرسیون کمکی زیر انجام می شود:

مجذور متغیر و یا f مجذور جملات پسماند معادله اصلی = متغیرهای توضیحی معادله اصلی

در این آزمون ها فرضیه‌ها به صورت زیر است:

H0: همسانی واریانس

H1: ناهمسانی واریانس

با بهره گرفتن از آماره F به راحتی می توان قضاوت کرد که مدل ناهمسانی دارد یا خیر. ‌به این صورت که اگر احتمال مربوط به آماره یF، Prob(p-value) بیشتر از سطح خطای آلفا باشد، فرضیه ی H0 رد نشده و لذا همسانی واریانس پذیرفته می شود.

داده­‌های مربوط ‌به این سؤال در جدول­ های۴-۷ و ۴-۸ آورده شده است.

جدول ۴-۷٫ فراوانی و درصد پاسخگویان نسبت به گویه­‌های مؤلفه اول

آماره

گویه

بسیار

مخالفم

مخالفم
نظری ندارم
موافقم
بسیار موافقم
مجموع
میانگین

1. انتخاب منابع اطلاعاتی

فراوانی

۱

۰

۴

۴۱

۴۹

۹۵

۴۴/۴

درصد

۱/۱

۰

۲/۴

۲/۴۳

۵/۵۱

۱۰۰

1. سفارش و خرید منابع اطلاعاتی

فراوانی

۳

۵

۱۹

۴۴

۲۵

۹۶

۸۶/۳

درصد

۱/۳

۳/۵

۸/۱۹

۸/۴۵

۰/۲۶

۱۰۰

1. اهدا منابع اطلاعاتی (کتاب‌های چاپی، نشریات، و …)

فراوانی

۵

۴

۱۴

۲۹

۴۴

۹۶

۰۷/۴

درصد

۲/۵

۲/۴

۶/۱۴

۲/۳۰

۸/۴۵

۱۰۰

1. مبادله منابع اطلاعاتی

فراوانی

۲

۶

۷

۴۰

۴۱

۹۶

۱۷/۴

درصد

۱/۲

۲/۶

۳/۷

۷/۴۱

۷/۴۲

۱۰۰

1. سیاهه برداری منابع کتابخانه ای

فراوانی

۶

۲

۲۳

۳۶

۲۷

۹۴

۸۱/۳

درصد

۴/۶

۱/۲

۵/۲۴

۳/۳۸

۷/۲۸

۱۰۰

1. وجین منابع اطلاعاتی

فراوانی

۲

۳

۲۱

۳۷

۳۲

۹۵

۹۹/۳

درصد

۱/۲

۲/۳

۱/۲۲

۹/۳۸

۷/۳۳

۱۰۰

1. ارزیابی کیفیت مجموعه

فراوانی

۱

۶

۱۶

۳۳

۳۹

۹۵

۰۸/۴

درصد

۱/۱

۳/۶

۸/۱۶

۷/۳۴

۱/۴۱

۱۰۰

داده­‌های جدول ۴-۷ نشان می‌دهد که بیشترین میانگین مربوط به گویه ۱ (انتخاب منابع اطلاعاتی) با میانگین ۴۴/۴ و کمترین میانگین مربوط به گویه ۵ (سیاهه برداری منابع کتابخانه ای) با میانگین ۸۱/۳ می‌باشد.

جدول ۴-۸٫ نتایج آزمون t تک متغیره، مقایسه میانگین با میانگین فرضی(۳ =)

مؤلفه اول
میانگین
انحراف معیار
t
Sig

فرایند تصمیم گیری در حوزه مجموعه سازی

۱۱/۴

۶۱/۰

۰۳/۱۸

۰۰۱/۰

نتایج آزمون t تک متغیره در جدول ۴-۸ نشان می‌دهد، مشاهده از مقدار بحرانی جدول در سطح خطای ۰۵/۰ بیشتر می‌باشد. ‌بنابرین‏ از نظر پاسخگویان میزان تاثیر فناوری اطلاعات بر مشارکت کتابداران در فرایند تصمیم گیری در حوزه مجموعه سازی، بیشتر از سطح متوسط می‌باشد.

سؤال دوم پژوهش: میزان تاثیر فناوری اطلاعات بر مشارکت کتابداران در فرایند تصمیم گیری در حوزه حفاظت و نگهداری تا چه حد است ؟

به منظور دست­یابی به پاسخ سؤال دوم پژوهش ۵ گویه در پرسشنامه منظور شده که در ادامه ابتدا نتایج توصیفی و سپس نتایج استنباطی بیان می‌گردد.

داده­‌های مربوط ‌به این سؤال در جدول­‌های ۴-۹ و ۴-۱۰ آورده شده است.

جدول ۴-۹٫ فراوانی و درصد پاسخگویان نسبت به گویه­‌های مؤلفه دوم

آماره

گویه

بسیار

مخالفم

مخالفم
نظری ندارم
موافقم
بسیار موافقم
مجموع
میانگین

1. کنترل نور

فراوانی

۶

۱۱

۳۲

۳۰

۱۷

۹۶

۴۲/۳

درصد

۳/۶

۵/۱۱

۳/۳۳

۳/۳۱

۶/۱۷

۱۰۰

1. استفاده از وسایل اطفای حریق

فراوانی

۱

۹

۳۲

۳۵

۱۹

۹۶

۶۵/۳

درصد

۰/۱

۴/۹

۳/۳۳

۵/۳۶

۸/۱۹

۱۰۰

1. استفاده از ابزارهای ضد سرقت

فراوانی

۱

۲

۸

۳۸

۴۵

۹۴

۴۲/۴

درصد

۱/۱

۱/۲

۵/۸

۴/۴۰

۹/۴۷

۱۰۰

1. امنیت شبکه

فراوانی

۱

۰

۷

۲۶

۶۲

۹۶

۵۴/۴

درصد

۰/۱

۰

۳/۷

۱/۲۷

۶/۴۶

۱۰۰

1. کنترل دما و رطوبت

فراوانی

۲

۰

۱۴

۲۹

۵۱

۹۶

۳۴/۴

درصد

۱/۲

۰

۶/۱۴

۲/۳۰

۱/۵۳

۱۰۰

داده­‌های جدول ۴-۹ نشان می‌دهد که بیشترین مربوط به گویه۱۱ (امنیت شبکه ) با میانگین ۵۴/۴ و کمترین میانگین مربوط به گویه ۸ (کنترل نور) با میانگین ۴۲/۳ می‌باشد.

­­

جدول ۴- ۱۰٫ نتایج آزمون t تک متغیره، مقایسه میانگین با میانگین فرضی(۳ = )

مؤلفه دوم
میانگین
انحراف معیار
t
Sig

فرایند تصمیم گیری در حوزه حفاظت و نگهداری

۶۸/۳

۸۱/۰

۲۰/۸

۰۰۱/۰

نتایج آزمون t تک متغیره در جدول ۴-۱۰ نشان می‌دهد، مشاهده از مقدار بحرانی جدول در سطح خطای ۰۵/۰ بیشتر می‌باشد. ‌بنابرین‏ از نظر پاسخگویان میزان تاثیر فناوری اطلاعات بر مشارکت کتابداران در فرایند تصمیم گیری در حوزه حفاظت و نگهداری، بیشتر از سطح متوسط می‌باشد.

سؤال سوم پژوهش: میزان تاثیر فناوری اطلاعات بر مشارکت کتابداران در فرایند تصمیم گیری در حوزه سازماندهی تا چه حد است ؟

1. 1. Greq ↑

1. 1. – Information and Communication of Technology ↑

1. 1. Disseminatoin of information ↑

1. 1. Kumar ↑

1. 1. Participative Decision Making ↑

1. 1. French ↑

1. 1. Preservation & Conservation ↑

1. 1. Baker ↑

1. 1. Organization ↑

1. 1. Information technology ↑

1. 1. Collection development ↑

1. 1. Participative Management ↑

1. 1. Techne or technic ↑

1. 1. Capelston ↑

1. 1. To poiesis ↑

1. 1. Heidegger ↑

1. 1. revealing ↑

1. 1. Ergas ↑

1. 1. Fax ↑

1. 1. Micrograph ↑

1. 1. Information & Communication Technology ↑

1. 1. Central Processing Unit (CPU) ↑

1. 1. Input – Outpout Device ↑

1. 1. Main Memory ↑

1. 1. E-mail ↑

1. 1. Fax. mile ↑

1. 1. Teleconfrencing ↑

1. 1. Voice mail ↑

1. 1. Video text ↑

تقاضای پناهندگی به طریق زیر امکان پذیر است: اول) عبور شخص از منطقه مرزی به خاک ایران، که در این حالت باید به محض ورود، خود را به اولین پاسگاه مرزی یا مقام رسمی صلاحیت دار معرفی و تقاضای خود را تسلیم نماید دوم) تقدیم درخواست از طریق یکی از خارجیان ساکن خارج از ایران مبنی بر پناهندگی به ایران سوم) تقدیم درخواست خارجیان مقیم ایران دایر به قبول پناهندگی. برای رسیدگی به امور پناهندگان کمیته ای در وزارت کشور به نام «کمیته دائمی پناهندگان» تحت نظر معاون وزارت کشور و با حضور نمایندگان وزارت امور خارجه و وزارت کار و امور اجتماعی و وزارت اطلاعات و ستاد ارتش و نیروهای انتظامی و مدیر کل سیاسی و رئیس اداره سیاسی وزارت کشور تشکیل می‌گردد.

کمیته دائمی پناهندگان صلاحیت رسیدگی به قبول یا رد پناهندگی و سایر امور مربوط به پناهندگان را دارد و تقاضای پناهندگی موقعی پذیرفته خواهد شد که اطمینان حاصل شود:

۱- متقاضی از تقاضای پناهندگی به ایران سوءنیت نداشته باشد ۲- منظور از پناهندگی اشتغال به کسب و کار نباشد، چون قبول تقاضای پناهندگی از موارد اعمال حق حاکمیت است و فردی که تقاضای او رد شده است از این جهت حق شکایت به محاکم دادگستری و یا دیوان عدالت اداری را نخواهد داشت. از آنجا که پناهندگان به دو طریق وارد ایران می‌شوند: یک دسته افرادی که از راه های مجاز وارد کشور شده و سپس درخواست پناهندگی می نمایند دسته دیگر افرادی هستند که به صورت غیرمجاز وارد کشور شده اند چون تحقیق ‌در مورد افرادی که پس از ورود به خاک ایران تقاضای پناهندگی می نمایند محتاج به زمان کافی است تا ثابت شود که فرد متقاضی حائز شرایط می‌باشد یا خیر در این مدت نمی توان به او اجازه اقامت در ایران را داد، ‌بنابرین‏ چنین افرادی را به اردوگاه های که معروف به «اردوگاه قرنطینه ای» است اعزام
می نمایند تا ‌در مورد اسناد و مدارک آنان و صحت اظهارات آن ها تحقیق کافی به عمل آید. پس از تحقیقات لازم و تشریفات قانونی مقرر در صورتی که تقاضای آنان مورد موافقت قرار گیرد و ضمناً سلامت جسمی و روحی و عدم ابتلای آنان به بیماری‌های واگیردار احراز شود، اجازه ترخیص صادر خواهد شد. به افراد ساکن در اردوگاه مستمری به طور ماهیانه پرداخت می شود. میزان مستمری را دولت جمهوری اسلامی ایران با توجه به امکانات مالی خویش و میزان مستمری بگیران و احتیاجات آنان تعیین می کند و به سرپرست خانواده های ساکن اردوگاه اعم از پدر و مادر و یا فرزند بزرگتر و یا هر فردی که به عنوان سرپرست خانواده محسوب می شود پرداخت خواهد شد.^[۴۰]

نکته قابل توجه آن است که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، ‌در مورد آوارگان افغانی و معاودین عراقی، عملکرد اجرائی دولت بدین نحو بود که برای اکثریت آنان بدون آن که تقاضای پناهندگی مورد پذیرش قرار گرفته و آنان مشمول مقررات خاص مربوط به پناهندگان باشند، کارت اقامت صادر شده بود^[۴۱] و از برخی حقوق و مزایای قانونی، از قبیل اجازه اقامت، اجازه کار، استفاده از سهمیه های دولتی و … برخوردار شده بودند. مهم ترین اثر قبول پناهندگی اجازه اقامت است، کسی که تقاضای پناهندگی او قبول می شود حق دارد در ایران اقامت کند و در این مورد باید با پناهنده، مساعدترین رفتاری که با خارجیان مقیم در ایران بعمل می‌آید رفتار نمود.

بند سوم : مقیمین و جهانگردان

الف: دارندگان پروانه اقامت

هر کشوری، برای ورود بیگانگان به خاک آن کشور می‌تواند شرایطی را پیش‌بینی نماید، معمولاً برای اقامت در یک کشور باید از طرف مقامات صلاحیتدار آن کشور اجازه نامه ای صادر گردد که در آن مدت و محل اقامت قید می‌گردد. در ایران نیز این اجازه نامه در بدو ورود بیگانه به خاک ایران از طرف نیروی انتظامی صادر می شود. در قانون ورود اقامت اتباع خارجه در ایران، دو نوع اقامت برای بیگانگان پیش‌بینی شده، اقامت دائم و اقامت موقت. هر بیگانه که طبق قانون در خاک ایران دارای اقامتگاه قانونی اختیار نموده باشد اقامت وی دائم است و اگر اقامتگاه نداشته باشد اقامت وی موقت است.

هر بیگانه ای که بخواهد در ایران اقامت نماید مکلف است ظرف ۸ روز پس از ورود به ایران برگهای درخواست صدور پروانه اقامت را تنظیم و تکمیل و امضاء نموده به انضمام سایر مدارک لازم به نیروی انتظامی محلی که می‌خواهد در آنجا اقامت اختیار کند تسلیم نماید.

مثلاً کسی که برای سیاحت یک ماهه وارد ایران می شود، یا بیگانه ای که برای دیدار اقوام و خویشان چند روزی به ایران می‌آید، اقامت موقت دارد. اقامت بیگانه چه به صورت دائم و چه موقت، محتاج صدور پروانه از شهربانی (نیروی انتظامی) است. شهربانی محل در برگ اقامت، موقت یا دائم بودن آن را قید می‌کند که در صورت موقت بودن باید مهلت آن معین باشد.^[۴۲]

آیین نامه اجرایی قانون ورود اقامت اتباع بیگانه مصوب ۱۲/۳/۱۳۵۲ برای اقامت دائم شرایطی را مقرر داشته و فقط برای بیگانه ای که آن شرایط را دارا باشد، پروانه اقامت دائم صادر می‌گردد.

این شرایط از ۵ سال سابقه قانونی اقامت متناوب یا متوالی در ایران به شرط آنکه متقاضی هنگام تقاضا ۱۸ سال تمام داشته باشد، یا ۲ سال سابقه اقامت قانونی متوالی یا متناوب به شرط داشتن مقامات عالی علمی یا شغلی در تخصص در امور تولیدی و عمرانی، یا داشتن سابقه خدمت ارزنده برای امور عام المنفعه ایران، یا سرمایه گذاری در ایران با داشتن تملک مالی، و یا داشتن زن و فرزند ایرانی، پروانه اقامت دائم صادر
می‌گردد که هر سه سال تجدید می‌گردد.

اجازه اقامت دائم از نیروی انتظامی مرکز ناحیه ای که بیگانه می‌خواهد در آن ناحیه اقامت کند صادر
می‌گردد، مگر در مواردی که نمایندگان ایران در خارج این پروانه را صادر کرده باشد.

ب: بیگانه جهانگرد

از آن جا که مدت اقامت جهانگردان و گردشگران در هر کشوری کوتاه است و معمولاً منبع با ارزشی جهت تولید درآمد مملکت به شمار می‌آیند، اغلب کشورها جهت جلب جهانگردان مقرراتی برای تهسیل امور آنان از نظر ورود و اقامت در نظر گرفته اند حتی در بعضی کشورها جهانگردان از جهت نرخ ارز دارای امتیازاتی می‌باشند، جهانگرد یا توریست حق کار کردن در کشوری که ‌به این عنوان وارد شده را ندارد، این بیگانگان معمولاً با اخذ ویزای توریستی از نمایندگان کنسولی کشور مقصد در کشور مبدأ، به آن کشور سفر می‌کنند مگر اینکه بین کشور مبتوع شخص توریست و کشور مقصد، قرارداد لغو رویداد باشد که در این صورت از اخذ ویزا معاف است.

در ماده ۴۱۸ از ق.آ.د.ک ۹۲ که مقرر می‌دارد :

در هر مرحله از رسیدگی کیفری ،احاله پرونده از یک حوزه قضایی به حوزه قضایی دیگر یک استان ، حسب مورد به در خواست دادستان یا رئیس حوزه قضایی مبدأ و موافقت شعبه اول دادگاه تجدید نظر استان و از حوزه قضایی یک استان به استان دیگر به تقاضای همان اشخاص و موافقت دیوان عالی کشور صورت می‌گیرد.

مطابق این ماده رئیس حوزه قضایی در صورت موافقت شعبه اول دادگاه تجدید نظر و موافقت دیوان عالی اقدام خواهد نمود.

۳-۱-۵ در خواست لغو تعلیق

تعلیق محکومیت مجرم در دو مورد لغو می‌گردد.

اول ) در موردی که معلوم گردد وی دارای سابقه محکومیت به جرایم می‌باشد

دوم )‌در مورد افرادی که به جرایم متعدد محکوم می‌شوند

در این مورد ماده ۵۵ قانون مجازات اسلامی بدین گونه مقرر می‌دارد:

“هرگاه پس از صدور قرار تعلیق ، دادگاه احراز نماید که محکوم دارای سابقه محکومیت کیفری مؤثر یا محکومیت های قطعی دیگری بوده است که در میان آن ها محکومیت تعلیقی وجود داشته و بدون توجه به آن اجرای مجازات معلق شده است ، قرار تعلیق را لغو می‌کند . دادستان یا قاضی اجرای احکام نیز موظف است در صورت اطلاع از موارد فوق ، لغو تعلیق مجازات را از دادگاه در خواست نماید …”

۳-۱-۶ تقاضای تشدید یا تخفیف تأمین

در قوانین فعلی حکمی در این مورد وجود ندارد ، لیکن به نظر می‌رسد که با توجه به ماده ۱۸۲ قانون آیین دادرسی کیفری۷۸ که به متّهم اجازه داده شده است از دادگاه تقاضای تخفیف تأمین نماید دادستان نیز چنین حقی داشته باشد ،دادگاه به موضوع رسیدگی و قرار مقتضی را صادر می‌کند و این قرار قطعی است.

در ماده ۲۴۴ قانون جدیدآیین دادرسی کیفری۹۲ بدین گونه مقرر نموده :

” دادستان در جریان تحقیقات مقدماتی تا پیش از تنظیم کیفر خواست می‌تواند تشدید یا تخفیف تأمین را از بازپرس درخواست کند . هرگاه بین بازپرس و دادستان موافقت حاصل نشود ، پرونده برای رفع اختلاف به دادگاه ارسال می شود و بازپرس طبق نظر دادگاه اقدام می‌کند . پس از تنظیم کیفر خواست نیز دادستان می‌تواند حسب مورد، از دادگاهی که پرونده در آن مطرح است ، در خواست تشدید یا تخفیف تأمین کند . متّهم نیز می‌تواند تخفیف تأمین را در خواست کند . تقاضای فرجام خواهی نسبت به حکم ، مانع از آن نیست که دادگاه صادر کننده حکم ، ‌به این در خواست رسیدگی کند. در صورت رد در خواست ، مراتب رد در پرونده ثبت می شود . تصمیم در این موارد قطعی است.”

۳-۱-۳-۷خاتمه اقدامات دادستان در مرحله دادرسی

در خاتمۀ مرحلۀ دادرسی وبعد از اتمام تحقیقات از متّهم و اظهار نظر وکیل مدافع او نماینده دادسرا برای آخرین بار مطالب خود را در دفاع از کیفر خواست بیان می‌کند ، این مطالب با توجه به اظهارات و دفاعیّات متّهم و وکیل مدافع او و شهود و کارشناسان پرونده انجام می‌گیرد .

پس نماینده دادسرا برای اینکه بتواند دفاع مناسبی انجام دهد باید در تمامی جلسات دادرسی از ابتدا تا انتها حضور داشته باشد . اینکه دربعضی از دادگاه ها دادیاران بدون حضور درجلسه و استماع جواب های متهم با دفاعیات از وکیل مدافع ،تنها صورت جلسه ها را امضاء می‌کنند نه تنها جایگاه قانونی ندارد بلکه با موازین عقلی نیز سازگار نیست زیرا فردی که در جلسه دادرسی حضور نداشته و از جریان آن نا آگاه است نمی تواند از عهده چنین مهمی بر آید . (آخوندی ،۱۳۸۷،ص۱۸۵)

۳-۲تکالیف و اختیارات دادستان در مرحله شکایت از آرا به طرق عادی

طرق عادی اعتراض به احکام کیفری که قانون‌گذار تعیین نموده دو نوع می‌باشد :

۱- تجدید نظر خواهی ۲- واخواهی .

۳-۲-۱ مرحله تجدید نظر خواهی

در خصوص تجدید نظر از آرای قابل تجدید نظر خواهی ماده ۲۱ قانون اصلاح تشکیل دادگاه های عمومی و انقلاب اشاره می‌دارد مرجع اعتراض دادگاه تجدید نظر استان می‌باشد و همچنین ماده ۴۲۶ قانون آ.د.ک ۹۲مرجع صالح برای رسیدگی به درخواست تجدید نظر از کلیه آرای غیر قطعی کیفری را دادگاه تجدید نظر استان معرفی می‌کند.

و طبق ماده ۴۳۱ ازقانون کیفری ۹۲ مهلت در خواست یا دادخواست تجدید نظر برای اشخاص مقیم ایران بیست روز و برای اشخاص مقیم خارج از کشور دو ماه از تاریخ ابلاغ رأی است .

برابر بند «ج » قسمت دوم ماده ۲۶ ق.آ.د.ک دادگاه های عمومی و انقلاب دادستان از حکم برائت یا محکومیّت غیر قانونی متهم حق در خواست تجدید نظر دارد و همچنین بر طبق بند «ج» از ماده ۴۳۳ قانون آ.د.ک ۹۲دادستان از جهت برائت متهم ، عدم انطباق رأی با قانون و یا عدم تناسب مجازات حق در خواست تجدید نظر دارد

از سوی دیگر سؤالی که در این قسمت مطرح می شود این است که آیا حضور دادستان استان محدود به مواردی است که خود وی متقاضی تجدید نظر خواهی است یا درسایر موارد را نیز شامل می شود ؟

با توجه به کلّیت ماده به نظر می‌رسد در تمام موارد و لو اینکه دادستان متقاضی تجدید نظر نباشد حق حضور وی محفوظ باشد .چرا که اگر رأی دادگاه بدوی درتأیید کیفر خواست و مبنی بر محکومیت محکوم علیه باشد تنها محکوم علیه در این حالت اعلام تجدید نظر می کند و دادگاه تجدید نظر امکان دارد رأی بدوی را نقض نماید در نتیجه دادستان در این مورد در مقام دفاع از حقوق جامعه و اعلان نظر جامعه در دادگاه حضور پیدا کرده و به دفاع از کیفر خواست و رأی دادگاه می پردازد .( بادله ، ۱۳۸۳،ص ۱۳۱)

دادگاه تجدید نظر حق تشدید مجازات را ندارد مگر با رعایت دو شرط :

اول ) این که دادستانی یا شاکی خصوصی در خواست تجدید نظر کرده باشد .

دوم) این که مجازات مقرر در حکم بدوی کمتر از حداقل میزان باشد که قانون مقرر داشته است.

باید اشاره داشت که آرای صادره از سوی دادگاه کیفری استان نیز قابل اعتراض می‌باشد از این آرا و آرای قابل فرجام دادگاه تجدید نظر استان طبق ماده ۲۱ قانون اصلاح آ.د.ک می توان ظرف همان بیست روز و دو ماه در دیوان عالی کشور اعتراض کرد

۳-۲-۲ واخواهی

اعتراض محکوم علیه به حکم غیابی را واخواهی می‌گویند.

به عبارت دیگر هرگاه دادگاه بدون حضور متهم حکمی را صادر نماید متهم این حق را دارد که از حکم صادره ظرف مدت ۱۰ روز پس از ابلاغ قانونی دادنامه به همان دادگاه اعتراض کند . البته چنانچه رأی بدوی در دادگاه تجدید نظر صادر گردیده باشد این مهلت به ۲۰ روز افزایش می‌یابد .

ماده ۴۶۱ از قانون آیین دادرسی کیفری۹۲ دارای دو اثر می‌باشد:

اول) اثر تعلیقی بدان معنا که حکم غیابی پس از صدور تا زمان وصول واخواهی قابلیت اجرایی ندارد و اجرای آن معلق می ماند چرا که هنوز قطعیت پیدا نکرده است

دوم) اثر القایی بدین معنی بر طبق ماده ۴۰۷ از ق آ.د.ک مصوب۹۲ دادگاه صادر کننده رأی غیابی در صدور رأی هیچ گونه محدودیتی ندارد یعنی دادگاه می‌تواند محکوم قبلی را تبرئه نماید یا همان میزان محکومیت را در رأی حضوری تعیین و یا حتی بیش از محکومیت قبلی محکوم نماید .

برطبق تبصره ۲ ماده ۴۰۶ ق.آ.د.ک مصوب ۹۲هرگاه در مهلّت مقرر برای واخواهی و تجدید نظر اعتراض از آرا غیابی صورت نگرفته باشد رأی به اجرا گذارده خواهد شد .