– ملاحظات منابع انسانی، مانند: تامین نظام‌های مناسب کارکنان برای توسعه و حمایت از خدمات کتابخانه.

ابعاد خدمات فناوری در کتابخانه‌های عمومی در بخش توسعه نظام‌های خودکار عبارت است از:

• • دسترسی به خدمات رو به رشد کتابخانه از طریق منزل یا اداره کاربر(که این همان مفهوم یک کتابخانه بدون دیوار است).

• • دسترسی به ابزارهای جدید جستجو به منظور فراهم آوری دسترسی همزمان به منابع مختلف محلی و دوردست برای کاربران.

• • ارتباط با شبکه کتابخانه با یک ابزار قابل حمل مثل پی. دی. ای یا لپ تاپ با بهره گرفتن از ارتباطات بی سیم آموزش کارآمدترین و جدید ترین فنون و ابزارهای جستجو.

• • دسترسی به رایانه های اینترنت عمومی همراه با مکمل‌های پیرامونی در حال رشد مثل چاپگرهای رنگی، دیسک‌های فشرده، و دی. وی. دی خوان ها ، پویشگرها به تعداد کافی برای به حداقل رساندن طول صف انتظار.

• بررسی‌های مبتنی بر وب به منظور تشخیص علایق کاربران و تصحیح خدمات کتابخانه.

کارمندان درون سازمانی فنی برای حمایت از دسترسی فزاینده خودکار به اطلاعات (هیل، ۲۰۰۷).

۲-۷- تصمیم گیری

۲-۷-۱- تعریف تصمیم گیری و اهمیت آن

تصمیم گرفتن درلغت، به معنی اداره کردن،و قصد کردن آمده است (دهخدا،۱۳۴۳، ج۱۵، ص۷۳۲ ). استونر تصمیم گیری را فرایندی تشریح می‌کند که از طریق آن، راه حل مسأله معینی انتخاب می‌گردد (رضائیان،۱۳۸۳، ص ۶۱). در تعریفی دیگر، تصمیم گیری انتخاب یک راه از میان راه‌های مختلف آمده است (سیدمهدی الوانی، ۱۳۸۵، ص۱۹۹). دفت تصمیم گیری را فرایند شناسایی و حل مسائل می‌داند (دفت، ۱۳۸۵،ج۲، ص ۶۸۵).

تصمیم گیری یکی از مسائل مهم در مدیریت است. تصمیمات مدیر در موارد گوناگون به طور مستقیم یا غیرمستقیم، سازمان را در جهت رسیدن به اهداف هدایت می‌کند.

اهمیت تصمیم گیری به حدی است که برخی از صاحب نظران نظیر سایمون فرایند تصمیم گیری را با مدیریت یکی دانسته و تمام کار گروه‌های مدیریت را در قالب تصمیم گیری بیان می‌کند (سایمون، ۱۳۷۱). فراگرد مدیریت را می‌توان به تصمیم گیری واجرای تصمیم تجزیه کرد. از این رو، بعضی از صاحب‌نظران، تصمیم گیری را با مدیریت مترادف دانسته آن را قلب تپنده سازمان تلقی می‌کنند، زیراکه مدیران، بخش عمده ای از وقت ونیروی خود را صرف تصمیم گیری می‌سازند ‌و تقریباَ همه وظایف مهم مدیریت مستلزم تصمیم گیری است. آن ها برای حل مشکل یا اقدام تازه، تصمیم می‌گیرند ‌و آنگاه تصمیم خود را به مرحله عمل می‌سپارند. تصمیم درمرحله عمل، چارچوب فعالیت کارکنان یک واحد سازمانی یا کل سازمان را تشکیل می‌دهد. به عبارت دیگر، تصمیم مدیریت، تکلیف عملیات سازمانی را معلوم می‌کند. از این رو، تصمیم گیری فعالیتی حساس وپراهمیت است (علاقه بند، ۱۳۸۶ ، ص۱۵).

بخشی مهمی از وقت و کار مدیران صرف حل مشکل و تصمیم گیری می‌شود. وظایف اساسی برنامه‌ریزی، سازماندهی، رهبری، کنترل مستلزم تصمیم گیری است. مدیران در همه‌ سطوح سازمان، برای اقدام تازه ‌یا حل مشکل تصمیم می‌گیرند و تصمیمات در مرحله‌ عمل، چارچوب فعالیت سایر کارکنان سازمان را مشخص می‌سازند. ‌بنابرین‏، تصمیم گیری فعالیتی حساس و با اهمیت است. تصمیم گیری فراگردی است که طی آن شیوه عمل خاصی با شکل ویژه برگزیده می‌شود (ناظم و میرزایی، ۱۳۸۶).

اکثر صاحب نظران مدیریت معتقدند که فرایند تصمیم گیری شامل مراحل زیر است (ظهور پرونده، ۱۳۸۴):

• • شناسایی و تعریف مسأله؛

• • یافتن شقوق مناسب؛

• • ارزیابی شقوق و انتخاب راه‌حل مناسب؛

• • برنامه‌ریزی و اجرای راه‌حل منتخب؛

• ارزیابی نتایج حاصل از اجرای راه‌حل منتخب؛

البته باید متذکر شد که دنبال کردن این مراحل الزاماً منجر به اتخاذ تصمیماتی مناسب نمی شود. اما استفاده از آن شانس موفقیت مدیران را در حل مسأله و تصمیم‌گیری افزایش خواهد داد.

۲-۷-۲- سبک ها و نظریات تصمیم گیری

بزرگ ترین دلیل ضعف عملکرد سازمان ها، خطا در اجراست. چنین خطاهایی معمولاً از خطای در تعاملات شخصی سرچشمه می‌گیرند. این خطاها در خلاء رخ نمی‌دهند و نوعا به شیوه و سبک تصمیم‌گیری (یا تصمیم‌ نگیری) در سرتاسر سازمان برمی‌گردند (منکینز و استیل^[۴۳] ، ۲۰۰۶). بین سبک رهبری مدیران با اثربخشی، کارایی و بهره وری سازمان ها رابطه وجود دارد (فرانک^[۴۴]، ۱۹۹۲). همچنین بین سبک رهبری مدیران رضایت شغلی و تعهد سازمانی کارکنان رابطه تنگاتنگی وجود دارد (دونهام^[۴۵]، ۲۰۰۰).

باید خاطر نشان نمود که یک سبک رهبری خاص برای همه موقعیت ها مناسب نمی باشد. از این رو یک مدیر می‌تواند در موقعیت‌های گوناگون سبک‌های متفاوت را برای رهبری کارکنان خود با توجه به فرهنگ حاکم بر سازمان و بلوغ سازمانی کارکنان برگزیند.

به طور کلی تصمیم گیری در سازمان ها به دو شکل تصمیم گیری متمرکز و غیر متمرکز صورت می‌پذیرد:

تصمیم گیری متمرکز، فرایندی است که طی آن تصمیمات در سطح مدیران بالای سازمان اتخاذ می‌شود، در این نوع تصمیم گیری مدیران فرادست هستند که حق تصمیم گیری دارند و سایرین باید تابع و پذیرای آن باشند.

در تصمیم گیری غیر متمرکز، تصمیم گیری در سطوح پایین تر سازمان، یعنی در جایی که افراد دارای اطلاعات و مهارت‌های مورد نیاز برای تصمیم گیری هستند، جریان دارد. بسیاری از صاحب‌نظران عقیده دارند که این روش سودمندتر خواهد بود زیرا در تصمیمات غیر متمرکز افراد بیشتری در قبال تصمیم مسئولیت داشته و پاسخگو خواهند بود. علاوه بر این مدیران و کارکنانی که در تماس مستقیم با مسائل و مشکلات هستند، فرصت خواهند داشت تا ‌در مورد حل و فصل آن تصمیم گرفته و آن را مرتفع سازند، این در حالی است که مدیران سطح بالای سازمان به طور مستقیم با مشکلات روبه رو نیستند ، لذا نمی توان انتظار داشت که تصمیمات آن ها اثر بخشی لازم را داشته باشد (جهان تاب، ۱۳۸۵).

۲-۷-۲-۱- سبک‌های پنج گانه وروم و یتون ^[۴۶].

وروم و یتون، پنج نوع سبک تصمیم گیری را برای مدیران پیشنهاد می‌کنند:

• • تصمیم گیری فردی یا مستقل ^[۴۷]: مدیر در این حالت خودش تصمیم می‌گیرد و بقیه را در جریان تصمیم خود قرار می‌دهد. این سبک می‌تواند به دو صورت انجام گیرد یا، مدیر با اطلاعات خودش تصمیم می‌گیرد، و یا اینکه مدیر از همکارانش اطلاعات دریافت می‌کند که باحرف لاتینa1 و a2 نشان داده می‌شوند.

• داده های ترکیبی ما را قادر می‌سازند تا مدل های رفتاری پیچیده تر را مطالعه کنیم.

داده های ترکیبی با ارائه داده برای هزاران واحد، می ­توانند تورشی را که ممکن است در نتیجه لحاظ افراد یا بنگاه ها حاصل شود حداقل سازد.

یک مدل هیچگاه قادر به توصیف دقیق واقعیت نمی ­باشد و این بدان معنا خواهد بود که برای دریافتن اساسی پدیده تحت مطالعه، تنها متغیرهای کلیدی را در تحلیل وارد می­نمائیم و بدین وسیله تمام اثرات تصادفی و جزئی را به جزء اخلال محول می­نمائیم.

۳-۱۲-تخمین OLS در صورت وجود ناهمسانی در واریانس

چنانچه ناهمسانی با درنظر گرفتن به وجود آید ولی سایر فروض مدل کلاسیک همچنان تأمین شده باشند برای تخمین زنهای OLS و واریانسهایشان چه پیش می‌آید؟

برای ‌پاسخ‌گویی‌ به سوال فوق به مدل دو متغیره بر می­گردیم.

با بهره گرفتن از فرمول معمول، تخمین زننده OLS برای چنین است:

حال، واریانس آن به عبارت زیر می‌باشد:

همچنان که مشاهده می شود با فرمول معمول واریانس که در حالت همسانی به دست آمده بود، متفاوت است. یعنی

همچنین لازم به تذکر است که اگر فروض مدل کلاسیک که شامل همسانی نیز است پابرجا بمانند، بهترین تخمین زن خطی بدون تورش ^[۳۳](BLUE) می‌باشد. آیا اگر فقط فرض همسانی را حذف و فرض ناهمسانی را جایگزین آن کنیم، باز هم BLUE خواهد بود؟ برای بدون تورش بودن الزامی به همسان بودن واریانس اجزاء اخلال نیست. در حقیقت، واریانس همسان باشد یا نباشد، نقشی در تعیین ویژگی بدون تورش بودن ندارد.

نظر به اینکه ‌هنوز هم بدون تورش خطی است، آیا «کارآ» یا «بهترین» می‌باشد؟ یعنی آیا در گروه تخمین زنهای بدون تورش خطی دارای حداقل واریانس است؟ جواب هر دو سوال منفی است.

دیگر «بهترین» نیست و نیز دارای حداقل واریانس نیست پس در این صورت چه تخمین زنی خصوصیات BLUE بودن را در صورت وجود ناهمسانی دارد؟ پاسخ این سوالات در قسمت بعدی است.

۳-۱۲-۱-روش حداقل مربعات تعمیم یافته (GLS)

چرا تخمین زن از طریق OLS معمولی با آنکه ‌هنوز هم بدون تورش است، بهترین نیست؟ روش OLS معمولی از «اطلاعاتی» که حاکی از تغییرپذیری نامساوی متغیر مستقل Y هستند، استفاده نمی کند. OLS معمولی، وزن یا اهمیت مساوی به هر یک از مشاهدات می‌دهد. اما روش تخمینی معروف به حداقل مربعات تعمیم یافته (GLS)، اطلاعات فوق را دقیقاً به حساب آورده و ‌بنابرین‏، قادر است تخمین زنی را به دست آورد که BLUE هستند. برای اثبات چگونگی انجام این روش، با مدل آشنای دو متغیره ادامه می‌دهیم:

که برای رفع نقص جبری آن می توان نوشت:

که در آن برای هر i ، است. به راحتی می توان ملاحظه نمود که این دو فرمول مساوی هستند.

حال فرض کنید که واریانسهای ناهمسان معلوم باشد؛ خواهیم داشت:

که برای رفع مشکل چنین می نویسم:

که متغیرهای ستاره دار یا تبدیل شده، متغیرهای اصلی هستند که بر (معلوم) تقسیم شده اند. از علامت و ، (یعنی پارامترهای مدل تبدیل شده) برای تشخیص از پارامترهای و حداقل مربعات معمولی استفاده می‌کنیم.

علت تبدیل مدل اصلی چیست؟ برای پی بردن به علت آن، به جزء خطای تبدیل شده در حالت زیر توجه کنید.

ازآنجا که معلوم است.

از آنجا که است.

که یک مقدار ثابت است. یعنی واریانس جزء اخلال تبدیل شده همسان شده است. از آنجا که هنوز سایر فروض مدل کلاسیک پابرجاست، پس به دست می‌آید. یعنی همسانی بیان می‌کند که اگر را به مدل تبدیل شده بدهیم، تخمین ‌زن‌هایی به دست می‌آیند که BLUE هستند. به طور خلاصه و تخمین زده شده BLUE هستند، ولی و از تخمین زنهای OLS، BLUE نیستند.

روش تبدیل متغیرهای اصلی به نحوی که متغیرهای تبدیل شده فروض مدل کلاسیک را تأمین کنند و سپس به کاربردن روش OLS ‌در مورد آن ها معروف به روش حداقل مربعات تعمیم یافته (GLS) است. به طور خلاصه GLS همان OLS برای متغیرهای تبدیل شده است که فروض استاندارد حداقل مربعات را تأمین می‌کند. ‌بنابرین‏، تخمین زنهای حاصله معروف به تخمین زنهای GLS هستند که BLUE
می‌باشند.

عملکرد واقعی تخمین زدن و به نحو زیر است:

حال برای به دست آوردن تخمین زنهای GLS ، معادله زیر را حداقل می‌کنیم:

که می شود:

به عبارتی، تخمین زن GLS از چنین است:

و واریانس آن به وسیله فرمول زیر داده می شود.

که در آن است.

۳-۱۲-۲- تفاوت میانGLS و OLS

در OLSعبارت زیر را به حداقل می رساندیم:

اما در GLS عبارت زیر را حداقل می‌کنیم، که می توان چنین نوشت:

‌بنابرین‏ در GLS مجموع وزنی مربعات باقیمانده را با که نمایشگر وزن متوسط است،

حداقل می‌کنیم. ولی در OLS ما RSS غیر وزنی یا هم وزن را به حداقل می رسانیم. در GLS وزن منسوب به هر مشاهده دارای نسبت معکوس با مربوطه است یعنی مشاهداتی که از جامعه ای با بزرگتر به دست می‌آیند، وزن نسبتاً کوچکتر، و مشاهداتی که از جامعه ای با کوچکتر به دست می‌آیند به طور متناسب وزن بزرگتری در حداقل کردن RSS می گیرند.

نتایج کاربرد روش OLS در شرایط وجود ناهمسانی واریانس

همان گونه که مشاهده گردید، هم و هم و تخمین زنهای بدون تورش (خطی) هستند. در نمونه گیری‌های تکراری ، و به طور متوسط با واقعی مساوی هستند. یعنی هر دو تخمین زنهای بدون تورش هستند. اما می‌دانیم که تنها است که کارا می‌باشد، یعنی، دارای حداقل واریانس است. حال اگر ما به استفاده از تخمین به دست آمده از روش OLS ادامه دهیم در فاصله اعتماد، آزمون فرضیه و غیره چه پیش می‌آید؟ دو حالت را تشخیص می‌دهیم:

۱- تخمین OLS با علم به وجود ناهمسانی واریانس

فرض کنیم که از و فرمول واریانس در حالت OLS که دقیقاً ناهمسانی را به حساب می آورد، استفاده کنیم. با بهره گرفتن از این واریانس و با فرض معلوم بودن ها، آیا می توان در حالت کلی فواصل اعتماد را ساخته و فرضیه‌ها را با آزمون‌های F و t معمول آزمون کنیم؟ پاسخ منفی است زیرا می توان نشان داد که: است .

یعنی اینکه فاصله اعتماد بر اساس بیش از حد لازم بزرگ خواهد شد، و در نتیجه آزمون‌های t و F احتمالاً نتایج غلطی به ما می‌دهند، چرا که واریانس غالباً بزرگ بوده و از لحاظ آماری ضریب معنی داری نمی شود (چرا که مقدار t کوچکتر از مقدار مناسب آن است)، در واقع اگر فاصله اعتماد صحیح بر مبنای روش (GLS) ساخته شود، ممکن است ضریب معنی دار باشد.

۲- تخمین OLS بدون توجه به وجود ناهمسانی واریانس

۲-۲-۲ استانداردهای گزارشگری

استانداردهای گزارشگری را باید بعد از تدوین استانداردهای حسابداری مورد بحث قرار داد. زیرا تا زمانی که استانداردهای حسابداری تدوین نشده باشد و مؤسسات هر یک روش خاص حسابداری خود را اعمال کنند نمی توان از استانداردهای گزارشگری سخنی به میان آورد. پس ابتدا باید استانداردهای حسابداری وجود داشته باشند تا عملیات حسابداری مؤسسات بر اساس این استانداردها انجام شده و یک نوع یکنواختی بین اطلاعات حسابداری وجود داشته باشد تا بتوان استاندرادهای گزارشگری را نیز تهیه کرد. به عنوان مثال در سده ۱۹ و ۲۰ میلادی قانون تجارت انگلیس تلاش خود را بیشتر در جهت مشخص کردن انواع صورت‌های مالی معطوف کرده بود و درانتخاب روش‌ها و استانداردهای حسابداری مؤسسات را آزاد گذاشته بود که این قابلیت انعطاف فوق العاده برای انتخاب روش های حسابداری باعث بروز مشکلاتی در گزارشگری مالی بوده است.

یکی ازویژگیهای کیفی صورت‌های مالی قابلیت مقایسه این صورتها است ، که اولین مرحله برای تهیه صورت‌های مالی قابل مقایسه، تدوین استانداردهای حسابداری یکنواخت و مرحله بعد تدوین استانداردهای گزارشگری یکنواخت است تا اطلاعات حسابداری که ویژگی یکنواختی دارند به صورت یکنواخت نیز گزارش شوند. ‌بنابرین‏ جهت رسیدن به صورت‌های مالی با قابلیت مقایسه، باید هم استانداردهای حسابداری یکنواختی تدوین کرد و هم استانداردهای گزارشگری یکنواختی را تدوین نمود به طوری که وجود استانداردها جهت سازماندهی اطلاعات، استفاده کنندگان را در دستیابی مؤثر به اطلاعات و تصمیم گیری سریع یاری می رساند و اگر شرکت‌ها بخواهند عملکرد گذشته و چشم انداز آینده را به طور فریبنده نشان دهند وجود استانداردها تا حدی از این کار جلوگیری می‌کند.

علاوه بر این بسیاری از شرکت‌ها و مؤسسات با علم به اهمیت گزارشگری مالی مؤثر، نیاز به مطالعه در زمینه گزارشگری مالی و ارائه پیشنهادات برای بهبود آن را، تردید برانگیز کرده و می پرسند چرا اجازه ندهیم که بازار سرمایه کیفیت و ماهیت گزارشگری را خود تعیین کند. آنان اینطور استدلال می‌کنند که بازار خود انگیزه نیرومندی برای گزارشگری با کیفیت بالا را ایجاد می‌کند و به گزارش‌ها با کیفیت بالا پاداش داده و به گزارش‌های با کیفیت پایین توجه نمی کند. آنان معتقدند که افزودن استانداردهای گزارشگری، تنها ساز و کار بازار را تحریف می‌کند.ساز و کاری که قبلا سالم بوده و خوب کار می کرده. ‌بنابرین‏ با انجام تحقیق و پیشنهاد برای بهبود گزارشگری تنها هزینه های گزارشگری را افزایش داده ایم. این افراد بهبود استانداردهای گزارشگری را امری هزینه بر، بی نتیجه و کاغذبازی غیرضروری می دانند. با این حال استانداردهای گزارشگری نقش با اهمیتی را در یاری رساندن به ساز و کار بازار ‌به این منظور که گزارشگری به طور مؤثر و به نفع شرکت‌ها و استفاده کنندگان جریان یابد، ایفا می‌کند. ‌بنابرین‏ بهبود استانداردهای گزارشگری به دلایل زیر امری ضروری به نظر می‌رسد.

توافق و هماهنگی بین شرکت‌ها و اعتبار دهندگان:امروزه بسیاری از توافقنامه های مربوط به گرفتن وام و اعتبار مشخص می‌کند که شرکت وام گیرنده باید صورت‌های مالی خود را که طبق اصول پذیرفته شده حسابداری تهیه ‌کرده‌است را به وام دهنده ارائه نماید. شرکت‌ها می دانند که برای تهیه صورت‌های مالی باید چه کاری انجام دهند و وام دهنده نیز مطمئن است صورت‌های مالی که طبق استاندارد های گزارشگری تهیه شده نیاز های اطلاعاتی او را فراهم می‌کند. ‌بنابرین‏ بدون این استانداردها از سودمندی صورت‌های مالی، برای مؤسسات وام دهنده کاسته می شود.

جلوگیری از تقلب: شرکت‌ها ممکن است بخواهند عملکرد گذشته و چشم انداز آینده خود را به طور غیر واقعی و فریبنده ارائه نمایند. اما استانداردهای گزارشگری یک گزارش بی طرفانه و منصفانه را که موجب اطمینان و اعتماد در بازار سرمایه و هم به نفع استفاده کنندگان و هم شرکت‌ها است را تضمین می‌کند.

قابلیت مقایسه: بدون وجود استانداردها مبنایی محدود برای مقایسه وجود خواهد داشت. ‌بنابرین‏ استانداردهایی باید وجود داشته باشند تا استفاده کنندگان بتوانند به هنگام تخصیص سرمایه، شرکت‌ها را با یکدیگر مقایسه کنند.

امکان دستیابی سریع به اطلاعات: وجود یک روش ثابت برای سازماندهی ارائه اطلاعات، استفاده کنندگان را در دستیابی مؤثر به اطلاعات و تصمیم گیری سریع یاری می رساند.

توجه به استفاده کنندگان: در تمام دنیا توجه شرکت‌ها به سمت نیازهای مشتریان تغییر جهت یافته است. همان طوری که شرکت‌های موفق ترکیب تولیدات و خدمات خود را با نیازهای مشتریان خود هماهنگ می‌سازند، تهیه کنندگان گزارش‌های مالی نیز باید به همین نحود عمل نمایند. ‌بنابرین‏ بد نیست که اطلاعات مالی از نظر ارزشی که برای استفاده کنندگان دارد طبقه بندی شوند.

توازن بین هزینه و فایده: همان طوری که هزینه و فایده در شکل عملیات تولید کالاها مهم است، این معیار در تهیه گزارش‌های مالی نیز عامل مهم و تأثیر گذاری است.

از آنجایی که ارزیابی هزینه و فایده تهیه اطلاعات مالی در سیستم گزارشگری مالی مشکل و پیچیده است استانداردهای گزارشگری روش هوشیارانه ای را برگزیده است و از این رو ایده هایی را که توسط استفاده کنندگان حمایت و منجر به تهیه اطلاعات واقعاً سودمند می شود را پیشنهاد کرده و در عین حال محدودیت‌هایی را در افشا برای کاستن از هزینه های غیر ضروری پیشنهاد ‌کرده‌است.

۲-۲-۳ اطلاعات مالی برای چه اشخاصی ارائه می‌گردد؟

در پاسخ ‌به این سؤال که «اطلاعات مالی برای چه افرادی افشا شود؟» می‌توان گفت که گزارش‌های مالی اساساً برای صاحبان سهام سایر سرمایه‌گذاران و اعتباردهندگان تهیه و ارائه می‌شود. نظر هیئت استانداری حسابداری مالی در این زمینه چنین است:

«گزارش مالی باید اطلاعاتی را فراهم کند که برای سرمایه‌گذاران، اعتباردهندگان فعلی و بالقوه و سایر استفاده‌ کنندگان در تصمیم‌گیری‌های معقول سرمایه‌گذاری، اعطای اعتبار و سایر تصمیمات مشابه مفید واقع شود.» (هیات استاند اردهای حسابداری مالی ٬ ۱۹۷۸ ٬ ص ۳۰).

اما کارکنان، مشتریان، ارگان‌های دولتی و سایرین نیز به نحوی استفاده‌کننده گزارش‌های مالی می‌باشند. تصمیمات سرمایه‌گذاران اساساً در ارتباط با خرید، فروش و یا نگهداری سهام اتخاذ می‌شود و تصمیم‌گیری‌های اعتبار دهندگان اساساً به افزایش مدت و میزان اعتبار اعطایی به واحدهای تجاری مربوط می‌گردد. البته صاحبان سهام ‌در مورد ادامه کار، تشویق یا عزل مدیریت و همچنین تصویب یا رد پیشنهادهای ارائه شده در زمینه ایجاد تغییرات عمده در خط ‌مشی واحد تجاری نیز تصمیماتی اتخاذ می‌نمایند. هدف‌های افشای اطلاعات برای کارکنان، مشتریان و سایرین به طور مشخص تدوین نشده است. اما فرض بر این است که اطلاعات مفید برای سرمایه‌گذاران و اعتباردهندگان، برای سایرین نیز مفید است (هندریکسن^[۸] ٬ ۱۹۹۳ ٬ صص ۸۵۲-۸۵۱)^.

استفاده‌ کنندگان صورت‌های مالی و نیازهای اطلاعات آن ها ‌بر اساس استانداردهای حسابداری ایران (کمیته فنی سازمان حسابرسی، ۱۳۸۴، صص ۴۴۷-۴۴۶) به شرح زیر است:

به زعم نصری (۱۳۸۹) مقصود ما از ادراک این است که‌ شخص‌ به نحو‌ عمیقی روابط خودش را نسبت بـه‌ اشخاصی کـه در اطـرافش هستند و نسبت به مقررات محیطش بفهمد‌ و درک کند، با صراحت‌ مقام خود را در جامعه که در آن زندگی و کار می‌کند تشخیص دهـد‌ و به‌خوبی و وضوح به‌ نقایص و مزایای اخلاقی خود پی ببرد.

به نظرعصاره (۱۳۸۹) ادراک در نتیجه و بر اساس فعالیت با تشخیص در جامعه به وجود می‌آید. انسان در شناختن باقی مـردم، در ضـمن تشخیص روابط آن‌ ها نسبت به خود با ادراک‌ خویشتن شکل‌ می‌دهد چنان‌ چه دانش‌آموزی ‌در مورد یک درس یا معلم تجربه‌ مثبت یا منفی‌ داشته‌ باشد، با‌ درس مشابه و جدید ‌بر مبنای‌ نگرش و تلقی گذشته بـرخورد خواهد کرد. اگر تجربه‌ گذشته دانش‌آموز موفقیت‌آمیز‌ باشد، نگرش‌ مثبت‌ نسبت به درس تقویت خواهد شد؛ و برعکس، اگر تجربه‌ قبلی توأم‌ با شکست‌ باشد، با‌ درس جدید نیز با نگرش منفی برخورد خواهد کرد.

۲-۲- ۲ – ادراک مثبت از معلمان وارتباط کلامی تعاملی

به زعم گورهام ،ارتباط غیرکلامی تنها نشانگر جزئیات سبک تدریس کارآمد است. ارتباط کلامی، وجه دیگری را نشان می‌دهد. دو نوع ارتباط کلامی شامل تمرکز روی افزایش تعامل بین معلمان و دانش آموزان به‌نحوی‌که فراگیرانی فعال شوند هست. نخستین نوع، مکالمه درون کلاسی است که شامل رفتارهایی نظیر تشویق و ترغیب دانشجویان به صحبت کردن، نظرخواهی و ارائه مثال‌های شخصی است،ثابت‌شده این نوع رفتارها رابطه مثبتی با یادگیری عاطفی و انگیزش دانشجویان دارند(گورهام، ۱۹۸۸؛ کریستوفل،۱۹۹۰).

ساندرز و وایزمن^[۲۶] (۱۹۹۰) در مطالعه‌ای در آمریکا دریافتند که دانش آموزان اروپایی-آمریکایی، افریقایی-آمریکایی، اسپانیایی و آسیایی، یادگیری عاطفی بیشتری را حین استفاده معلمانشان از رفتارهای کلامی مربوط به بحث و گفتگو نظیر پرسش ‌در مورد تکالیف و نظرخواهی از آنان نشان می دهنداین کلاس، کلاسی است که بر روی میزان ادراک دانش آموزان از دسترس‌پذیری معلم تمرکز دارد.

ارتباط برون‌کلاسی می‌تواند برای دانش آموزان کم رو و خجالتی که نمی‌توانند در مباحث کلاسی شرکت کنند مهم باشد (زولتن، دوران، کیلی،^[۲۷]۲۰۰۱).

معلمینی که شوخ‌طبع هستند نیز می‌توانند روی این ارتباط تمرکز بیشتری داشته باشند (الیور، اوپلیگر^[۲۸]،۲۰۰۳).

ارتباط کلامی بخشی از رفتارهای مشورتی است که دانش آموزان به معلمان کارآمد ارتباط می‌دهند. اگرچه تحقیقات کمی در این زمینه در سایر فرهنگ‌ها به‌جز آمریکا صورت گرفته، بیش از دو مطالعه نشان داده‌اند که این مفهوم به فرهنگ بستگی دارد (زانگ^[۲۹]،۲۰۰۵؛گوراگ و اوپلاس^[۳۰]،۲۰۰۹).ما آنچه را جنبه تعاملی رفتار معلم نامیده‌ایم موردتحقیق و بررسی قرار می‌دهیم. طبق این تعریف، جنبه تعاملی رفتار معلم اصطلاحی است که شامل رفتارهایی می‌شود که به رابطه بین معلم و دانش‌آموزان مربوط بوده و در تعامل میان افرادی که در داخل کلاس رابطه برقرار می‌کنند، مطرح می‌شود. (وبلز^[۳۱]،۱۹۹۰)

تحقیقات بسیاری نشان می‌دهد که ارتباط لازمه اصلی تدریس کارآمد است. شیوه ارتباطی معلم، یا شیوه‌ای ارتباطی که فراگیران از وی درک می‌کنند، به طور گسترده نگرش فراگیران نسبت به کلاس و معلم را تعیین می‌کند. با این ‌وجود اطلاعات اندکی در خصوص تفاوت‌های میان فرهنگی در کاربرد ادراک‌ شده از انواع خاصی از ارتباط معلم وجود دارد. حتی اطلاعات بسیار ناچیزتری ‌در مورد چگونگی تعیین بهترین و بدترین معلم در فرهنگ‌ها از طریق ادراک ارتباط معلم وجود دارد (نوسباوم^[۳۲]،۱۹۹۲).

پژوهشگران انواع مختلف ارتباط را که به ادراک تدریس کارآمد مرتبط است شناسایی کرده‌اند مطالعه پیش رو چهار نوع را بررسی می‌کند: ۱) بیانگری غیرکلامی، ۲)حرکات خودمانی و راحت، ۳) مکالمه درون کلاسی و ۴) ارتباط برون کلاسی. دو رفتار نخست به مفهوم صمیمت جویی غیرکلامی استاد ارتباط دارد؛ در حالی که دو رفتار دیگر به راهبردهای کلامی اشاره دارند که اساتید می‌توانند برای افزایش تعامل با فراگیران به کار ببرند (گورهام،۱۹۸۸‌؛ نوسباوم،۱۹۹۲ ،پاسکارلاوترینزینی^[۳۳]،۱۹۹۱).

۲-۲-۳ – تفاوت‌های فرهنگی در ادراک و ارتباط تعاملی کلامی

اگرچه ارتباط تعاملی به نظر در فرهنگ‌های مختلف ارزش بالایی دارد، برخی از محققین

دریافته‌اند که معلمین غربی از مکالمه درون کلاسی به عنوان یک راهبرد تدریس استفاده می‌کنند سایر تحقیقات نشان داده‌اند که دانش آموزان آسیایی کمتر در کلاس مشارکت دارند. به عنوان‌مثال، (لی و کاراسکوئلو^[۳۴]،۲۰۰۶) ادراک دانش آموزان کره‌ای و آمریکایی از تعامل در رده‌های آمریکایی را باهم مقایسه کردند. دانش آموزان کره‌ای در مقایسه بادانش آموزان آمریکایی کمتر در کلاس حرف می‌زدند، کلاس‌های بزرگ را دوست داشتند و به نظرشان معلم مرجعیت و اقتداربیشتری داشت. گرایش‌های تماس و فاصله قدرت می‌تواند این الگو را تفسیر کند. دانش آموزان آسیایی کمتر در کلاس حرف می‌زنند زیرا تمایل دارند در محیط‌های اجتماعی کمتر خود را نشان دهند و معلمین نیز ممکن است کمتر مشارکت بخواهند زیرا فکر می‌کنند خودشان مرجع کلاس‌اند (نگ ،ینمبلی^[۳۵]،۲۰۰۴).

۲-۲-۴ – پژوهش‌های مربوط به ادراک دانش آموزان

سیریلو وایزنمن^[۳۶] (۲۰۰۶) پژوهشی با عنوان رفتار ارتباطی معلم در کلاس درس انجام داده‌اند هدف آن‌ ها از این پژوهش بررسی فهم و درک دانش آموزان از پنج دسته از رفتار ارتباطی معلمان در کلاس هست که عبارت‌اند از: بازخواست، تشویق تحسین، حمایت غیرکلامی، درک کردن و دوستانه، کنترل کردن. نمونه آماری این پژوهش را ۸ معلم از هفت مدرسه متفاوت و ۱۷۸ نفر از دانش آموزان آن‌ ها تشکیل می‌دهد ابزار اندازه‌گیری آن‌ ها پرسشنامه رفتار ارتباطی معلم TCBQ)) است. یافته های پژوهش نشان داده است که بین درک و فهم و درک دختران و پسران از رفتار ارتباطی معلمان در کلاس تفاوت معنادار وجود دارد که اغلب تفاوت‌ها در متغیر حمایت غیرکلامی می‌باشد.

گوریگن وای جایمن^[۳۷] (۲۰۰۰) در یک پژوهش اعتماد ‌و ادراک دانش‌آ‌موزان به معلمان را یک عنصر ایجاد انگیزه برای یادگیری ‌دانستند و با مطالعه ۳۰۰ دانشجو ‌به این نتیجه رسیدند بین اعتماد دانش آموزان به معلمان و انگیزه برای یادگیری ارتباط مستقیم وجود دارد.

همتی ویزد خواستی (۲۰۰۹) در پژوهشی مرتبط با ادراک و اعتماد دانش آموزان به معلمان ‌به این نتایج دست یافتند که دلایل اعتماد وبی اعتمادی دانش آموزان به معلمان بیشتر متأثر از الگوهای ارتباطی، توانایی شیوه مدیریت کلاس و شیوه های تدریس معلم است. در این راستا نافتیولین و وار^[۳۸] (۲۰۰۸)دریک پژوهش مشترک ‌به این نتیجه رسیدند که ادراک دانش آموزان به معلم متأثر از جذابیت‌های حاصل از ویژگی‌های معلم است.همچنین در پژوهش دیگری ‌به این نتیجه رسیدند که ارزشیابی شاگردان بیشتر متأثر از طرز عمل و روش کار معلمان است (سیف ۲۰۰۸).

چهارگزاره مشترک که مفهوم یادگیری سازمانی را پی­ریزی می‌کنند عبارت‌اند از‌:

۱) به منظور بقا، سازمان باید به سرعت تغییرات محیطی خود را بیاموزد. بدین معنی که توانایی یک سازمان برای تطبیق با تغییرات محیطی­اش به منظور حفظ تولید مداوم بهینه شرکت به توانایی سازمان در یادگیری­اش بستگی دارد.

۲) میزانی که یک سازمان نیاز دارد تا از شکل­های سنتی یادگیری به سمت یادگیری سازمانی حرکت کند، به درجه بی­ثباتی (تغییر) محیطی­اش بستگی دارد.

۳) در گذشته حفظ اتحاد و سازش با محیط سازمان، مسئولیت مدیران ارشد بود، اما امروزه محیط آن قدری سریع در حال تغییر است که این کار­در توانایی تعداد کمی مدیران نخبه است که همراه با تغییرات ضروری خود را تغییر دهند.

۴) تمامی نیروی کار نیازمند سهیم شدن در شناسایی نیاز به تغییر و اجرای آن هستند که این امر به نوبه خود مستلزم این است که آن­ها در یادگیری نیز سهیم شوند.

این چهار گزاره بر پایه عقاید طرفداران یادگیری سازمانی بنا می‌شوند و هدف اصلی این تحقیق مطالعه اعتبار این عقاید است و همچنین مطالعه این که آیا در این زمینه اطلاعات حسابداری مدیریت به کار گرفته می­ شود.

از این‌رو، در تحقیق حاضر اهداف زیر مورد بررسی قرار می‌گیرد:

۱- بررسی این مطلب که آیا بین ارتقاء یادگیری سازمانی و عملکرد تولیدی شرکت رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.

۲-بررسی این مطلب که آیا بین میزان اطلاعات حسابداری مدیریت، یادگیری سازمانی و عملکرد تولیدی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.

۱-۴- اهمیت وضرورت انجام تحقیق

در مسیر تحولات تاریخی جامعه بشری آن چه که به عنوان منبع ثروت برای جوامع یا سازمان‌ها مطرح بوده، دچار تغییر و تحول بوده و این تغییر بنیادین منجر به تغییر در اصول اقتصادی و کسب و کار این جوامع گردیده است. به همین دلیل، تغییر در منبع ثروت غالب، به عنوان نقطه عطف تحولات اقتصادی شناخته می‌شود. در طول دهه هشتاد نظریه‌پردازان مختلف حوزه های اقتصاد و مدیریت دوره جدیدی را پیش‌بینی می‌کردند. آن­ها بر این اعتقاد بودند که در سبز فایل، دانش به عنوان اصلی‌ترین منبع ثروت در جوامع بشری مطرح خواهد شد. تغییرات در محیط کسب و کار از عصر صنعتی به سبز فایل مبتنی بر دانش سبب شده است که سازمان‌ها تنها به فکر استفاده از دارایی‌های ملموس نباشند، چون امروزه تنها سرمایه های معنوی و دارایی‌های ناملموس‌اند که می‌توانند برای سازمان‌ها ایجاد مزیت رقابتی پایدار نماید و به همین جهت محققان بسیاری در دهه های اخیر به اهمیت یادگیری سازمانی در خلق ارزش برای سازمان‌ها پرداخته‌اند و از یادگیری سازمانی به عنوان یک منبع نامحسوس کلیدی در سازمان‌ها نام برده می‌شود که درک مدیران از این قضیه و انعکاس آن در فرهنگ و ساختار سازمانی توسط آن ها عامل تضمین‌کننده بقای سازمان است (بنتیس، ۲۰۰۰: ۵۴۶).

بدون شک امروزه موفقیت از آن سازمان‌هایی است که به جای دارایی‌هایی مثل ماشین‌آلات به طور مستمر نو‌آوری دارند، به دانش و مهارت ‌کارکنانشان و همچنین به تکنولوژی جدید اعتماد می‌کنند. امروزه یادگیری سازمانی به عنوان راه‌انداز مهمی در خلق ارزش برای شرکت‌ها تبدیل شده است و ارزش بازاری شرکت می‌تواند چندین یا حتی ده برابر ارزش دفتری آن باشد و این اختلاف برابر ارزشی است که یادگیری سازمانی ایجاد می‌کنند (لیو و همکاران، ۲۰۰۹، ص. ۲۶۱). ارزش تولید شده به وسیله دارایی‌های ناملموس همیشه در صورت‌های مالی منعکس نمی‌شوند. اما شرکت‌های پیشرو در این زمینه، این موضوع که دارایی‌های ناملموس جز اصلی عملکرد‌های مربوط به شرکت‌اند را درک کرده‌اند. امروزه یادگیری سازمانی به یک موضوع هیجان‌انگیز هم برای محققان و هم برای دست‌اندرکاران سازمانی تبدیل شده است و در رشته‌های مختلف تلاش‌های زیادی برای به کارگیری مفاهیم یادگیری سازمانی مشاهده می‌شود. برای مثال حسابداران علاقه‌مند به اندازه‌گیری آن در ترازنامه هستند، متخصصان فناوری اطلاعات درصدد کد‌گذاری آن در سیستم‌های اطلاعاتی هستند، جامعه‌شناسان تمایل دارند قدرت را با آن متوازن سازند، روانشناسان تمایل دارند ذهن‌ها را توسعه دهند، مدیران منابع انسانی تمایل دارند بازدهی سرمایه‌گذاری را از طریق آن افزایش دهند و کارکنان آموزش و توسعه، خواهان به کارگیری آن در برنامه های توسعه منابع انسانی هستند (عالم تبریز و همکاران، ۱۳۸۸: ۲۳).

این تحقیق درراستای نشان دادن اثرات یادگیری سازمانی بر عملکرد تولیدی شرکت با توجه به بخش حسابداری مدیریت سازمان است. و بر اساس ­نتایج تحقیق ­مدیران­ به نقش یادگیری سازمانی و اطلاعات حسابداری مدیریت بر بهبود عملکرد و تولید شرکت خود پی خواهند برد.

۱-۵- فرضیه ­های تحقیق

از آن­جایی که دانش، یک منبع ارزشمند برای یک شرکت ‌می‌باشد، ایجاد و حفظ مزیت رقابتی یک شرکت به طور قابل ملاحظه­ای وابسته به دانش و قابلیت ­های ایجاد دانش توسط آن شرکت ‌می‌باشد (لیتل و همکاران^[۲۰]، ۲۰۰۲). ‌بنابرین‏ یادگیری اثربخشی سازمانی، که از طریق آن دانش حاصل می­گردد، در دستیابی به اهداف یک سازمان به عنوان نتیجه­ای از اهداف آن دخالت دارد و عملکرد سازمانی را ارتقاء می­بخشد. در نتیجه می­توانیم اختلافات عملکردی سازمان­ها را از طریق نا برابری­ها در دانش یا فرآیندهای ایجاد عملیات (یادگیری سازمانی) ارزیابی و دنبال کرد (کنر و پراهالد^[۲۱]، ۱۹۹۶). بعضی از محققان به صورت تجربی یک ارتباط مثبت بین یادگیری سازمانی و عملکرد شرکت نشان داده ­اند. سینونین^[۲۲] (۱۹۹۷) به صورت تجربی بیان کرده که تجربیات مشترک یک شرکت که موجب افزایش گسترش دانش مشترک می­گردد در منافع مشترک آتی شرکت دخیل ‌می‌باشد. کراتز^[۲۳] (۱۹۹۸) به صورت عملی استدلال کرد که شبکه­ های درون سازمانی می‌توانند یادگیری اجتماعی را ارتقاء داده و در نتیجه میزان پذیرش تغییر محیطی را افزایش دهند. بار^[۲۴] و همکاران (۱۹۹۲) و پنینگز^[۲۵] و همکاران (۱۹۹۴) ارتباطات مثبتی را میان یادگیری از تجربه یا تغییرات محیطی و موفقیت شرکت نشان دادند.یانگ و سلتو^[۲۶] (۱۹۹۳)، متوجه شدند که کمبود اطلاعات، مشکلات زیادی را در فرایند تولید، به دلیل اثربخش نبودن اطلاعات ایجاد می­نمایند. چنحال^[۲۷] (۱۹۹۷)، نشان داد که اثرات یادگیری سازمانی از اطلاعات عملکردی مرتبط با مدیریت کیفیت جامع، عملکرد شرکت را بهبود می­بخشد. او نشان داد که اطلاعات عملکردی موجب افزایش یادگیری سازمانی در فرایند کنترل استراتژیک و عملیاتی می­گردد. سیم و کیلوس^[۲۸] (۱۹۹۸)، نیز بیان کردند که چنانچه تکنولوژی­های تولید مورد استفاده قرار گرفته باشد، گزارش­های مکرر بیشتر از عملکرد مالی مانند کیفیت و رضایت­مندی مشتری می ­تواند از طریق یادگیری، عملکرد سازمانی را بهبود دهد.