الف)قابل واگذاری و انتقال به وراثش میباشد.
ب)جنبه موقتی دارد و بعد از مرگ او به مدت پنجاه سال به وراث یا موصی له منتقل میگردد. [۸۴]
علت موقتی بودن این است که اثر ادبی و هنری برای استفاده عموم پدید آمده است و با مرور زمان جزء دارائیهای فکری و معنوی جامعه می شود .
ب) حق معنوی
مؤلف دارای پاره ای حقوق و امتیازات غیر مالی است که مربوط به شخصیت او و برای حمایت از اوست.ارتباطی میان شخصیت مؤلف با اثرش هست در حقوق ایران نص صریحی در این خصوص دیده
نمی شود. ولی با توجه به مواد مختلف قانون و حقوق تطبیقی می توان آن را شامل حق حرمت نام و عنوان مؤلف ، حق انتشار اثر ، حق حرمت اثر ، حق عدول یا استرداد اثر ، حق پاداش و جایزه دانست این حقوق معنوی مؤلف مشمول مرور زمان نمی گردد و غیر قابل انتقال میباشد.[۸۵]
بند۲: ضمانت اجرائی تجاوز به حقوق
حق نشر، یا پخش و یا تکثیر یا ارائه مجدد و یا فروش آثار صرفاً درصورت اجازه پدید آورنده و صاحب اثر یا قائم مقام قانونی او امکان پذیر است. بنابرین هرکس تمام یا قسمتی از اثر دیگری را به نام خود یا بنام پدیدآورنده بدون اجازه او به عمد و آگاهانه انتشار دهد یا به پخش ویا تکثیر یا ارائه مجدد یا فروش آن بپردازد , متجاوز شناخته می شود و شخص پدیدآورنده یا قائم مقام قانونی وی اجازه تعقیب متجاوز را خواهد داشت اعمال مجازات های مدنی و کیفری جلوه ای از قدرت عمومی به نفع پدیدآورنده و ضمانت اجرای مؤثری برای احقاق حقوق مادی و معنوی او در برابر تجاوز اثر است[۸۶] که در ادامه به بیان آن می پردازیم:
الف) ضمانت اجرای کیفری : برای تخلف از مقررات قانون و تجاوز به حقوق مادی یا معنوی پدیدآورنده , مجازاتهای کیفری چندی در نظر گرفته شده است که حسب مورد تفاوت میکند ولی به طور کلی این مجازات شامل حبس تادیبی است که حداکثر آن سه سال می باشد .[۸۷] تعقیب بزه های مذکور در این قانون با شکایت شاکی خصوصی شروع و با گذشت او موقوف می شود .[۸۸]
ب) ضمانت اجرای مدنی : طبق مقررات مسئولیت مدنی , هر شخصی که به دیگری ضرری
نامتعارف وارد سازد که موجب قانونی نداشته باشد باید آن را جبران کند از طرف دیگر معلوم است که
پدیدآوردنده دارای حقوقی است که قابل تقویم به پول است لذا نقض کنندگان حقوق باید خسارت وارده به صاحب اثر را جبران کنند.[۸۹]
بر اساس ماده ۲۸ قانون حمایت ازحقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان اگر متخلف شخص حقوقی باشد خسارت شاکی خصوصی از اموال شخص حقوقی جبران می شود و درصورتیکه اموال شخص حقوقی به تنهائی تکافو نکند مابهالتفاوت از دارایی شخص حقیقی مسئول که جرم ناشی از تصمیم او بوده جبران خواهد شد .
ج) سایر ضمانت های اجرای : درج مفاد حکم در روزنامه از دیگرضمانات در قانون است . بر اساس ماده ۲۷ قانون مذکور شاکی خصوصی میتواند از دادگاه صادر کننده حکم نهائی درخواست کند که مفاد حکم در یکی از روزنامهها به انتخاب و هزینه او آگهی شود از دیگر ضمانتها میتوان از جلوگیری از نشر و پخش و عرضه آثار مورد شکایت وضبط آن صحبت کرد که مراجع قضائی می توانند ضمن رسیدگی به شکایت شاکی خصوصی نسبت به آن دستور لازم به ضابطین دادگستری را بدهند .[۹۰]
فصل سوم: مبانی اصولی مسئولیت مدنی رسانه های صوتی و تصویری
از آنجایی که یکی از اهداف عمده این تحقیق ارائه راهکارهایی برای وضع قوانین خاص در مورد مسئولیت مدنی رسانه های صوتی و تصویری است ، لذا لازم است تا از مبانی مختلف این مسئولیت نیز صحبت به عمل آیدودر این فصل مبانی مختلف اصولی،فقهی،اخلاقی و حقوقی مسئولیت مدنی این
رسانه ها مورد بررسی قرار میگیرد.یکی از مهمترین مبانی مسئولیت مدنی در هر موضوعی مبانی اصولی و یا حقوقی بشری است که مورد قبول همه سیستمهای حقوقی و جوامع میباشد در این مبانی مورد بحث قرار میگیرد.
گفتار اول: مبانی مربوط به آزادیهای عمومی در رسانه های صوتی و تصویری
در این فصل به چند اصل مهم درمورد آزادیهای عمومی و فردی پرداخته می شود که توجه دقیق به آن ها از سوی رسانه های صوتی و تصویری و مخاطبین آن ها میتواند بسیاری از مشکلات ناشی از رسانه ها را برطرف نماید.
بند۱: مفهوم آزادیهای عمومی
آزادی یک امر فطری در وجود انسانها است که از طبیعت او جدا نشدنی است.آزادی عبارت از حقی است که به موجب آن ، افراد میتوانند استعدادها و تواناییهای طبیعی خدادادی خویش را به کار اندازند، مشروط بر آنکه آسیب و یا زیانی به دیگران وارد نسازند .[۹۱]
به بیان دیگر آزادی یعنی حق و اختیار و به طور کلی مستقل و مختار بودن شخص در گزینش اعمال و رفتار خود مانند آزادی رفت و آمد ،آزادی عقیده بیان ،آزادی قلم و مطبوعات،آزادی اجتماعات ،آزادی شرکت در انتخابات ،آزادی کار و … . مجموع آزادیهایی را که در یک جامعه افراد از آن بهرهمند هستند را آزادیهای فردی یا حقوق اساسی فرد یا حقوق عمومی شهروندان و یا آزادیهای سیاسی یا عمومی
مینامند.آزادی در این معنا مترادف با حق استعمال می شود با این تفاوت که آزادی مفهومی رفتاری است حال آنکه حق مفهومی حکمی و دستوری است .[۹۲]
بند۲:اصل آزادی بیان
الف) مفهوم اصل
آزادی بیان از مصادیق آزادیهای عمومی است که پیوندی عمیق با آزادی عقیده دارد. مفهوم آزادی بیان یعنی اینکه هر فردی حق دارد آزادانه فکر و اندیشه ی خود را برای اثبات یا احیاناً به دست آوردن همفکران دیگر ابراز نماید.در این خصوص لازم است آزادی عقیده و بیان بیشتر توضیح داده شود.
اول: آزادی عقیده
آزادی عقیده ،پندار یا وجدان ، در مفهوم حقوقی به فقدان هر گونه مانع ،کنترل ،مداخله یا محدودیت در استقرار اندیشه ، سبک،سلیقه ، مرام و پندار در عقل، ذهن و دل آدمی است ، به گونه ای که فرد از تفتیش،تحمیل یا منع عقیده در امان باشد.[۹۳]
دوم: آزادی بیان