۳-۲ روش کلی تحقیق
روش این تحقیق بر اساس هدف و شرایط اجرای آن کاربردی میباشد. این تحقیقات با بهره گرفتن از زمینه و بستر شناختى و معلوماتى که از طریق تحقیقات بنیادى فراهم شده براى رفع نیازمندىهاى بشر و بهبود و بهینهسازى ابزارها، روشها، اشیاء و الگوها در جهت توسعه رفاه و آسایش و ارتقاى سطح زندگى انسان مورد استفاده قرار مىگیرند؛ براى مثال، استفاده از معلومات و قوانین زیستشناسى به بشر این امکان را مىدهد تا راه هاى تأمین سلامتى و بهداشت خود را جستجو نماید. این تحقیقات، مبادى شناختى خود را از قوانین، نظریه ها و نتایج تحقیقات بنیادی، مىگیرند.
مشخصات تحقیقات کاربردى. از مشخصات تحقیقات کاربردى مىتوان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. از نظر زمانى زودتر از تحقیقات بنیادى انجام مىگیرند.
۲. درآمدزا هستند و به همین دلیل طرفداران بیشترى دارند.
۳. عمدتاًً سازمانهاى دولتى و خصوصى و کارخانهها ولى گاه دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتى نیز این تحقیقات را انجام مىدهند (آفتاب, ۱۳۹۳).
تحقیق حاضر از نظر روش، آزمون تی استیودنت یک نمونه ای است، در این آزمون این نکته را می توان مشخص کرد که آیا میانگین تغییرات انجام شده پس از یک رویداد مخالف صفر است (رویداد اثر داشته) یا خیر (اثر رویداد ثابت نمی شود). برای انجام مقدمات آزمون تی استیودنت در این تحقیق، از یک آزمون دیگر نیز استفاده شده که آن همبستگی- رگرسیون میباشد که در آن مشخص میکنیم که آیا بین دو متغیر (قیمت سهم و شاخص) رابطه معنا داری وجود دارد یا خیر؟
۳-۳ فرضیات تحقیق
فرضیه اصلی:
بین انتشار صکوک و نوسان قیمت سهام، رابطه وجود دارد.
فرضیههای فرعی:
فرضیه فرعی ۱: بین حجم انتشار صکوک و نوسان قیمت سهام، رابطه وجود دارد.
فرضیه فرعی ۲: بین سررسید صکوک منتشر شده و نوسان قیمت سهام، رابطه وجود دارد.
فرضیه فرعی ۳: بین بازده صکوک منتشر شده و نوسان قیمت سهام، رابطه وجود دارد.
۳-۴ مدل مفهومی پژوهش
مدل، از ریشه لاتینی Modus بهمعنای اندازه گرفته شده است. مدل همچنین به ما کمک میکند که به متن و درون پدیدههایی که نمیتوانیم مستقیما آن ها را ببینیم هدایت شویم.مدل جزئی کوچک یا بازسازی کوچکی از یک شیء بزرگ است که از لحاظ کارکرد با شیء واقعی یکسان است. مدل رابطه بین طرح نظری(تئوری)وکار جمع آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات میباشد.در علوم اجتماعی مدلها شامل نشانه ها و علائم هستند یعنی خصوصیات بعضی از پدیدههای تجربی (شامل اجزا و ارتباط آن ها) به طور منطقی از طریق مفاهیم مرتبط با یکدیگربیان می شود.بنابرین مدل منعکس کننده واقعیت است و جنبههای معینی از دنیای واقعی را که با مسئله تحت بررسی ارتباط دارند مجسم میسازد.روابط عمده را در میان جنبههای مذبور روشن میکند وسرانجام امکان آزمایش تجربی تئوری را با توجه به ماهیت این روابط فراهم میکند.بعد از آزمایش مدل درک بهتری از بعضی از قسمتهای دنیا ی واقعی حاصل می شود.به طور خلاصه باید گفت که مدل دستگاهی است متشکل از مفاهیم،فرضیهها و شاخصها که کار انتخاب و جمع آوری اطلاعات مورد نیاز برای آزمون فرضیهها را تسهیل میکند (ولایی, ۱۳۹۳).
مدل مفهومی تحقیق در این پروژه یک مدل ابتکاری و مبتنی بر ۲ مرحله است که در مرحله اول رابطه کلی بین انتشار صکوک و نوسان قیمت سهام و بعد از آن رابطه سه مؤلفه مهم هر انتشار (حجم، سررسید، بازده) به صورت جداگانه با نوسان قیمت سهام بررسی میگردد.
انتشار صکوک
حجم انتشار
سررسید اوراق
بازده اوراق
نوسان قیمت سهم
۳-۵ متغیرهای تحقیق
متغیر به ویژگی یا صفت یا عاملی اطلاق می شود که بین افراد جامعه مشترک بوده و میتواند مقادیر کمی و ارزشها متفاوتی داشته باشد.متغیرها ، عامل یا عواملی هستند که مورد اندازه گیری یا سنجش قرار می گیرند . به عبارت دیگر متغیر مشخصه یک فرد، چیز، پدیده مورد نظراست که : قابل اندازه گیری بوده و میتواند مقادیر مختلفی بپذیرد.
متغیر های اساسی : غرض از متغیر های اساسی دو متغیر مستقل و وابسته است. این دو نوع متغیر ممکن است ناظر بر دو عامل منفرد باشد که در دو مقوله اثر گذاری و اثرپذیری قرار می گیرند ، یا ناظر بر دو گروه متغیر باشد که با یکدیگر در تاثیر و تاثرند. (روش تحقیق, ۱۳۹۳)
انوع متغیر های تحقیق. متغیر ها بر اساس وابستگی و یا نقشی که در تحقیق ایفا میکنند عبارتند از:
الف)متغیر مستقل. متغیری که پژوهشگران آن را دستکاری یا انتخاب میکنند تا تاثیر آن را بر متغیر وابسته مورد بررسی قرار دهند(خاکی،۱۳۷۹،ص۱۶۷).در این تحقیق یک متغیر اصلی مستقل (انتشار صکوک)با سه مؤلفه در نظر گرفته شده است.
-
- حجم انتشار صکوک. منظور از این متغییر حجمی از سرمایه است که شرکت از راه انتشار صکوک، از سرمایهگذاران جذب میکند. اخذ اطلاعات مربوط به این مبلغ از چند طریق ممکن میباشد: مراجعه به اطلاعیه های عمومی شده توسط سازمانهای ناظر مثل سازمان بورس و اوراق بهادار ایران و یا شرکتهای بورسی مثل بورس تهران و بورس مالزی. روش دیگر اخذ این اطلاعات از سایت خود شرکت ناشر میباشد.
- سررسید صکوک منتشر شده. مدت زمانی است که یک ابزار مالی اعتبار دارد و در پایان آن این ابزار منقضی شده و اصل مبلغ به همراه بهره بازپرداخت میگردد. (فرهنگ لغت اینوستوپدیا[۴۷]،۲۰۱۴)
در این تحقیق منظور از سررسید مدت زمانی است که برای بازپرداخت اصل مبلغ سرمایه گذاری شده، در اعلامیه انتشار صکوک، به سرمایه گذاران اطلاع داده می شود. دوره مذکور به صورت سال و یا ماه به سرمایه گذاران از طریق شرکت و یا سازمانهای ناظر بر بازار سرمایه و شرکت های بورسی اعلام می شود
- بازده صکوک منتشر شده (بازده تا سررسید) (YTM). بازده تا سررسید، عبارت است از نرخ بازدهی ای که در صورت نگه داشتن ورقه صکوک تا زمان سررسید، نصیب سرمایه گذار می شود. به عبارت دیگر همان نرخ بازده داخلی است[۴۸] (گوتمن[۴۹]،۲۰۱۳: ۱۳۷) یعنی نرخی که در صورت تنزیل دریافتی های آتی با آن نرخ، ارزش فعلی همه جریانات ورودی (کوپن ها و اصل مبلغ) به اندازه ارزش فعلی جریان خروجی (قیمت خرید ورقه) می شود. برای محاسبه YTM از فرمول زیر استفاده می شود (جیتمن[۵۰] و همکاران،۲۰۱۳: ۴۸۲): YTM =
Par V: قیمت اسمی MP: قیمت بازار N: تعداد دوره ها تا سررسید R: نرخ بازده سالانه
ب) متغیر وابسته. متغییری که تحت تاثیر متغیر مستقل قرار میگیرد و بر اثر تغییرات آن تغییر میکند.درحقیقت متغیر وابسته متغیری است که مورد پیشبینی است درحالی که متغییر مستقل متغیری است که پیشبینی از روی آن صورت میگیرد. متغیری که هدف محقق تشریح یا پیشبینی تغییر پذیری در آن است. در این تحقیق متغییر وابسته عبارت است از:
- نوسان قیمت سهام.این متغییر نشان دهنده درصد رشد و یا کاهش قیمت ارزش بازاری سهام است که به آن بازده سرمایه ای[۵۱] هم میگویند که این عامل به همراه سود تقسیمی، بازده کلی سهم را تشکیل میدهد.
برای محاسبه این بازده (بازده سرمایه ای یا بازده ناشی از نوسان قیمت) از فرمول زیر بهره می گیریم: